Katalog

Vitrindeki Ycni Mulıatazakaılık Netlir?/ / /< Imııl Dııhıcl/ (, cvt nıı LrolGZIHL/ iklHjiıı/ \a\>ıuhm/ 1G(> s rrankiuıt Okulu/ Clcs,tııcl Te oıı'nın vc nı kuşak aıastırnıaıılaıın YENI ouEttL.,. Dubııl, NO'letm UHAFAZAKÂRLIK d.ın I lelmııtsıyasetın teorısınc ba şindıin ben vc " NEDÎR? pıatıgıne damgasmı vuıan Yenı Muhala/akâı akımın dıcjiınsel kav ııaklaımı vukııfla oıtava kovuyoı Yenı Muhahı/akaılığın "vcnı" goı usleı ı, kııltuı demokrası, eşıtlık, lelah, sııııl ve ıleılemegıbı 'hassas' konulaıda, bıı yandan lyııc eskı kokleıe davanıyoı, dı ğer yandan,onlaıı sahıden "vıııı" kılan bıı gunıel bağ lam dd vaı Bıı baglam, çagdas kapıtalızmın, Sosyal Re lah Devletı'nı 'ışjen çikartmasıvla' bclıılenıvor Yenı Muhalazakâtlıgııı veııılıgı ve ınodemlıgı kapıtalı/mın ıçınde bıılundugu venıden vapılarınıa kıı/ıne ccvap su nabılmc yetencgındcn gelıyoı vc bıı yetenegı sag du şııneenın kadım ımsııt l.ırını maharetle eılalavarak, ta /clcycrck scrgılıyor Yenı Mııhfazakaılık, sıyasal dusuiKe velpa/ebinın heı koşesinden het tııılu mal/eme vı eklemlemedekı esneklıgıyle de avııdedılıyoı Nıte kım Dııbıcl, Yenı Muhafazakârlıgın yenı lıbeıallıkle ıç i(,c dıışıınulcbıleıeğı notıınu dus.uyor Kıtabm en onemlı vanlaıından hırı Yenı Mııhafa/akarlığı doğu lan kıızın, antı kapıialist ve sol cenah açisindan da bır tıkanıklıgın ıladcsı oldugunu goınıe/den gelmemesıdıı Dubıel'ın Yenı Mııhala/akârlıkla hesaplaş,nıası, kendı nı "teşhıretme" kolavıılığıvla sımrlamıyoı, sa£ın bu ıdeolojik galıbıyetıvle başetmek ıçın, sol dusunıedekı mııhalazakât ıelıavetm asılmasıgerektığını dıışıın durııyor Toplıımıın McDonaldlaştırılmasıÇağdaş Toplum Yaşamınm Değişen Karakteri Üzerine Bır Inceleme/ (w orgc Rıtzcr/ Çcvtrcrı $( n Sııcr Kuya/ Ayrtnlı Yayınlan/ 375ı MıDonald's ncdur 1 Basıt, ıslevsel, modııleı yıyecekler, parlak ıenkleı le du/enlenmıs,, rşiltılı mekânlar, bır oınek gıysılı, genç, neşelı çalı s,anlaı, mama sandalyesıne kadaı heı luılu ayııııtınııı du^unuldugu Rrtemı/aıle ortamlaıı "last io od"ıın adı halıne gelmış bır tıcatı maıka Ameııkalı toplum kııram usı George Rıt/er, bıı ılgınç çali^ masıııda, MıDonald's teıımının bıınlardan ıharct olınadıgını yalın ve çaıpııı bıı ııslııpla gosteııyoı bı/e McDonald's, roplama kampı nıodelın den ıllıam alaıak bııtıın dunyayı "akıltılığın demırkafcsı' ıçıne hapsedeıı loplunisal, ckonomık, kultıırel bır sıstemı adı MıDoktotlaı'dan MılJnıveısıteleı'e, McCıa/ete ve Mcl.ğlenıe'ye kadar ınsan ya^amının bu tun alanlaıını yııtmakta olan bır kafes "Toplıımıın McDonaldla^tııılınası" kavramının temsıl ettığı akılıı laş,ma suıecı, ınodem ya^anun ıhtıva(,laıına I117I1 ve et kılı yanıtlar sağlayan doıt Rnıcl unsuıa dayanıı Veıını lılık, hesaplanabılırlık, onpoıulebılıılık \c (.kiKlım Akılcılasma tıım yaş,am alanlarına hakım olmakla kal ıııa/, ya^amın oıuesiııe \e sonıasına d.ı el atar McDo gumlaı \e IVİLCenazLleı, liLp bu ekleıı (,ıkmadıı Antak akılt ılaşnıa ısieı ISI(,IIIL/ kcııdı ı^ıııdı. akıldı^ılıgı baıın dırmaktadır ve bu LL\ ınsansı/la^mayı, msanlıkıan (,ık nıayı getıııı Srand ııt eliat \t le//ettekı patattsletın aı dında koıkıınc, bıı ı,e\ K lahııbatı, paılak lenklerle ılo •jtnnıış bol ısıklı \Lim.k saloıılaıının geı isiınlekı mut lakıa mua//anı bıı ı n u k sonuıııısıı «.koııoınık pıatık ongorııleme/lıgın tehlıkık ıınıkn ıı/ık ıık soİMİ.ııın L\.\ ' benlıuın sınıılandıgı, dııvgulaıın derutk ndıgı, ııı luın bovuıı cgdıgı" bıı dunva\aıdıı Yeı vor sosvolo|ik ıiKeleıiK ıkgll k.ııa utop\a lııssı \elcn loplııınıın MLİ^onaldlaşrırılniası'nda I\i[/er, ieknolo|ivı kııllı\Liı dişlam.Kİan nostalpk duygıısallıklaıa kendını kaptıı ıııadan, modeın topluma sağlam bır elestırı getırıyor CUMHURİYET KİTAP SAYI 441 Lrkck AkılBatı I elselesinde 'Erkek' ve 'KadtnV (UIIHHLC I loyJ/ Çcvırt n Mııttalıp Ozttiı// A\nntı Yıi\mhııiı h S ı Ayııntı Yayınlan "Akılulık haya letı"nın ı/ını sumıeye devam edı yor Daha otıtc Akla Veda, Zen ve Motosıklet Bakım Sanatı, lktı sadı Aklın rie^tııısı, Tarıh veTın gıbı kıtaplaıı vavımlavarak ba^lat tığı hakım Akıl paıatlıgnıasının clc^tınlerek donıib,tu ııılmcsı ugraijisına canalıcı onemde katkıda bulunan bıı kıtap 1 ıkek Akıl Bıı ke? odak, verılı Akıl ıdcallcıınııı cınsıvettHilıgı ıızeıınde Bırevlerın 7ihınleıını bırbırınden ayıran olunısal laıılıı ko^ullaıı a^an, her kesın paylasjtığı bır Akıl o/lcmı, Batı'nın klseiı nııra smın, ahlakı ve sıyası uleallcıının temellerınde yataı li;te I loyd, Platon'dan Descattes'a, Kant ve Hegel'den Saıtıe'a kadaı bır dı/ı dıışıınum tle alarak bu Akıl ıdealleıının tarıhsel olaıak kadınlıgı dı^ladığı ve katlınlığın kcndısının de lx>ylesı bıı dı^lama surecı volııyla olııijtuHildujîunu belııtıvoı Llovd buna kat^ı co/umıın akla kadınsı bıı altunatıf gclıştmnek ya da aklın kadınsallaştııılması olmadıgını vıııpular Aklın soguk ve soyut kaıaktciıne kaışı dııvgulaıın sııaklı£ı nın, evrensellık ıddıalaıına kar^ı kadınlaıın kışısel ve rıkel olana gosteıdıkluı o/enın (,ıkaıılnıasının bıı ib,e vaıamak ^ovle dursıın bı/atıhı bıı baskıtı gelent^ın onemlı bu bılesenmı pekıştırece^ını ılerı sıııer Ona gore Akla yoııeltıleıı bu elcştuıleı Batı fekefe gelene ğındekı (,ok eskı bıı damaıla sureklılık i(,ındedıı ve bıı damarın temel kaygısı da mııas almmı^ Akıl ıdeal leıının tlcrın vapılarını du^unumsd bılınc, duzeyıne <,ıkannaktıı ERKEK AKIL Ikıncı Dıınya Sava^ı sonrası donemın en onemlı va/aılarından olarak gostenlen Paul Bow le;,, 1 as a veı lesiıklen sonıa ya/dığı ılk roman olan l.sııgeven (îokvu/u'nde ov kusıını lon olaı.ık sıçiıgı Doguvıı vc Bııvıık ( s ol'ıı bır kaısjılıgın sım gesı olaı.ık ele alıı vc modern Batılı ııısanın uğıadığı ıııhsal çolleşmevı bıı kaışıtlıgm siddetı baglamıncla anlaııı Modern dunvadan kendıleıını teıııl cdcıı l'oıi ıle Kıt bırsiğınak olaıak Doğu'yu terııh edeılervı vanlaıına dostlaıı [ıınneı'ı da alarak I as'ran Arrıka nın ıçkııne dogıu sonu behısız bır yolıuluga çikarlar An t ak bıı voluıluk oıılaı ıçın bıı kuı tulus olmaktan çok bıı vıtış ve vıtırılı^ı betaberınde getıııı Buyuk Sahıa bovunca katettıklerı yolda ruhsal valnızlıklaııyla gııleıek daha Kızla yıı/ yıı/e gelır, anlam vıtımının ıçlerınde vaıattıgı bosluğun vansımasını (^ol de buluılaı Bıı bo^ lıık onlaıın bııbııleıı ıçın lyııee/ııı bııeryıık halıne gelmelerıne ncden oluı Boyle bıı ıssı/lıkta ve çoıaklık ta, Port ve Kıt ıçın aş,k bıle saçmalaşmaya ve anlamsız la^mava baslaı Sankı Çorak Ulke'de gezınen ıkı 7avallı luhtuı onlar Çol, içmedu^tukleıı bıınalımı zalımıe yu/lerıne çarpmakta, ıııhlarındakı çollesmenın bıı mı taforıı halıne gelmektedıı Batılı ııısanın kendı medeııı yetınden ıi7akta ıçıne dııstLigu acıklı durıım, yabancıla^manın, hayatla kııııılan /ayıf ba^ların onarılmavaeak bıçımde kopmabinın ve buııdan kavnaklanan sıııeklı bu rahatsı/lık ve hu/uısu7İuğun bıı gosteıgesiclıı Bu noktada Doğu, Batı ıçın bır kaçıs ya da bır alttınatıl olarak ıleğıl, bır yıi7İe^me ve hesapla^ma yerı olarak vaıdıı aıtık Çol, kaçmaya çalışan modetn ınsanı koıu mak veııne vutmakta, t>na ba^ka bıı vaşam olanağı sun mamaktadır, çunku kendı benlıgıne ve hayatın ozııne yabanıılasjan bıı ınsan her veıe ve heı şeye de vabanıı la^mı^tıt l'sırgeyen Gokyıi7u bojjlıığa du^enlerın, tutunamavanların lomanıdıı Hayaletler//oA« Baııvılk/ Çvvıraı (jiıltrS/ptr/ hltn Ya\/nc/lık/ 261 \ I layaletler, John Banvılle'ın bu ııç lemesının daha once vavımlanan lutanak Defteıı'nden sonıa ıkınıı kıtabı Banvılle pek çok sorusu olan bır ya/aı Iıısanın veı vu/unde kı varlığını ve bunun anlanunı kuı calayan onemlı ve buyuk, "eskı" soıulaı "Nasıl oltıyor da •'" dıye ba^layan pek çok soru Bu sorula rın yanında yanıtlaı çok zavallı ka lıyoı, komıklesıyor ve boyleıe yanıtlama gııısımlerı hep yaııda kesılıyor çunku bııtıın sokaklaıın ııtıı saçmava açılıvor ve Banvılle de oı adan hemen çaı k edıvor Du ^unduren, urkuten ve çok da e^lcndıren bır va/aı Ankara 1920/ ( clâll lafıfbılch/ Tclm Yayınalık/ 429 s " 1920 yılının ba^larında Ankara'nın genel gorunumu şoyleydı Ltlık'ın eteklerıne yerle^mış, yuz el lı askerlı, uç yu/ katırlı ( )sınanlı bırlıgı, kentın îçmdeeırıt atan ısjgal cüer. Surgıın mahkemelerı lstan bııl'a yaranmak ısteyen valının dıır ıııadan tutuklattığı ınsanlat Valı nın kuıduğu Ingılız Dostları Deı negı. " Ama Ahî Ankara kentıııı savunmak ıçın kendı Kuvayı Mıllıye Çetesı'nı kuracak, Istanbul padısahının ışgaleıyle ışbırlığı vapan valısını kovup Uetteıdar Yahya Galıp'ı onıın veııne kendı nı "f lakan" seçetektıı C'clâl Hafıftiılek, geııve de do nıısjeı vaparak, Mustala Kemal Pa^a'nm Ankara'ya gel dıjiı 27 Ar.ılık 1919' ıle Dunya Gu/clı Sabııe Buvuka ııa'nın otekı dıınyaya goçtuğıı 27 Ar.ılık 1920 aıasını bu kentın içinden anlatıyor Ama "bıldığınıi7 gıbı" de ğıl, bıı başka turlıı anlatıvoı Romanın geıçek kahtama nı, Mııstata Kcmal Pa^a'va nıeelıs bınasını aımagaıı edcn Ankaı.ı kentı ve venı devlıt ıçın hıçbır i;evmı e>ıı gemeven Ankara halkı Ankata 1920 nın vazarı Ank ı lalılaıa ' kenlını/ı sevını/, koıuvunu/ 1 ' dıyeıek lomanı Ank ııalılaıa aımagan edıyor Symphonia Kakophonica/ hutoıı Dııı^ıınıı lılın } • < ) II/L ılıh/ 11 (i \ Kııtı>n Dınçınen baş,aıılı ve unlıı bıı akaclemisven SAYFA 21 Çokkulturliı YurttnşlıkAzınlık Haklarının Libcral Teorisi/ Wıll kyıı/iuka/ Çcvınn AhJtıllab Yıl maz/ Aynntt Yayınlan/ VJ \ (^okkultıırlulugıın en onemlı metınleıınden olan ve gucunıı teorı ve pıatıgın henle/ını etkılı bıı bı çımde vapnıasmdan alan kıtap esas olarak lıberalı/mın ulusal, etnık, kulturel, dınsel, eınsel farklılıklaıı nası] anladıgı, (,o/dııgu (ya da <,o/emedığı) ve ne tıır onerıler yaptıgım ele alıyoı Wıll Kvınlıtka bıı kıtapta once çokııluslu devletlerle ı,okelnıklı ve (,ok kulturlu devletlerı bııbııınden ayırarak, bırıncıler ıçın "o/yonetım haklaıı", ıkıncıler ıçın ısegıup farkına dayalı haklar ve ozel temsıl haklaıı" tanınmasının neden gereklı olduğunu açıklıyoı Ama, ona goıe, bu haklar a7inlık grııplarını çoj^unluğu olus.tuıaıı toplu mıın kaıar ve eylemlerınden korıırken, grup ıçı kiiji va da zumıelerın elleune iç kısıtlamalar koymaları ıçın kullanabılecekleı ı bıı sılah VL rmenıelıdıı L ıbeı al gorıı^, "a/ınlık ıçın de o/gurluk ve a/ııılık ıle çogun lıık arasinda c%ıtlık"ten vanadır A/ınlıklaıın o/gur luk ıstckleıı aynlık değıl çoğıınlukla kımlıkleıını ko ıııyaıak yan yana dıırma talebıdıı ()/gurlıık vec^ıtlık oıtak yuıtlaijlık duvgulaımı /avıllatma/ tam tersı ne pekısjmt Wıll Kymlıcka ijoylesı soıulaıa tevaplaı aııvor Kanada'da Qutbetlıler, Ameııka'da Kızıldeıı lıleı Almanya'ıla fıırkk t vı. Tutkıve'de Kurtleı han »ı mekanı/malar vaulımıvla çogıınlukla barış ıçındı liıı aıada>aş,avacaklaıdıı' Dınsel lıoşgoı uvt da\anan Osmanlı "mıllet sıstemı' gıınumu/ loplumlaıı içm model olabılır mı' ()/el havatlantıda o/ıık ve o/gııı (ilınavan kişikr kamıısal havatlatında nı olçiıdı o/ gııı L\A\ lan.ıbılııleı' Hıı s;ıup kıınsı vı somııımııvoı vc i./mıvoı, aneak n>maatını bı/ıııı Iv.ı ıla çonımlu s;ıın) k.ıhııl etmedıgmıı/ kuı ıllaıa gou \om.tıiKk ıstı vorsa ne )apılmalıdıı • * çokkültürlü yurttaşlık Esirgeyen Gökyüzü/ Vaııl lioıvh \/ (t < vın n Bt Ihn A\rıııtı \ayınlan/27V \