Katalog
                    Yayınlar
                
                - Anneler Günü
 - Atatürk Kitapları
 - Babalar Günü
 - Bilgisayar
 - Bilim Teknik
 - Cumhuriyet
 - Cumhuriyet 19 Mayıs
 - Cumhuriyet 23 Nisan
 - Cumhuriyet Akademi
 - Cumhuriyet Akdeniz
 - Cumhuriyet Alışveriş
 - Cumhuriyet Almanya
 - Cumhuriyet Anadolu
 - Cumhuriyet Ankara
 - Cumhuriyet Büyük Taaruz
 - Cumhuriyet Cumartesi
 - Cumhuriyet Çevre
 - Cumhuriyet Ege
 - Cumhuriyet Eğitim
 - Cumhuriyet Emlak
 - Cumhuriyet Enerji
 - Cumhuriyet Festival
 - Cumhuriyet Gezi
 - Cumhuriyet Gurme
 - Cumhuriyet Haftasonu
 - Cumhuriyet İzmir
 - Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
 - Cumhuriyet Marmara
 - Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
 - Cumhuriyet Oto
 - Cumhuriyet Özel Ekler
 - Cumhuriyet Pazar
 - Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
 - Cumhuriyet Sokak
 - Cumhuriyet Spor
 - Cumhuriyet Strateji
 - Cumhuriyet Tarım
 - Cumhuriyet Yılbaşı
 - Çerçeve Eki
 - Çocuk Kitap
 - Dergi Eki
 - Ekonomi Eki
 - Eskişehir
 - Evleniyoruz
 - Güney Dogu
 - Kitap Eki
 - Özel Ekler
 - Özel Okullar
 - Sevgililer Günü
 - Siyaset Eki
 - Sürdürülebilir yaşam
 - Turizm Eki
 - Yerel Yönetimler
 
                        Yıllar
                    
                    
                
                    Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
                    Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
                    Sayfayı Satın Almak İstiyorum
                
            
                16 tz meum 2023
3
Anadolu 
Yüksek sıcaklıklar nedeniyle bir deniz iguanası Kolombiya'daki Magdelena 
Ekvator’daki santa Cruz Adası kıyılarında gözlemlendi. Nehri, El Nino etkisiyle kurudu.
mayası
Nasreddin Hoca’nın göle çaldığı 
“maya”, Anadolu’yu bir arada 
tutan mayadır. Bugünün şefkatten, 
zarafetten uzak “Anadolu irfanı” 
Meksika'da Pasifik 
kıyısında yüksek 
sözüyle karıştırılmamalıdır.
sıcaklıklar nedeniyle 
çok sayıda kuşun 
öldüğü bildirildi.
asreddin Hoca göle yoğurt 
mayası çalarken yanına birileri 
yaklaşıp ne yaptığını sorar. 
Hoca yanıt verir. Yanıta şaşıran 
Nkişi, “Olur mu, göl hiç maya 
tutar mı?” der. Hocanın bunun üzerine 
DAir EsEL 
kurduğu cümle malumdur:
FLor A
Dünyada artan sıcaklar, iklim krizinin etkilerini daha yoğun yaşamamıza neden olacak
“Bilirim tutmaz ama ya 
tutarsa!”
Prof. Yalçın Koç, 
Anadolu Mayası isimli 
eserini Nasrettin Hoca’nın 
verdiği bu yanıt üzerine 
yazmıştır desek yeridir. 
Nereye kadar 
Nasreddin Hoca’nın 
AYşE ACAr
konuşmaları çevresinde 
AYÇA 
biçimlenen bu başyapıtta 
CEYLAN
Koç şöyle der: 
“Nasreddin Hoca’nın cevabındaki ‘Bilirim 
ayca_ceylan
tutmaz ama ya tutarsa’ sözlerinin iki yüzü 
dayanabiliriz?
vardır. ‘Bilirim tutmaz’ rasyonel yetinin bir 
hükmüdür. ‘Ya tutarsa’, olasılıksal bir ifade, 
İklim krizinin giderek artan 
istatistiksel değerlendirme değildir. Aksine, 
Honduras’ta 
rasyonel yetiye cehaletini ve yetersizliğini 
etkileriyle beraber sıra dışı sıcak 
sıcak hava 
bildiren sözlerdir: Ya rasyonalite yetisinin 
hava modeli El Nino’nun ortaya 
kaynaklı, uzun 
kuşatamadığı bir şekilde tutarsa…” (*)
süreli elektrik 
çıkması sıcaklıkları aniden yükseltti. 
Koç’a göre Nasreddin Hoca’nın merkebe 
kesintisi 
ters binmesi de bu bağlamda okunmalıdır. 
Dünya bu yaz, kaydedilmiş en 
yaşandı.
Hoca merkebine ters biner ve bize şöyle 
yüksek sıcaklıklara ulaşsa da gelecek 
der: “Rasyonel yetin önünü görmez ve sen 
nereye gittiğini bilemezsin. Bileceğin ancak 
yıllara göre en serin yazı yaşıyor 
bu gidişin sonucu olarak ortaya çıkan ardı, 
da olabiliriz. Bu da şu soruyu akla 
arkayı bilmek olur.”
Peki bu rasyonel yetiyi kuşatan nedir? getiriyor: İnsan bedeni kaç derece 
Nasıl bir bilme türüdür? Yanıt verebilmek 
sıcaklığa kadar dayanabilir?
için Yalçın Koç’un “kültür” ve “maya” 
sıcak havalardan Budist YüKsEK 
kavramları arasında yaptığı ayrımı dikkate eçen hafta küresel ölçekte üst ısıya verdiği tepkiler arasında 
rahipler de etkilendi. sıCAKLığ A 
almamız gerekir. üste sıcaklık rekorları kırıldı. net bir fark var. Kadınlarda 
KArşı 
Öte yandan bu yaz, gelecekte kalp atış hızı erkeklerden daha 
Bu hava olayının etkisiyle gezegenimiz 
ALıNABiLECEK 
Kültür ve maya farKı
yaşayacağınız yazlara göre en fazla artıyor, bu da kadınların 
için kritik eşik olan 1.5 derecenin dört 
öNLEMLEr
Maya, Farsça kökenlidir. Esas, öz, asıl 
Gserin yaz da olabilir. Evet yanlış bedeninin aşırı ısının olumsuz 
yıl içinde aşılabilme riski bulunuyor. 
u soğuk sıvı 
anlamına gelir. Kültür, Latince kökenli bir 
okumadınız dünya her geçen gün biraz daha etkilerinden kurtulmada daha 
Üst üste kırılan sıcaklık rekorlarının 
tüketimi 
kelimedir ve bir şeyin yetiştirilmesi için 
ısınırken şu anki sıcaklık aralıklarını bile fazla zorlandığını gösteriyor. 
ardından BM Genel Sekreteri Antonio 
bedeni içten 
ortamın hazırlanması ve bu yetiştirmenin 
arayacağımız yazlar bizi bekliyor. Ancak araştırmacılar kadın ve 
Guterres de iklim krizinin kontrolden soğutarak 
yöntemi anlamına gelir. Kültürde koşullar 
erkek bedeninin ısıya verdiği 
çıktığını vurguladı. vücut 
İklİm krİzİnİn etkİlerİ
“şey”e dışsaldır. Ispanak tohumları tarlaya 
tepkiye yönelik tespitlerin tam 
sıcaklığının 
ekilir, büyürler ve toplanırlar. Ispanağın ABD’nin bilim ajansı NOAA, beklenen 
korkutan araştırma
bir kesinlik içermediğini, bu 
düşmesine 
toprağa ekilmiş olması tarlada bir değişime El Nino sıcak hava modelinin haziran 
Peki küresel ısınma ile beraber yardımcı konuda daha fazla araştırmaya 
neden olmaz. Toprak topraktır, ıspanak ayında başladığını duyurmuştu. Bugünlerde 
yükselen sıcaklıklar karşısında insan olabilir. gereksinim duyduklarını dile 
ise ıspanak. Kültür ekilen, eklemlenen bir kulaklarımıza sıkça çalınan El Nino ortalama 
u Havanın 
bedeni nereye kadar dayanabilir? getiriyor.
şeydir, senteze de uğrar. olarak her 2-7 yılda bir oluşan, Ekvator’a 
daha serin 
Birleşik Krallık’taki Roehampton 2021 yılında yapılan başka 
Mayayı anlamak içinse yoğurt mayalama yakın orta ve doğu Pasifik Okyanusu’nda 
olduğu 
Üniversitesi’nden araştırmacılar, bir araştırmada ise tüm 
örneğini verelim. Süte yoğurt mayalarız, ortalamadan daha sıcak deniz yüzeyi 
alanlarda 
insan bedeni için kritik eşiğin 40-50 ülkelerde, sıcak mevsimde 
maya tuttuğunda süt artık ortada yoktur sıcaklıkları ile işaretlenen doğal bir iklim bulunmak 
santigrat derece arasında olduğunu sıcağa bağlı ölümlerin yüzde 
dönüşmüş, kimliği değişmiş, yeni bir şey olgusudur ve aşırı sıcaklığa, aşırı yağışa u soğuk suyla 
ortaya çıkardılar. Araştırmalara göre 37’sinin antropojenik iklim 
duş almak
“yoğurt” olarak ortaya çıkmıştır. Ispanak neden olan sıra dışı hava olaylarını yaratır. 
sıcaklık yükseldikçe insan bedeni değişikliğine atfedilebileceği ve 
tarlayı kendine benzetemezken yoğurt sütü Dünya Meteoroloji Örgütü’ne göre El Nino 
olağan işlevlerini yerine getirmek artan ölüm oranının her kıtada 
kendine benzetir. Kültür ile maya arasındaki yaklaşık olarak 9-17 ay arası sürebiliyor. 
için daha fazla çalışmak durumunda belirgin olduğunu bulundu. 
fark budur. Doğal bir iklim olgusundan bu kez daha da 
kalıyor. Bu durumda da 40 santigrat Araştırmada 1991-2018 döneminde insan 
Maya, rasyonel yetiyi ve onun ürünü korkmamızın nedeni elbette iklim krizi. İklim 
derecede insan bedenindeki metabolik hız kaynaklı ısınmadan kaynaklanan ek ısıya 
olan kültürü kuşatan şeydir. Maya, yalnızca krizi El Nino’nun şiddetini arttırıyor, El Nino 
normale göre yüzde 35 ve 50 santigrat maruz kalmayla ilişkili ölüm yüklerini 
rasyonel yetiyi değil insana ilişkin tüm ise ısınan gezegenimizin daha da ısınmasına 
derecede ise yüzde 48 artıyor. Bu arada tahmin etmek için 43 ülkedeki 732 bölgeden 
yetileri kuşatıp aşan ve onları bir kimlikte neden olarak iklim krizinin etkisini artırıyor. 
araştırmaya göre kadın ve erkek bedeninin ampirik veriler kullanıldı.
birliğe getiren şeydir. Maya almamış şeyin 
kimlik sahibi olması bu açıdan olanaklı 
değildir. 
Yalçın Koç, “Nasreddin Hoca Anadolu’yu 
Gıda fiyatları önümüzdeki on yıllık süreçte beklenmedik biçimde artabilir
mayalayanlar arasındadır ve Anadolu’da 
maya tutmuştur” diyor. Hoca ile hemfikir 
olduğumuzu belirtmeliyiz. Nasreddin 
Hoca, Hacı Bektaş, Yunus Emre ve daha İklim değişikliği kıtlık getirebilir
niceleri Anadolu’yu mayalayan isimler 
arasındadırlar. Onların gönle çaldığı insan 
üm dünyada hızla yükselen Yüksek sıcaklık ve beklenmeyen kuraklığın Avrupa’daki tarım ve 
mayası bu topraklarda iş görmeye hâlâ 
ortalama sıcaklıklar hemen yoğunluktaki yağışların enflasyonu ekonomiyi etkilediği 2022 yazını da 
sürmektedir. Maya, her bir fertte kendiliğin 
hemen bütün canlı türlerin nasıl etkileyeceğinin, geçmişteki veriler inceleyen uzmanlar durumun enflasyon 
özünün özgürlük olduğunu, insanın özünün 
yaşam şartlarını tehdit eder kullanılarak incelendiği araştırmaya üzerinde yüzde 0.6 oranında bir etkisi 
bir nesneyi yakalamak ve bilmek gibi 
Tduruma gelirken insanlık katılan kurumlardan Postdam olduğunu ortaya koydu. 
bilinemeyeceğini söyler. Anadolu mayası 
için de ekonomik dengelerin geri Enstitüsü’nden bilim insanı Maximilian Bu etkilerin 2035 yılı için öngörülen 
bir insanda insanlığı sevme halidir. “Yetmiş 
döndürülemeyecek biçimde bozulma Kotz şu değerlendirmeye yer verdi: sıcaklık artışıyla birlikte yüzde 50 
iki milleti bir bilmeyen insan değildir” 
riskini ortaya çıkarıyor. “Aylık ortalama sıcaklık artışına oranında bir artış göstereceğini belirten 
sözünü ancak bu maya söyler ve söyleneni 
Avrupa Merkez Bankası (ECB) enflasyonun verdiği tepkinin doğrusal Kotz sözlerini şöyle noktaladı.
rasyonel yetinin anlama olanağı hiç yoktur!
tarafından sunulan bir araştırmaya göre olmadığı sonucunu bulduk. Bu da demek “Bu sonuçlar, ortak para birimi kullanan 
Lakin nerededir bu maya almış 
gıda fiyatlarının iklim değişikliğine oluyor ki enflasyon yaz aylarında sıcak ve ve ortalama yüzde 2’lik bir enflasyon 
Anadolulular? Ortalıkta bir “Anadolu irfanı” 
bağlı koşullar nedeniyle 2035 yılına düşük rakımlı bölgelerde yükseliyor.” hedefleyen Avrupa’yı gelecekte ekonomik 
lafı dolanmakta fakat kendini bu irfanın 
kadar yüzde 1.18 artacağı öngörülüyor. Artan sıcaklıklar sonucu oluşan açıdan olumsuz etkileyebilecek nitelikte.”                                                                                   
temsilcisi olarak görenlerde ne bir şefkat 
ne bir zarafet ne de bir kemalat mevcuttur. 
Anadolu’ya sızmış olan Vahabilerle 
Anadolu mayası almış olanları birbirine 
karıştırmamak gerekir. Meydanda at 
koşturanlar mayadan doğanlar değildirler. 
Gönül şunu arzu ediyor, erler gayri 
tenhalardan çıkıp çıkıp meydana geleler…
Not: Er; kadın ya da erkek değildir, 
kendilik bilgisine erişmiş, ermiş kişiye 
Anadolu’da er denilmektedir.
* Yalçın Koç, Anadolu Mayası, Cedit 
Neşriyat.
            
    
