Katalog

Şiirde mısra haysiyeti Ahmed Arif'in şiirleri hep kafasında, yüreğinde biçimlcnmiş. Ancak yayımlanacağı sırada kâğıda dökülmüş. Bu yüzden kimi şiirler on yıl beklemiş, kimileri yirmi yıl. REFİK DURBAŞ P O R T R E / A H M E D A R İ F "Dolu sofra, gülen anne, gülcn çocuklar, Bir'e on, bır'c yüz'le akşama gebe Şafakla doğan işgücu. Yalanım yok, sözum crkek söziıdür, Ol kitapta böylece yazılıdır, Ol sevdâ, boyledir çünkü..." "tşte" dıyor Ahmed Arıf, "Benim şiirimin Ö7Ü, anahtarı bu altı mısrada." Ankara'da Ahmed Arıf'ın evındeyı/ LJ\ ay onccden ka vılleşınısı/ lîır uiun konuşmanın ılmıgını ç,ozecegız bır 1 lıktt Ol kıtapıa yazılı uzre şıırdcn, scvdadan, coeukluktan, daglardan, ovalardan, gec,en gunlerden, erkekc,e olm.ısı ıstenen dostluk ve dahı dusmanlıktan 1 Lıyır, hayır, dus nıanlık ote dursun "Yalanım yok, so/.iım crkek sozudür" dıye baslayarak şıırden mı başlamalı' Fvct şıırden Nıce yıldır konuşmuyor şıır uzerıne Ahmed Arıl Unm I ıı at teleton usiunt teleloıı edıyoı Ru dugumu nasıl <,oz melı5 Ve dugumu cozuyor Umıl Pıraı Ahmed Arıf'k konuşacagı/ Saffet Ruştu lekın'lc Ahmed Arıf'ın kapısının /ılını <,al dığımı/da kafamda hiıbır soru yok nc kendısıyle ııc şıı ııyle ılgılı Dılımın iKiıııda sadccc ondan mısralar "Terk etmcdi sevdan bcni, Aç kaldım, susu/ kaldım, Hayın, karanlıktı gccc, Can garip, tan suskun, Can paramparça..." Hım usuka kıpının zılıne gidıyor Kapııia Ahmed Arıf Bıt lıalk bılgtsı T( rlemız bır yu/, tcrıcmız gıysıler ı«,ınde Bır bayraın karsılaması Lacıvcrt bogazlı kazagı uzeıı nc kırk dugmclı mavı yeleğını y,ekmış Onun u/erınde de lacıvert teketı "Buyrun çocuklar" dıyor, "Hoj gelmişsiniz, safa gclmijsiniz." Kutu gıbı salona gc\ıyoru/ 1 ılını.ı evde yok, ama yok luğu hıç, hıssedılmıyor Salonun heı koşesı I ılınta'nın re sımleı lyle dolu Aynur Hanım daha soze başlamadan kahvelerı getırıyor Can oylc suskun Soze nerden başlamalı' (, .ını.ul.m teybı çıkarıyorum "Şimdi değil" dıyor "Daha çok konujuruz." Hıı,bır soru yok aklımda, şıırlerdcn başka . "Sofraya oturalım" dıyor Ahmed Arıt Oysa benım nı yetım Ahmed Ani'ı alıp goturmek buradan Nereye mı' Dıyaıbakır'a, Harran'a, Vıran^ehır'c, Bucak'a, Karakcçı'ye O iiırlcrın yazıldıgı coğrafyaya. O havaya Masula ke^kek pıl.ıvı, tandır eı Meyve, pılakı, suzme yogurt, tulum peynırı Karakc^ı'dc bır dag yamacındakı <,adırı getırıp Ankara nın gobeğıne kurmuş sankı Ahmed Aııf Bır şışe de rakı aı,ıyor b,tıketıne bakıyoıunı, 8000 lnayazıvot Zanıdan onı.e almı^ "Ne /.amandır ıçmıyorum. Siz gelmcscydınız daha duracaktı. tyi ki geldiniz. Hadi başlayın. Ben içmiyorum. Yasak" dıyoı Ilk k.ıdehm ılk yudumunu alır alma/ ba^lıyor so/e Ah nıed Arıl Ba^lıvor <,(>(.uklugundan anlatmaya Kavgalar, dogu^ler Orıaokulda ılk $ıırını yazışı Bunu lstanbul'da ı,ıkan "Yeni Mecmua"yı gonderısı "Ama" dıyoı, "şiirin çıkıp çıkmadığını bilmiyorum. Çünkü dergiyi görmedim. Fakat bana bir mcktup gcldi. Bcni övuyor. Çok yetenekli olduğumu, yazmama dcvam ctmcmi söylüyor." C) / ını ın ıınuıı iı,ın eıı buyuk şaır Faruk Natız OrtaoS A Y F A kulda ıken Nâzım Hıkmet'ı okuyor, ama Nâzım'ın şıırının nc oldugunu bılmıyor daha 3 Nasıl mı okuyor Nâzım'ın şıırleıını Anlatıyor Ahmed Aııf "Her Halkevi'nin bir kitaplığı vardı. Yaz kış oraya gidcrdim. Serbestti. Hele yazın çok tyiydi. Gölge. Git istcdiğini oku. Türkiye'nin bütün dergüeri geliyor oraya. Çünkü her ildeki Halkevi bir dergi cıkarırdı. Mesala Izmir'de Tıkırlcr' Dergisı çıkardı. Isparta'da 'Un', Afyon'da ' Ia^pınar', Dıyarbakır'da 'Kanuadağ' tşte böyle Nâzım'ın '8}} Satır'ını, 'Cıece Cıelen [elgraf'ını, 'Ta tanba Babu'ya Mekıupları'nı ben ortaokuldayken okudum. Andrc Gidc'ı, Balzac'ı ortaokulda okudum." S07 ^ocukluktan da a^ılsa, ılkgen^lıkien de a^ılsa sonunda gelıp >ııre dayanıyor Pekı nasıl yazıyordu Ahmed Arıf 3 şıırını Gece mı, gunduz mu' Sozcugu sozcuğunc aktarıyorum buraya Ahmed Arıf konuşuyor "Şiirim başından böyle öyledir, gecc daha rahat oluyor. Şu anda sana veremeyeceğim. Vermeyi çok isterim. (Vc ycnı yazdığı şıırden uı, mısra) "Kanım Dicle'ye akar tster Erzurum'da vuralar beni Ister Izmir'ın ıçındc." "Hcp kafaında olur bu benim. Bazan unuturum, bazan hiç unutm.im. Bazan unuttuğum bcj yıl sonra, on yıl sonra pat der çıkar su yuzunc." Pckı ya kâgu kaltm, daktılo5 "Hayır" dıyor, "Kâğıda yazmam. Öylece o ritmi bulurum. Yani eksiksiz, ne fazla, ne noksan mısraı bulurunı. Mısra. Belki biraz eski kafalı sayılırım, ama olsun. Ben siirdc mısra haysiyctine inanırım. Mısra haysiyetine oncm verırım." "jıır hcp boyle kıf.ıdı, yurcklc bıçıınlenmıs Ancak yayımlanacagı sırada kâğıda dokulmu> Bu yuzden kımı şıırlcr on yıl beklemıs, kımılen yırmı yıl Ama "Otu/ın Kurşun"un ayıı bır yerı var "Otuzu^ Kursun" bır kere de ya/ılnus Bır beya7 kâğıt koyuyorum onune "Ya/ abı" dıyorum "Hasretınden Pıangalaı I skıtıım"dc olmayan bır sıırınden uı, bes mısra ya/ Bır de adını, bır de ımzanı yaz?" Kalemı alıyor clıne, gozluğunu duzeltıyor ve bajlıyor yazmaya Bır suretı bendedıt, bır surclı bu y.ı/ının ı^ındı ıste Yalanı yok Yalanı yok, sozu erkek sozu Ahmed Arif 21 Nısan 1927 tarıhınde Dıyaıbakır'da dogar "Anamı görmedim" dıyor, "Anam Irak sınırındaki Erbil şchrinden. Yedi dayımı Lavvrencc'in kiralık katillerı öldürmiiş. Babam Arif Hikmet Kcrküklü. Ben bebekken anam ölmüş." Sckız kardeşın en ku^uğu Babası Sıverek'c nahıyc muduru olunca Sıverek'e gocmusler Ahmed Arıf ya dort ya beş yaşında o zaman Babası daha sonra Harran'a kaymakam olataktır Okumayı ılkokuldan once anaokulunda oğrenır Ortaokulu Urfa'da bıtırır, lıseyı yatılı olarak Afyon'aa Afyon'da edebıyat oğretmenı Gündüz Akıncı'dır Iurkçeyı ve şurı sevmesınde Afyon'dakı yıllarının etkısı buyuk Yıl 1940 Scçme Şiirler Demeti" adlı dcrgıde yayımlanan ılk şıırı ıçın on lıra telıf ucretı alır Bu, belkı dc yayımlanan ılk şurı Askerlıgını Istanbul Rıva'da yapar Sonra Ankara Dıl vc Tarıh Coğrafya Fakultesı Felsefe Bolumu'nde ögrencılık yılları. Ardından ılk tutuklanma Yıl 1948 "Paımiro" adlı şıırı yu/unden bır provokaiyon sonucu tutuklanır Beıaat edecektır, ama yarım kalan o şurı tamamlamayataktır O sırada Dışışlerı Bakanlığı bır sınav a^ar Ahmed Arıf sınavı kazanır Yurtdışına yollanacaktır Ama "Palmiro" şurı yu/unden başından tutukluluk geçtığı ıçın ışe alınmaz 1951'de Istanbul'da 48 kışının tutuklanmasının ardından Ahmed Arıf de tutuklanır 1952'de bır daha Bu yuzden okulu bıtıremez, yarını kalır Bır sure ış de bulamaz Ve "Terk etmedi «evdan beni" dıycrek şiirler yazmaya baslar 1956 77 yılları arasında "Öncü", "Medeniyet", "Halkçı" gazetelerınde çalışır Duzeltmenhk, sekreterlık yapar Kımı zaman ımzasız yazılar da yazar. Kendı deyışıyle "şiir" U7erıne hıç yazmamıştır 1968'ın aralık ayında şıırlerını "Hasretinden Prangalar Eskittim" başlıklı kitapta toplar Kıtap umulmadık bır ılgı gorur "Korsan" baskılar dışında şımdılerde 21 baskısında Ahmed Arıfse aıtık emeklı, gunlerı şıır yazmak ve dusunmckle geçıyor Bır de bıricık oğlu Filinta'yı scvmekle, geceleri onun üzcrini örtmekle... EL Y A Z I S I Y L A ki , yiğitUr ki, t&yatarı borufeın , /anyancı, utuzun, 3/ 3oy/ h htıc* 7«/>•«/•»» 1to,İler ta Hirklri iif parça vtttan l v3V leufu'r kasırpaSi Rna. avrai fih uf<*n ... ikl şalr Mr geçen uzua Şair Ahmt Arif, «alr Cahlt Külebl'yle birllkte. Şilr Mytefiyortar. (Fotoğrat: Cenglz Clvı) f C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 1