Katalog

10 EKİM 2021 3 İlk sergisini Unutamadığım o lezzet 78 yaşında, gelişmiş sanal gerçeklik ortamında Karadut açan Ankaralı ressam Hayrettin ocuk sahi- miş yeşil bir dev ÇUVALDIZ bi olunca melek gibi duru- Karaerkek, insan ken- yordu. Koyu yap- “Teknolojinin di çocuklu- raklarının arasın- Ç ğuna gidi- dan siyah inciler hayallerimi yor. Şu sıralar 9-12 gibi dutlar sarkı- onurlandıracağı yaşlarım arasın- yordu. İri iri, se- düzeye da geziyorum. So- pet sepet dut. kakta tüm gün oy- Çığlık çığlı- ulaşmasını Elektronik resim, video portre ve üç namaktan üstü ba- ğa ağaca koştuk. boyutlu heykellerden oluşan sergiyi bekledim” ELÇIN şı toz içinde, inat- Herkes bir da- çevrimiçi gezmek mümkün. Arzu edenler la pantolon giyen, POYRAZLAR la dadanıp dutları diyor. sanatçıyla sohbet de edebiliyor. yoldan geçen amca yutmaya başladı. elcpoy@gmail.com ve teyzelerin “Oğ- İştahla, ellerimiz, lum saat kaç” diye yüzümüz, üstü- Ressam Hayrettin Karaerkek’in hayatını değiştiren şey emeklilik hediyesi oldu sorduğu kısa saçlı, cılız bir müz, başımız mosmor olana kız çocuğu. kadar yedik, yedik. Kendi çocuklarımın so- TATLI SAVAŞ kakta oynayamaması, ön Çocuklardan biri daha mahalle, arka mahalle grup- yüksek bir dala çıkmış bize laşmaları yapıp “top kaç- Büyülü bir keşif başparmak boyundaki dut- tı” diye bağıramaması, ufak ları atıyordu. Biri “dut sa- çeteler oluşturup, sopalar- vaşı” diye bağırınca cephe- la yerdeki teneke kutularına “Fırsat kilenip ilk sergisini 1 ler oluştu. Yakaladıklarımı- SERHAN YEDİG vurarak gezememeleri be- bulduğum her Eylül’de açtı. za dutları sürüyor, dutlan- ni üzüyor. syedig@hotmail.com zaman diliminde resim Karaerkek, mamak için kaçıyor, arada O dönem başka dönem- yaparım. Hızlı düşünüp seri Spatial’de- ağacın bir dalından dutları yaşında, ağabeyinin hediye ettiği renkli di diyorlar bana. Çocukların çalışırım. Çoğu resmi 15 dakikada ki (spatial.io) kalemlerle resme başlamıştı Hayrettin mideye indiriyor sonra yine büyük şehirlerde bile kork- tamamlarım. Sanal gözlüğümü 24 uluslarara- savaşa devam ediyorduk. Karaerkek. İlkokul sonrasında çizmek madan sokağa aktıkları, ma- kapattığımda resim bitmiş olmalı. sı sanat gale- 7tutkuya dönüşse de özgürlüğünü kısıt- Dutları eve götürme plan- halle arkadaşlıklarının he- Aksi halde sıkılıp konsantrasyonumu risi arasına gi- larımız meyvelerle yüzeme- layan resim öğretmenleriyle hiç uzla- nüz mazide kalmadığı gün- yitirebilirim. Eskiz hazırlamak, silip ren “Sirius”ta şamadı. Ödevini yaptığı sınıf arkadaşları yük- yeceğimiz gerekçesiyle ka- lerdi. “Akşam ezanı oku- yeni baştan yapmak, günlerce 66 eserine yer bul görmedi. Karayolundan sek puanlar alırken o geçer notla yetindi. Orta- nunca eve gel” tembihleri aynı resimle uğraşmak gibi veriyor. İnternet okuldan itibaren seçmeli derste tercihi müzik- gitmek daha uzun ve teh- kulaklarımıza küpe, açlıktan alışkanlıklarım yoktur.” bağlantılı VR göz- likeliydi. Bir daha gelirdik ti... Yine de törende duvara asılacak Atatürk ve yorgunluktan bitap düş- lükle gezilmesi tavsi- portresi gerektiğinde iş ona düşüyordu. Biyo- nasılsa. Mutlaka gelirdik. müş olsak da son dakikaları ye edilen ücretsiz sergi- loji öğretmeninin karikatürü az kalsın liseden sokakta geçirmek istediği- ye bilgisayar ya da akıllı tele- atılmasına neden olacaktı. Neyse ki arkadaşla- miz tasasız, neşeli çocukluk fon ekranından da ulaşmak müm- rı kadar okul müdürünü de çizgileriyle güldür- hayatımızı... kün. VR gözlüğü olmayan sanat- meyi başarmıştı. Yazlarımızı severler eylül ayı boyunca, yara- Resim öğretmenlerine duyduğu tepki nede- Mudanya’da geçirir- tıcı fikirlere kapısını açan Kar- niyle lise sonrasında akademiden uzak durdu. dik. Arkadaş grubu- bon Solutions’ın Ankara’daki sa- Sosyal bilimleri seçti. Üniversite yıllarında, muzla sabah başla- lonunda 30 dakikalık randevuy- renkleri gün ışığından uzaklaştırdığı resimler- yan mesaimiz gece la “Sirius”u gezdi. Sanal galeri ise le tanınan İhsan Cemal Karaburçak’ın atölye- yarısına kadar sü- süresiz ziyarete açık. sinde kiracıydı. Duvarları resimledi. Yeni an- rerdi. O saate ka- Hayrettin Karaerkek İki bölümlü sanal salon yüksek latım biçimleri, yeni mecralar aradı. dar hayta gibi do- uçurumlar, kule benzeri adalarla Geçmişin tekrarı ona cazip gelmiyordu. lanır, açlık susuz- çevrili bir sahilin açığında, deniz Üniversite diplomasını alıp kravatını taktı, luk ya da ufak tefek üstünde asılı durumda tasarlanmış. yaklaşık 30 yıl başkent bürokrasisine hizmet kazalar dışında eve Çatısından gün ışığıyla aydınla- verdi. Evlendi, eşiyle iki evlat yetiştirdi. Hiç uğramayı aklımıza bile tılıyor. Cam küre benzeri geçitle uzaklaşmadı resimden. İşyerinde düşünürken, getirmezdik. lama, fiziksel etkileşim tasarımcılarıyla, fü- ikinci mekâna bağlanıyor. Karaer- evinde dinlenirken çizdi... türistlerle tanıştı. Refik Anadol gibi öncüle- kek dış mekânı da kullanmış. Göz figürlü iki SONUNDA GÖRDÜK ri takibe aldı. Kamera ekipmanları tasarımcısı SOYUT RESIMLE BULUŞMA eserini, izleyiciye izlendiğini hissettirecek şe- Yazlık sitemiz zeytin ve Son dutları ağzımıza sokuş- Kadir Köymen’le dostluğu ona sanal gerçek- Yağlıboya dönemi erken kapandı. Boyaların kilde, denizin üstünde gezdiriyor. meyve ağaçlarının dolu ol- turduktan sonra denize daldık, lik (VR) gözlükleriyle ulaşılan geliştirilmiş üç eve saçılması eşinin sıkıyönetim ilanıyla so- Tematik sergi, ismini iki bin civarında port- duğu arsalarla çevriliydi. Ço- karnımızda dutlar, aklımızda boyutlu dünyanın kapılarını araladı. 2016 son- nuçlanmıştı. Yardımına 1980’lerde bilgisayar- re arasından seçilen, uzay çağrışımlı resim- cuklardan biri biraz uzakça bir maceramız eve döndük. rası yeni yazılım ve donanımları beta versiyo- lar yetişti. Her yeni yazılım hevesini artırdı ve lerden alıyor. “Seçimi kızımla yaptık. İnsana zeytinlikte bir karadut ağacı Bir süre çocukluk işleri- nundan itibaren edinip kullandı. Geleceğe gi- emekliliğine kadar 10 bin civarında elektronik benzemiyorlar, uzaylı olabilirler, muhtemelen olduğundan söz etmişti bi- ne daldık. Sonra dut mevsi- den yolun internetle gerçek yaşamı buluşturan resim yaptı. Sirius’tan gelmişlerdir esprisiyle isimlendir- ze. Ağabeyi arkadaşlarıyla mi geçmeden ekibi yeniden metaverse’ten geçip hologram çağına ulaşaca- Hayatında devrim yaratacak sıçramayı dik” diyor Karaerkek. Sergide kendisini “sez- bulmuştu ve bal gibi tatlıy- toplayıp yola koyulmaya ğına ikna oldu. 2011’de, oğlu Özgür’ün emeklilik hediyesiyle gisel sanatçı” nitelemesi ve Futurartist mah- dı karadut. karar verdik. Soğuyan ha- yaşadı. iPod’la müziğe yö- lasıyla tanıtıyor, kimliğini anonimleştirerek Çakıllı plajı boydan boya valar bizi caydırmamalıydı. nelmesi beklenirdi. Fakat o eserlerin öne çıkmasını istiyor. Bununla bir- geçip, kayalıkların önünden BIR SES: KAÇIN!.. ekrana sadece dokunarak re- likte çağrı yapan ziyaretçilerle sergide bulu- yüzerek o koydaki zeytinliğe sim yapmanın heyecanını şup sohbet etmekten kaçınmıyor. Koya yorgun argın vardı- gitmek için yola çıktık. Yü- keşfetti. Gün boyunca yap- ğımızda bizi bir ses karşı- rürken karadut üstüne uzun IKINCI SERGIYE HAZIRLIK tığı resimleri ertesi sabah si- ladı. Bir mırıltı, bir hırıltı, uzun konuştuk, fikirler yü- İlk üç haftada onu en fazla etkileyen ziya- lip yeniden başlıyordu ça- bir guruldama. Çocuklardan rüttük, arada durup kıyıya vu- retçi, korkunç bir avatar görünümüyle gelen lışmaya. Bu durum kızı fark biri parmağını ileri uzatıp ran denizanalarını inceledik. esrarengiz sanatsever... Resimlerindeki bir fi- edene kadar sürdü. Pınar, “Kaçın, köpek” diye bağır- Sahil bitince içimizde ma- gürden esinle yaptığı heykeli salona bırakıp babasının o yıl yaptıkların- dı. Bir kurt kırması zeytin- yolarımız, üstümüzde bir şort hiç konuşmadan yok olduğunu anlatıyor Ka- dan 300 elektronik resmi se- liklerin arasından hırlıyor, bir tişört atladık denize. Ka- raerkek. Ziyaretçilerin kendi sanal görüntüle- çip Fine Art America’da bize dişlerini gösteriyordu. yalıklar yüz yüz bitmiyordu. riyle eserler önünde çektirdikleri selfie’ler de sergiledi. Eserleri altı ayda Sahile doğru koşmaya baş- Biz açıldıkça deniz büyüyor- salondaki geçitlerden birinde sergileniyor. 10 bin kişi görüntüledi. lar başlamaz kendimizi ge- du sanki. Kaybolduğumuzu Şimdilerde Karaerkek eserlerine görüntü- 2012’de oğlunun hediyesi risin geriye denize attık. Bu düşündüğümüz anda kıyı gö- ses dönüşümünü eklemenin yollarını arıyor. iPad Pro ile hızlanan resim sefer midemiz boş, mağlup ründü. Karadut istihbaratı- Tüm dünyayı sarsan pandemi ve ardından Sanal dünyadaki sayısız, süresiz galeri aça- üretimi, sonrasında her yeni yazılım ve tek- döndük eve. nı alan çocuk “İleride ağaç, gelen kısıtlamalar Hayrettin Karaerkek açı- bilme özgürlüğünü keşfetmenin heyecanıyla nolojik donanımla biraz daha arttı. Google’ın Ne o dev dut ağacını ne daha yürümek lazım” diye sından yeni keşif süreciydi. Hızla yaygınlaşan ikinci sergisini hazırlıyor. Eserleri çoktan ta- Tilt Brush uygulamasıyla içine girilip gezi- de şişman karadutların ta- diye bizi yürüttü. Bayağı bir sanal toplantı, buluşma platformlarını araştı- mamlamış. “Bu kez çevre tasarımını da yapa- lebilecek soyut resimlere yöneldi. Kimi eser- dını unutabildim. Ne de ço- mesafeden sonra gördük ağa- rırken geliştirilmiş sanal gerçeklik ortamında- cağım. Yeni bir yazılımla temayı bütünleyen lerini üç boyutlu yazıcıyla somutlaştırdı. İz- cukluğumun en güzel mey- cı. Zeytin ağaçlarının tam or- ki sanat galerilerine ulaştı. Gördüklerinden et- dış alan oluşturuyorum” diyor. lediği etkinliklerde yapay zekâ, yaratıcı kod- ve ağacını… tasında, kanatlarını yere eğ- nne-babalar ço- REHBER ODASI Uzmanlara göre o testler çocuklara zarar verebilir GARDNER’IN 8 ZEKÂ TÜRÜ cuklarının ze- ki olmasını ister u Sözel zekâ u Mantıksal - Matematiksel zekâ u ve çoğu öyle ol- Görsel zekâ u Bedensel - Kinestetik zekâ Aduğunu da dü- u Müziksel zekâ u Kişisel zekâ u Sosyal zekâ şünür. Çocuğun yaşının gereği Zeki ama türü ne? u Doğa zekâsı olarak yaptıkları ve söyledikle- ri, kimi zaman “üstün zekâ be- çeşitli arayışlara itebilir ve bu da uyumsuzluk, mut- Zekâ deyince akla hemen zihinsel yetenekler ge- lirtisi” olarak görülür. Oysa ör- suzluk ve başarısızlığa neden olabilir. Çocuk çok ze- liyor. Oysa “çoklu zekâ kuramı”nın yaratıcısı Prof. neğin çocuğun 5 yaşında oku- kiyse ve okulda bir sorun yaşamıyorsa teste de fark- Dr. Howard Gardner’a göre zekânın farklı türleri bu- FIGEN ma yazmayı öğrenmesi normal lı arayışlara da pek gerek olmayabilir. Anne-baba- lunuyor. Gardner, kendi web sitesinde oyun-zekâ ATALAY bir zekâ belirtisidir. Hemen tüm nın yapması gereken çocuğu iyi gözlemleyerek yo- ilişkisi ve testlerle ilgili sorulara şu yanıtı veriyor: çocukların bebeklikten itiba- lunu açmak, ilgi duyduğu, yeteneği olduğu düşünü- “Oyunlar çocuğun neyi sevdiğini gösterebilir ren teknolojik cihazlara duydu- len alanlarda desteklemek olmalı. ancak hangi alanlarda yetenekli olduğunu gös- ğu yoğun ilgi ve bu alandaki becerileri de aynı şekil- termeyebilir. Ayrıca özellikle küçük çocukların de üstün zekâ göstergesi değildir. OYUN NE GÖSTERIR? zekâları oldukça değişkendir. Çoktan seçme- Ancak her toplumun yüzde 2’sinin üstün zekâlı ol- İlkokula okuma-yazma ve birçok beceriyi kendi ken- li testler, farklı zekâları etkili bir şekilde ortaya duğu varsayıldığına göre Türkiye’deki çocukların bir dine öğrenerek başlayan çocukların derste sıkılmama- çıkaramaz. Bunun için doğrudan yeteneğe bak- kısmının da zekâsının ortalamanın üstünde olduğu- sı, okuldan soğumaması için öğretmenlerin de farklı manız gerekir. Örneğin uzaysal zekâyı test et- nu biliyoruz. Kimi anne-babalar üstün yetenekli ol- metotlar uygulaması işe yarayabilir. Zekâ testi uygu- menin yolu, bir kişinin yabancı bir bölgede do- duğunu düşündükleri çocuklarının zekâsını belgele- lama kararı bir uzman tarafından verilmeli. Test, çocuk laşmayı hızlı bir şekilde öğrenip öğrenemeyece- mek için zekâ testi yaptırmak ister. Uzmanlara gö- okulda, evde ya da başka ortamlarda uyum ve davranış ğini görmektir. Bedeninizin ve onun seçenekleri- re sadece merak nedeniyle yapılacak testlerin sonuç- sorunları yaşıyorsa gerekebilir. Zekâ testine, çocuğun nin farkında olmanın, bedensel-kinestetik zekânın ları çocuklara zarar verebilir. İstenilen sonuç çıkmaz- olası bir öğrenme güçlüğünün saptanması nedeniyle de özü olduğunu söyleyebilirim. Ancak okullar ve ülke- sa hayal kırıklığı yaşanır, tersi olursa çocuktan bek- gerek duyulabilir üstün yeteneğinin belirlenmesi için ler, dilsel ve mantıksal-matematiksel zekâ dışında- lenti artar ve üzerinde baskı oluşturur. Bir çocuğun de. Çünkü çocuklar her iki durumda da uyum ve dav- ki zekâlara ne kadar dikkat ettikleri açısından büyük zekâ testi sonucunda puanının yüksek çıkması, aileyi ranış sorunları yaşayabilir. farklılıklar gösteriyor.”