Katalog

6 8. “Gözlerin, dişlerin ve ak gerdanınla / Ne şirin komşumuzdun sen Fahriye Abla” (A. M. Dıranas)... Pakistan ve İran’da yaşayan bir halk... İçine konan sıvının sıcaklığını uzun süre koruyan kap. 9. Sivas’ın Şarkışla ilçesinde bir kaplıca... Judo ve karate selamı... Hoşnutsuzluk ve öfke anlatan bir ünlem... Elbise, giysi. 10. Eski Mısır’da güneş tanrısı... “Elifim noktalandı / derdim çokçalandı” (Türkü)... Konut... Matem evi... Türk müziğinde “usul” anlamında kullanılan sözcük. 11. Paraguay’da yetişen, şekerden 300 kat tatlı olan ve “şekerotu, tatlıot” gibi adlar da verilen bitki... Bir meyve... İkaz... Şarkı, türkü. 12. Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’daki son topraklarını da yitirdiği antlaşmanın adı... “Gurbet elde ellerin derdini / Çekeyim de eğleneyim bir zaman” (Pir Sultan Abdal)... Bir fasulye cinsi... Uygun, yaraşır, bir şeye değer. 13. Utanma, hayâ... Sodyum elementinin simgesi... İstenç zayıflığı... Sara hastalığına verilen bir başka ad. 14. Yahudi mutfağına özgü, kuru meyveyle yapılan bir tür marmelat ya da reçel... Kredi kartıyla yapılan alışverişlerde müşteriye verilen fiş. 15. Toplum içindeki davranışlarda izlenecek yol... Isparta’nın Sütçüler ilçesinde antik bir kent. 16. Litvanya’nın, 1 Ocak 2015’te Avro’ya geçmesinden önceki para birimi... Tiksinme, iğrenme... Lütesyum elementinin simgesi. 17. Asya’da yaşayan yabanıl bir keçi... “Bir bitmeyecek şevk verirken beste / Bir kopar ahenk ebediyyen kesilir” (Y. K. Beyatlı)... Habeş hükümdarlarına verilen unvan. 18. Acınma, yerinme... Koşular için yetiştirilmiş evcil hecin devesi... Tuzağa düşürülen şey. 19. Japonya’da, Şinto tapınağıyla ünlü bir kent... Soluk borusu. 20. Notada durak işareti... Kıyamet sırasında İsrafil adlı meleğin üfleyeceğine inanılan boru... Satış sırasında yumurtayı korumaya yarayan özel kap. YUKARIDAN AŞAĞIYA 8 MART 2015 / SAYI 1511 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1. Resimde gördüğünüz, geçenlerde 97 yaşındayken ölen Türk müziği sanatçısı... Bir koyun girişinde ileri doğru uzanmış olan ve bir denizkulağını denizden ayıran kıyı kordonu. 2. Ardıç ağacının kozalağı... İtalya ve Fransa’da sevilen kokulu bir likör... Kulak kiri... Afrika’da yetişen ve meyveleri ok zehiri olarak kullanılan tırmanıcı bir bitki. 3. Işık akısı birimi... Osmanlı Devleti’nde okul kitaplarının genel adı... Samsun yöresinde, kağnı tekeri yapımında kullanılan çam kütüğüne verilen ad. 4. Enine boyuna, etraflıca... Anadolu halklarının en eski ana tanrıçası... İskambilde koz... Ekmek ufağı. 5. “ olmak ister isen olma cihanın / Zevkinde safasında gamında kederinde” (Ziya Paşa)... Yön, taraf... Eski Roma’da gece bekçisi... Sevecenlik, acıma. 6. Hafıza kaybı... Japonya’da yaşayan bir halk... Dalgalı parıltılar verilmiş olan bir tür kumaş. 7. Felsefedeki kuşkuculuk öğretisinin eski adı... Artvin’in Şavşat ilçesinde, gevrek festivaliyle tanınmış bir yayla... Gözkapaklarına sürülen boya. Bu haftaki bulmaca ödülü AKP’nin Önlenebilir Karşı Devrimi Taner Timur Yordam Kitap 1509 sayılı (22.02.2015) bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayarak çekiliş sonucu Fahri Erdinç’in “Acı Lokma” (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: ANKARA’DAN: Altay Çokaktaş, İzzet Remzi Avdan ANTALYA’DAN: Mustafa Bodur, Hikmet Uğurlu, Fuat Ergün, M. Okyay Ülgen AYDIN’DAN: Avni Aksaycık, Nurgül Demiröz Gezgin, Fatma Başak Temur, Kenan Aral BALIKESİR’DEN: Orhan Otar DENİZLİ’DEN: Abdurrahman Tanrıöğen, Ramazan Küçükaydın İSTANBUL’DAN: Fevzi Disanlı, Melâhat Sönmezöz, Seher Ulçay, Hikmet Tamer, Nedim Nur Evcim, Kerem Dızman İZMİR’DEN: Ali Gümüşay, Müzeyyen Gönüllü, Ercan Önder GİRESUN’DAN: Ulaş Çobanoğlu KIRKLARELİ’DEN: Selami Üstündağ TEKİRDAĞ’DAN: Sevda Koç. 1 2 3 4 İ 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Ç Ö L Y A K E T U Z O L A K A İ N İ F T A B A A B A R Ç R A İ N E Z İ İ G E İ E V L İ P Y A E V L A T U F Ş İ İ A R R O S S İ 1 M A R L Y N M O N R O E L 2 A Y O R E O L A R 3 D E M A N S 4 A T 5 M U Ş 7 A L T A 8 L A 9 İ H İ M E S A M İ R E Ş İ İ K D 10 T 11 E 13 15 İ 12 A T 14 B A D S F U M A T O A N A B A S İ R İ N A N T E İ N Ç 6 K L A F T Ç A R E V D A T A İ T O T Ş Y E İ D İ Z O Z A L M T A B R E D A K O O T A E M İ E İ F R A L E M S A K Y A P A V A Y O K O Z U N A Y E D İ A B A B A K A N İ N A L U Y U R F A K A T 16 P O M S E L İ S L A L E 17 O R A N K E Ş H A N A Y 18 L M A L A Y Ç A L I N 19 A T E 20 R E İ P K İ T A K S E T R U V A K A R U R 14 1. “Ben gamlı hazan sense bahar, dinle de vazgeç”, “Avare gönül yine 15 sensiz hicrana daldı” gibi şarkılarıyla 16 tanınmış kadın besteci ve şarkıcımız... Türkmenistan kökenli değerli bir at 17 cinsi. 18 2. Kalp kapakçıklarındaki bir bozukluk nedeniyle ortaya çıkan hastalık... 19 Çalgıcılara verilen bahşiş... Muğla’nın Milas ilçesinde antik bir kent. 20 3. Ege yöresinde, patlıcan ve kuşbaşı etle yapılan bir tür yemek... Hayat İsim:......................................................................................................................................... arkadaşı... Karşılığı ödenmemiş bir poliçeden dolayı, hak sahibince Adres:...................................................................................................................................... sorumlu kişilerden birine çekilen yeni ................................................................................................................................................. poliçe. Tel:.......................................................................................................................................... 4. Edirne’nin bir ilçesi... Hayvanlara vurulan damga... Blues müziğine özel 14. Sığ sularda ağır yükleri taşımakta kullanılan, kurulu... Bir spor takımının gözde oyuncusu... rengini veren ve doğal nota ile bemol arasında altı düz tekne... Hindistan’da, tanrı tasviri Hücre yapısında bulunan ve proteinlerin yer alan ses... Çürük, temelsiz, kof. biçiminde yapılmış arabalarla caddelerde alaylar oluşturulmasında önemli rol oynayan asit 5. Pakistan’da, at üzerinde ve mızraklarla halinde düzenlenen şenlik... Artvin’in Gürcistan grubunun kısa yazılışı. yapılan geleneksel savaş oyunu... Futbolda gol sınırı yakınında bir yayla. 10. Ejderha takımyıldızının en parlak yıldızı... pasına verilen ad... Derviş selamı. 15. Kök sökmekte kullanılan bir tür büyük Dilimize de çevrilen “Muhbir”, “Kıtlık” gibi 6. Şaşma belirten bir ünlem... Hiç yarış balta... Bir bağlaç... Denizfilinin dişlerinden romanlarıyla tanınmış İrlandalı yazar. kazanmamış atların katıldığı koşu... “Eğil bir yapılan değerli bir tespih. 11. İtalya’nın Sicilya Adası’nda bir kent... yol öpeyim / karanlık görmezler” (Türkü)... 16. Eski Roma’da herhangi bir birimin on ikide Kimse, kişi... İlkel benlik... Artvin’in Yusufeli İlave... Niğde ve Nevşehir yörelerinde yetişen, biri... Gürcülerin önemli bir bölümüne verilen ilçesinde bir şelale. kaliteli bir şarap veren üzüm cinsi. ad. 12. “Kimine bir vermez giyesi / Kiminin atma 7. Belli bir işe gücü yetmeyen, âciz... İsrail’in 17. Zafer... Bir nota... Hararet. atlas çul eyler” (Yunus Emre)... Gümüşbalığının plaka imi... Meksika’da büyük bir uygarlık 18. Mahkemeden ve davadan duyulan aşırı küçüğü... Hintlilerce en makbul sayılan nilüfer kuran eski halk. korku... Sözcük türetmek ya da sözcüğün cinsi... Arnavutluk’un plaka imi. 8. Grönland’ın başkenti... Hindu tıp bilimi... görevini belirtmek için kullanılan biçim verici ses. 13. Rutenyum elementinin simgesi... Bez Bir cetvel türü... Kadife, çuha gibi kumaşların 19. Hububat tozu... “Kuntra” da denilen ve dokuma tezgâhı... Afrika’nın en yüksek dağı yüzeyindeki ince tüy. kaliteli bir şarap veren üzüm cinsi. Kilimanjaro’nun, yerli dillerde “Özgürlük” 9. Kırık çanak çömleği yapıştırmaya yarayan, 20. İki kulplu ve küfe biçiminde büyük sepet... anlamına gelen adı... Hayvanın iki ayağını iple yumurta akı, kireç, süt ve pamuk karışımı... Büyük delikli kalbur. l bağlayarak yapılan köstek. Eski Slav kabile teşkilatında aile reisleri NAFİZ ZORLU nafizzorlu@hotmail.com GM SUAT ATALIK suata@hotmail.com 4 el açık problem 4 elin göründüğü açık kart problemlerini çok sevmem, uğraşmak hoştur ama oyuncuları gerçek hayatta da hayali çözümlere götürdüğünü düşünürüm. Bugün briç turnuvaları oynandıktan sonra el kopyaları dağıtılıyor katılımcılara. Bunun altında da GIB adlı bir program ile o elde hangi tarafın en iyi çıkış ve defans olsa bile en fazla ne yapabileceğinizi kesin doğru olarak gösteriyor. Bazen açık kâğıtlarla bile zorlandığınız çözümler oluyor. Bu haftanın elini de Adana’da yapılan Güney Akdeniz Şampiyonası’nda gelen çok güzel bir elden seçtik. GIB bu elde doğubatı 4 kör yapıyor diyor. Bakalım sizler 20 dakika gibi bir süreçte bu elin nasıl yapılabildiğini bulabilecek misiniz? Kuzey ¦ K104 ¦ 9432 ¦ 73 ¦ AK65 ¦ QJ875 ¦8 ¦ AK5 ¦ 9743 ¦ A932 ¦ 105 ¦ J1086 ¦ J102 Deklerasyon Güney Batı Doğu ¦6 ¦ AKQJ76 ¦ Q942 ¦ Q8 Yandaki elde 4kör oyununa karşılık en iyi atak Vale karo çıkışıdır. Atağı dekleran elden karo damı ile alır. Eğer karolar 33 olursa kartın batarı yoktur. Fakat ya karolar 33 değilse o zaman nasıl yapmalı? Belki piki sağlarım diyerek eli alan dekleran pik oynar. Piki güneyde oturan oyuncu As ile alırsa ortağının Rua piki ekspas durumuna geleceği için ortağının almasını sağlamak amacıyla küçük koyar. Piki Rua ile alan kuzeydeki oyuncu karo devam eder. Bunu yerden alan oyuncu bu sefer belki şu trefl damı kazanırım düşüncesi ile trefl oynar. Bunu alan kuzey pik oynayarak elden çıkar. Oyuncu çakar ve dam trefl oynar. Kuzey alıp tekrar pik oynayınca oyuncu çakıp kozları çekmeye başlar. Şimdi son 3 kartta geldiğimiz pozisyona bakalım: Kuzey ¦ ¦9 ¦ ¦ 65 ¦Q ¦ ¦A ¦9 Batı Doğu ¦ ¦J ¦ 94 ¦ Zürih Festivali S Güney ¦A ¦ ¦ 10 ¦J atranç asırlardan beri hak ettiği sponsorlara kavuşamamıştır. Yatırdığı paranın karşılığını alamama korkusu ve popülizm bunun en önemli nedenleri. Küçük çaptaki konuyu öğrenmekten aciz sponsorlar ise yine bence en tehlikelileri. Tüm entelektüel alanlarda olduğu gibi satranca da zaman zaman zengin eli uzanmış olsa da bunun en hüzünlü örneklerini teşkil eden, Leo NardusDavid Janowski, Prens DadyaniMihail Çigorin ilişkileri ve geçen yüzyılın son yarısındaki Linares turnuvalarının organizatörü Luis Rentero akla gelmekte. Bardağın dolu yarısına bakacak olursak son devirde Zürih Festivali’ni düzenleyen Oleg Skvortsov başı çekmekte. Moskova’daki gemoloji yani kıymetli taşlar bilimi üzerine çalışan bir kurumun sahibi Skvortsov her sene İsviçre’nin Zürih kentinde bir festival düzenlemekte. Bu yıl ki festivalin davetlileri Caruana, Anand, Kramnik, Aronyan ve Nakamura olunca ana turnuva 2784 ortalamayla 22. kategoriye erişti. Tek turlu döner turnuva öncesi başlangıç sıralamasını belirlemek için kura çekimi yerine yapılan yıldırım turnuvası festivalin ilk etkinliğiydi. Yıldırım turnuvasını rahat kazanan Aronyan ağır partilerde başarılı olamayıp sonunculuğu paylaşırken, sabık dünya şampiyonu Anand birinciliği aldı: GM Anand (2797) GM Aronyan (2777) Zürih 2015 Grünfeld Savunması, Ragozin Varyantı 1. d4 Af6 2. c4 g6 3. Ac3 d5 4. Af3 Fg7 5. Vb3 dc4 6. Vc4 00 7. e4 Aa6!? (Donner’e göre Atı Filden ayırmaktan aciz Prins’in varyantı!) 8. Fe2 c5 9. d5 e6 10. 00 ed5 11. ed5 Ke8 (11...Ff5 12. Kd1 Vb6 13. Ah4 Fd7 14. h3 bu hamle sırasına Doğu 1 kör 3 kör Batı 1 pik 4 kör Şimdi doğudaki oyuncu kozu oynadığı zaman güneydeki oyuncu ne yapsın? Pik atarsa dam pik löve olacaktır. Eğer trefl atarsa yerdeki trefl 9’lu löve olur. Karosunu atarsa dekleran yerden karo ası atarak eldeki karoları çekip kartı yapar. l bağlı en iyi varyant.) 12. Kd1 Ff5 (12...Vb6 13. d6 Fe6 14. Vh4 Vb4 15. Fe3!? Vh4 16. Ah4 oyunumuzun gidişatından Anand’ın aklında olana benziyor.) 13. d6 h6 14. Fe3!? (1987’deki KarpovKasparov maçında Beyaz iki ayrı oyunda 14. Ff4 ve 14. h3 varyantlarını tercih etti. Her iki oyunun ortak özelliği Karpov’un d3’ten yaptığı kalite fedası ve berabere bitmeleri.) Ag4 15. Ff4!? Yenilik (Taş fedasının özelliği, Carlsen’le yaptığı unvan maçına hazırlanan Anand’ın 15. Vf4 Fc3 16. bc3 Ke4 17. Vg3 Ae3 18. fe3 Ke3 19. Fa6 ba6 sonrası Beyazın elde ettiğini yeterli bulmaması.) Fc3 16. bc3 Ke4 17. Vb5 Kf4 18. Vb7 Ka4 19. d7 Fe4 (19...Ac7 20. h3 Af6 21. Ae5 Ad7 22. Af7! Şf7 23. Vb3 Şg7 24. Va4 Kale +piyon, 2 Ata karşı genelde daha iyidir.) 20. Vb3 (Bakınız diyagram solda.) Daha önce de belirtmiş olduğum gibi dünya şampiyonluğu maçları sonucunda sadece adayların değil, izleyen herkesin satranç seviyesi yükselir. Anand’ın hazırlığı mükemmel, ama Aronyan’ın bu pozisyonda 20...Ka5! 21. Ad2 sonrası oynayabileceği çok varyant var: a) 21... Fg2 22. Fg4 (22. Şg2? Vg4) Vg5 23. c4 Vg4 24. Vg3 Vg3 25. hg3 Kd8 26. Ab3 Ka4 27. Şg2 Şf8 28. Kd6 Şe7 29. Kad1 ve d eri hâlâ tehlikeli olmasına rağmen en azından durdurulmuştur. b) 21... Af2 22. Ae4 Ae4 23. Fa6 Ka6 24. Vb7 Ac3 25. Va8 Va8 26. d8V Vd8 27. Kd8 Şg7 her iki taraf için zor bir finaldir. c) 21...Ff5 22. Ac4 Af2 23. Aa5 Ad1 24. Ab7 Vd7 25. Kd1 Vc6 26. Kd8 Kd8 27. Vf7 Şf7 28. Ad8 Şf6 29. Ac6 Ac7 30. Aa7 Fd7 sonrası er fazla olan Beyaz kazanabilir mi? Maalesef Aronyan’ın cevabı en az 21...Kb8? 22. Vc4 kadar kötü! 20... Fc6? 21. Kd6 Fd7 (21...Kb8 22. Vd1!) 22. Kad1 Vb8 23. Kd7 Vb3 24. ab3 Ka2 25. Fc4 Kf8 26. K7d6! (Çifte vuruşun bir ayağı Aa6, diğeriyse Kg6g4.) Şg7 27. Ka6 Kf2 28. Ke1 Terk 10 Festivalin hızlı satranç bölümü daha çok izleyici çekerken bu bölümü kazanmasına rağmen Kramnik toplam puanlarda ekarte oldu. Ağır partilerde kazanca 2 beraberliğe 1 puan, rapidlerde galibiyete 1 beraberliğe 0,5 puan veren sistemlerde alınan toplam puanların bileşimi Nakamura ve Anand’ı Beyaza 5’ Siyaha 4’ verilen yıldırımla “armageddon” olarak oynanan finale taşıdı. Beyazlarla kazanmak zorunda olan Anand kötü bir oyunla hemen yenilince şampiyon Nakamura oldu. Festivalin diğer bir etkinliğinde 19542008 yılları arasında dünyanın en iyi oyuncularından biri olan 84 yaşındaki Korçnoy ile 19591992 arasında benzer bir statüde olan 80 yaşındaki Uhlmann’ın 2 parti rapid ve 2 parti yıldırımdan oluşan maçı 22 bitti. Maç kadar, ünlü Rus satranç muhabiri Surov’un son yıllarda tekerlekli sandalyeye mahkum kalan Korçnoy’la yaptığı röportaj ses getirdi. “Uhlmann oyunun açılış safhasından anlamaz, dünya şampiyonu Carlsen hakkındaki kanım hiç de iyi değil, Kasparov, Karpov’dan iyiydi ama Fischer kıyas kabul etmez” röportajın belkemiğini oluşturan deyişler. (Bakınız diyagram solda.) Konumumuz maçın hızlı satranç olarak oynanan 2. oyunundan. Beyazla oynayan Korçnoy 1. Ve3? de3 2. Kd8 Vf4 sonrası Siyahların 3...e2 ve 3...h3 tehditlerinin dengeyi sağlayacağını rahatça görüyor. 1. Kd4! Kd4 2. Ve3 Kf4 3. Şg1 Siyah terk eder çünkü c eri durdurulamaz. 10 l C M Y B