Katalog

30 EKİM 2022 3 Şam’dan Selanik’e, Selanik’ten Ankara’ya ışa r adım adım k ş aduman Hcıalı sadumankaragozhalici@gmail.com Cumhuriyet Dizinin en büyük kozu, katmanlı senaryosu Kötülüğün Merkezine Yolculuk: Şeytanın Saati ustafa Kemal’deki Kemal’le röportaj yapmayı başarır. “Mondros’u imzalayan ama Lozan’la Cumhuriyet düşün- Lazar, uzun süredir Türk anayasası- öcünü alan başbakan” olarak tanıt- aman yolculu- ve onların öyküleriyle katmer- ce ve inancı sır de- nın kısmen değiştirilmesinin beklendi- maktadır. Ama Lozan’ın gerçek mi- a Y’a SEYa Ha T ğu, paralel evren- lenmesi izlenirliğini arttırıyor. ğildir. Mücadele ar- ğine ancak hükümetin oluşum biçimiy- marı İsmet Paşa’yı karşılamaktan- ler, bir parça falcı- Sonuçta konunun gerektirdi- Mkadaşlarınca bilin- le ilgili önerilerin bir sır gibi saklandı- sa başbakanlıktan ayrılmayı tercih lık, bir tutam do- ği merak duygusu sürükleyici- mektedir. Çünkü, o daha 1907 yı- ğına işaret eder ve düşüncesini sorar. eder. Sağıroğlu da muhaliflerdendir. Zğaüstü aktivite, bir liği pekiştiren bir unsur ve bun- lında Selanik’te Hakkı Baha Pars’ın Yanıt nettir: “Size Türk anayasasının Bu nedenle Mustafa Kemal onların dizi cinayet ve döngüler ara- ca üretimin olduğu bir dönem- evinde şöyle demiştir: “Millet baskı- birinci paragrafını tekrar etmek istiyo- adaylığını benimsemez. 26 Ekim’de sında seyahat eden bir ka- de, muadillerinden ayrılabil- cı ve zorba yönetim altında yok olu- rum: ‘Hâkimiyet kayıtsız şartsız mille- hükümet üyelerini Çankaya’da top- til... Üstelik bu kişinin, Doc- menin yegâne şartı senaryonun yor. Hürriyet olmayan bir memleket- tindir. Yasama ve yürütme yetkisi mil- lar. Fethi Okyar’la öteki bakanların tor Who’nun meşhur Doktor’u katmanlarını oluşturan yarık- te ölüm ve yok olma vardır. Eskimiş letin yegâne temsilcisi olan Meclis’te da çekilmeleri ve yeniden seçilecek Peter Capaldi olması da caba- ların doldurulabilme gücünde olan çürük yönetimi yıkmak, mille- toplanmıştır’. Bu iki cümle, ‘Cumhu- olsalar bile görev kabul etmemele- B Bka ak sı... Amazon Prime’ın merak- saklı. Ve Şeytanın Saati, reen- ti hâkim kılmak, özetle vatanı kurtar- riyet’ kelimesinin açık ve yanlış anla- ri üzerinde uzlaşmaya varılır. Okyar la beklenen Tom Moran im- karnasyondan rüyalara, zaman mak için sizi göreve çağırıyorum.” maya meydan vermeyen tanımıdır!”. hükümeti istifa eder. Ne Halk Fırka- basakbicak zalı yeni dizisi Şeytanın Saati yolculuğundan paralel hayatla- (Belleten, sayı: 3-4, s. 619-655.) Ardından 8 Ekim’de Yunus Nadi’nin sı Grubu ne de muhalifler kurulacak @gmail.com (Devil’s Hour), mükemmel bir ra değin renkli motiflerle beze- 1919’da Anadolu’da örgütlenirken Anadoluda Yenigün’ü “Yakında Cum- yeni hükümet listesinde uzlaşamaz. diği anlatısını derinlikli yaratıl- Cadılar Bayramı etkinliği için de bu düşüncesine sadık kalmıştır. huriyet ilan edilecektir” der. Mustafa Kemal Paşa adım adım he- gerekli tüm bileşenlere sahip mış karakter portreleriyle ve en Erzurum’da Mazhar Müfit Kansu’ya define yürümektedir. 28 Ekim akşa- uygun zamanı K olladı önemlisi kusursuz bireysel performanslar- ama bazı noktalarda basmakalıp formülle- Cumhuriyet’in benimseneceğini söy- mı İsmet İnönü, Kâzım Özalp, Fethi Mustafa Kemal uygun zamanı kol- re gereğinden fazla yaslanıyor. la desteklemeyi başarıyor. lemesi, Sivas’ta kongre başkanlığı- Okyar, Ruşen Eşref ve Fuat Bulca’yı lamaktadır. Hükümet bunalımını te- Bir sorgu odası, sırt planıyla izlediğimiz na verilen ve Anadolu’da bir Cumhu- Çankaya’ya davet eder. İstanbul’dan Kötülüğün gereKçeleri tikleyerek ilk adımı atar. Bunalım, gizemli bir adam ve ilk bakışta kurban ol- riyet kurulmasını isteyen önergenin gelip görüşmek isteyen Kemalettin Peter Cabaldi’nin mesafeli bir yorum- hükümetin oluşum biçiminden kay- duğunu düşündüren dudağı patlamış bir altına “Çok mühimdir, vakti gelince Sami ve Halit Karsıalan’ı da yemeğe la hayat verdiği Gideon, yalnız kötülü- naklanmaktadır. 3 Mayıs 1920’de ilk kadın... Şeytanın Saati’nin ana karakter- yapılacaktır” kaydını düşmesi düşün- alıkoyar, açıklar: “Yarın Cumhuriye- ğün simgesi olmakla kalmıyor, prota- hükümet kurulurken bakanlar, millet- lerini, öykünün zaman algımızla oynayan cedeki sadakatin izleridir. ti ilan edeceğiz!” Tartışırlar ve görüş gonistimiz Lucy’yle de keskin bir tezat vekilleri tarafından tek tek Meclis’ten geriye dönüşlerinden (flashback) hemen 1921 Anayasası’na temel ola- birliğine varırlar. Konuklar ayrılırken oluşturuyor. Dedektif Dhilon’dan ortağı seçilmiştir. Yunan’ın Haziran 1920 önce tanıttığı bu oda, altı bölüm boyunca cak Halkçılık Programı’nı 13 Ey- yalnız İsmet Paşa kalır, onunla ana- Holness’a, Lucy’nin eski eşi sorunlu ba- taarruzu, düzenli ordu süregelen bir sorgulamanın başladığı yer lül 1920’de TBMM’ye su- yasa değişikliğini kaleme alırlar. ba Mike’a ve annesine değin her bir ka- kurma, Ethem’in isya- aslında. Her gece, şeytanın sayısı olarak nan da odur. “Egemen- 29 Ekim günü saat 10.00’da Halk rakterine yeterli alan ve zaman tanıyan di- nı gibi olaylar hükümet bilinen 3.33’te uyanan ve bunun neden- lik kayıtsız şartsız milletin- Fırkası Grubu toplanır. Konu hükü- zinin bana göre elini güçlendiren asıl un- oluşurken milletvekilleri- lerini araştıran sosyal hizmetler görevlisi dir” ilkesinin yön verdiği met bunalımıdır. Mustafa Kemal ka- sur, kötüyü tasvir etme biçimi. Sezon bo- nin tek kişi üzerinde uz- Lucy’nin (Jessica Raine) düştüğü girdabın program 18 Eylül’de mec- tılmaz. Grup üyeleri bunalıma çözüm yunca yalnızca iyi karakterin kişisel sor- laşmasını engeller. 4 Ka- yalnızca bu bilinmezlikle sınırlı kalmadı- lis gündemine alınır. Ama ararlar ama bulamazlar. Halit Karsıa- gulamalarıyla boğuşmuyor, kötü olanın sım 1920’de hükümetin ğını ise The Omen esinli, tüyler ürperti- millet egemenliği, salta- lan, bir gece önce alınan kararı uygu- nedenleri ve gerekçelerini de öğreniyoruz. oluşumuna yönelik seçim ci küçük oğlu Isaac’le (Benjamin Chivers) natçıların direnci ile karşı- lar. Soruna Mustafa Kemal’in çözüm Suç öykülerinin gerçeğidir, kötü tek bo- sistemi değiştirilir. Hü- tanıştıktan sonra fark ediyoruz. Korku, ge- lanır. Bu nedenle ancak I. bulmasını isteyen önergesini sunar, yuttan sıyrıldıkça öykü filizlenir; seyirci kümet, TBMM başkanı- kabul edilir. Mustafa Kemal toplantı- rilim kurallarına uygun biçimde gözlerini İnönü Zaferi’nin getirdiği kötüyü “anladıkça” ve dahası sevdikçe an- nın Meclis üyeleri arasın- kırpmadan boşluklara bakan, aniden orta- coşku ortamında, 20 Ocak ya gelir, çözüm için süre ister. Odası- latıyla bağ kurması kolaylaşır. Dizi, fark- dan göstereceği adaylar na çekilir. Yeniden toplantıya katıldı- ya çıkan, öğretmenlerini ve hatta öz baba- 1921’de anayasaya dönüşe- lı zaman dilimlerinde kurguladığı olay ve arasından mutlak çoğun- sını bile korkutmayı başaran Isaac’in var- bilir. Mustafa Kemal, mil- ğında sorunun Cumhuriyetin ilanıy- karakterleri birbirine bağlamakta -şimdi- lukla seçilmeye başlanır. la çözülebileceğini açıklar. Parti gru- lığı dizinin en rahatsız edici yönünü belir- let egemenliğinin Cumhu- lik- becerikli ancak biricik kozunun, kötü- Büyük Taarruz’a günler kala Musta- liyor ve esrar duygusunu öykünün kötüsü riyet rejimini işaret ettiğini de o gün- bu önerisini tartışır. “Önce bunalımı yü temsil eden figürün incelikli ve özen- fa Kemal’in başkomutanlık süresini çözelim, sonra Cumhuriyet ilan ede- Gideon’la (Peter Capaldi) birlikte besle- lerde açıklar. 1921 Mayısı’nda Şeh- li yazılmış olmasından doğacağını öngör- uzatmaya direnenler başarılı olama- yen en önemli figür oluyor. zade Ömer Faruk mücadeleye katıl- lim” anlayışını benimseyenler de sa- mek zor değil. yınca 8 Temmuz 1922’de onun aday vunularını yapar. Sonuçta Cumhuri- Olay örgüsü budaklandıkça Lucy için mak üzere İnebolu’ya gelince Mah- Şeytanın Saati’nin en kusurlu tarafı- gösterme yöntemine son verirler. İlk gerçek ile düş bulanıklaşmaya ve zihnin- mut Esat Bozkurt’a, Osmanlı hane- yet düşüncesi benimsenir. Anayasada na gelince... Seyircisini gereğinden fazla yönteme geri dönülür. Mustafa Ke- yapılacak değişikliğin açıklama nite- de yankılanan korkunç imgeler ise bir dizi danının bir daha ulusun başına gele- soruyla baş başa bırakması senaryonun mal bilmektedir ki barış döneminde cinayet soruşturmasına eşlik etmeye başlı- meyeceğini, çünkü Cumhuriyet ilan liği taşıdığı özellikle vurgulanır. Bu en önemli gediği olarak görülebilir an- kişisel hırslar belirecek ve milletve- vurgu çok önemlidir: “Rejim uzun yor. Lucy’nin geçmişi, bugünü ve sorunlu edileceğini söyler. Lozan Antlaşma- cak ikinci sezonda yan hikâyeleri birbi- killeri yine isimler üzerinde uzlaşa- çocuğu arasında mekik dokuyan anlatı bo- sı imzalanınca Cumhuriyeti öngö- zamandır zaten Cumhuriyetti, ama rine bağlayabilme yeteneği ve beklentiyi mayacaktır. Öyle de olur. 24 Ekim’de açıkça ortaya koyamamıştık, şim- yunca ana karakterle sorulara yanıt arıyo- ren anayasa değişikliği tasarısını da yükselten Capaldi’nin karakteri bu pürü- Başbakan Fethi Okyar’ın aynı za- ruz. Buraya kadar izleğiyle uyumlu ilerle- bizzat hazırlar ( Hasan Rıza Soyak, di açıklıyoruz” demektir. Bu yoru- zü giderebilir. Türün meraklıları mutlaka manda üstlendiği İçişleri bakanlığı mu TBMM de onaylar. Artık Türki- yen ve alışılmış yöntemleri uygulayan di- Atatürk’ten Hatıralar, 1973, s. 181). şans vermeli... görevini bırakması bunalımın başlan- zinin öykü ilerledikçe farklı karakterler Ne var ki seçimler, muhalifler derken ye Devleti, Türkiye Cumhuriyeti’dir. gıcı olur. 25 Ekim’de toplanan Halk Saat 20.45’te ise TBMM başkanı, tasarı yeni açılan ikinci TBMM’nin Fırkası Grubu, A. Fuat Cebesoy’dan gündemine gelmez. O günlerde dün- cumhurbaşkanıdır. boşalan Meclis ikinci başkanlığına Dünyaya duyurulmak için atılan ya kamuoyu da “Türkiye, devlet baş- Rauf Orbay’ı, İçişleri bakanlığına ise kanı sorununu nasıl çözecek” soru- 101 pare top ise yankısını İstanbul’da Sabit Sağıroğlu’nu aday göstermek yapacak, Cumhuriyet daha o gün yıp- suna yanıt aramaktadır. Neue Fre- ister. Orbay, muhaliflerin gizli lideri- ie Presse muhabiri Hans Lazar, 23 ratılmaya başlanacaktır. Nasıl mı? dir. O günlerde kendisini kamuoyuna Yanıt bir sonraki yazımızda… Eylül 1923’te Ankara’da Mustafa BEi knrr ad Enzi berrin.karadeniz@cumhuriyet.com.tr v Heredot haftası Ö. 6. yüzyılın başlarında Kültür rotası MHalikarnassos’ta doğan He- rodot, doğduğu topraklarda anıla- v İstanbul Komedi Festivali cak. Bodrum Belediyesi ve Hero- dot 3. Yaş Akademisi Derneği iş- KM organizasyonu ile bu birliği ile hazırlanan “Hemşehri- Byıl beşinci kez düzenle- miz Herodot Haftası”nda 8 ülke- nen İstanbul Komedi Festiva- den 23 tarihçi akademisyenin ya- li, 11 Kasım – 12 Aralık tarih- nı sıra, yurtiçinden katılımcıların leri arasında yapılacak. Festival da yer alacağı etkinlikler yapı- programında 26 farklı sahnede, lacak. Çalıştaydan sergilere, belgesel gösterimlerin- 82’si yetişkin, 20’si çocuk ol- den canlı sunumlara kadar birçok etkinlik 31 Ekim- mak üzere 220’den fazla etkin- 6 Kasım tarihleri arasında izlenebilir. lik yer alacak. Komedinin ulu- sal ve uluslararası düzeyde usta isimlerinin ağırlanacağı festivalin biletleri satışta. v Viyana Klasikleri urat Cem Orhan yönetimindeki CRR Sen- Mfoni Orkestrası, dört büyük dünya yıldızı- na eşlik ediyor. Niedersachsen Prize, The Brahms Prize gibi birçok prestijli ödülün sahibi olan Sa- ve Oviedo Filarmonia'nın baş şefi Lucas Macías bine Meyer, İsviçreli ünlü korno sanatçısı ve şef Navarro’ndan oluşan bu dört büyük yıldız “Viyana Bruno Schneider, Saito Kinen Festival Orkest- Klasikleri”konseri ile 5 Kasım akşamı CRR sahne- rası ve Mito Oda Orkestrası üyesi Dag Jensen sinde izleyiciyle buluşuyor. ÖP ÜB Puanım: 7.5/10 ra ıç şa