Katalog

30 EKİM 2022 4 Saylan’ın ‘Türkan birleştirici gücü u Oyunla ilgili olarak ekipten de söz etmek gerek sanırım. Herhal- Saylan’ı de böyle isimleri de bir araya türkan Saylan is- mi getirebilirdi... Her şeyden önce bi- zi bir araya getiren çok sevdiğim arkada- oynamak şım l event üzümcü. Sonra tabii oyunumu- zun yazarı ve yönetme- ni Cengiz toraman. Çok önemli isimler Mert Fı- rat, Yetkin dikinciler, Berna laçin, Uğur d ün- büyük onur’ dar, Ayşe Yüksel sesleriyle oyunumuza büyük katkıda bulundular. Müziklerimizi dengin Cey- han yaptı. Fotoğraafl rımızı Mehmet t urgut çek- Dün 99. yaşını kutladığımız Cumhuriyetimizin ti, Gamze kuş kostümlerimizi tasarladı , Yük- sel Aymaz ışığımızı yaptı. elimiz ayağımız, sorun- 100. yaşını selamlayan “Ben Türkan Saylan” larımızı anında çözen şahane iki insan Mehmet adlı oyunda ÇYDD kurucusu Saylan’a küçük Günaydın ve ece Şahin. Herkes türkan Saylan’a olan sevgi ve saygılarını özellikle belir- Şenay Gürler yaşam veriyor. terek büyük bir istek ve mutlulukla bu proje de yer aldı. işte türkan Hanım’ın birleştirici gücü. iyatro sahnesinde ve ekranlarda yıllar- te bana büyük sorumluluk yüklüyor. Oyun Tür- olmuştu. Peki var olan siyasi iklim sizce kadın dır başarıyla var olan bir isim Şenay kan Hanım’ın çocukluğu, gençliği, deri hastalıkla- ve ahlakın tartışılmasını niye istemiyor? Gürler. Altında imzasının olduğu bir- rı alanını seçtiği tıp fakültesi yılları, cüzzam tara- Kadınlar Kadın cinayetleri bu kadar artarken İstanbul çok yapım izleyicilerin hafızasında yer maları, ÇYDD’nin kuruluşu ve hastalık dönemini Sözleşmesi’nden çıkılması, katillere verilen ceza- Tetti. Şimdiyse kendi tanımıyla “Adını anlatıyor. O yüzden karakteri de o dönemlere göre ların caydırıcı olmaması, ahlak kavramının sade- ikiyüzlü ahlakla duyunca daha okumadan çok heyecanlandım” de- yorumlamaya çalıştım. ce kadın bedenine indirgenerek kadın bedeni üze- diği bir oyunla karşınızda: “Ben Türkan Saylan” rinden ahlakçılık yapılması, kadınların haksızlık- u Türkan Saylan’ı oynamak hem kişisel açı- Cengiz Toraman’ın yazıp yönettiği oyunda Gürler, yargılanıyor lara karşı daha çok sesini çıkarıp hakkını arama- dan hem de kariyeriniz açısından yaşamınızda Cumhuriyet değerlerinin en önemli ve simge isim- sı, kadın sivil örgütlenmelerinin artması günü- nerede duruyor? lerinden olan Türkan Saylan’a tek kişilik oyun- müzün gerçekleri. Toplumsal sistemin belirlediği u Tiyatro ve müzik başta olmak üzere sanata Güçlü kadın karakterleri oynamayı tercih edi- da yaşam verecek. 4 Kasım’da Caddebostan Kül- kurallara göre iki yüzlü bir ahlak üzerinden ka- karşı sansürün yoğunlaştığı bir dönemden geçi- tür Merkezi’nde izleyiciyle buluşacak oyun öncesi yorum. Şansıma da hep böyle roller çıktı karşıma. dınlar yargılanıyor. Ve elbette kadınların olduğu yoruz ve siz de sosyal medyada buna tepki gös- Gürler’in heyecanını kendisinden dinledik. Şu anda oynamaya devam ettiğim “Medea’ya Gö- yerde mücadele var, artık değişip dönüşen kadın- teren isimlerdensiniz. “Medea’ya Göre Ahlak” re Ahlak” oyununda çok güçlü bir mit karakterini u “Ben Türkan Saylan” Cumhuriyetimizin lar topluluğu var. Bu da kadınların edilgenliğin- isimli oyununuz Bursa BB tarafından iptal edil- canlandırıyorum. Ben de mücadeleci bir kadınım. 100. yılını selamlayan bir oyun. Bu açıdan sizin den, kaderine boyun eğmesinden beslenen çevre- diğinde “Sakıncalıymışız. Neden? Çünkü kadı- Kariyerim açısından baktığımda elbette böyle mü- için de çok önemli olduğunu leri rahatsız ediyor. Kadın ve ahlakın tartışılma- nı yargılayan ikiyüzlü toplumsal ahlakı tartışı- cadeleci, kendini var etmiş sapasağlam duran ka- düşünüyorum. Oyuna nasıl sını bile istemiyorlar. yoruz. #sansürehayır” şeklinde bir paylaşımınız dınları oynamak değerli. “Belki bir dahil oldunuz? parça da olsa değerim “Ben Türkan Saylan” oyu- kadınların ha- nunu Cumhuriyetin 100. yılı- gibi bir şansım oldu. Katıldığı program- zamanda karakter özellikleriyle de öncü bir ki- yatına” di- na girerken oynamak çok de- Güzelmişiz, lardan görüntülerini izledim ve hak- şiliğe sahipti. Bu özelliklerini sahneye yansıtmak ye düşü- ğerli. Çünkü Türkan Saylan, kında yazılan kitapları da oku- ve onun kişiliğini oyun metnine harmanlamak güzel zamanlarmış nüyo- hayatı boyunca Cumhuriyete mamın çok büyük katkısı ol- da oldukça incelikli bir sürecin sonunda ortaya rum. olan borcunu ödemeye çalışan du tabii. deniz çıkmıştır sanırım. çağdaş bir Türk kadını. Levent Sevgili Türkan Saylan, bir zamanların çok cid- u Avrupa Yakası’nın üzerinden çok uzun bir süre geçti ülkütekin (Üzümcü), bana Saylan’la ilgi- u Oyun tek kişilik ve ama insanlar hâlâ bu diziyi izliyor, siz de bu başarının di hastalıklarından cüzzamla ilgili değeri ölçüle- li bir oyun göndermek istedi- bu da sorumluluğunuzu meyecek kadar önemli çalışmalar yapmış bir bilim en büyük pay sahiplerindensiniz. Sizce insanlar bu dizide ğini söyledi. Saylan adını du- artırıyordur. özlemini çektikleri neleri buluyor? insanı. ÇYDD’nin kurulmasında büyük payı olan, yunca daha okumadan çok heyecanlandım. Çağ- Şu anda iki kişilik bir başta kız çocukları olmak üzere on binlerce çocu- Aradan yıllar geçmesine, çok şey değişmesine rağmen insanlar daş Yaşamı Destekleme Derneği’nde (ÇYDD) ça- oyunda daha oynuyo- ğun okuması için mücadele veren, çok insanın ha- hâlâ izlediklerinde hem gülüyor hem de o dönemleri özlüyor. iyi lışan akrabalarıma küçücük çıtlattım. Onların des- rum ama ilk kez tek ki- yatına değmiş, değerlerini korkusuzca savunmuş yazılmış bir komedi, iyi oyuncuların bir araya gelerek yarattığı teği ayrıca bir motivasyon kaynağı oldu. Başka bir şilik bir oyun oynaya- savaşçı bir kadın. Oyunumuzun yazarı ve yönet- sinerjinin çok büyük katkısı var bunda. Gülse (Birsel), bütün oyunum olmasına ve bunun beni zorlayacağını bil- cağım. O yüzden daha meni Cengiz Toraman, bana Türkan Hanım’la il- karakterleri çok güzel yazdı, çok eğlendik, çok çalıştık, çok meme rağmen “Mutlaka oynamalıyım” diye dü- da heyecanlıyım. Yep- gili çok önemli konuları aktardı. Çünkü bu met- güldük. Şimdi arada ben de bakıyorum da “neler yapmışız şündüm. Çünkü Türkan Saylan’ı oynamak benim yeni bir deneyim olacak ni yazmak için neredeyse üç yıla yakın çalışmıştı. neler” diyorum. ne kadar rahatmışız bazı şeyleri anlatırken. için büyük bir onur. benim için. Üstelik Say- Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği’nden Türkan Hiçbir kısıtlama hissetmiyormuşuz. Güzelmişiz, güzel u Türkan Saylan sırf Anadolu’yu karış karış Hanım’ın çalışma arkadaşlarıyla sohbet ettik. Hat- lan gibi çok önemli bir in- zamanlarmış, daha çok güldüğümüz, birbirimize gezerek ülkemiz için yaptıklarıyla değil aynı ta ilk okumamızı onun çalışma odasında yapmak sanı canlandırmak elbet- daha sevgi dolu baktığımız zamanlar… Bağımlılık ve bağlılık sık sık birbirine karıştırılan iki kavram. Bağımlılık, bağlılığa nasıl dönüşür, gelin birlikte inceleyelim Bağımlılıktan bağlılığa: Deli Dumrul nasıl büyüdü? ebekler başlangıçta annelerine -aslın- okula başladıklarında annelerinden ayrıl- kopmaları gerekmektedir, izleyici- ben sana saygılıyım, sadece Azrail ile aramda bir da bakım verene- bağımlıdırlar. Bu ba- nin kafası karışmasın diye masallar- sorun oldu” der. Bu tavrı Tanrı’nın hoşuna gider, makta zorlanabilirler. ğımlılığın zaman içinde bağlılığa dö- da fatura üvey annelere kesilmiştir. eğer onun yerine can verebilecek birisini bulursa Yetişkinlerde bağımlılık nüşmesini isteriz. Bağımlılık içinde- Masallardaki evden atma motifi, Dumrul’un canını bağışlayacağını söyler. Doğal Çocukluğumuzda bazılarımızın annesi Bki kişi, açık ya da örtülü şekilde, “O ol- sanatsal bir ifadedir ve ayrıca anne olarak Dumrul da kendisinin yerine canını verme- üç günlüğüne başka bir şehre gitmiştir, git- madan yaşamam” tarzı bir düşünce içindedir. Bağ- babalara yol göstermektedir. Bugüne si için annesine koşar. Annesi, “Kusura bakma” meden tel dolabını, buzdolabını yiyecek- kadar pek çok anne babanın ergen- der, canını vermez. Babasına koşar, o da vermez. lı kişi ise sanki “O olmadan da yaşayabilirim an- lerle doldurmuştur ancak buna rağmen ye- lik dönemine giren çocuklarının ni- Bu durum karşısında Dumrul hızla büyür, bağım- cak onunla birlikte olmayı tercih ediyorum” şek- mekleri ısıtmayı beceremedikleri için açlık çin onlarla oturup sohbet etmedikle- lılıktan kurtulmuştur, can istemek için değil, sade- linde bir duygu ve düşünce atmosferine sahiptir. Pr OF. dr. tehlikesi geçiren babalarımız dönüşlerinde ri konusunda yakındıklarını işittim. ce helalleşmek için karısına gider. Karısı kendisin- Kısacası bağımlılık, taraflara zarar verici, özellikle annelerimizi, “Yahu hanım bir daha gitme, üStün Sevgili anne babalar, sekiz yaşında- den can istenmediği halde gönül rızasıyla kocası- çocuğun gelişmesini engelleyici bir şeydir; bağlı- sen olmadan yapamıyorum” diye karşıla- ki çocuğunuz dizinizin dibinde otu- nın yerine canını vermek istediğini söyler, Tanrı dökM en lık ise geliştiren, dayanışma sağlayan, sinerji yara- mışlardır. Burada, ileri yaşta bağımlı erkek rabilir ancak ergen yaştaki çocukla- da bu karı kocaya uzun ömür verir. tan bir durumdur. Bu yazıda çocukların, gençlerin çocuklar vardır adeta. Ayrıca pek çok gen- rınızın referans grubu artık siz değil- Batı masallarında üvey anneler, aslında anneler, bağımlılıktan bağlılığa nasıl geçtikleri birkaç ma- cin de ev işleri konusunda annelerine bağımlı ol- siniz, onlar yaşıtlarıyla birlikte olmak isterler. çocuklarını evden göndererek bağımsız olmaları- sal çerçevesinde ele alınacaktır. duklarını gözleriz. Çoğunlukla anne babalar, ergenlik dönemindeki na, büyümelerine vesile olmaktadırlar; babalar ise Ben eşim Prof. Dr. Zehra Dökmen’e bağlı ol- Çocuklarda bağımlılık çocuklarının bağımsız olmalarına kolayca izin ver- pasif konumdadırlar. Deli Dumrul’da ise Batı ma- duğuma, bağımlı olmadığıma inanıyorum; ancak miyorlar. Bu yüzden ergenler, anne babalarına za- sallarından farklı olarak baba da anneye yardımcı ve bağlılık o, “Hem bağlısın hem de bağımlısın, ben olma- man zaman kabalığa varan sert tepkiler göstererek olmaktadır. Dumrul’un anne ve babası sözsüz bir Burada çocukların bağımlı olmaya nasıl itildik- dan internet bankacılığını kullanamıyorsun” diyor. bağımsız olmaya çabalıyorlar. Masallar gençlerin ba- antlaşmayla oğullarına kol kanat germeyi bırakır- lerini kısaca belirteceğiz. Çocuklarda güvenli bağ- (Şüphesiz o haklıdır.) ğımsızlıkları konusunu, onları evden atarak kökten lar, onun anne babaya bağımlı olmaktan kurtulma- lanma konusunu ise ayrıntılı olarak önümüzdeki çözmüştür. Elbette ki çocuklarımızı evden atmaya- sını sağlarlar. Kıssadan hisse bugün bizler anneler haftalarda ele alacağız. masallarda cağız, bizim geleneksel kültürümüz hayat boyu ev- ve babalar olarak günü geldiğinde çocuklarımızın Çocuğu ana babaya bağımlı olmaya iten en be- bağımlılığın kırılması lerimizin ve kalplerimizin onlara açık olmasını söy- yuvadan uçmalarına engel olmamalıyız, hatta bu- lirgin tavır, yapabileceği birtakım işleri ona bırak- Batı masallarında, örneğin Pamuk Prenses’te, ler bize. Sadece büyümelerine izin vermeliyiz. Bu nu kolaylaştırmalıyız. mamaktır. Çocukların her yaşta kazanabilecekle- Hansel Gretel’de üvey anneler, çocuklarını evden konuda muhteşem bir masalımız var. ri bazı öz bakım becerileri vardır. Anne baba, sev- bugün ne istiYoruz? kovarlar ancak bu durum kovulanların yok olma- giden, kaygıdan ötürü çocuğun öz bakım becerile- deli dumrul’un büYümesi larına değil, gelişmelerine, yaşama tutunmalarına Biz bugün çocuklarımızın, Deli Dumrul gibi rini kazanmasını geciktirirse, söz gelişi kendisi yi- yol açar. Bu konudaki genel kanıya göre bu ma- Dede Korkut Masalları’ndan birisinde Deli anaya babaya bağımlı değil, bağlı yetişkinler ol- yebilecekken yedirirse, giyinebilecekken giyin- sallarda üvey annelerin kötü oldukları değil, genç- Dumrul, kuru çaya köprü yaptırıp geçenden geç- malarını ve bir de Deli Dumrul’dan farklı olarak dirirse çocuğun özgüven kazanması zorlaşır, an- lerin bir yaşta aileden ayrılmalarının gerekli oldu- meyenden zorla para almaktadır. Ayrıca Azrail’le mafya kıvamında zorbalar değil, emeğiyle kaza- ne babasına bağımlı olur. Öz bakımlarını kendileri ğu vurgulanmaktadır. Masal anlatıcısı, öz annenin takışır. Tanrı, Azrail’e “Bu delinin canını al” der. nan dürüst insanlar olmalarını istiyoruz. Çünkü yapan, havaalanlarında minnacık valizlerini ken- çocuklarını -bir anlamda- evden atması gerektiğini Azrail canını almaya geldiğinde Dumrul, devletine sevdiklerine, değerlerine bağımlı olan kişiler zor- dilerinin çekmesine izin verilen çocuklar yaşama telaffuz edememiş, bu görevi üvey anneye yükle- saygılı Amerikan mafyası rolüne girer veya karı- balık yapabilirler ancak sevdiklerine ve değerleri- dik duruşla başlarlar, bağımlı olmazlar. Bağım- miştir. Bu dünyada öz anneler kadar sevecen pek sını öldürdükten sonra hayatta ilk kez mahkemede ne bağlı olan kişiler zorbalık yapmazlar. Bağlılık, lı olan çocuklar ise uyum sorunları yaşayabilirler, çok üvey anne vardır, ancak gençlerin ailelerinden kravat takan maganda gibi davranır ve “Tanrı’m ahlaka giden yoldaki köşe taşlarından birisidir.