Katalog

YÜKSEL PAZARKAYA’DAN MERHABA sta yazar, yayıncı, aydın ‘Bugün Pazar Bugün Bizi Erdal Öz (26 Mart 1945 U / 6 Mayıs 2006), Ayşe Sarısayın’ın ustaca kaleme aldığı Erdal Öz: Unutulmaz Bir Atlı adlı Dışarı Çıkardılar’ biyografi kitabı ile kapağımızda. “Düşündüren, bağlayan, gü- Yüksel Pazarkaya ve ailesi 1 Mart’ta, dünyayı sarıp sarmalayışı... Çin’den, ven verip taşıyan bir dostluk... Er- Köln’den İstanbul uçağına binerler. yarasalardan yayılan bu mikrobun dal Öz’ü tanımlayın derseniz, ilkten aklıma böyle bir cümle geliyor. Ay- Uçakta form doldururlar. İstanbul’da dünyayı sarması üstüne pek çok şe Sarısayın’ın kitabını okurken Erdal havaalanında bindikleri takside “ketum” teorinin üretilmesi... Aşı beklentisi. Öz’ün hayatının bir film öyküsü gibi bir şoföre denk gelirler. Kent hakkında, Ürpertici varsayımlar... Pazarkayalar, karşıma çıktığını söyleyebilirim. Sarı- yayılmaya başlayan bu bela hakkında Türkiye günlerini, -İstanbul-Gökçeada sayın duygulu, şefkatli bir bakışla bu öyküyü bize taşımış. Bir yazarın kendi hiçbir şey söylemez. Yetkili her kafadan yaşamlarını- 30 Kasım’da Almanya’ya sesi, rengi olan anlatılar... Sanırım bir ses çıkıyor, çareler aranıyordur. Aşı dönerek sonlandırırlar. Bu arada Yüksel Erdal Öz’ü her özlediğimde dönüp denemeleri, aşı karşıtları, yürüyüşler, Pazarkaya da salgının ilk günlerindeki dönüp okuyacağım, onu hatırlayaca- “Dünya Sağlık Örgütü”nün uyarıları... ruh halini yazmaya başlar: ğım metinler... Ölümler... Ölümler... Gün gün ölenlerin Bugün Pazar Bugün Bizi Dışarı Erdal Öz, gerçekten de sıra dışı bi- riydi. Yazarlığına kuşağı içinden bak- sayısının kabarışı, korkunun Çıkardılar (Oğlak Yayınları). tığınızda bu yanını gözlerdiniz. Yayın- devini/ Kan dolaşımı yaşam dolaşımı/ Du- cılığında ise başlı başına bir “ekol” GÜLTEKİN EMRE varların dışı/ Kuşun kanat sesi/ Ağacın yarattığını söyleyebilirim. Erdal Öz’ün gölgesi/ Sevgilinin nefesi/ Yaşam bunların yayıncılığı seçmesinde yazarlığının SAKIN SOKAĞA ÇIKMAYIN! hepsi/ Ve daha nicesi/ Öykü okumak şiir payı olduğunu düşünenlerdenim. Salgın döneminde 65 yaş üstünün soka- söylemek/ Anlatmak söyleşmek/ Sahne al- Yazarlığının parlak bir yerindey- ğa çıkmasının kısıtlanması... Yaşlılık psi- mak tiyatro izlemek/ Müzik dinlemek/ Gü- ken yayıncılığı öne alması, çocuk ya- kolojisinin yarattığı sıkıntılara hareketsiz- neşin doğuşunu/ Güneşin batışını seyret- yınları alanında ufuk açıcı bir girişim- lik, yalnızlık da eklenince ne çok acınası, mek/ Ayın yükselişi ilk dolunay/ Dost mec- de bulunması övgüye değer bir uğ- düşündürücü dramlar gözler önüne serildi. lisi/ Yaşam bunların hepsi/ Ve daha nice- raştı. Cem Yayınevi ile başlayan, Ar- Bu bir yolculuktu, “karantina”ya, mas- si/ Bunların hepsi yaşam sevinci/ Hiçbir kadaş kitaplarla süren, kurduğu Can keli yaşama, salgına, virüse, korkuya. Ne şey yerinde durmuyor/ Yürüyor akıyor esi- Yayınları’nın kökleşmesi için nere- yapacağını bilememe. yor sallanıyor/ Koşuyor kaçıyor uçuyor deyse bütün enerjisini veren, insan Koronanın dünyayı ele geçirme çabala- yaşıyor.” biriktiren biriydi Erdal Öz... rı. Zalim, acımasız, bir diktatör oluşu. Ko- “Koronagillerden COVID 19”, insanlı- Benim tanıdığım Erdal Öz, Türkçe runması gereken mesafeler. Maske takma ğı sarıp sarmalamaya, kucaklamaya, yok vurgunu, edebiyat tutkulusu biriydi. zorunluluğu. Temizliğe dikkat edilmesi. etmek için elinden geleni yapmaya devam Yayıncılığı da bu tutkunun ivmesiyle Ellerin sürekli yıkanması. Kolonyayla te- eder. Kendisini masum gösterme çabaları yapıyordu. mizlenmesi.... da inandırıcı değildir. Can Yayınları’yla bir ‘okul’ kurmuş- Tüm bu çabalara karşın koronanın bil- Peki insanlığın ne suçu var bunda? Var- tu aslında. Oraya yolu düşen yazarlar, diğini okuması. Her gün tırmanan ölümle- mış COVID 19’a göre. Yemeselerdi ya- çevirmenler o okulun inşasında rin yarattığı endişenin, korkunun had saf- rasaları. Hayvanlarda herhangi bir sorun payı olanlardı: Tahsin Yücel, Hilmi haya varması... yaşatmayan COVID 19, insanların bünyesine dalınca göbek atar. Yavuz, Özdemir İnce, Ülker İnce, Sonra, kapalı mekânlarda endişeli yaşamların yarattığı çıkmaz- Çünkü başka bir ortamda ne hale geldiğini görmüştür. Bu da ayrı, Yaşar Kemal, Tomris Uyar, İlknur lar. Geçmişi gözden geçirmeler. Yüksel Pazarkaya’nın, korona ile farklı, bir düşünce, yorumdur elbette. Özdemir, Ahmet Cemal, Ahmet 12 Eylül sonrasının Türkiye’sindeki siyasi baskıları karşılaştırma- Pazarkaya, yaşadıkları, gözlemledikleri, izledikleri üstüne de Altan, Orhan Pamuk, Nezihe Meriç, sı... Uzun bir süre ülkesine giremeyen bir yazarın iç buhranlarının yazarak yol almaya, yaşananları anlamaya, kavramaya çalışıyor. Leylâ Erbil, Füruzan, Fethi Naci ve ne olduğunu kim bilebilir? Huzursuzlukların çoğalması. Düş kırıklıklarının dayanılmaz hale daha niceleri...” O günler de tam bir virüstü. Yaşayanlar bilir o siyasi baskının gelişi de onun yazdıklarına yansır. Erdal Öz’ü yakından tanıma şansı- ağırlığını, ölüm korkusunu. Dayanılmaz hale gelen günlerin, gece- 65 yaş üstünün pazardan pazara birkaç saat dışarı çıkmanın ya- na sahip olmuş bir kardeşi olarak da lerin ağırlığını. Ne düzeldi? Neyi düzelttiler? Giderek ülkemizde rattığı sıkıntıları bilmeyen yok. Böylesine şaşırtıcı ve yok edici uy- kapak yazımızı kaleme alan Feridun her şey daha da berbat oldu. Korona da kurduğu baskıyla korkula- gulamalar ancak çare üretmeyi bilmeyen, vatandaşını önemseme- ağabeyin her bir cümlesine katılma- rı büyüttü hep. yen ülkelerde olur oldu. Ölüm sayıları bile tam olarak söylenme- mam / katılmamak olanaksız. Yer değiştirmeler kolay olmadı. Gökçeada, İstanbul’a göre da- di. Neyse, neyse... Yaşar Kemal’in Yaralısın yapıtı için ha sakindir elbette. Ama orada da sürer endişeler, tedirginlikler. Yolculuk tedirginliği. Maske, mesafe. Havaalanı kalabalığı. Aşı yazdığı da gibidir Erdal Öz: “İyi roma- Kentler inlerine çekilmiş birer “ejderha”ya dönüşmüş. zorunluluğu. Zorluklardan, sıkıntılardan, evde spor yapma çabala- nın yaşamdan daha gerçek olabilece- “Gökyüzü tenha”dır. Yalnız gökyüzü mü? Sokaklar, meydanlar, rı, her an yolların kapanabileceği endişesinden... Duygu sıkışmala- ğini Erdal Öz’ün romanını okuduktan alışveriş yerleri de ıssızdır. “Orada yaşayan insanlar, beyaz çiçek- rı... “Artık gelin” diyen çocuklar... sonra bir daha anladım. Roman, sanat, ler gibi, solgun”dur. Rilke’nin bu anlamlı, günümüze de cuk otu- “Bildiri” şiirinde halimizin ne halde olduğunu bildiriyor: yaşamdan daha güçlüdür. (...) ran dizesinin devamı da aynı ağırlıkta: “Ve ölüyorlar hayretle bu “Yaz olmadı bıldır/ Oysa güneş ısıttı yine/ Aşırı sıcak günler bu- Bu roman direnen adamın destanıdır. zor dünya yüzünden.” nalttı/ Denize girdi çocuklar/ Yine de yaza benziyordu yaz/ Bu yaz- Kendi bedeninin güçsüzlüğünü yenen, Yüksel Pazarkaya, her denemesinden, anısından sonra bir şiirle da bir yazı var/ Kovid 19’un izi/ Günler bize uzak/ İnsanlar bizden aşağılanmayı yenen, iğrençliğini yenen, aynı soluklu anlatımını, düşündüklerini gözler önüne sermeyi sür- uzak/ Esenlik gönenç yok/ Güz batımı yine kızıl/ Ayın yükselişi yi- hastalıklarını yenen, gücün bile üstün- dürür çarpıcı, yalın, etkili dizeleriyle. Örnek mi? “Camdan bakı- ne görkemli/ Gün batmıyor ay yükselmiyor/ Dağ taş ürkek/ Bir çe- de bir gücün destanıdır bu roman.” yorum, sokak ıpıssız/ Hayır ıssız değil, cansız.” Şu da eklenebilir kingen/ Yaza yaza benzemiyor/ Bu yaz olmadı hiç/ Reçel kaynama- Ve Fakir Baykurt’un imlediği gibidir bu “ıssız, cansız” sokağın yüreğine; çaresizlik! dı/ Salça sıkılmadı/ Salgın düşünceyi esir aldı/ Kuş aldırmadı/ Arı tam da: “...salt baskıyı, salt işkence- VİRÜSLE YAŞAMAYA ALIŞMA kelebek aldırmadı/ Ağaçlar ağaçtı/ Çiçekler çiçek/ Ama biz biz de- yi değil, onuru, insan onurunu anlatı- Bugün Pazar Bugün Bizi Dışarı Çıkardılar. Gel de Nâzım ğildik/ Kovid 19’la kimlik değiştirdik/ Yaz olmadı bu yaz.” yor Erdal Öz.” Hikmet’i düşünme! Bu durumda “coşkular pörsümüş”tür. Duygu- “Korona kapanı”nda hayat nasıl yaşandı, kimse bilemedi, ama Anısına saygıyla... lar, günlük yaşamın coşkusu da... “Hepsi Nicesi” nedir peki? yaşandı! Öykü, deneme, anı ve şiirlere Yüksel Pazarkaya’nın çe- İyi okumalar... “Kaçmak mı yola koyulmak/ Yaşamak mı/ Yerinde duramamak virdiği Rilke’nin şiirlerinden seçme dizeler de güç katıyor. n l İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş l Sorumlu Müdür: Aslan Yıldız l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Reklam Genel Müdürü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet.com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. AŞ, Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No: 11A/41 Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel KITAP süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.