Katalog

'Matematiği geniş kitlelere sunmak amacındayız' Matematik Dünyası, Türk Matematik Derneği tarafından İstanbul Ünivcrsitcsi'nin ve UNESCO'nun destegiyle üç aycla bir yayımlanmaktadır. ()n iki yıldan beri çıkmakta olan derginin tiim sorumluluğunu 2003 yılının başından beri Ali Nesin yürütüyor. Matematikle uzaktan yanıdan ilgilenen herkesin ilgisini çeKecek dergiyi yönetmeni Matematik Profesör'ü Ali Ncsin'c sordıık. TAYFUN AKGUL Nıve Mıiicn/atık Dünyası1 1986'dan beri populer matematik ya /.ılan yazıyoıum Dıle kolay, ayda en az bir yazı... Bugııne dek beş popüler nıatematik kılabını yayımlandı Artık yeter dedim kendi kcndimc, artık popüler matematik ya/ısı yazmayacağım. Daha aka demik kitaplar yazmaya karar vermistiın. Başladım da ya/.maya. Derken Türk Matematik Derneği'nden arayıp Matematik Dünyası dergisinin sorumluluğunu iıstlenıp üstlenmeyeceğimi sorduîar. "Üsllennıem!" denmez, denmemesi ee rekir... Kutsal bir gorevdir bıı... Ne kadar iyi yaparım bıı işi bilmiyorum ama bunca v'l populer matematik ya/ıları yazmış biri olarak herbalde bu işi en iyi yapabileceklerden biri olmalıyım. Ayrıea üç ayda bir binlerce gence seslenece ğim... Diinyada kaç kişiye nasip olur böyle bir şans? Hu şansı tepemezdim. Dergide her anlamda tıçrama görüynruz. , , .. , Sayra sayısı )2 den, once 72 ye sonra da 112'ye çıktı. Kitap gibi dergi, çevir çevir okıı... Sayfa düzeni güzelleşti. Resimli, lotoğraflı, desenli bir dergi oldu. Çok daha güncel oldu. Abone sayısı 250'dcn nerdeyse 2500'e yükseldi. Satış lüOO'den 500(Ve çıktı. Elhette bütün bunlar 12 yıllık bir geçmişin birikimi üzerine kuruldu. 1 Hedef ncdırr Bir milyon satış! Ulkenin en kuş uçmaz, en kervan gcçmcz, en ücra kıraathanelerine kadar sokacağız Matematik Dünyası' Bunu addiyc alayım mı, yoksa dalga nıı gcçıyonun? Ben ciddi bir adamım! Basit bir işlemle açıklayayim: 70 milyonluk ülke,40 milyon genç... Beş, milyon potansiyel okur demektir bıı. Eh, bunlartn beşte biri dergiyi okursa ki okumalı bir mil von okur eder. Ayrıca, bu ulkenin münendisi var, nıiınarı var, fizikçisi var, aka demısyenı, amator matcmatikçisi var, meıakİısı var, öğretmeni var... lkinci bir derçı yok ki bu konuda... I lele bu duzeyde, bu kalitede, bu derinlikte, bu güzel likte dıinyada yok... lkinci bir matematik dergisi olsa, hedelimi bir ınilyondan 500 bine düşiırmeve razı olıırum. Düşünsene, Matemaıik Dünyası'nın Türki ye gibi bir ülkede bir milyon satması ne mııthiş bir ol.ıy olıır O zaman, biz AB'ye değil, AB bize girnıek ister! SAYFA 38 Ali Nesin ile "Matematik Dünyası" üzerine Amaç tadece satış değilherhaldc, gcrçek amaan ncdir?Hadi, ıtıraj et1 Derginin amacı kesinlikle var olan mürredata yardımcı olmak değil. Uni versite giriş sınavı da umımımuzda degil. Derginin tek amacı var: Gercek nıa tematiği, profesyonel matemarikçilerin yaptıgı derinlikteki matematiği anlaşılır biçimde, güzel bir biçemde ve sade bir difde geniş kitlelere sunmak. ükuru düşünmeye teşvik etmek, soyut diışünccyle tanıştırmak, soyutun nasıl doğal ola raksomuttangelaiğinigöstermek.soyutıın somutla içiçe ve ne denli yararlı olduğunu eöstermek, soyut düşüncenin bir gereksinim olduğunu anlatmak... Ama her şeyden önemlısi matematiğin güzelliğini sergilemek... Mütredatmı^, üniversite sınavıymış... Umıırumuzda bi^ le değil böyle ikincil ve gelip geçici sorıınlar! / ler sayıntn bir kapak konusu var, bu komdarı nasıl seçtyorsun? 1 lerkesin anlayabileceği temel konııları seçiyoruz. Örnegin, sorumluluğumda çıkan ilk sayının konusu "fonksiyonlar", ikincisininki "özyapı dönüşümleri"ydi. Bunlar çağdaş konular, modern matematiğin konuları, ayrıca geniş kitlelerin anlayabileceği konular. Bir sonraki sayının kapak konusu "çizgeler" yani graflar olacak. Daha sonra sayıları ele alacağız. Denizde kum bizde konu! Dergide gön el malzemeler de kullamlmtş, ozellıkle kapaklar çok çarpıcı. Kitn yapıyur bunlart? Dizgicim Kadir Abbas'la birlikte yapıyoruz kapakları. Kapaklar o kadar eüzel olııyor ki, kapağı nazırladıktan sonra yarım sa at boyıınca vaptığımız kapağı hayranlıkla seyredi yoruz, kendimizden geçivoruz! Kapağın güzeliiği ne kapılıp bir halra boyunca dergivi açamayan laroluyormuş! Dizgıyi de Kadir'le birlikte yapıyoruz. On beş günümüzii alıyor... îkimizde seve seve çalışıyoruz, tam bir ekip çalışması oluyor. He yecanımız dergiye yansıyor. Okurları diişünüyorum, genç olduğumu, bu dergiyi okuduğumu düşünüyorum ve heyecan lanıyorum. Ama matematiği sevimli kılmak için nıımaralar yapmıyoruz, yapay lığa, sulııluğa kaçmıyoruz, duzeyi duşürmüyoruz kesinlikle. Matematiğin buna gereksinimi yok, matematiğin kendisi sevimlidir zaten. Ama heyecanımızı yene meyip zıpırlıklar yaptığımız oluyor. Bir de gençleri ciddiye alıyoruz. Tiirkiye'de gençler ciddiye alınmıyor Onları kuçümsemiyoru/.. Gençlere güveniyoruz, onlara saygı dııyuvoruz. Sanıyorıım bu belli oluyor. Kendimizi onlaıdan iıstün görmüyorıi7 l^ü^ünen herkes benıın gö zümdeeşittir. Orneğin dergide Pro(, l)r., Zart, Zıırt gibi ıınvanlar bulamazsın Dergiyi her anlamda basarılı bulııyor\un gti/ıha'' Evet!.. Bu dergiye ilk başladığımda gece saat Ve, 4 e kadar çalışıyoı dum, çok yomlduğıımda da intemet'egirin adresleı topluyorduın, matematik bölümleıi, matematik kulupleri, matematik oğretmenlerı, mühendis odaları, len liselerı Toplam M)()() kişjsel internct adresi buldıım I leı birine, böyle biı deı gı çıkıyor, abone olıın diye detalarca çağrı yaptım. Sessedayok... Sabahlara kadaı calı^ıyo rıım, kimsenin umurunda değil.. Çok iizüldünı, ağlamaklı olduın. Deıgıyı ınat baaya vermiijim, 4000 basılacak ve sadece25O abone var. Çokkorktum. Çok da kırıklım. Ama birden... Derginin basılmasıyla abone sayısı çığ gibi biiyüdü Ba şa çıkama/ oldum. Her gun yuzlerce abone. . lkinci baskı yapmak zorunda kald.k. Dergide ekunumı, borsu veya jal ko ft"ii yoh ama . Satranç köşesi var, daha ne! Cumhu riyet okurlarının yakından tanıdığı Pirel. Okkeş köşesi var. Yakışıklı Vebi Der va köşesi var. Karikatürler var. Ama dergide hiç çeviri yazı yok Konular evren sel ama yazılar oz be oz bu vurdun malı... Çeviri her zaman ceviri kokar. Biz özgüniiz. En yakın arkadaşım olsa bile kimsenin gözünün vaşına takmam, an laşılmayan, kolav okunmayan, dili duzgün olmayan yazı koymam dergiye. Aboneler kım? 1 lerkes, her kesimden abonemiz var. Hatta yirminci yuzyılın en biiyük matematikçilerinden Langlands bile dergiye abone... Türkçe bilir Langlands. Ama memleket memleket olsa MEB, YÖK, Kultür Bakanlığı, Cîenel Kurmav, Başbakanlık dergiyi destekler, kütüphaneler, üniversiteler, liseler, çocuk esirgemc kurumları, kışlalar, ordıı evleri, öğretmen evleri, sencıikalar abone olur... Bir kiitüphane böyle bir dergiye abone olmaz sa nangi dergiye abone olur? Bu dergiyi devlet desteklemezse hangi dergiyi des tekler? Politikası, dinı, dili, inancı yok, rengi, kokusu, tortusu yok, kimseye sataşmaz, kimseyi yaralamaz, uzmez, düşünce suçu işlemez... Ayrıca her okuya nı akıllandırır! Aydınlarda abone olmalı. Yirmi birinci yüzyılda bir aydının matematikten anlamıyorum demeye hakkı yoktur. Anlayacak! Ben nasıl sanattan, edebiyartan, felsefeden biraz olsun anlıyorsam, o da matematikten anlayacak! Onlarca sanat dergisi var, buna karşılık tek bir matematik dergisi var... Bu der giye abone olmayan aydın çeyrek olmasa da buçuk aydındır... Sonw>z? Hiçbirimizin herhangi bir maddi çı karı yok bu dergiden. Tam anlamıyla "vatan millet halk" için, matematik için, yani en asıl duygular için emek veriyoruz. Sanıyorum ki heyecanımız okıulaıa da bulaşıyor Bu derginin okur s.ıyısı illa ki bir milyonu bulacaktır. Ulkemi/. in sanından, özellikle gençlerinden ıınıııt luyum. Her eve bir Matematik Diinyas!, o zaman' Evet... Ve mııtlaka her ("umhurıyet okuruna... S AYI 7 14 C U M H U R İ Y E T K İ T A P