Katalog

Kitle iletişimi alanında bir kitap: Televizyonu Anlamak Bu kitabı izleyin! Dr. ÖZDEN ÇANKAYA Televizyonu Anlamak / Doç. Dr. Erol Mutlu / Gündoğan Yayınları, İst. 1991 340 s. / 25.000 TL. ,/ CKK Kod No: 158.032 Televizyon, gündelik ya$a mımı/ın icine öyleMne ginııiş ki televizyonsuz bir yaşamm rusıl olabilcceğini dıışıınemivoruz bile. Ilele relevı/yonlıı bır dünyaya doğmu.^ olan genç ku^ak, bu uıacı, ailenin bir bireyi gibi algtlıyorlar. Odalanmızın baş ko^esinc tcklilsizcc1 otıırmıış olan lelevızyon bizim yaşamımıza ne lergetiriyor, nelerinyerinialı yor, neleri nasıl bicjmlendiriyor? Bu dcnli icji dı^lı olduğumuz bir kitle ileti^iııı aracını nc ölçüde lanıyoruz? İ^te, Doc,. Dr. Krol Mutlu'nun "Televizyonu Anlamak" adlı kitabı bu sorulara yanıt vermek ama cıyla ortaya çıkmış. Yazar, televizyonun anlaşılmasına özen göster ilmesi gerektiğini düsjünüyor. Televizyona (,ok etkiıı i^levler yükleycn gorü^Ier var. Bu goruşlere gore televizyon; "guııclelik ya^am dencyinıimizin bir parçası olmakla kalmaz, yaşamımızı anlamlandırmamızda, duygu ve düşüncelerimi^ zin, önceliklerimizin, yaşam tarzımızın hiçimlenme sinde yol gösteıici mesajlar iletir. Güzel, çirkin, iyi, kötü, cloğıu, yanlı^ vb. kavramlaıı Mnamakta kullanacagıını/. c)l(,ütler sunar. "Ancak yazar, televizyonun bu denli etkin biraraçolduğunu savunangörüşlerc katılmıyor. Televizyonun bugünkii baliyle, siyasal, endüstriyel düzenleniş, örgiitleniş sistemi ne olıırsa olsun, "toplumsal değişmeyi özendiren" bıı böylemi bile oLımayacagl, bu kitabın lemel varsavımlarından birı Ru varsayım, lelevi/yonıın "tııtucııstatükocu" sovlemi kaı^ısın tl.ı dalıa etkin izlerkitle bulunması gerektiği şek lınde bir varsayı nııda içinde ta^ır. Yazar, bu elkin izlerkitlenin televizyonu anlamaya çaba harcayan, bu yönde özen gusterilmesi ge rektiğini düşünen izleyici oldıığıınıı belirtiyor Bu ıncelemenin gerek(,esini de bu savolu^tuıuyor. "Televizyonu Anlamak" üç ana bolumden olu^uyor. "Televizyon Tiirleri" başlıgını ta^ıyanbirıncibö lümde; tür kavra mı, süreklilikler, olanaklarvesınırlamalar, sosyoekonomik ve kül gellşme urunlerlnden hlçblrl sanınz televizyon Kaoar lürel elkenler açı Son yuzyılda gerçeklejtlrllen teknolojlkolumlu Işlevler yukleyen göruşlerln yanı sıra, Insanları tartışma konusu olmamıştır. Televizyonu apsırrdaııinceleniyoı. tallastırdığı, başka bir deylsle dusunmeyl yok ettlğl de llerl süruldü sıkça. İkiıui bolüm televi/vonun kurmaca dıtnvasını inceliyor. Cîerçek dunv.r ıle sanat iletı^ım arasınd.tki ilişkileri tleğerlendırırken, esas somnıın bu ilı^kilt*n belirleyip tanımlaıııak olduğunu sııylüyor W\. Dı. liri)l Mutlu. " ü lıalde bir iletişiın ve sanat metnı, lıenı uretieiyi heın de tukelieivi dogıiKİan ilgılendiren kodlama ve kod acımlanıa stratejileri, bu sırate|ilerin uretım süreçleri, bu süreclerin t.ırıhscl, ekonomık, tcıplırmsa], estetik, psikolojik boyutl.ırı .ınl.ı^ılmaksı zın gerçek dünya ile ilint ilenclırileıııe/ Yazar, tünıüyle kuıınaLa biı vapıtm gei(,ek dünya ile yansıma ve denklik ili^kisi olt,utune dayanılaıak degerlendirilnıesiyerine.gerçek dünyayı .ınla^ılabıliı kılıp kılınanıası ölçütüyle degeılendııilınebinin dalıa doğru oldııgunu sovluvor ve lelevi/yonıın kurmaca dünyasını bu açıdan inceliyor. Bu bolıımde; "Tek Bolümlük Canlı Televizyon Oyunu", "Televizyon Filmleri", "Belgesel Drama ve Mini Diziler" ayrı başlıklaralrındadeğerlerKİİrilivor. Kiıabın u(,'uncu bolumünde"DiziveSeriyaller", "Televizyonun Gülmecc Dünyai)i" ve "Televizyonun Duygular Dünyası" ba^lıklan altında IV yayınlaıı geıcek ya^amla ilinti lendirilmeye çalışılıyor. Ozelliklc "Soap Opera" başlığı allındaki bölüııı, Bre/ilya ve Meksika yapımı ile doldurulan televizyon yayııılarıını/ı dalıa iyi anlavabilmek i(,in tum izlerkitlenin okırması gereklı ve yararlı birdeğerlendirme. Sonu(, olarak şıınıı soylevt'biliri/; akademık yaşa mınd.ın once değerli bir TV yapımcısı ve yönetmenı olan Doç. Dr. Krol Mutlu bu çalışmasıyla, kitle ileti •jimi .ılanınd.ı önemli biıbo^luğu ıloldurmuş "Televizyonu Anlamak", ö/enli I'üık^esı, ralıat anlatımı, /.cngin kaynakçası ile tiim basın yayın öğrencileri nin ve bu alanda çalışanların zevkle okııvup yararla nacakları bir kitap olarak ortaya çıkmış Kıışkusu/., izlerkitlenin, bilııi(,li biı tele\ izyon izle yicisi olmak ve bu aracı geıı,ekteıı aıılayabilnıek ve gerçek diinyadaki yerine oturtmak için okuyup iıı celemelerinde sayibiz yararlar var. LJ S A Y F A CUMHURİYET KİTAP SAYI 79