Katalog

24 Ekim 2020 Cumartesi 5 Kovalamayın, o gelsin Elif tokbay Ipsos Araştırma’nın yaptığı ve sonuçlarını yayımladığı yeni mutluluk araştırmasına göre Türkiye’deki mutluluk oranı 9 yılda yüzde 89’dan yüzde 59’a geriledi. Küresel mutluluk oranı da 2011 yılına göre 14 puan düştü. Neyse ki dünya da mutsuz. Türkiye zaten mutlu olması zor bir ülke. İşsizlik, şiddet, Fransız askısıyla geren politikacılar, maaşımızı dolarla almasak da dolarla borcumuz olmasa da artan kur.... Buraya kadar her şey normal. Ama değişen bir şeyler de var. Geçen yıla kıyasla araştırmaya Türkleri mutlu eden şeyler arasında, manevi kaynakların payı artmış. Bağış yapmak yüzde 18, başka birini affetmek yüzde 15, affedilmek yüzde 11, başarılı bir insan olarak bilinmek yüzde 11 mutlu etmiş. 33 Türklerin mutluluk kaynakları ise şöyle: Sağlık, 4 Sağlıklı olmaları ve fizikçocuk, sel olarak iyi durumda olmaları sevgili (Yüzde 65), 4 Hayatlarının kontrollerinde olduğunu hissetmeleri (Yüzde 65), 4 Başarılı bir kişi olarak bilinmek (Yüzde 65), 4 Çocukları (Yüzde 63), 4 Eş veya partnerleriyle olan ilişkileri (Yüzde 60). Mutlulukla kafayı bozmadık, zaten biz mutsuz değiliz, onlar boş yere bu kadar mutlu da demiyoruz, yalnızca merak ettik, nasıl mutlu olalım diye bilenlere sorduk... İnsan gibi davran, mutlu ol Basit yaşamak mutlu eder Psikiyatr Dr. Ayhan Akcan u Pandemi öncesine göre sağlık ve aile daha mutlu eder hale gelmiş. Nasıl yorumlarsınız? Doğrusu buydu. Pandemi dönemiyle birlikte ihtiras ve aptalca isteklerin olduğu yaşam biçimi ortadan kalktı. Sosyal hayatın önce çevresi ailesi olduğunu keşfetti. Sosyalleşmenin aile ile, yakın çevre ile başladığını anladı. u Genel anlamda mutluluk nedir? Peşinde koşulur mu, koşmalı mıyız? Biz onu aradıkça o kaçar mı? Mutluluk hakkında doğru bildiğimiz yanlışlar neler? Mutluluk genel anlamda ruhsal iyilik halidir. Rutini yakalama halidir. 34 Sağlık, üretim, paylaşım, kendine ve etrafa saygı, duyarlılık, samiKovalama o gelir miyet... Kovalanmaz, arkasından koşulmaz. O sizi yakalar ve bırakmaz. Travma, sağlıkta aksamalar, hayal kırıklığı, ahlaksızlık, ego sorunları mutluluğu kovar, yok eder. Parayla mutluluk olur mu? Olur kardeşim. Şimdi gerçek bu! Aptallar, akıl hastaları hep mutludur. Gerçeği normal olan değerlerle değerlendirmek mutluluk getirir. 35 u Modern insan mutluluğu nerelerde arıyor? Aşk mutlu eder mi? Mutluluk Gerçeğini bir insana ya da şu olursa kabul et mutlu olacağım, bu olmazsa mutsuzum gibi şeylere bağlanmalı mı? Modern insan mutluluğu Ronaldo’da, Messi’de, Acun ile Şeyma’da, Cem Yılmaz’da, Trump’ta, Alibaba’da, Amazon’da, giymede, yemedeiçmede, gezMutluluk kimyasalları artırılabilir Dr. Banu Taşcı Fresko Nöroloji Uzmanı Mutluluk beyinde mi, değilse nerede, bir de nöroloji uzmanı Dr. Banu Taşçı Fresko’ya sorduk: “Mutluluğun bire bir kimyası olmasa da beyindeki bazı kimyasalların daha 38 fazla veya daha az olması insanın iyiBiraz lik halini ve kendini kimya çalışın iyi hissetme halini etkiler. Bu kimyasalların başında dopamin, serotonin, oksitosin ve endorfinler gelir. Bir diğer madde de insanı depresyona karşı koruyan beynin büyüme faktörü BDNF ve doymamış yağ asitlerinden DHA’dır. Bu kimyasallarrın vücuttaki ve beyindeki düzeyleri az miktarda genetik veya yetiştirme şekliniz ile ilişkili olabilir. Ama yüzde 8090 oranında yaptıklarınızla (veya yapmadıklarınızla) bu kimyasalları beyninizde arttırabilirsiniz. Mutluluk kimyasallarını arttırmanın üç yolu: 1 Sağlıklı beslenmek, rafine karbonhidrat tüketmemek. 39 2 Hareket etmek, düzenli egzersiz yapmak. 3 Uyku düzenine dikkat İyi etmek, en az 8 saat uyuuyuyun mak. Sosyal medya mutsuz ediyor Herkes için geçerli olmasa da ekran bağımlılığı da mutluluğumuzla aramızdaki en büyük engellerden biri. Sosyal medya kıyaslamaları önemli mutsuzluk kaynaklarından. Yürüyüş, koşu, yüzme Özellikle açık havada, gün ışığında, güneşin altında spor yapmak BDNF düzeylerini de yükseltir. Vücudun iki tarafını simetrik olarak kullanan ve yürüyüş, koşu, yüzme veya yoga gibi sporlar beyindeki hafıza merkezleri40 Telefonu biraz ni ve duygudurum merkezlerinin küçülmesine engel olarak sizi ileride oluşabilecek depresyon bırakın haline karşı korur. Hobiler anda tutar 41 Hobi edinin Tüm hobiler anda kalmanızı sağlayarak geçmiş hakkında düşünmenizi veya geleceğe yönelik endişelenmenizi azaltır. Mutluluğu dışarda bulamazsınız, mutluluk içinizden gelir. Sağlıklı beslenerek hareket ederek ve uykunuza dikkat ederek kendi mutluluğunuzu ilmek ilmek 42 örersiniz. Bir faktör de bağırsak Bağırsağa dikkat! bakterilerimiz. Bağırsak bakterilerine iyi bakmanın yolu, onları sevdikleri besinlerle beslemekten geçiyor. Bu besinler liften zengin ve doymuş yağdan fakir, polifenollerden zengin sebze ve meyveler. Sosyalleşmek, sevdiklerinizle bir arada bulunmak beynin oksitosinin düzeylerini artıran en önemli faktörlerden. Ancak karşınızdaki arka43 Arkadaşın da iyisi daşlar, kendilerine bakmamakbul yan, egzersiz yapmayan dolayısı ile karamsar insanlarsa sizi aşağıya çekebilirler. Yoga, kronik strese bağlı artmış olan stres cevabını baskılayarak insanı daha sakinleştirir, stresle baş etme kapasitesini artırır. Ayrıca serotonin ve BDNF düzeylerini arttırır. medetozmada, getirdegötürde internet oyunlarında, iddiada, mislide arıyor. Aşk mutlu etmez. Aptallaştırır. Gerçeklikten uzaklaştırır. Elde edilince biter. Söner. Aşkın 36 İhtirasın çoğu zarar mutlulukla ilgisi yoktur. u Nasıl mutlu oluruz? İnsan gençken mi daha mutlu, yoksa yaş aldıkça mutlulaşabilir mi? İnsanoğlu geçmiş zamanlarda daha mı mutluydu? Mutlu olmak için önce psikolojik iyi oluş gerekir. Kişi rahatsa, sorunsuzsa, stres yoksa mutluluk başlar. Kimine göre geleneklerine bağlı olmak, kimine göre dolaşıp yeniliğe açık olmak, kimine göre bir şey üretmek, kimine göre yalnız kalmak. Normal ne kadar genişse mutluluk kaynağı ortamı, isteği de o kadar geniştir. Geçmiş zamanlarda insan yaşamı basitti. Normaller sınırlı idi. Çok uyaran yoktu. İletişim samimiyet üzerineydi. Şiddet yoktu. Ayrımcılık yoktu, travma yoktu. Yalan dolan, hırsızlık, kötülük, ihtiras, bencillik hiç yoktu. Hiç akla düşmezdi. Aldatılma, kullanılma, depresyon, çökkünlük, yalnızlık, fakirlik, boşluk hissi madde kullanımı, borç, hepsi insanları mutsuz ediyor. Mutluluk şimdi paraya bağlı. Para yoksa danışan da mutsuz. Maddiyat ruhu satın almış. Yaşam enerjisi para para para. Yoksa ardından hayal kırıklığı, isteklerini gerçekleştirememiş olma yalnızlık... “Neler mutlu eder”e gelirsek... Basit yaşamak basit düşünAşk 37 mek, çok atılgan ihtiraslı olmamak. İnsan gibi davranmak. elde edene İnsanın özünü yakalamak. kadar Saygı, sevgi, hoşgörü, sabır, vicdan, sorumluluk, az tüketmek, hayvana ve çevreye saygılı olmak, üretken olmak ve metaneti öne çıkarmak. Egoyla uyumlu yaşamak. Salgın da zaten insanlara bunu öğretti. Hangi sporu yaparsan yap, aşk ile yap Müge Kızılkaya Spor eğitmeni/Pera Pilates Birçok bilimsel araştırma zaten yapılan egzersiz sonrası insan vücudunda fiziksel olarak mutluluk hormonu salgıladığını ispatlamış durumda. Diğer taraftan aslında 44 hepimizin bildiği gibi, Pilatese insan sadebaşlayın ce fiziksel bir varlık olmanın çok ötesinde. Biliyoruz ki insan, ruhsal, zihinsel ve bedensel bir varlık. Salgılanan hormonlara ek olarak yapılan spor, insanı zihinsel ve ruhsal olarak da desteklemekte. Düzenli yapılan spor, enerji seviyemizi de yükselmekte ve hayat kalitemizi artırmakta. Özetle, yapılan egzersizler bizleri fiziksel, kimyasal ve ruhsal olarak daha yükseltmektedir. SİZE UYANINI SEÇİN Spor, ister yüksek bedensel aktivite gerektirsin ister daha çok zihinsel aktivite gerektirsin, spor sırasında kişi günlük hayattan uzaklaşıp bedene ve zihne konsantre oluyor. Yapılan spor ne olursa olsun aslında spor sonrası etki çok farklı olmuyor aslında. İster maraton bitirmiş olun, isterseniz de okçuluk yapın, sonunda sevilerek yapılıyorsa ciddi bir mutluluk veriyor kişiye. Yaparken keyif aldığımız ve nabzımızı yükseltecek herhangi bir egzersiz kesinlikle stresle çok daha iyi başa çıkılmasına yardımcı olmaktadır. Ancak unutulmaması gereken bir konu da yaşa, genel fiziksel ve sağlık durumuna uygun spor seçilmesi gerekliliği. Doktor tavsiyesi mutlaka alınmalı. Öncelikle kendimize uyan ve yaparken bizi daha iyi hissettiren sporları seçmek gerektiğini düşünüyorum. Diğer taraftan, spor sırasında yaptığınız hareketlere ve bedeninize konsantre oluyorsunuz. Bu sırada farklı bir şey düşünmüyorsunuz ve stres kaynağından uzaklaşıyorsunuz. Yapılan aktivite diğer taraftan daha fazla kan hareketi sağladığı için vücudumuzun daha fazla oksijen almasına neden oluyor. Egzersiz sonrası yaşadığımız başarma hissi ve salgılanan hormonlar daha mutlu olmamızı sağlıyor. Bu da alışkanlık yapıyor tabi ki. Bol oksijen alabildiğimiz ortamlarda düzenli yapılan sporlar zaten strese ve depresyona karşı direncimizi doğal olarak yükseltir. DEĞİŞİMLE GELEN MUTLULUK Pilates de aynı şekilde sadece bedensel bir çalışmadan ibaret değil. Egzersiz sırasında duruşumuza ve nefesimize konsantre oluyoruz. Dış dünyadan kopuyoruz, bunu da bir çeşit meditasyon gibi düşünebilirsiniz. Düzenli yapılan egzersizler sonrası yaşanan mutluluğa ek olarak bedeninizde inanılmaz bir değişime şahitlik ediyorsunuz. Önce kendinizi çok daha iyi hissetmeye başlıyorsunuz, sonra yavaş yavaş çevrenizden inanılmaz olumlu geri dönüşler almaya başlıyorsunuz. Duruşunuz değişiyor ve bu değişikliğin de fark edilmemesi imkânsız. Tabii ki bu dönüşüm kişilerde yoğun ve kalıcı bir mutluluğa da neden oluyor. Herkese iyi gelecek küçük şeyler 48 • Cemal Süreya’nın dediği gibi, “Kahvaltının mutlulukla bir 45 Kahvaltı edin ilgilsi olmalı.” Tek başınıza ya da sevdiklerinizle, çay ya da kahveyle… Mahallenizdeki kafeye gidin, esnafla sohbet edin. • Evcil hayvan. İster sahiplenin, ister mahallenizdekileri besleyin. Sağlığa da iyi geldiği kanıtlandı. Tansiyonu düşürüyor, kalbe iyi geliyor. Sevin onları. 46 Hayvanlarla konuşun • Bahçeyle uğraşın, yemek yapın, örgü örün. Hobi edinin. Stresle • Güneşin doğuşunu izleyin. Sirkadiyen ritminiz ayarlansın. İstanbul’daysanız Adalar, Beylerbeyi kıyısı. Nemrut Dağı, Kapadokya, Bozcaada, biraz müsrifim diyorsanız Santorini… • Dans, heykel veya yemek kursuna gidin. 47 Güneşin doğuşunu izleyin Seyahat edin yeni yerler görün • Seyahat edin, tabii mesafenizi koruyun. Türkiye’nin en mutlu kenti Sinop’a gidin, kesin size de bulaştırırlar. Gitmişken Sinop mantısı, nokul yiyin. Diyojen Sinop’ta doğmuş. İnsanlara ellerinde olanlarla mutlu olmayı, sahip olmadıkları şeyler için de kafa yormamalarını öğütlemiş. baş etmek için bire • Spor yapın. Yakınınızdaki parka gidin. Evden çıkmıyorsanız Leslie’yi izleyin, bir. Yeni arkadaşlar yalnızca izlemeyin, yapın. Ekran karşısında basit spor hareketleri yaptıran bu edinmek için de… kadın, milyonların en iyi arkadaşı. 49 Kendinizi dinleyin • Müzik dinleyin. Spotify, Deezer, Fizy en kolay müzik dinleme uygulamaları. İster 60’lar, ister 90’lar, Sinatra mı, Aretha Franklin mi, Zeki Müren mi? Ya da “Çok Sevdim Yalan Oldu.” Bir “search”e bakar. • Meditopia’yı indirin. Meditasyon yaptıran bu uygulama, meditasyon yapmasanız bile rahatlatıcı içeriği, uyku öncesi hikâyeleri ve günlük motive edici gönderileriyle ilginizi çekebilir. Ücretli ve ücretsiz kullanmak mümkün. 50 Ağaçlara sarılın • Doğayla buluşun, ağaçlara sarılın, çıplak ayakla çimlere basın. İstanbul’daysanız Atatürk Arboretumu’na gidin. Pazartesi dışında her gün 08.3017.00 arası açık. Hem müze hem park, içinde 3 yapay göl var, dünyanın farklı coğraflarından bitkilere evsahipliği yapıyor. Sarıyer Bahçeköy’de, son yıllarda ziyaretçi sayısındaki artış nedeniyle bazı kurallar konulmuş, mesela evcil hayvanla girilmiyor, piknik ve mangal yasak. Anadolu yakasında Fenerbahçe Parkı, Avrupa’daysanız Maçka ve Yıldız Parkı, Ankara’daysanız Kuğulu Park ve Gençlik Parkı, İzmir’deyseniz Karagöl Tabiat Parkı nefes noktalarından bazıları.