Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
3 NİSAN 2022
4
Yaşlı ve sağlık sorunu yaşayan hayvanlar için...
Zulüm yok
huzur var
andemi- Bize göre bütün hayvanlar hayata gözlerini
den ön- açtıkları andan itibaren emekli. Çalışmaları-
ce, ya- nı normalleştirmiyoruz. Emeklilik kavramını,
şam alanı yaşa bağlı veya ancak bir müddet çalıştıktan
P Bursa’da sonra hak edilecek bir kavram olarak kullan-
yer alan Her Eve Bir Pati derneği- madık. Biz, buraya gelen her hayvanın emek-
ni ziyarete gittiğimde, HAYTAP’ın li olduğunun altını çiziyoruz. Bu tabir, çiftlik-
(Hayvan Hakları Federasyonu) emek- te ne olduğunu daha geniş kitlelere anlatabil-
li hayvanlar çiftliği, hemen bitişik ara- mek, vegan veya vejeteryanlığı dahi bilme-
zide kurulum aşamasındaydı. Şimdi orası yen insanların da aklında bir fikir oluşturmak
cennet gibi bir yer olmuş. Çiftlikte, kötü ko- amaçlı kullanıldı.
şullardan kurtarılmış at, eşek, inek, koyun, ta-
u Emre Bey, ben sizin bugüne dek sadece
vuk gibi birçok türden hayvan yer alıyor. Ül-
köpeklerle iletişiminize şahit oldum, diğer
kenin dört bir yanından gelen bu hayvanlar,
hayvanlarla durum nasıl? Anlaşabiliyor
artık huzurlu ve güvende bir ömür geçirecek.
musunuz ?
Emre Demir
HAYTAP’ın Bursa temsilcisi Emre Demir’le
Köpeklere kızıyorum, eşeklere, keçilere gi-
Emekli Hayvanlar Çiftliği’ni konuştuk.
diyorum, bu sefer onlara kızıyorum, köpekle-
re gidiyorum (gülüyor). Şaka bir yana, sesimiz
u Emekli Hayvanlar Çiftliği, neyi amaç- çelişmiyordu ama şimdi bunun yanlış oldu-
rengimiz farklı olabilir ama kalbimiz bir, çok
lıyor?
ğunu biliyoruz.
seviyorum hepsini. Bu arada, onlar da köpekle-
Çiftlik, kedi, köpek dışındaki hayvanları da
u Arkadaşımın sekiz yaşındaki çocuğu,
re çok benziyor. Elinizde torbayla gelin, havu-
görünür kılmak amacıyla kuruldu. Sonuçta hay-
“hayvanat bahçesi hayvanlar için hapisha-
cu görsünler, hemen heyecanlanıyor, peşinizde
van dediğimiz, çok sayıda türden oluşan bir top-
nedir” diyor. Biz, o yaşta bu bilince sahip
koşuşturuyorlar, kuyruk sallıyorlar. Yemek sa-
luluk ve onlar da en az kediler, köpekler kadar
değildik...
atlerini, dışarı çıkma saatlerini biliyor ve bekli-
hissiyata sahip canlılar. Düşünün, bir inek, tıp-
Evet, yanlış olduğunu biz daha şimdi anlıyo-
yorlar. Yavrularını çok iyi tanıyorlar.
kı insanoğlu gibi, yavrusunu dokuz ay karnın-
ruz. Belki hâlâ birçok aile veya eğitimci, çocuk-
d zi
da taşıyor. Biz burada aslında belediyelere ör-
u Aralarında, “o başka” dedikleriniz veya
larının hayvan sevgisini hayvanat bahçesinde
Ay v Ağull Aır
nek olmak ve milyonlar verilip kurulan hayva-
daha yakın ilişki kurduklarınız var mı?
edineceğini düşünüyor olabilir. Ancak bu doğru
nat bahçelerine karşın yaşadığımız çağa daha
Hepsi çok başka. Ama mesela, Zeynep’le,
değil, yeni nesil çok değerli. Ve biz de insanlık
uygun bir alternatif yaratmak istedik.
Burak’ı çok seviyorum. Çoğu kişi hatır-
bu denli ilerlemişken, geride kalmamak adına,
lar, Haymana’da, yavrusunu köpeklere par-
u Yani bir anlamda belediyeleri teşvik günümüz değerlerine uygun bir örnek sunuyo-
çalatmışlardı. Sosyal medyada videosu var-
ediyorsunuz... ruz. Özellikle büyükşehir belediyelerinin bunu
dı ve çok tepki almıştı. Yavru öldü, ama an-
Tabii. Biz böyle bir alan yaratabiliyorsak, yapmaları gerektiğini düşünüyoruz.
HAYTAP’ın
nesi Zeynep bize hamile geldi ve burada bir
onlar ellerindeki imkânlarla çok daha fazla-
e görrleediylebe veorşyüdü
emekli
yavrusu daha oldu. Şenay inek ve kızı Dam-
sını, çok daha geniş kapasitelisini ortaya ko-
la, onları çok seviyorum, Naz ve Kiraz var
yabilir. Genelde belediyeler böyle merkezle-
hayvanlar
u Diğer yandan aslında bu bir ihtiyaç...
sonra... Naz, Manavgat’taki yangından kurta-
ri, bir sosyal tesis gözüyle değerlendirmek is-
Muhtemelen Türkiye’nin dört bir yanından
çiftliğindeki at,
rılmıştı, ölümün kıyısındaydı, tedavisi aylar-
tiyor, ki buna el veren projeler yapılabilir. İn-
yardım çağrıları alıyorsunuzdur.
ca Ankara’da sürdü. Tedavi sırasında, doğum
eşek, koyun, tavuk sanlar gezme amaçlı gelebilir, çocuklarını ge-
Alıyoruz ve işin kötüsü, bu saatten sonra her
yaptı. Şimdi yavrusu Kiraz’la çiftliğimizde
tirebilir, burada vakit geçirebilir, destek ver-
talebe de karşılık veremiyoruz çünkü buranın da
gibi hayvanlar huzurlu
çok mutlular.
me amaçlı çalışabilir. Okul gezileri için de
belli bir kapasitesi var. İşte tam da bu yüzden
bir yaşamın keyfini
çok uygun oluyor.
devlet kurumları, belediyeler böyle merkezler
u İnsanlar, Emekli Hayvanlar Çiftliğini
sürüyor. Onlar için, bir daha kurmalı diyoruz. Nasıl kedi, köpek için var, on-
hangi günler ziyaret edebilir?
u Ziyarete gelen okullar oluyor mu?
lar için de olsun istiyoruz. Gerçekten ihtiyaç var.
Cumartesi- pazar günleri 12.00 ile 17.00 arası
Dolu... Çok sayıda okul ziyareti oluyor.
çalışmak, açlık çekmek veya
ziyarete açığız. Artık bir kafe alanımız da var.
80’li-90’lı yıllarda çocuk olan nesil için
u “Emekli” tabiri eleştirilmişti. Bu konu-
zulüm görmek yok.
Herkesi bekleriz.
hayvan sevgisi, hayvanat bahçesi gezmekle
da ne söylersiniz?
dA lseeir
Descartes ve Kant’ın gözünden metaverse’e bir bakış
Fr A
Orman
Hangisi daha gerçek?
şüphe ediyor olduğundan, şüphe edemediği aşama-
iyileştirir
da “Düşünüyorum, o halde varım” diyecektir.
Ayşe Ac Ar
Descartes’ın bu ünlü ifadesi “özne” kavramının
Ay ÇA
ABD’de de tercih edilen iyi- tarih sahnesine çağrılması ve modern çağın baş-
Kent yaşamının getirdiği fiziksel
lc An
leşme yöntemlerinden. Ör-
laması demektir. Öznenin nesne ile olan ilişkisin-
etaverse üzerine pek çok şey
ve zihinsel rahatsızlıklar için ilk
neğin; Birleşik Krallık Ulu- de ise çağın zirve söylemi hiç şüphesiz büyük filo-
söyleniyor. Onu “yeni bir dün-
sal Sağlık Sistemi, sağlığın
zof Immanuel Kant’a ait olacaktır. “Görüsüz (ya-
ya” olarak tanımlayıp bu yenili-
başvurulan adres sağlık sektörü
barınma, sosyal izolasyon, kültürel araçlar ne- ni deneysiz) kavramlar boş, kavramsız (yani aklın
ğe heyecan duyanlar olduğu gi-
oluyor. Peki, bunun yerine hiç orman
deniyle de zaman zaman kötüye gittiğini ka-
kategorileri) görüler kördür.” Kant’ın gerçeklik de-
M bi metaverse’ün gerçek dünya-
banyosu yapmayı denediniz mi? bul edip hastalara sosyal reçete adı verilen bir diği ve bilgiyi temellendirdiği şey, duyu deneyi ile
nın yerini alacağı uyarısında bulunanlar da var. Bu
yöntem ile destek oluyor. Gönüllülük, bitki ba-
başlasa da yine de öznede kurulur. Özne: “Hangi-
görüşlerde haklılık payı olmakla birlikte, tespitlerin
ihayet ilkbahar geldi!” bu
kımı, yemek yapma ve sporun yanı sıra orman si daha gerçek” sorusunda gerçekliği yargı yoluy-
duygu evreninden hareketle yapıldığı ortada.
hafta sık duyduğum bir
terapisinin de bu listeye eklenmesi gündemde.
la kurandır. Kant, hayatta olsaydı ve içimizden biri;
Second Life’ın 2003 yılında kullanıma sunuldu-
cümleydi. Yoğun bir kı-
“Duydunuz mu? Metaverse bize yeni bir gerçeklik
ğunu hesaba katarsak metaverse’ün yeni bir fikir
şın ardından güneşin bede- mor An b Asou nny A sıl y A?ıplır
evreni sunacakmış” deseydi, “Rica ederim, ideleri-
olmadığını, yalnızca fikri uygulamaya koyan tekno-
“N nimizle kavuşması özlem,
İlk olarak şunu bilmemiz gerek, or-
nizi kendinize saklayınız” diye yanıt verebilirdi.
lojinin geliştiğini söyleyebiliriz. Metaverse’ün ger-
mutluluk, huzur karması bir duygu ha-
manda yürümek ve orman ban-
Metaverse’ün, öznede kurulan duyusal gerçekli-
çek dünyanın yerini alacağı, insanların metaverse
li yarattı. Cemreler toprağa düş-
yosu birbirinden farklı kav-
ğin teknoloji aracılığıyla daha renkli hale getirilme-
evreninde yaşayacağı düşüncesi ise bir bedenimiz
tü, 21 Mart, Ostara, Yenigün
ramlar. Yürüyüşte hı-
sinden öte bir şey olmadığını rahatlıkla söyleyebi-
olduğu ve bu bedenin ihtiyaçlarının giderilmesi ge-
(Nevruz) derken toprak ısın-
zınız, harcanacak ka-
rektiği gerçeğini göz ardı eden
dı, bitkiler uyandı. Evler-
loriler, cevaplana-
bir okuma. Teknokratların kont-
den dış mekanlara yönelen
cak Whatsapp me-
rolünde bir dünya tasavvuruysa
hareket dinamiğinin için-
sajları, instagram
ekonomi politiği ve “güç” kav-
de, sizlere hayali bir za-
hikåyesine atıla-
ramını tek yönlü bir analize tabi
man yolculuğu bileti içe-
cak fotoğraflar der-
tutmak anlamına gelmekte. Bu
ren orman banyosundan
ken birçok faktör
tarz bir yorum için özgürlüğün
bahsetmek istiyorum.
anda olup, duyuları-
öncelenmesi de gerekir.
Kırsaldan kente göç ile
mız arası bir denge-
Metaverse teknolojisi bize,
artan nüfus beraberinde fi-
lenmeye engel olur.
pahalı bir satın alma karşılığın-
ziksel ve zihinsel rahatsız-
Orman banyosunda ise
da, gerçekle sanal olanın bir ara-
lıkları getirdi. Bu konuda ilk
hızı olabildiğince azaltıp
dalığını vaat ediyor. İnsan bede-
akla gelen, ilaç endüstrisine baş-
yer yer durarak etrafımızda
ni (ve hiç şüphesiz ödenen para)
vurmak gibi gözükse de alternatifler
olan biteni beş duyumuzla de-
bu buluşmada gerçekliğin tem-
hep mevcut. 1982’de, Japonya Tarım, Or-
neyimleme hali öncüldür. Toprağa
silcisiyken, duyu organlarının
mancılık ve Balıkçılık Bakanlığı Genel Müdü-
dokunur, yaprakları koklar, güneşi gözler, or-
simüle edilmesiyle kurulan ev-
rü Tomohide Akiyama, yaygın hissedilen do-
man canlıları duyulur. Minik bir parantez; tek-
ren, sanal olana gönderme yapı-
ğa yoksunluğu ve azalan orman alanlarının ko-
nostresin pozitif iyonlarla bize verdiği zararı
yor. Gerçeklik dünyasında, çe-
runmasına yönelik “shinrin-yoku” yani orman
negatif iyonların bolca bulunduğu ormanlar te-
liriz. Nasıl yani? Ortada sınırları zorlayan bir geliş-
şitli sınırlamalarla yaşayamadığımız şeyleri, ya-
banyosu kavramını önerdi. Şinto ve Budist öğ-
davi eder. Bitkiler tarafından üretilen, bitkiyi
me olmuyor mu? Hayır olmuyor. Sınırlar zaten bel-
şama olanağı sunan bu teknolojinin vaat ettiği sa-
retisinden esinlenerek tasarlanan orman ban-
zararlılara karşı koruyan bir bileşik olan uçucu
li. Duyu verileri kategorik olarak insan bedenine
nal olanaklarla “gerçeklik” denilen şeyi akışkan ha-
yosu, bildiğimiz anlamda bir banyo değil, suya
yağlar -fitonsitler- aracılığıyla ormanda alınan
veriliyor. Bu veriler, zihinde yargı yoluyla anlamlı
le getireceği, kullanıcılarını “Hangisi daha gerçek”
ihtiyaç yok. Beş duyumuzun doğayla uyumlan-
nefes derinlerimize işler, iyi hissettirir.
bir birliğe getiriliyor ve gerçeklik zihinde sanal ola-
sorusuyla baş başa bırakacağı açık.
masına, yavaşlamamıza ve ferahlamamıza des-
Ülkemize dönecek olursam; Kanal İstanbul uğ-
rak kuruluyor. Buradaki sanalı anlaşılır kılmak için
“Hangisi daha gerçek” sorusu René Descartes’ın
tek olan bir şifa pratiği.
runa kesilmesi planlanan 200 bin ağaç, kömür uğ-
şu örnek verilebilir; dışarıda gördüğüm elmayı bil-
rüya argümanını hatırlatıyor. Descartes’a göre rü-
Japonya’da, Orman Terapisi Topluluğu tara-
runa talan edilme yolu açılan zeytinlikler, Ata-
mek için onu alıp beynimin içine koymuyorum. El-
yada yaşadığımız deneyimle, uyanıkken duyu dene-
fından orman banyosu için belirlenen yaklaşık
türk Orman Çiftliği’nden alınan arazi ve nicesi
manın bir temsilini zihnimde yaratıyorum. İş böyle
yi yoluyla yaşadığımız şey birbirine benzer. Rüya-
60 orman terapisi yolu varmış. 1990’dan itiba-
doğayla olan ilişkimiz temalı bir distopya. Son
olunca “Yalnızca numene değil, acaba fenomene de
da gördüğümüz ağaç, uyanıkken gördüğümüz ağa-
ren de bu yöntem üzerine kapsamlı araştırma-
olarak geçen sene Japonya’daki sergimde öğ-
erişemiyor olabilir miyim” diye sorabilirim.
ca benzerken, su, taş, gökyüzü de öyle. Şayet rüya-
lar yürütülmüş. Kan basıncında ve stres sevi-
rendiğim bir kelimeyi pazar gününüze selam ol-
Özetle: zaten sanal olarak deneyimlediğimiz du-
da yaşadığımız deneyim uyanıkken sahip olduğu-
yesinde azalma, bağışıklığı güçlendirme gibi
sun diye iletiyorum: Komorebi: güneş ışınlarının
yusal gerçekliğin dışına çıkamazken, metaverse’ün
muz deneyimden farklı değilse, bu ikisini birbirin-
olumlu etkileri kanıtlanmış. Japonya sınırlarını
ağaçlardan süzülmesi ile olu-
yeni bir gerçeklik olma ihtimali olabilir mi? Daha
den ayıracak ölçüt nedir? Descartes’ın duyu dene-
aşan orman banyosu, Güney Kore, İngiltere ve
şan ışık demetleri.
da önemlisi; metaverse’te ya da doğal gerçeklikte,
yimine dair yaptığı bu sorgulama şüpheyi yöntem
ayca_ceylan
etik özne nerededir?
olarak kullanmaktan ibarettir. Kullandığı yöntem
ey
lo
şo
en