Katalog

1 MAYIS 2022 5 Çocuğa nasıl değer verilir? ocuğun, Çocuklara kadı- 4değer ver- nın de- menin bir başka ğeri ko- Sİmay göstergesi, top- Ç nusunda lumun pozitif bi- Göz EnEr kitaplar yazılır, lim mantığına simay.gozener@ sempozyumlar sahip olmasıdır. cumhuriyet.com.tr düzenlenir, çün- Pozitif bilimin kü onlara pratik- rağbet görmedi- Pro F. dr. te yeterince de- ği toplumlarda, ÜStÜn sadece çocuklara ğer verilmemek- tedir. Bunun yanı değil, kadınlara, dökm En sıra kimse para- erkeklere, hay- vanlara da değer nın değerli oldu- ğu konusunda sempozyum verilmez. Bu konuda çok küçük bir örnek: düzenlemez, çünkü para- Beyaz yakalılar hem sosyal statülerini hem de hayallerini kaybediyor nın değerli olduğunu her- Bilim, temelde deneye ve gözleme dayanır. Basit bir kes bilir. gözlem yaptığımızda yetiş- Çocuğa nasıl değer veri- kinlerde, başın vücudun se- lir? Çocuğa nasıl değer ve- kizde biri kadar olduğunu, rilebileceği konusunda tar- tışmaya açık olan aşağı- küçük çocuklarda bu oranın dörtte bir, yaş biraz ilerle- daki maddeleri sıralaya- Artık kafeye bile diğinde altıda bir oranın- biliriz: da olduğunu anlarız. Cum- Çocuğa değer verme- huriyet öncesi kitaplarda- 1de en önemli madde ki, örneğin son Elifba’daki çocuk haklarının yasal gü- çocukların kafaları sekizde vence altına alınmasıdır. bir oranındadır; oysa dün- gidemiyorlar Dünyada yüzyıllar boyun- yada böyle bir çocuk yok- ca, yasal güvence bir yana, tur. Sadece bu örnek bile çocukların hakları olduğu yakın zamanlara kadar ço- fikri bile toplumlara uzak u topraklar, ha- tedik. Tüketim çarkının en Stresin çok arttığı zamanlarda pasif baş et- cuklara ilişkin gerçekçi bir Büyük hayallerin bir konuydu. Osmanlı’da yallerini yaşa- geniş halkası olan bu sınıfın me yolları da artıyor. Yani sorunlardan kaçın- gözlem yapılmadığını, ço- temeline kurulmuş da çocuk hakları telaffuz yamamış anne içinde bulunduğu buhranı da- ma ve içe kapanma başat strateji olabiliyor. cuğun, bırakın iç dünyasını hayatlar şu günler- edilmezdi, nüfus sayımla- ve babaların ye- ha iyi anlamak için de Anka- Bir bütün olarak aile için de benzer etkilerden dış görünüşünün bile üstün- rında erkekler sayılır, ka- de sallantıda. Eko- Btiştirdiği “zor- ra Medipol Üniversitesi Psi- bahsedebiliriz. Bireylerin üzerindeki baskının körü algılandığını gösterir. dınlar ve çocuklar hesap lama” hayatlarla dolu. Ha- nomik kriz tüke- koloji Bölümü Dr. Öğr. Üye- ya da stresin artması diğerlerini de etkilerken Çocuklara değer ver- dışı bırakılırdı. yallere “kavuşmak” için, si İlker Dalğar’la konuştuk. aile içindeki iletişimin kalitesi, sorunlar karşı- tim çarkının en ge- 5mek istiyorsak onla - Cumhuriyetin yasaları- imkânlar dahilinde gidilmiş sında birlikte hareket edebilme ve adaptasyon niş halkasını oluştu- u Her geçen gün artan rın tüm ihtiyaçlarını ciddi- na göre aile çocuğunu ilko- en iyi okulların iş garanti- becerileri, inanç sistemleri strese karşı gösteri- enflasyon karşısında hayalle- ye almalıyız. Çocukların ran beyaz yakalıları kula göndermek zorunda- li bölümlerini okuyan, kari- lecek direnci belirler. Örneğin çocukların ba- rinden, hayatlarından ödün oyun ve spor dır ve aile- duygusal çöküntü- yer planlayan; giyim kuşam- kımında desteğin azalması, eğitim masrafla- vermek zorunda kalan büyük alanlarına, ço- ler çocuk larından yaşadıkları bölge- rını karşılamada zorluk ve işsiz kalma riskleri ye itiyor. bir kitle de beyaz yakalılar... cuk bahçele- yaştaki kız- ye, sosyal çevrelerinden “ko- de düşündüğümüzde aile içi ilişkilerin olum- Düşen alım gücüne karşın rine ihtiyaçla- larını ev- nuştukları dile” kadar kendi- suz etkilenmesi de ayrı bir risk olarak tanımla- durmaksızın ihtiyaçları artan ve rı vardır. So- lendiremez- ne ait alışkanlıkları olan beyaz yaka- nabilir. Geleneksel olarak Türkiye’de ekono- bir anda hayat standartları de- kak araların- ler. Bu du- lıların uzun süredir en büyük günde- mik sorunlar yakın çevrede dayanışma ile çö- ğişen bu kesim ilk olarak neyden da veya boş rum çocuk- mi “standartlarının düşmesi...” zülür, ama toplumun çoğunluğunu içine alan etkileniyor? arsalarda oy- lara değer Pandemi ve akabinde gelen eko- kitlesel bir yoksullaşmada bu dar çevrenin da- Kendisini orta sınıf olarak düşünen namak, şart- verildiği an- nomik kriz, sosyal ve ekonomik yanışması sınırlı kalacaktır. Yoksullaşma ve toplumsal kesimlerin düşük gelirliler- ları zorlayan lamına gelir. statülerini korumaya çalışan be- beraberinde getirdiği yoksunluğun öfke uyan- le ayrıştığı asıl özellikler eğitim seviye- çocukların Ancak her iki yaz yakalıları da hayli etkile- dıracağını öngörebiliriz. Asıl soru ise bu öfke- si, yaşam biçimi ve kendilik kurgularıydı, kendi buluş- koruyucu ya- di, etkiliyor. TÜİK’in açıkla- nin nereye yönleneceği... ama ekonomik krizle birlikte yaşam pratik- larıdır. Ye- sa hakkıyla dığı Mart 2022 tüketici fiyat leri doğrultusunda dünyayı algılayış biçim- ni fark et- uygulanabili- endeksi bir önceki yılın aynı leri zorunlu olarak değişecek. Eko- tim, çocu- yor mu? Özel- ayına göre yüzde 61.14 artış nomik yoksunluğun arttığı dönem- ğa değer Yarından da likle çocuk ge- gösterirken, yeterli maaş zam- lerde ilk olarak ödün verilen kalem- vermenin bir göstergesi de linler bugün toplumun baş mını alamayan beyaz yakalı- ler lüks harcamalar olur ve onu da toplumda “çocuk müziği” umudum yok belası değil mi? ların gelirleri enflasyon kar- sosyal etkinlikler izler, tıpkı bugün olup olmamasıdır. şısında hızla eridi. TÜRK-İŞ olduğu gibi. Yaşanan asıl dramatik üzensiz ve yoğun çalışma Çocuğa fiziksel şid- Bir dönem çocukla- mart ayı araştırma sonuçları- değişim ise kişilerin kendilerini ye- saatleri karşısında emeği- 2 det uygulamak ona rı ciddiye almayan, çocuk- na göre yoksulluk sınırı olan niden üretmesine yarayan, yaşam- nin karşılığını bugüne ka- değer vermemektir. Batı- lar için özel bir müziğe sa- 16 bin 52 TL’nin çok altın- larını anlamlı kılan sosyal etkinlik- Ddar alamadığını ifade eden da çocuğa dayak yakın za- hip olmayan Batı, zaman da kalan beyaz yakalıların bü- lerin kaybedilmesi... Sanat üretimi- C.İ., medya sektörü çalışanı. “İşe ilk gir- manlara kadar serbestti, içinde çocuklar için mü- yük bir bölümünün maaşı, net ne ve etkinliklerine, spor yapmaya diğimde kazandığım deneyimle birlikte hatta bazı okullarda dayak zik üretmiştir. Örneğin Le- 4 bin 253 lira olan asgari üc- ya da eğlenmeye ayrılan bütçe gide- şartlarımın da iyileşeceğini düşünüyor- eğitimin bir parçası sayıl- opold Mozart’ın “Oyuncak rete her geçen gün biraz daha rek daralacak; hatta tatiller kısala- dum. Çünkü bize emek ve vakit harcar, mıştır. Osmanlı’da falaka Senfonisi”, Saint Saens’ın yaklaşıyor. cak ya da hiç yapılamayacak. Krizin işini iyi yaparsan karşılığını alırsın di- vardı. Çocukları yere yatı- “Hayvanlar Karnavalı...” O görkemli cam binaların ye öğrettiler. Maalesef bugün hayat tec- uzamasıyla bir vadede mutfak, eği- İlker Dalğar rıp ayaklarına sopayla vur- Hayvanlar Karnavalı’nda içinde büyüyen yoksulluk ve rübem bana deneyim sonucu artan ma- tim ve sağlık harcamalarından da kı- mak, kanımca sado-mazo- orkestra aletlerinden bir- aşımın enflasyon karşısında kuşa dön - mutsuzluk bulaşıcı hastalık gi- sılmaya başlanacak. şist bir davranıştır, bir en- çok hayvanın, örneğin ke- düğünü ve hiçbir zamanda emeğimin bi hızla yayılıyor ve hayallerinden vazgeçme gizisyon türevidir. Bu tür mandan sıpanın sesini du- yaşam doyumları azalıyor karşılığını alamayacağımı söylüyor” di- noktasına gelen milyonlara her gün yenileri sapkın davranışlardan zevk yarız. Bize gelince klasik yor. Onun hayattan tek beklentisi, ken- ekleniyor. C.İ. ve Z.G. onlardan yalnızca ikisi. u Beklenmeyen, istenmeyen ve “norma- alan bazı hocalar zamanla dine ait 1+1 de olsa bir ev tutup, ayakla- Türk veya halk müziğimiz- Biri medya sektörü çalışanı, diğeri ise banka- lin” dışında gelişen bu kriz durumu beyaz işi daha kötü eylemlere dö- rının üzerinde durabilmek... “27 yaşın- de çocukları hedef alan bir cı. Hayata ayrı şehirlerde, farklı düşlerle baş- yakalıları psikolojik açıdan nasıl etkiliyor? nüştürmüşlerdir. da genç bir kadın olarak çıkar yolu zen- müzik yoktur. Çocuk müzi- ladılar, ama bugün iş hayatlarında yaşadıkla- Yoksullaşmanın, depresyon, kaygı bozuklu- gin bir eşte mi bulmam gerekiyor” diyor Cumhuriyet falakayı ği kültürümüze, Muammer rı sorunlar ve geleceğe dair endişeleri ortak. ğu ve somatik bozukluklar gibi genel psikolo- gülümseyerek ve sözlerini şöyle sürdü- kaldırdı; ancak yakın za- Sun ve diğer bestecileri- Ortak olan bir diğer konu da yoksulluğun ve jik sorunların ortaya çıkması ve yaygınlaşma- rüyor: “Ben özgürce seyahat edip, farklı manlara kadar okullarda mizle, okullarımızdaki mü- yoksunluğun kendini psikolojik açıdan da his- sı ile yakından ilişkili olduğunu gösteren ge- ülkeler görmek istiyorum ama dışarıda öğretmen dayağı var mıy- zik dersleriyle girmiştir. settirmeye başlamış olması. niş bir literatür var. Beyaz yakalıların yaşam bir arkadaşımla oturup kahve dahi içe- dı, yok muydu? Giderek Biz de ekonomik kriz ile sınıfların netleş- doyumlarının azalması hem fiziksel hem de Genelde çocuklara miyorum. Artık buluşma yerlerimiz ka- azalsa da dünden bugüne tiği, hayli görünür olduğu bu ortamda, daya- psikolojik esenliklerinin azalma riskini ortaya 6değer vermenin ol - feler, restoranlar değil, parklar... Giyi- anneler ve babalar çocuk- nışmaya ve örgütlenmeye daha fazla ihtiyaç koyabilir. Depresyon semptomlarının artma- mazsa olmazı ise kız er- nip süslenerek kendimi şımartmak da- larına şiddet uyguluyorlar. duyan beyaz yakalıların 1 Mayıs meydanla- sı kesinlikle bir risk faktörü. Ayrıca ilk ortaya hi istemiyorum; çünkü onun bedeli bi- kek ayırımı yapmamaktır. Bütün bunların kötü bir rında çıkmayan sesini buradan duyurmak is- çıkacak belirtilerin de yüksek stres ve psikolo- le çok yüksek. Yarına dair hiç umudum Çocuklarının yarısına de- rüya olarak geçmişte kal- kalmadı. Her sene bir öncekini arata- jik baskı olması muhtemel. ğer veren bir toplum çocu- masını umuyoruz. cakmış gibi geliyor açıkçası bana. Her ğa değer vermiş sayılmaz. u Şartların değişmemesi ve bozulan geçen gün hayatımla ilgili kaygı seviyem Bir toplumda çocuk- Yakın zamanlara kadar ba- psikolojileri karşısında tedbir alınmaması artıyor. Duyduğum kaygılar nedeniyle 3lara değer verilebil - zı yörelerimizde bir baba- halinde onları neler bekliyor? Bu bireysel yüksek anksiyete sorunu yaşıyorum ve mesi için o toplumdaki in- ya kaç çocuğu olduğunu meseleden çıkıp toplumsal bir tramvaya ilaç kullanmaya başladım”. sanların işsizlik, ekonomik sorduğunuzda size yalnız- dönüşebilir mi? sıkıntı çekmemesi gerekir. ca erkek çocuklarının sayı- Çocukların fiziksel, zihin- sını söylerdi. Cumhuriyetin sel, duygusal ihtiyaçlarının kurucusu, kız çocuklarının 28 yaşındayım, bankac-ı tık İstanbul’da kira ödeye- giderilmesi toplumun refah kaile alınmadığı bir kültür- yım. Beş yıldır bu sektörde mez hale geldik. Sabit ge- düzeyi ile yakından ilgili- de manevi kızı Ülkü’nün çalışıyorum. Pandemiye ka- lirler olarak bizler her sene dir. Anne babaların refah elinden tutup gururla top- dar herkes gibi ofise gider, artan ev ve araba fiyatları içinde olmadıkları toplum- lum içine çıkmıştır. Mo- aldığım maaşla kurduğum karşısında maaşımızın gide- larda çocuklara değer ve- del doğru olursa, onunla düzen içerisinde istekleri- rek eriyişini izliyoruz. rildiğini söylemek, büyük özdeşim kuranlar da düz- mi, ihtiyaçlarımı fazlasıyla Ekonomi alanında çalı- ölçüde bir avuntudur. gün olur. karşılayabilirdim. Fakat sa-l şan biri olarak bazı sınırla- gın süreci ve akabinde ge- rı çoktan geçtiğimizi dü- len ekonomik krizle birlikte şünüyorum, o yüzden de İmtiyaz Sahibi: ne emeğimin karşılığını alı- yurtdışına gitmek istiyo- n Yayın Koordinatörü CUMHURiYeT VAkFI adına yor ne de geçinebiliyorum. rum. Buradaki baskılar ve Deniz ülkü Tekin Ale V COŞkUn n Sayfa Tasarım Birkaç ay öncesine kadar yoğun iş ortamında düşen Genel Yayın Yönetmeni eMine Bil GeT İstanbul’da yalnız yaşıyor- performans kalitesi sonu- ARiF kIzIl YAl In n Reklam Genel Müdürü Sorumlu Müdür 1 MAYIS 2022 SAYI: 1677 ken, bugün uzaktan çalışma cu işime karşı saygım da eSRA BOzOk ÖzGüR SOYeR [email protected] imkânı dahilinde küçük bir kalmadı. Her günümü ger- Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. anadolu şehrinde yaşayan gin ve mutsuz yaşamak Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No:11A/41 Bahçelievler İstanbul ailemin yanına döndüm. ar- istemiyorum. 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 e-posta: [email protected] Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Yaygın süreli yayın Elifba Gergin ve mutsuzum