Katalog

İNCİ ARAL’DAN ‘YUKARLARDA EN UZAKLARDA’ Anlatı ustalığı, dizginlenmemiş düş gücü, çokça cesaret! Türkiye’de sol siyaset içinde etkin biçimde rol aldıktan sonra Hollanda’ya iltica etmiş Fatih’in ve eşi Müjgan’ın yaşamı, yirmi yaşındaki kızları Akdeniz’in “şüpheli” bir tramvay kazasında ölmesi ile altüst olur. Ancak Fatih, eliyle gömdüğü kızını yıllar sonra kanlı canlı karşısında gördüğünde gerçeğin gizemini çözmeye girişecektir. Edebiyatta 45 yılı geride bırakan ve yapıtlarıyla Türkiye’nin yakın tarihinin kaydını tutan İnci Aral, Yukarlarda En Uzaklarda (Kırmızı Kedi Yayınevi) adlı romanında, bu kez bilimkurgunun sınırlarında dolaşarak kendi yazın alanını da genişletiyor. Okuyucuyu yaşam ve ölüm kavramlarını yeniden düşünmeye çağırıyor. GAMZE AKDEMİR gamze.akdemir@cumhuriyet.com.tr ‘KENDİMİ AŞTIĞIMI DÜŞÜNDÜĞÜM ANLAR OLDU’ n Yukarlarda En Uzaklarda roma- nınızı tamamlamanız uzun bir zama- na yayılıyor. Öncelikle tasarlama ve ta- mamlama aşamalarını anlatmanızı ri- ca edeceğim. İlgimi çeken, insan hikâyelerini uzun süre belleğimde taşıyorum. Yukarlar- da En Uzaklarda romanımı da yirmi yıl boyunca yazma niyetiyle beklettim. Hollanda’ya iltica etmiş bir çiftin kaza sonucu kızlarının ölümüyle yaşadıkları acı ve yıkımı izleme imkânı buldum. Zaman içinde konuyu nasıl kurgulaya- cağımı düşünerek biçimlenme ve olgun- laşmaya bırakmıştım. Yazmaya oturdu- ğumda roman kabaca belliydi ama asıl lerinin de çağımızda iyice yoğunlaştığı büyük serüven o zaman başladı. Ayrıntı- günümüz aralığının romanınıza yansı- lar ciddi çözümler gerektiriyordu. İnatla masına ilişkin neler söylersiniz? bunları yenmeye çalıştım. Romana çalışırken ölümle ilgili yeni bi- Anlatıcıya karar verme aşamasındaysa limsel araştırmalar yanında spiritüel ya- ölmüş olan genç kız, öne çıktı. Akdeniz’in ni ruhsal ve tinsel kaynaklara da baktım. sesiyle aile dramı farklı boyutlar kazandı. Bugün spiritüalizm tuhaf biçimde fel- Konuşması için ikinci bir yaşam sundu- sefenin yerine geçirilmeye ve arada bağ- ğum kahramanım, yazarını olağanüstü du- lar kurulmaya çalışılıyor. Bu, gerçeğin rumlara ve yerlere götürdü. Yeni yollar, he- çarpıtmaya uğradığı görsel çağa özgü bir yecan verici keşifler yaşadım. Hem bağlayı- yanılgı ve çaresizlik. cı ve zevkli hem de yorucu bir deneyimdi. Felsefi düşüncenin yaşanan sığlaş- Kendimi aştığımı düşündüğüm anlar oldu. ma ortamında iyice zorlandığı da ortada. Romanda anlattığım yerlere gittim, oralarda Romanda bu geri geçiş ya da algıları sor- kaldım ve bu yolculuk üç uzun yıl sürdü. gulamaya çalıştım. Öte yandan ölümle ilgili dinsel söy- ‘SINIRLARIN DIŞINA ÇIKTIM!’ lemlere, ruh, hayalet gibi soyut kavram- n Yazım aşamasında yol alırken bu Hüseyin Özdemir lara uzak durmaya gayret ettim. Akdeniz, zaman içinde yaşamda, çağda gerçek- bu tür söylemlere yeni yorumlar, incelik- da kaldım. Yazma sürecinde roman koydu- şadığı uzay kent gemileri. Bunlar başlan- leşen değişimler, dönüşümler, başkala- li karşı çıkışlar getiriyor. şımlar dolayısıyla hikâyenin özü, temel ğum birçok yeni olay ve durumu iç man- gıçta tasarlanmamış ama doğru kurulan ro- Bense kuantum fiziğini eksen aldım. tasarınız değişmediyse de tasarladığınız tığına uygun biçimde içine aldı, kat kat man yapısının sağladığı genişlikler oldu. Romanımın vardığı yerse fantastik ede- ve başladığınız dönem ile bitirdiğiniz açılarak heyecan verici bir yazım süreci- Hayal gücümü özgür bıraktım. İkinci bir biyata yakın bir yer oldu. dönem arasında ne gibi farklılıklar ya- ne dönüştü. Sonu da kendiliğinden geldi. yaşam için bir uzay ülkesi yarattım ve sı- Bir de zamana ilişkin değişimler vardı. nırların dışına çıktım. Böylece roman ölüm rattı ve romanın yapısında nasıl bir ol- EDEBİYATTA 45 YIL! gunlaşma sağladı? Olay doksanlı yılların sonunda Hollanda’da ve yaşam üzerine çok boyutlu, çağdaş, es- n Edebiyatla varoluşun, kozmik evre- Başlangıçta bilimkurgu sınırlarında ge- yaşanıyor. O yıllarda teknoloji bugünkü ka- nek bir teorik zemine oturdu ve olgunlaştı. nin, kuantum fiziğinin ve düşün bu yol- zinen bir roman tasarlamadım. Elimdeki- dar gelişmiş değil. Cep telefonu yeni çıkı- daşlığını yazınınızda nasıl bir patika - me- nin etkileyici ve iyi bir roman konusu ol- yor, internet yaygınlaşmamış. ‘KUANTUM FİZİĞİNİ sela süreğen - olarak yorumluyorsunuz? duğunu biliyordum. Başladığımdaysa göç- Akdeniz’in iletişim gereksinmesi be- EKSEN ALDIM!’ Bu roman, kırk beş yıllık edebiyat yol- menlik, ölüm, anne babanın geçmişleri vb. ni biraz zorladı ama bir noktadan sonra n Gidenin, kaybedilenin, yitirilenin culuğumun beni götürdüğü yerden çıktı öğelerle çok katmanlı, olağanüstüne dö- uzay teknolojisinin egemen olduğu gü- dilinden /penceresinden varoluşsal koz- nüşme olanağı olan bir malzemeye sahip nümüzü aşan bir bölgeye geçildi. mik bir roman Yukarlarda En Uzak- sanırım. Bu yol kazanılmış anlatı ustalı- bulunduğumu hissettim. Hem karada hem havada yol alan araç- larda… Bilim, din ile felsefenin yoğun ğı, dizginlenmemiş düş gücü, çokça Buna göre yeni bir kurgu yapmak zorun- lar, ayrıcalıklılar adası, binlerce kişinin ya- sorgulamalar ve kimi bileşme deneme- cesaret içeriyor olabilir. >> 10 3 Şubat 2022