Katalog

27 EKİM 2019 7 Velev ki Hamidiye! Ülkemizde öteki kavramı bile ötekileşti Adam ölmüş, cennetlik olmuş. Tam kapıda, Yahu demiş meleklere. madı ortaya. Hatta o şirketlerin büyük bölümü büyüdükçe büyüdü, güçlerine güç kattı. Ama “Yeni Türkiye” iktidarının katkılarıyla, ama insanların gene kendi sağduyularıyla. Hep merak etmişimdir şu cehennem ne Çünkü Ülker Gofret’i kim çocukluğun mene bir yer? Bir görsem mi? dan beri yemiyordu ki? Hangimiz, harç “Olmaz” demiş melekler. “Sen cennetliksin, cennete gideceksin”. UYGAR EREMEKTAR lık aldığımız sıklıkta okul kantininin bankosuna dadanmıyorduk ki? Çokomel için İyi de ben Allah’ın sevgili kulu değil cebinde iki kuruş olduğunda teneffüs zili miyim? Bir iletseniz? ni iple çeken bir bizim ilkokuldakiler de “Olur” gelmiş. Cehennemin kapıları ağır ağır açılmış. Adam içeri girmiş. Oy gücüyle ne demek ğildi herhalde! Peki ne oldu? Ülker battı mı? Hayır. Bakmış, Amerika kazanı; fokur fokur kaynıyor. İçi Amerikalı dolu. Kazanın başında bir zebani, çıkmaya çalışan ol istediğini anlatamayan Ağır yara mı aldı o dönem? Yine hayır. Çocukluğumun en önemli markalarından dukça bastırıyor üzerine elindeki tridenti. nüfus, geri biri hâlâ ayakta. Sonra Fransa kazanı. O da fokur fokur. Yine başında bir zebani, çıkmaya çalışanı geri itiyor. Almanya kazanı, keza öyle. Fas kazanı... İtalya kazanı... Hangi kazana gitse, başında bir zebani, çıkmaya çalışanı geri kalan tek gücüyle, alışveriş gücüyle derdini Ama artık yıkılmış pek çok şey var. “Yeni Türkiye”nin “velev ki siyasi simge”lerle, “sen kimsin”lerle, “eyyyyyyy”lerle tırmandırılan ötekileştirme algısı, özenle yaratılmış iki yeni cephe oluşturdu. Fırsattan istifade, öyle bir nokta bastırıyor fokur fokur suya. anlatmaya ya getirildik ki, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Derken, Türkiye kazanı. Başında ne zebani var, ne başka biri. Dönüyor bizim cennetlik kendine eşlik çalıştı. Bu tepkinin Türk Silahlı Kuvvetleri ile sıcak çatışmaya girdiği anları dahi gördük. Öteki kavramı bile ötekileşti. eden meleğe: somut HHH Vay be, diyor, bizim memleket hep Allah’ın sevgili kuluymuş, baksana bizim kazanda zebani de yok, çıkmaya çalışan da! Melek cevap veriyor: sonuçları ne oldu rakamlarla bilmiyorum “Tehlikenin farkında mıydık?” Kişisel fikrim, o gün, “tehlike” kelimesi ile kendilerine hakaret edildiğini düşünenlerin bugün hâlâ “tehlikenin farkında” olamadıkları yönünde. Çünkü bugün, kaleler düştükçe, alışve Yok, o kazana zebani gerekmiyor çünkü kim çıkmaya çalışsa diğerleri yapışıp ama... riş tehdidi yine hortladı. Bu kez farklı cepheden. ayağına aşağı çekiyorlar. Hamidiye markası için, devlet kendi için HHH deki sosyal medyayı çalıştırıp “almayın” di Yıllar ve yıllar önceydi. yor. Siparişler iptal üstüne iptal yiyor. Ve Bir furya başladı. bu kez, alışverişi yapacak ya da durduracak İnternette sörf yapmayı çözümleyip halkın kendisi olmadığı için sağduyu devre sosyal medya ile yeni yeni içlidışlı olma ye giremiyor. ya başlayan nüfus, tepkisini gücünün yet HHH tiği şeyle ifade etmeye çabaladı. Ekono Adam ölmüş, cennetlik olmuş. mik gücüyle. “Yeşil sermayeli markalar” listeleri o he Tam kapıda, saptan bu hesaba dolaştı. “Bu markaları almayın, onla Yahu ra para kazandırmayın” paylaşımları birbirini izledi. Oy gücüyle ne demek istediğini anlatamayan nüfus, geri kalan tek gücüyle, alışveriş gücüyle derdini anlat demiş meleklere. Hep merak etmişimdir şu cehennem ne mene bir yer? Bir görsem mi? maya çalıştı. Gerisini biliyorsunuz. Bu tepkinin somut sonuçları ne oldu rakamlarla bil HHH miyorum. Ama gözlemlediğim kadarıyla, şirket batıracak, büyük ekonomik sorunlar yaratacak sonuçlar çık Arzu edenler için yazıya “seçmeli” son cümle: Keşke aynı öyküleri tekrar tekrar yaşamasak da... Her dönemin bir Trump’ı vardı Tarihe geçen mektuplar ABD’nin gittikçe tuhaflaşan Başkanı Donald Trump’ın Recep Tayyip Erdoğan’a yazdığı mektubun diplomasi tarihinin en rezil belgesi olduğuna kuşku yok. ABD Başkanı’nın tam bir “ergen” üslubuyla yazılmış o mektubu bana tarihte iz bırakmış ünlü “politik mektupları” anımsat Zaporazyan Kazakları’nın Osmanlı Sultanı’na mektubu rezalet ötesidir. Kendisine sahte mektup yazan tı. Hepsinde Trump üslubu kullanılmış değil ama bazıları her dö ABD Başkanı bile vardı. nemin bir Trump’ı olduğu kanısını uyandırıyor. Bunlardan ilki Zaporazyan Kazakları’nın lideri Koşovi Ataman İvan Sirko’nun Sultan IV. Mehmet’e (Avcı Mehmed diye de bilinir) yazdığı iddia edilen bir mektuptur. İddia diyorum çünkü Rusya’da okullarda lanmamıştır ama yaklaşık iki yıl sonra 13 Ocak 1966 tarihinde Türkiye medyasında sızmıştır mektup. Johnson’un mektubu da, Trump’ınkinden daha “edepli” olmakla beraber son derece küstah bir üsluba sahipti. okutulmasına rağmen böyle bir mektubun SahtekÂr GarfIeld yazıldığına ilişkin kesin bir bilgi yoktur. Bu Bakın, bu mektup işlerinde en tuhaf ola arada adı geçen Kazakların bizim bildiğimiz Kazaklarla ilgisi olmadığını söyleye nı ABD’nin eski başkanlarından James A. Garfield’le ilişkilidir. 1880’de başkanlı yim. Bunlar başka bir topluluktu. IV. Mehmet mektubunda özetle Zaporaz ğa aday olduğunda Morey imzalı bir mektup yer alır dönemin gazetelerinde. Mektup yan Kazakları’na kendi unvanlarını sıraladıktan sonra “Size emrediyorum, rızanızla direnmeden teslim olun” diyor. Kazakların yanı ta, Garfield’in Çin’den gelen göçmen akımını desteklediği yazılıdır. Kimilerine göre bu mektup Garfield’a başkanlığı kazandırmıştır tı ise pek de diplomatik değildir tabii. Sultanı küçültmek için ne sıfatlar kullanılmış şaşırı da. Ancak daha sonra mektubun sahte olduğu anlaşılır. Daha daha sonra da el yazısı ben yor insan, buyrun: “Seni iblis, şeytanın karde zerliğinden mektubu yazanın Garfield’in kenşi, Babilli aşçı yamağı, Makedonyalı tekerlek disi olduğu iddia edilir. Cumhuriyetçi Başkan tamircisi, Kudüslü biracı, İskenderiyeli keçi yüzücüsü, Mısır domuz çobanı, dişi atın kıçı, Garfield’ın da, yalan söylemede Trump’tan kalır yanı yokmuş demek ki. mezbaha iti, iğrenç balgam topağı, k... mızı ye. Sana karşı savaşacağız”. Maşallah yani! Zaporazyan Kazak ları da kimseyi be ğenmemiş mektu ba bakılırsa; Make donyalılar, Mısırlı lar, Kudüslüler, İs kenderiyeliler, Ba billiler pek de de ğerli değillermiş gözlerinde. Sonrasında ne olduğu Nikita Kruşçev na ilişkin bir bilgim yok doğrusu. Ama mektup bir felaket tabii. Şimdi sanal ortamda trollerden söz ediyo ‘bana iş ver’ İngiltere’nin eski başbakanlarından Ben jamin Disraeli’nin de yine eski başbakanlar dan Robert Peel’e, kabinesinde kendisine “iş” vermesini istediği mektubu da pek ünlüdür. Tarihçiler mektupta Disraeli’nin adeta “yal vardığını” yazarlar. Kibrin den, burnundan kıl aldırmaz tu tumlarından haberdar olanlar, Disraeli’nin mektubu gerçek ten çok ama çok şaşırtıcı bu lunmuştur. Bugün bile ABD’nin Tek sas eyaletinin ayrılması gerek tiğini savunanlar var, malum. Hatta ciddi bir güce de sahipler bunlar. Elbette yeni bir sorun da değil bu. ABD, Meksika’ya bağlı Teksas’ı 1845’te ilhak et tiğinden beri ABD’den ayrıl mayı isteyen, ama Meksika’ya da bağlanmayı reddeden bir ayrılıkçı hareket var Teksas’ta. Émile Zola 1917 yılında, Almanya’nın o dönemki Dışişleri Bakanı Art hur Zimmermann’ın Meksika hükümetine yazdığı “Teksas’ı ABD’den almak isterler se kendileriyle ittifak yapabilecekleri”ni içe ren mektup da diplomasi tarihinin ses getiren ruz tabii ama eskilerde, trollerin yaptıklarını sahte mektuplarla yaparlardı kimileri. Kamuoyunu manipüle etmede hayli işe de yaramıştır bu mektuplar. Biri, bana göre en çarpıcı olanı İngiltere’de, 1924 genel seçimleri sırasında ortaya çıkan mektuptur. Sözüm ona, Komünist Enternasyonal Genel Sekreteri Grigory Zinoviev, genel seçimlerden dört gün önce Büyük Britanya Komünist Partisi’ne oy verilmesi çağrısında bulunmuştu mektupta. Bugün de aynı çizgiyi sürdüren muhafazakâr, yabancı düşmanı Daily Mail’de yer almıştı mektup. Sahte olduğu anlaşılmıştır sonradan. ABD’de de 1972’de New Hampshire kentinin Demokratik Parti’den senatör adayı Edmund Muskie hakkında “Kanadalı göçmenlere düşman” olduğu iddia edilen bir mektup açıklanmıştı. Sahte olduğu sonradan anlaşılan bu mektup da etkili oldu mu bilemem ama Muskie seçimi kaybetmişti. belgelerindendir. Almanya, ABD’nin Birin zola’nın mektubu ci Dünya Savaşı’na katılmasını istememektedir çünkü, eğer katılırsa o da Meksika’ya Tabii ki çok etik dışı tüm bunlar. Ama her zaman umutlu olmamıza yol açan, içi Teksas’ı geri alabilmeleri için yardım edecek mize sinen, haksızlığa, adaletsizliğe olan tir. Mektubun yazılış amacı bu. öfkemizin tercümanı olan mektuplar da SSCB Devlet Başkanı Nikita Kruşçev’in 1962 Füze Krizi sırasında ABD Başkanı John F Kennedy’ye yazdığı iki mektup vardır ki hayli ses getirmiştir. Bir diğer ABD Başkanı Lyndon Baines Jonhson’un, İsmet İnönü’ye mektubu da siyasi mektupların en önemlilerindendir. Johnson bu mektubu iletilmek üze var. Émile Zola’nın “Suçluyorum” başlıklı mektubu bunların en güzelidir. 1898’de kendisine Yahudi olduğu için ayrımcılık yapılan Yüzbaşı Dreyfus’u savunan, insanlık değerleriyle dolu bir mektuptur Büyük Zola’nın mektubu. Dünya Trumpgillerden ibaret değil tabii ki. re Türkiye’deki ABD Büyükelçisi Raymond Hare’ye 5 Haziran 1964 tarihinde şifreli te Umarım hepimize zarfını açıp zevkle okuduğumuz mektuplar yollanır. Zola’lar leks ile göndermiştir. Önce kamuya açık tükenmiş değil elbette. 27 EKİM 2019 SAYI: 1546 pazar.dergi@cumhuriyet.com.tr İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni Aykut KüçükkayA Sorumlu Müdür OLCAY BÜYÜKTAŞ AKÇA n Yayın Koordinatörü hilal köse ÖZTÜRK n Görsel Yönetmen münevver oskay n Editör deniz ülkütekin n Sayfa Tasarım EMİNE BİLGET n Reklam Genel Müdürü Ayla Atamer Törün Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/ İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 6 eposta: posta@ cumhuriyet.com.tr Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: reklam@cumhuriyet.com.tr Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Yaygın süreli yayın