Katalog

DARRAGH MCKEON’DAN “KATI OLAN HER ŞEY BUHARLAŞIYOR” radya‘Bsiyraozn’ iyi midir? Darragh McKeon’ın “Katı Olan Her Şey Buharlaşıyor”u, Çernobil’in yok ettiği ya da yeniden yarattığı hayatların romanı. Kitap, bazıları için elde kalan tek şeyin geçmiş olduğunu ve onun da vefa istediğini hatırlatıyor. alİ bulunmaz sinin) bedenini hatırlıyor. Nisan 1986’da sağlıklı insanlar arası [email protected] uyandığı bir sabahı, diğerlerinden farklı yapansa gözüne çarpan ışıltı: Hemen her na inşa edilen görünmez duvarlar kitabın şeyin renginin değiştiği ya da ona öyle odağında: Hayalete geldiği sabah, Artyom’un içini heyecanla dönen Pripyat’tan çı dolduruyor. Ona böyle hissettiren, belki de karılan ve zombi mua S ovyetler Birliği’nin çöküşünü 1989’da Berlin Duvarı’nın yıkılışına tarihleyenler de var, 1991’de SSCB’den ayrılan devletlerin art arda bağımsız eline alacağı tüfek, av için ilk defa namluya süreceği fişek. “Asla batmaz” denen Titanic gibi herhangi bir kaza yaşanma olasılığı bulunmadığı söylenen Çernobil Nükleer Santrali aynı noktada buluşurken yazarın kitabına isim melesi gören insanları, karakterlerinin de içinde yer aldığı geniş bir kalabalık yardımıyla resmediyor yazar. McKeon, Sovyetler’de hüküm süren; doğrunun, yanlışın ve grinin bulunmadığı lığını ilan edişine de. Bunun olarak seçtiği ve modernitenin tekinsizliği sistemin, sıradan insanların hayatını nasıl ötesinde, 1980’lerde Gorbaçov’la başlayan ni vurgulayan cümle de yatağını buluyor. etkilediğini anlatıyor aslında. Televizyonda yenileşme hareketi ve 26 Nisan 1986’daki Sonrasında yaşananları, az çok aşina Pripyat’tan görüntülerin yer aldığı sahne Çernobil felaketinin, Sovyetler Birliği’nin olduğumuz görüntülerden biliyoruz: leri aktaran satırlarda, “her şeyin normal” dağılmasında dönüm noktaları olduğunu Çernobil’de söndürme çalışmalarına ka gibi gösterilme çabası da yine bu sistemin söyleyenler çoğunlukta. Özellikle Çernobil tılan görevlilerin aynı gün hastalanması, bir parçası: Arkaplanında Çernobil Nükleer Nükleer Santrali’nde meydana gelen pat Pripyat’ın birkaç saat içinde hayalet şehre Santrali’nin olduğu nehirde yüzenler, süt lama, bir devrin bitişine işaret ediyordu. dönüşmesi, ülkenin her yanından kente ge sağan kadınlar, ölçülen radyasyonun “za Çernobil’in izleri filmlere, belgesellere ve len bürokratlar, Ukrayna’nın ve Belarus’un rarsız” seviyede çıkması, nehirdeki balık kitaplara konu oldu. Bu kitaplardan biri de patlamadan diğer yerlere göre ilk anda da larda radyasyon bulunmaması... Darragh McKeon’ın kaleme aldığı Katı Olan ha çok etkilenmesi... McKeon, 2011’e yaptığı bir atlamayla ki Her Şey Buharlaşıyor. Kitabın başlığı, Marx ve Engels’in Komü “ZEHİRLİSİNİZ SİZ” taptaki karakterlerden Maria’nın gözünden olanı ve biteni aktarıyor: “Üç yıldan daha nist Manifesto’da geçirdiği ve modernitenin Patlamanın kendisi kadar sonrasında az bir süre sonra Berlin Duvarı yıkılmıştı, akıl ile mantık anlayışını yermek için sarf yaşanan tahliye, hastalıkların teşhisi ve acil ondan iki yıl sonra da Sovyetler Birliği ettiği bir cümle. Hatta Zygmunt Bauman’ın, tedavi süreci de trajik. Bu durumu, pek çok resmen dağılmıştı. Herkes özgürlüğüne moderniteyi eleştirirken kullandığı “akış insana “zehirlisiniz siz” denmesi özetliyor. kavuşmuş ve o özgürlüğü ülkeden elde ede kanlık” kavramı da buraya dayanıyor. Yani “biraz radyasyon iyidir” cümlesinin ceği pay uğruna birbirinden kurtulmak için Dokuz yaşındaki bir piyano dâhisini, tam zıddı bir durum var ortada. Zehirli kullanmıştı. Herkes birbirini olabildiğince mutsuz evliliğinin etkilerinden kurtulmak olanlar ve zehirli olduğuna inanılanlar ile çok ve hızlı kazıklamıştı.” için işine sarılan bir cerrahı, Romanda belli bir noktadan rejime muhalif bir kadını ve sonra anlatılan bu dönüşüm, Ukrayna kırsalındaki köylü bir eski kültürün günden güne yok çocuğu bir araya getiren de Çer olması ve onun yerini bambaşka nobil’deki patlama. alışkanlıklar ile ölçülmesi güç IŞILTILI BİR SABAH tepkilerin almasına işaret ediyor. Çernobil, bu bakımdan bir 1986’da dokuz yaşında olan eşik. Öte yandan, yok ettiği ya dâhi piyanist Yevgeni’nin gördü da geri döndürülemez şekilde ğü manzaranın dışında, kendi değiştirilenlerin arasından sıy sini işine kaptıran ve başarısız rılmayı başaran yeni hayatların bir evlilikten mustarip cerrah romanı hâline geliyor Katı Olan Grigori ameliyathanenin steril Her Şey Buharlaşıyor. Bazıları ve düzenli ortamına hayran; bu, için elde kalan tek şeyin geçmiş hatasızlığın değilse bile özensiz olduğunu ve onun da vefa istedi liğin ötesine geçmesini kolaylaş ğini hatırlatıyor. n tırıyor. On üç yaşındaki Artyom ise Ukrayna’nın kırsalında ava Katı Olan Her Şey Buhar çıkacağı ve deyim yerindeyse laşıyor / Darragh McKeon / “erkek olacağı” ânı beklerken 1970’te Çernobil Nükleer Santrali’yle birlikte kurulan Pripyat, 26 Çeviren: Özlem Yüksel / Doğan ölen babuşkasının (büyükanne Nisan 1986’da hayalet şehre dönüştü. Kitap / 384 s. OKURLARA Turhan Günay için... S enin gibi özgür ruhlu bir “Yılkı Atı”nın, dört duvar arasında zorla, “cebren ve hile ile” tutulduğunu düşünmek bile, yüreğimi isyanla, acıyla dolduruyor. Ne yazsam, ne yapsam da bu işkenceyi birebir yaşayan yazar dostlarımızın ve senin çektiğin, bu çağdışı “hukuk yarası”na, biraz da olsa merhem olabilsem diye düşünüp duruyorum. Sevgili Turhan, belki sana “çocukluğumuzun coğrafyası”ndan, en iyi bildiğimiz o güzel dünyamızdan söz etmek iyi gelir. O dört duvar arasında Divle’nin yemyeşil ovalarını düşün Turhan… Cemile’nin, Osman’ın çiftliğindeki, rüzgâra karşı dörtnala koşan cins atları düşün... Uçsuz bucaksızmış gibi görünen yonca tarlalarını, dere boylarında kıvıl kıvıl yapraklarıyla rüzgârda salınan kavak ağaçlarını, Berendi Yaylaları’nı, düşün... Bütün bunlardan sonra hadi, o kocaman yüreğin ve gülüşünle çıkıp gel de ikimizin de sevdiği Sümer Halamıza gidelim. Geçmişi düşün Turhan... Ülkemizin ve bizim hep birlikte, içinden geçtiğimiz buna benzer, her karanlık dönemin sonunda ışığa ve aydınlığa çıkışımızı düşün. Sen de biliyorsun ki ülkemiz gelecekte daha aydınlık ve güzel olacak. Çünkü yine biliyoruz ki Fikret’in de dediği gibi, “Evet, sabah olacaktır/ Sabah olur./ Geceler Tului Haşre kadar sürmez.” Biz buradayız Turhan... Yüreğimiz, bilincimiz ve umudumuzla nöbetteyiz... Seni bekliyoruz Turhan... Sizi bekliyoruz... Muhsine Helimoğlu Yavuz KItap İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına Orhan Erinç l Genel Yayın Yönetmeni: Murat Sabuncu l Yayın Yönetmeni: Turhan Günay l Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Abbas Yalçın l Görsel Yönetmen: Dilek Akıskalı l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli İstanbul, Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Cumhuriyet Reklam: Reklam ve Pazarlama Danışmanı: Ayşe Cemal l Reklam Müdürü: Ayla Atamer l Tel: 0 (212) 251 98 74750 (212) 343 72 74 l Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri, Hoşdere Yolu, 34850 Esenyurt İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. l 323 Şubat 2017 [email protected] [email protected] twitter: www.twitter.com/CumKitap