Katalog

13 HAZİRAN 2021 2 Arkeoloji profesörü Darga’nın 100. doğum günü Muhibbe Darga ve usta işi pilavlar VECDİ SEVİĞ vecdi.sevig@gmail.com Şekeri hayatınızdan çıkarmanın zamanı geldi Önce mutlu eder Darga, öğrencisi Oktay sonra depresif Belli’nin bilinen en eker, günümüzde en u Paketli besinlerde şe- eskisini çok tüketilen besin- ker içeriği etikette sade- ler arasında ilk sıra- ce şeker olarak bulunma- Urartu da. Kanser, karaci- yabilir. Etikette yazan “es- Ş kazılarında ğer yağlanması, diş mer şeker, rafine şeker, çürümesi, ciltte kırışıklık, za- bulduğu glikoz şurubu, fruktoz şu- yıf bağışıklık, obezite gibi bir- rubu, mısır şurubu, mal- bulgurun çok sağlık problemine ne- toz şurubu, ham kamış şe- günümüzdeki den oluyor. Şeker hayatınızda keri” gibi ibareler de o MERVE sandığınızdan daha fazla yer üründe şeker olduğunun türünü ilim ona yetmiyordu, beti birleştirip yemeğe anlam ve keyif” SAATÇİ bir göstergesidir. kaplıyor olabilir. sebzeyle illa iyi yemek yapma- kattığını aktarmıştı. Elazığ ilinin Baskil il- Beslenme u Dünya Sağlık Örgütü, şe- BELGESEL ÖNERİSİ harmanlayıp lıydı... Ukala, iddia- çesinde, Karakaya baraj gölünün altında Uzmanı kerin günlük kalori ihtiyacı- lı hatun! Alman mes- kalan Şemsiyetepe’de kurtarma kazı çalış- pişirdi. u Şekerin vücudunuzda nın yüzde 10’unu geçmeme- “Blektaşlarına bol bol, maları başkanlığı döneminde Adıyamanlı yaratabileceği etkileri görmek istiyor- Belli, Van’ın sini öneriyor. Örneğin günlük almanız bildiği Dağıstan pilavları pişirdi, sundu. aşçı Mehmet Efendi’ye öğrettiği yemekle- sanız size müthiş bir belgesel önermek gereken enerji 2000 kalori ise şekerden Pilavları pek beğenildi. Hafiften ünlen- rin ilk sırasında pilav türleri yer alıyordu. güney- istiyorum: “That Sugar”. Bu belgesel- gelen miktarın 200 kaloriden az olması mişti... Pek de hoşuna gidiyordu. Dostları- Kazı alanlarında yapılanlar ile evde pi- doğusundaki de, bir adam deney için tam 2 ay boyun- gerekiyor. Ancak bu her gün bu miktarı na yemek... Zevkle sürdürdü.” şirilenler arasında küçük malzeme farkla- ca günlük aldığı kalori miktarını değiş- Yoncatepe karşılamanız gerektiği anlamına gelmi- 2010 yılında yazılan bu satırlarda ken- rı kitaba baharat serper gibi yerleştirildi. tirmeden, 40 çay kaşığı şekere denk ge- yor. Tüketmiyorsanız daha iyi, ne kadar disini anlatan Arkeoloji dünyasının önde Mutfakta yasemin pirinci ile yapılan pi- Sarayı’nın tirecek şekilde şekerli besinler ve diyet gelen adlarından Prof. Dr. Muhibbe Dar- lav karavana listesine kasaba bakkalından az şeker o kadar iyi. ürünleri tüketiyor. Bu 40 kaşık şekeri de büyük ga, yüz yıl önce bugün dünyaya gelmişti, alınan pirinçle girdi. Rastlantıyla bulunan aslında oturup kaşık kaşık şeker yiyerek ETİKETLERİ OKUYUN 6 Mart 2018’de aramızdan ayrıldı. İran pirinci ile yapılanın üzerine limonlu odasında almıyor. Bizim belki de her gün tüketti- Darga, Hititoloji uzmanlığıyla öne çık- omlet eklenip “cilov” niyetine yenildi. u Paketli ürünlerin 1 porsiyonunda en bulunan ğimiz hatta sağlıklı, zararsız sandığımız mış, lezzet dünyasına ilgisi iş yaşamı- Darga mutfağının sevilen bir başka baş fazla 9 g şeker bulunması öneriliyor. Do- birkaç besin ile rahatlıkla almış oluyor. 2 bulgurun 2 nın gölgesinde “hafiften ünlenmişti”. Ka- yapıtı kestaneli pilavdı. Kemal Tahir’in layısıyla besin etiketleri üzerinde yazan “1 ayın sonunda adam depresyona giriyor, zı evlerinde mutfak kurallarına tam uyu- 1938 yılının kasım ayında Sultanahmet bin 700 yıl paket yaklaşık 2 porsiyon içerir” gibi ifade- halsizleşiyor ve karın bölgesinde gözle mu şart koşar, yemeğin tadından da ta- Cezaevi’nde pişirip Nâzım Hikmet’in be- ler yanıltıcı olabilir. Aldığınız ürünün kaç görülür ciddi bir yağlanma meydana ge- öncesinden viz vermezdi. “Aziz dostu Prof. Dr. İlber ğenisini kazandığı için övündüğü pilavdan porsiyon olduğunu hesaplamak ve ona gö- liyor, göbeği çıkıyor. Devamı için belge- kalma Ortaylı’nın” bir yazısındaki “güzel yemek farkı, soğanla kavrulan karabiberli kıyma- re tüketmek daha doğru olacaktır. seli izlemeyi unutmayın. yapar” sözlerinin karşılığını Kazı Başka- nın eklenmesi ve beyaz dömisek şarapla olduğunu nının Karavanası adını verdiği “Arkeoloji- ikramıydı. yaklaşık nin Delikanlısından Yemek Tarifleri” ola- 2 BİN 700 YIL ÖNCEDEN KALMA rak da anılan kitabını yazarak verdi. 10 yıl önce Kuşüzümü, çamfıstığı ve Tosya pirin- GİZLİ ŞEKER arkeoloji CİLOV NİYETİNE YENDİ cinden yapılan, bahar mevsiminde kuzu Darga, kazı alanlarında öğrencilerine kapamayla birlikte sunulan safranlı pilav, dünyasıyla yemek yaptı, konukları için evinde mutfa- Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Saatleri Ayar- DEPOSU BESİNLER paylaşmıştı. ğa girdi. Sanat tarihçisi Nazan Yavuzoğ- lama Enstitüsü romanındaki “lengerler- lu Atasoy, bir makalesinde “Kazıda ortaya le taşınan etli pilavı” çağrıştıran izler ta- çıkarılan önemli buluntunun şerefine dü- şıyordu. zenlenen özel ve güzel bir yemek ile soh- Öğrencisi Prof. Dr. Oktay Belli’nin bi- linen en eskisini Urartu kazılarında bul- duğu bulgurun günümüzdeki türünü seb- zeyle harmanlayıp pişirdi. İçine kattı- ğı et suyu, tereyağı, soğan, domates, ha- vuç, pazı sapları sayesinde damakları şen- MISIR MISIR lendirdi. Belli, Van’ın güneydoğusunda- GEVREĞI: Etiket ki Yoncatepe Sarayı’nın büyük odasında GEVREĞI: Etiket okumadan almamanız okumadan almamanız bulunan bulgurun 2 bin 700 yıl öncesin- gereken başka bir besin den kalma olduğunu yaklaşık 10 yıl ön- gereken başka bir besin mısır gevreği. Satın aldığınız mısır gevreği. Satın aldığınız ce arkeoloji dünyasıyla paylaşmıştı. Ya- gevrek tatlıysa ve parlak bir şar Kemal’in lezzetini anlatırken okurun gevrek tatlıysa ve parlak bir görünüme sahipse oldukça görünüme sahipse oldukça iştahını kamçılar biçimde kırmızı soğanla yüksek şeker oranına yenilince “baldan tatlı” olduğunu yazdı- yüksek şeker oranına sahip demektir. sahip demektir. ğı bulgurun Anadolu macerası gün yüzü- ne çıkarılmıştı. ŞARHÖYÜK’Ü BAŞLATTI Darga, Prof. Dr. Arif Müfit Mansel’in ni okuyarak şeker içermeyenleri tercih et- u KONSERVE SEBZELER: Fasulye, do- öğrencisiydi. Arkeolojiyi sevdi. Uzmanı meye çalışın. mates, bezelye gibi konserve besinleri daha olduğu Hitit İmparatorluğu’nun hem baş- lezzetli hale getirmek için şeker eklendiğini u MEYVELI YOĞURT: Lezzet artırmak komutan hem başrahip hem de başyar- biliyor muydunuz? amacıyla hazır meyveli yoğurtların nere- gıç konumundaki kraliyet yönetimini in- deyse tamamına şeker ekleniyor. Sade yo- celedi. 12 Eylül darbesinden sonra TTK u DIYET ÜRÜNLER: Bu tarz ürünle- üyeliğinden çıkarıldı. Sonra da YÖK’ün ğurdunuzun içerisine toz tarçın ve meyve ri alırken etiket bilgilerini mutlaka kontrol bilime müdahalesi nedeniyle üniver- ekleyerek meyveli yoğurdunuzu kendiniz edin. “Diyet” adı altında görünse de bu be- siteden emekli oldu. Prof. Dr. Yılmaz yapabilirsiniz. sinlerin büyük bir kısmı yüksek miktarda Büyükerşen’in özendirmesiyle Eskişehir şeker içeriyor. u HAZIR SOSLAR: Ketçap, salata sosla- Şarhöyük kazılarını başlattı. Arkeolojide- Muhibbe rı, makarna sosları... Yemeklerimizi ve sa- u EKMEK: Aynı durum maalesef ek- ki bilgi birikimini yaptıkları ve yazdıkla- Darga latalarımızı tatlandıran sos ve çeşnilerin mekte de geçerli. Birçok ekmek türüne de rıyla gelecek kuşaklara bırakırken mutfa- şeker ekleniyor. Paketli ekmeklerin etiketi- birçoğu yüksek miktarda şeker içerebiliyor. ğını da kitabıyla okurlarına açtı. OTOBÜSTEKİLER Kemal Urgenç pazar.dergi@cumhuriyet.com.tr 13 HAZİRAN 2021 SAYI: 1631 n Yayın Koordinatörü İmtiyaz Sahibi: HİLAL KÖSE ÖZTÜRK CUMHURİYET VAKFI adına n Görsel Yönetmen ALEV COŞKUN MÜNEVVER OSKAY Genel Yayın Yönetmeni n Editör DENİZ ÜLKÜTEKİN AYKUT KÜÇÜKKAYA n Sayfa Tasarım EMİNE BİLGET Sorumlu Müdür n Reklam Genel Koordinatörü OLCAY BÜYÜKTAŞ AKÇA ESRA BOZOK Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 e-posta: reklam@cumhuriyet.com.tr Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Yaygın süreli yayın dyt.mervesaatci @gmail.com