Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
19 KASIM 2023
2
SMA hastası Handenur Şahin satranç tahtası başındaki başarılarıyla mücadele ve pes etmemenin canlı örneği
Editörd En
aşlıların çevrimiçi
alışveriş ortamlarıyla
önemli olan
ilgili en büyük
şikâyetleri, söz
Y
konusu ortamlar artıp
büyüdükçe çarşı, pazar, bakkal,
market gibi “gerçek” alışveriş
alanlarının yok olacağıydı. Zaman
doğru karar vermek
geçtikçe sanal alışveriş ortamları
büyüse de çarşının pazarın yerini
almadığı görüldü. Hatta somut
evresel sürdürülebilirlik ve toplumsal
mekânlar da dijital teknolojileri
cinsiyet eşitliği birbiri ile yakından
düzenlerine yavaş yavaş eklemeye
ilişkili kavramlar. İklim krizinin yıkıcı
başladılar.
Çetkilerini azaltmak için atılan adımlar
HHH
kimi zaman doğrudan kimi zaman da
Burada ilgi çekici olan temelde
dolaylı yoldan bu konuya
insanların alışveriş gibi zamanlarını
destek sağlayabiliyor. Tam
Dair ESEl
alan, efor sarf etmelerine neden olan
da bu nedenle bu haftaki
ve zorunluluk esasıyla yapılan bir
Flora
yazımda satranç sporcusu
eylemin yerini alacak bir gelişmenin
olan güçlü bir kadınla
bir kültür yıkıcı olarak görülmesiydi.
yaşam öyküsünü konuştum.
Bu tespiti abartılı buluyorsanız sizi
SMA hastası Handenur
pandemi dönemine götüreyim.
Şahin, yıllardır ilgilendiği
HHH
satrancı profesyonel
Pandemiyle birlikte özellikle
seviyeye taşıyan başarılı
beyaz yakalıların yaşamlarında
bir kadın. 2023 Arzum
en büyük değişikliği yaratacak
Türkiye Kadınlar Satranç
aYÇa
yeniliklerden birisi olarak gösterilen
Şampiyonası’nda “Satrançta
“evden çalışma”ya en büyük CEYl an
Mücadelesiyle Engel
itiraz sosyalleşmeyi azaltacağı
Tanımayan Sporcu”
yönündeydi. Evet evden çalışma,
ödülünü
ayca_ceylan
“çalışan hakları” açısından bazı yasal
kazanan
boşlukları beraberinde getiriyor ama
100.
Şahin’e
insanlığın telaşını tetikleyen genelde
sözü bırakalım.
Yıl Da azi M
bu gibi “rasyonel” sorunlardansa
u Satrançla nasıl
alışkanlığı kaybettiğinde yaşayacağı
vE Kararlılığın
tanıştın?
şekillendiren giden en büyük tecrübeler olduğunu gösterdi.
belirsizliğin yarattığı korkuya tepki
Satranca 10 yaşında
etkenlerden Satranç oynarken eğitim hayatıma da devam
şeklinde ortaya çıkıyor.
ö Dül ü
okulumda açılan
biri. Ben SMA ettim. 2015’te liseyi birincilikle bitirdim.
HHH
u Geçtiğimiz günlerde 2023 arzum Türkiye
satranç sınıfında
hastasıyım, 4 2020’de Galatasaray Üniversitesi Siyaset
Yine de çarşı, pazar, işyeri, Kadınlar Satranç Şampiyonası’nda aldığın ödüle
başladım. Müdür
yaşlarımdan Bilimi Bölümü’nden, 2022’de Sabancı
dönecek olursam, birçok ulusal ve uluslararası
okul gibi aslında görev icabı
yardımcılarından
beri tekerlekli Üniversitesi’nde tam burslu okuduğum siyaset
başarı olan bir satranç sporcusu olarak senin için
bulunduğumuz yerlerle
biri müzik, resim
bu ödül ne anlama geliyor? sandalye bilimi master programından birincilikle mezun
geliştirdiğimiz duygusal ilişki
gibi pek çok farklı
oldum. Akademideki yolculuğum boyunca
kullanıyorum.
epey anlaşılmaz. Bugünlerde
arzum Türkiye Kadınlar Şampiyonasına pek çok
alanı denemem için
satrancın bana kattığı pek çok özelliğin
Ailemin
sık sık gündeme gelen yapay
kez katıldım. ilk 10’daki pek çok derecenin yanı
beni teşvik ediyordu.
faydasını gördüm. Bunları bugün iş hayatında
beni satranca
zekâ çalışmalarının kökenlerine sıra 2018 yılında 3. oldum. bu turnuvada çok
Ben satranç oynamak
da görebiliyorum. Analitik düşünme, zaman
yönlendirirken
fazla hatıram ve hâlâ bir şampiyonluk hedefim
indiğimizde bu çalışmaların
istiyordum. Kısa
var. Cumhuriyetin 100. yılında, kendi aklındaki ilk şey, yönetimi, baskı altında karar verebilme ve
teorik altyapısının insana etik
sürede okul takımına hikâyemle, mücadelemle “Satrançta
fiziksel koşullarım planlama bunların başında geliyor. En güzel
davranış kalıpları geliştirmek için
Mücadelesiyle Engel Tanımayan
girdim. İlk turnuvam
dolayısıyla rahatça taraflarından biri ise satrançla edindiğim
oluşturulmuş mantık formülleri
Sporcu” ödülünü almış olmak
olan İstanbul Yaş
yapabileceğim bir spor dostluklarım. Türkiye’nin farklı şehirlerinden,
olduğunu görebiliriz.
gerçekten gurur veriyor.
Grupları’nda 6. olduktan
olmasıydı. Çalışmak için satranç olmasa yolumun kesişmeyeceği çok
Ancak yapay zekâdan farklı
sonra ailemle satranca iyice
değerli arkadaşlarım oldu.
bir kitap ve satranç takımı
olarak insanın bir zaafı var ve
yoğunlaştık. 12 yaşında gittiğim
yeterliydi. Diğer sporlardan
o zaaf bizi hem özgün kılıyor
u Birçok ulusal ve uluslararası başarın var.
ilk Türkiye şampiyonasında milli takım
başka önemli bir farkı daha vardı,
hem güçlü hem de kırılgan. Ne
Satranca başlamak isteyenlere ya da daha sürecin
altyapısına girdim. Bu küçük hikâyenin sonunda,
engelli olmayan sporcularla eşit koşullarda
mi o zaaf? Yalnız kalmaya ve
başında olanlara ne önerirsin?
bugün hayatımın yarısından fazlasını satrançla
oynayabiliyor, başarılı olabiliyordum. Çünkü
kendimizle baş başa kalmaya karşı
Satranç, sporcuların eşit koşullarda
geçirdim diyebilirim. Yıllarca ülke çapında
tahtanın başında sadece doğru kararı alan
olan ve bizi mekân duvarlarına
yarışabildiği bir spor. Bu anlamda çok kapsayıcı
dereceler alırken çok kez milli takım adına
kazanıyordu. Yıllar sonra, çocukluktan itibaren
anlam yüklemeye götüren ebedi
ve birleştirici bir güce sahip. Günümüzde de
turnuvalarda oynadım. Halen Satranç Engelli
edindiğim bu bakış açısının ve özgüvenin bana
tahammülsüzlüğümüz...
oldukça yaygın çünkü hem dijitalde hem de masa
Milli Takımı’nda yer almaya devam ediyorum.
ne kadar güç kattığını fark ettim. Satranca
Hepinize iyi pazarlar.
başında kolay ulaşılır bir branş. Özellikle engelli
başladığım ilk yıllarda daha kırılgandım.
u Satranç senin hayatına neler kattı? bireyler için satrancın her koşulda ne kadar
Satranç bana önce, hayatta hata yapmanın
Bu yıl satrançtaki 16. yılım bitiyor. Satranç uygun bir spor olduğunu, bana neler kattığını
ya da kaybetmenin normal olduğunu, eğer
dEniz Ülk ÜtEkin
gibi bir sporu profesyonel düzeyde çekirdekten bulunduğum her mecrada paylaşmaya gayret
doğru analiz edilebilirse kayıpların kazanca
deniz.ulkutekin@cumhuriyet.com.tr yetişerek yapmış olmak karakterimi en çok ediyorum.
O çok duyduğunuz, ‘Yüksek ağaçların tepesindeki yaprakları yemek için...’ teorisi artık pek geçerli değil
ortasında bulunan
sertleşmiş disk benzeri
bir yapı olduğu
Zürafaların boynu görülmüş. Bu morfoloji
bize doğrudan kanıtlar
sunmasa da bu türe
ilişkin erkeklerin
kafataslarını toslatarak
neden uzun?
savaştığı hakkında
Kaan
ip ucusunuyor. Belki
MiKa
de zürafalar uzun
ırık gibi olduğum doğrudur, fakat
boyunlarını diğer
hayır, basketbol oynamıyorum”
birdilimbilim
erkekleri bertaraf etmek
diye sonlandırdı röportajı Bay
“S için kullanıyorlar, peki dişiler bu konuda ne
Zürafa.
düşünüyor? 2006 yılında yapılan bir çalışma
Şaka bir yana, “Yahu ne garip hayvan bu
dişi zürafaların uzun boyunlu erkekleri kısa
zürafalar, neden bu kadar uzun boyunları var”
diye sordunuz mu hiç? Eğer öyleyse, yalnız boyunlu erkeklere göre daha fazla tercih
değilsiniz. Bu soru yüzlerce bilim insanını etmediği yönünde. Bu yüzden bu teori de hâlâ
kafasını asırlardır kurcalamaya devam ediyor. ispatlanmış değil.
Peki bu yazıyı okuyunca kesin bir yanıta
Sıcağa karşı önl Em
ulaşacak mısınız? Tabii ki hayır. Ancak sonuca
İlk ‘Sancı’
Şimdi sıra geldi en ilginç teoriye:
giderek yaklaştığımız kuşkusuz!
Termoregülasyon (ısı yönetimi). Zürafalar
Fosil kayıtlarına bakarsak zürafalarla ortak
aşak Derya Çetin ilk
dolikromorfik isimli bir beden yapısına sahiptir
atası olan Samotherium adlı nesli tükenmiş
şiir kitabı “Sancı”da
(uzun boyun, ince bacaklar). Bu yapının avantajı
zürafalar kıtlık dönemlerinde ne yapıyorlar?
canlı oldukça dikkat çeker. Bu hayvanın
Bgeçmişten günümüze
ısı kaybını azaltmak! Belgesel seviyorsanız
Eğer yüksek ağaçlara ulaşamadıklarından
boyunlarının zürafaların yaşayan kuzeni
deneyimlediği, dinlediği,
ölüyorlarsa zürafa nüfusu nasıl hayatta zürafalar suratlarını hep güneşe döndüklerine
olarak bilinen okapilerden daha uzun ancak
hissettiği duyguları kaleme
kalabilir? denk gelmişsinizdir. Bunun nedeni cayır
zürafalardan ise daha kısa oldukları görülür.
alıyor. “Sancı benim
Gelin bu teoriye bir yenisini ekleyelim. cayır yakan Afrika sıcağına karşı alınan bir
Yani uzun boyunlu olmak zürafalara evrimsel
için birçok ilki içinde
önlem aslında. İnce boyunları, bacakları ve
olarak avantajlar sağlamış olmalı ki bu özellik Belgesellerden hatırlarsınız, zürafalar
barındırması ile özel bir proje
bedenlerini güneşe dönerek bedenlerinin
nesilden nesile aktarılmış (kalıtılmış) olsun. boyunlarını ve kafalarını güçlü birer balyoz
oldu. Yıllardır karaladığım
Eminim aklınıza ilk gelen teori şudur: Uzun gibi kullanarak rakiplerine saldırırlar. Hem güneş gören alanlarını minimuma indirerek
notlarım, yaşadığım ve
boyunlu zürafalar yüksek ağaçlara ulaşabilmiş de sırf yırtıcılara karşı değil, bu kavgalara olabildiğince az su kaybetmeyi amaçlarlar.
dinlediğim hikâyeler ilk
ve oradaki yaprakları yiyerek hayatta kalmayı kendi aralarında da sıklıkla girerler. Yani Biyoloji meraktan doğar ancak bazı sorular
kez Sancı’da okurlar ile
başarmışlar kısa olanlarsa yeterli yemeğe şöyle bir çıkarım yapmak da akla yatkın. Uzun yüzyıllar boyunca yanıtlanamaz. Zürafaların
buluştu” diyen Çetin, bir
ulaşamadıkları için bu diyardan göçüp gitmiş. boyunlu erkekler kavgayı kazanırlarsa dişilerle neden uzun boyunlu oldukları da öyle işte, hâlâ
diğer sevincinin ise kitabın
Böylelikle günümüze yalnızca uzun boyunlu çiftleşmeye hak kazanır ve böylece uzun
tam olarak bilmiyoruz. Fakat gelişen yöntemler
satışından elde ettiği gelirin
zürafalar kalmış. Bu teori yüzyıllar önce öne boyun genlerini yeni kuşaklara aktarılabilir.
ve yeni bulunan fosil kayıtları ile sonuca giderek
kimsesiz çocuklara gidecek
sürülmüş ve defalarca sınanmış. Söz konusu Yakın zamanda Çin’de bulunan bir fosil
yaklaşıyoruz. Belki de ve büyük olasılıkla,
olması olduğunu söyledi.
teorinin giderek daha az kabul görmesinin bu teoriyi güçlendirir nitelikte. Diskokeryx
zürafaların uzun boyunlu olmalarını tek bir
Kitap yakın bir zamanda
nedeniyse Afrika’da kuraklık zamanında olarak bilinen bu fosilin zürafaların 17
teoriyle açıklamak mümkün olmayacak.
farklı isimlerin şiirleri
zürafaların ağaçlardan daha çok otları yemeleri. milyon yıl önce yaşayan akrabaları olduğu
seslendirdiği bir albüm
Yani yüksek ağaçlara ulaşmanın bir avantaj düşünülmekte. Kemik yapısı incelendiğinde
projesine dönüşecek.
sağlamadığı düşünülmekte. Peki ya yavru kuvvetli boyunlarının yanı sıra ve kafataslarının Kanyak: https://doi.org/10.1016/j.jaridenv.2017.05.005
bir Dil iM bili M