Katalog

27 AĞUSTOS 2023 2 Sürdürülebilir bir gelecek için çöplerimizi azaltmamız gerekiyor EditördEn arjinal olmak nasıl bir duygudur hiç düşündünüz sıfır atık için kural M mü? Aslında hepimiz yaşamımızın Reddet, azalt, yeniden kullan, geri belli bir döneminde dışlanmışlık, anlaşılamama dönüştür, çürüt. İklim krizine karşı 5 gibi durumları yaşayıp yaşamsal önemde olan sıfır atık hedefi kendimizi “marjinalleşmiş” için hepimiz birlikte eyleme geçmeliyiz. hissetmişizdir. Ancak bireysel dışlanmanın kendine özgü şartlarıyla nsanlık olarak ne kadar çöp üretiyoruz? toplumsal dışlanmışlık Apartmandaki komşuların kapılarından kategorilendirmeleri arasında sokaklardaki çöp yığınlarına, kıyı epey fark vardır. şeritlerindeki plastiklerden Şili’deki HHH İAtacama Çölü’nde yer alan tekstil atıklarına Bireysel anlamda kadar gezegenin neredeyse her yerinde insan marjinalleşme bir sosyal kaynaklı bir stres yaratmanın eşiğindeyiz. Hem sınıfın dışında kalma/ insan hem de gezegen sağlığı bırakılma gibi bir durum için tehlike çanları gümbür sonucu da olabilir. Ancak Daİre SeL gümbür çalarken “küresel bunu “marjinallik” olarak FLora ısınma çağı bitti, küresel adlandırmayız. Çünkü kaynama çağı başladı” demek geri döndüğümüzde abartısız olur. yaşadıklarımızı Bunca çöpün veya anlatabileceğimiz bir kitle atığın içerisinde bu hafta vardır. Kavramsal marjinallik sizlerle sıfır atık konusunu yaşam biçimi, görünüş gibi paylaşmak istiyorum. genel kitle tarafından ön Sıfır atık, iklim krizi ile yargılarla sıfatlandırılacak mücadelede sıkça karşımıza görsel öğelerle ayÇa çıkan sözcüklerden biri. anlamlandırılır. Gerçekten ceyLaN Hakemli değerlendirmeden yalnız hissetmek bireye alanındaki toplam atık miktarının en az yüzde Bunlara geçirilmiş, uluslararası sıfır özgü bir durumsa, genel algı 7’sini oluşturuyor. Bazen de bu tekstil atıkları atık tanımı şu şekilde: ayca_ceylan biçimlerine göre oldukça gözden uzak bölgelere gönderiliyor. Şili’deki “Ürünlerin, ambalajların küçük bir kitleden olmak Atacama Çölü’ne yılda yaklaşık 59 bin ton ve malzemelerin yanmadan topluluk olarak yalnızlaşmayı giysinin geldiği iddia ediliyor. toprağa, suya veya havaya tehdit oluşturacak getirir. dikkat! atık kavanozu şekilde deşarj edilmeden sorumlu bir şekilde HHH üretilmesi, tüketilmesi, yeniden kullanılması Elbette sıfır atığın birçok savunucusu sıfır Günümüzün yaygın Sıfır atığın 5r ’si (refuse, reduce, ve geri kazanılması yoluyla çevre veya insan atık üretmenin şu anki teknolojilerle neredeyse kavramlarından “hikâye reuse, recycle, rot) olarak bilinen sağlığının tüm kaynakların korunması.” imkânsız olduğunu vurguluyor. Ancak önemli olan anlatıcılığı”nın gücü de adımlar ise şöyle: “Nasıl sıfır atık hareketinin parçası olabiliriz” neredeyse sıfır atığa yaklaşabilmek. Bunun için de burada ortaya çıkıyor. u İhtiyacın olmayanı reddet: Bu sorusunun yanıtından önce küresel ölçekte oluşan adım adım sıfır atık yolculuğuna katılmak en etkili Hikâyeler farkları eylem istenmeyen öğelerin evinize bazı atık miktarlarına yakından bakmakta fayda var. yollardan biri. görünür kılıp olağan, girmesini engeller ve önemsiz posta ve 2008 yılında eşi ve iki çocuğuyla birlikte sıfır atık anlamlandırılabilir duruma plastik pipetler gibi şeylerin yanı sıra E-atık tEhlikEsi yaşam tarzını benimseyerek yaşamaya başlayan Bea getirdikçe marjinalleşme size sunulan tüm promosyon ürünleri 2019 yılında küresel ölçekte 53.6 milyon metrik Johnson’ın “trash jar” (atık kavanozu) hareketin azalıyor, toplumun yaşam için geçerlidir. ton e-atık üretildi. Bu ağırlık yaklaşık olarak 4 toplumsal olarak deneyimleye başlamasında önemli rutinlerine yönelik algısı u Kullandıklarını azalt: Bu, genel bin 500 Eyfel Kulesi‘ne ve 350 yolcu gemisine bir yere sahip kanımca. Yıl boyunca dönüştüremeği da genişliyor. Elbette her olarak daha az atık demektir. eşit. E-atıklar dünyanın en hızlı büyüyen atık akışı atıkları bir kavanoza sığdıran Bea Johnson’ın toplum veya ülke kendi u yapabildiğin her şeyi yeniden olarak da tanımlanıyor. 2030 yılına kadar ise e-atık kavanozu zamanla olumsuz eleştiriler de almadı şartları içinde bu genişlemeyi kullan: Bir şeyin ömrünü onararak, miktarının 74.7 metrik tona ulaşacağı öngörülüyor. değil. Ancak kendisinin 2013 yılında yayımlanan sürdürüyor veya karşı devrederek veya tamir ederek Dünyada her yıl yaklaşık olarak 350 milyon kitabı “Sıfır Atık Ev” böyle bir yaşam için güzel bir çıkıyor. Bunun birçok haklı, uzatabilir misiniz? İkinci el alabilir veya ton plastik üretiliyor. Her hafta yaklaşık olarak 2 kılavuz. haksız nedeni olsa da küresel satabilir misiniz? yeniden kullanım aynı bin parça mikroplastik yutuyoruz yani yaklaşık ölçekteki güncel tartışmaların zamanda tek kullanımlık ürünlerin, bir kredi kartı büyüklüğünde. Ocean Crusaders’ın temelini de hikâyeler atılmak yerine kolayca yıkanabilen verilerine göre plastik kirliliği sonucu her üzerinden oluşan “kültürel yeniden kullanılabilir ürünlerle yıl 100 bin deniz memelisi ve yaklaşık 1 baskınlaşma” çatışmaları değiştirilmesi anlamına da gelir. milyon deniz kuşu plastik yüzünden oluşturuyor. u r eddedemediğin veya ölüyor. HHH azaltamadığın şeyleri geri dönüştür: Popüler kültürü inceleyen Gıda vE tEkstil Geri dönüşüm yoluyla kaynakları atık kaynakların çoğu ürünü israfı durmuyor akışından kurtarmak bir seçenektir. veya yaratımı kendi yankı ancak bazı öğelerin süresiz olarak Gıda ve Tarım Örgütü’nün doğasında değerlendiriyor geri dönüştürülmeyeceğini ve verilerine göre ise küresel ki bu da çok anlaşılır ancak (genellikle kısa) ömürlerinin ölçekte 1.3 milyon gıda marjinal kitle psikolojisi sonunda çöplükte sona ereceğini çöpe atılıyor ve ne yazık ve toplum arasındaki eşik unutmayın. Bunlar, sıfır israfçının ki atılan gıdaların en az üzerinden bakıldığında ne kaçınmaya çalıştığı öğelerdir. yüzde 40’ı yenilebilecek kadar ilgisiz görünse de her u Geriye kalanları çürüt: durumda. hikâye, blinçli veya bilinçsiz yiyecek artıklarını, kâğıt Dünyada her yıl 92 bir mesaj içeriyor. Hepinize parçalarını ve tahta veya milyon ton tekstil atığı iyi pazarlar. bambu diş fırçalarını üretiliyor. İlk sırada Çin kompostlamak, besinleri ve (20 milyon ton) ve ikinci lierfl i toprağa geri döndürür. sırada ABD (17 milyon dEniz ÜlkÜtEkin ton) ile yer alıyor. Tekstil deniz.ulkutekin@cumhuriyet.com.tr şu anda küresel depolama Yakında kimin insan kimin makine olduğunu tartışır duruma gelebiliriz Makine mi insan, insan mı makine? ünyanın en cesur bela olan “kartezyen dualite”yi ilerlemiştir. nasıl mümkün olduğu da bir sorunsal olarak insanları bir ödleğe nasıl Donna Haraway’ın “Siborg (zihin-beden düalizmi), düşünmeyi hâlâ karşımızda durmaktadır. dönüşür? “Dalaklarında, Manifestosu”ndan sonra beklenen şey bedenin bir semptomu olarak ‘BEn söylEmiştim!’ karaciğerlerinde bir insanın makineleşerek “insan sonrası” veya görerek aştığını düşünmüş ve “Makine İnsan” kitabında insana ilişkin Dtıkanıklıkla gayet “post organik” diye betimlenen durumun dahası Descartes’ın “hayvan otomat yapılan tarifler insandan çok makineleri mümkündür.” Bu yanıtı veren kişi gerçekleşmesiyken gelişmeler insanın teorisini” ölü bularak insanları betimlemektedir ancak 18. yüzyılın Fransız aydınlanmasının ilk materyalist makineleşmesiyle birlikte makinenin de kapsayacak şekilde genişletmiştir. makinelerini değil günümüz makinelerini. insanlaşmasına doğru ilerlemektedir. (*) düşünürlerinden olan La Mettrie. “İnsan bedeni yaylarını kendi La Mettrie bugün yaşasa katı materyalist ayşe acar İnsanın organik bir beden taşıyıcısı olması 1747 yılında kendisine kötü bir ün kendine kuran bir makinedir, tavrını terk eder miydi bilmek pek mümkün onu artık makinelerden ayıran bir unsur kazandıran Hollanda’yı terk edip sürekli devinimin canlı imgesidir, değil ama mekanik robotlara organik olmama olasılığı taşımaktadır. İnsanı artık Prusyalı Büyük Frederick’in sarayına organizmayı benzersiz bir makine kılan robotların eşlik ettiğini görebilmiş olsaydı sırf rasyonel akılla tarif etmek gelişmiş sığınmasına neden olan “Makine İnsan” her bir lifin muktedir olduğu doğal bir olasılıkla çok heyecanlanırdı ve belki de makinelerin rasyonalite gücü dikkate kitabının yazarı. titreşimdir.” şöyle derdi: “İşte ben de buna benzer bir şey alındığında hiçbir anlam taşımamaktadır. “Keyifli ya da cesurken iyi insanlar La Mettrie’ye göre elimize aldığımız söylemiştim!” İnsan denilen varlığın duygu taşıyıcısı olduğumuzu düşünürüz ki öyleyizdir kahve dolu fincanı kaldırıp ağzımıza götüren Prof. İoanna Kuçuradi’nin şu olması da artık yeterli değildir çünkü bu de zaten. Her şey makinemizin nasıl düzen tamamen sinirlere ilişkinken kahveyi cümleleri geliyor aklımıza: “İnsanların da robot teknolojilerinde olası duruma kurulduğuna bağlıdır. Amansız bir açlık bizi doğrudan içmediği, tadına bakmadığı halde robotlaştırıldığı, robotların da gelmiştir. ne büyük aşırılıklara sürükleyebilir!” “bu kahve olmamış” diyen bilinç bizim insanlaştırılmaya çalışıldığı bir zamanda Durum şunu gösteriyor, kimin insan kimin 17. yüzyılın bilimsel yaklaşımının bir bugün önemsediğimiz kadar önemli bir yaşıyoruz.” makine olduğunu tartışmak yakın gelecekte sonucu olarak La Mettrie yukarıdaki sorun değildir. Kuçuradi, duygularından arındırılarak sırf etik bir sorun olarak kabul edilecektir. cümlelerinde yaptığı imadan da açıkça 18. yüzyılın bilimsel koşullarında rasyonel akla indirgenmiş “Aydınlanmacı” anlaşılacağı gibi zihinsel tüm sorunların böylesine iddialı ve kesin tespitlerde insan tarifini eleştirirken bu tür bir insanın fiziğin bir sorunu olduğunu söylemektedir. bulunmak bugüne göre belki de daha haklı olarak robotlaştırıldığını belirtir. Ona göre düşünmek duyu verilerinin kolaydı. Biz bugün “Bilinç nedir” sorusunu Robotların insanlaştırılması ise göz yerine Kaynakça duyumsanmasından başka bir şey değildir. henüz yanıtlayabilmiş değiliz veya kamera, kulak yerine anten gibi araçlarla *Siborg: Biyolojik ve yapay unsurları aynı başlayıp bugün organik robotlara doğru La Mettrie, tarihin başına o günlerde de belirlenmiş (determine) bir evrende yaşamın anda barındıran varlıklara verilen isim.