Katalog

E D İ T Ö R E M E K T U P T A R T I Ş M A Yiiksek lisans sınavları Üniversitelerde olıışan H. Şevki Darendelıoğlu L ES (Yuksek Lisans Sınavları) 4 5 1997 tarıhınde ılk defa bır merkezı sıstem sınav ıle gerçekleştırıldı Bu sınav Turk akademık hayatının en onemlı ıcraatının bır başlangıcıdır Ilk defa olarak bır yuksek lisans sınavı merkezı olarak ve unıversıte dışında bır kurum tarafından çeşıtlı yorumlara yer vermeyecek bır şekılde yapılıyordu Bunun en onemlı kanıtı sınava gıren aday sayısındakı anormal artıştır Bu anormal artış, adayların eskl sınavlara (unıversıtelerın genellıkle 3 klşılık komısyon tarafından yaptıkları ve test usulu olmayan bırçok haklı ve haksız yorum ve soylentılere neden olan sınavlar) guven duymayıp LES'e guven duyduğunu kesın olarak Kanıtlıyor Bır parlamenterın "Kamudaki bütün sınavlar göstermelıktır. Kımlerın kazanacağı onceden bellıdır" şeklındekı açıklaması butun gerçeğı gozler onune serıyor Başbakan Çıller'ın KlT'lerın satışı ıle ılgılı bır konuşmasında KlT'leri kastederek 'Buralara zamanla, torpılle ıhtıyaç fazlası bır suru ınsanla doldurmuşlar" bıçımındekı açıklaması konunun onemınl en yetkıll ağızlardan ortaya koyuyor Yıne adalet bakanının sınava gıreceğı bır tanıdığına "yardımcı olunması" rıcasıyla ıçışlerı bakanına yazdığı ve kameralara yakalanan pu sulasına hep beraber şahıt olduk Şu sıralar Konya, bır beledıyenın memur ve teknık eleman alımında usulsuzluk yaptığı ıddıasını dıle getıren gazete manşet haberlerıyle çalkalanmaktadır (1) Bu vesıle ıle bızzat yaşadığım ve tanık olduğum bazı "sınavları" kamuoyunun ışln gerçek boyutlarını daha lyı görebılmesı ıçın dıle getırıyorum Buradakı amacım hıç kımseyi suçlamak değıl sadece durumun vahametını ortaya çıkarmaktır Yıllar once Erdemlı Ortaokulu bırıncı sınıfında okuyorken, butun derslerimden başarılı, sadece coğrafya dersımızden başarılı değıldlm Her nedense aldığım butun notlar hep 4 oluyordu Ne daha yukarı bir not, ne de daha aşağı bır not alabılıyordum O sene tek ders coğrafyadan butunlemeye kalmıştım Bır akşam evımızın bahçesınde oturuyorken, okulumuzun mustahdemı geldı Babama "Benı bey gönderdı Selamı var 250 lıra verırsenız, oğlunuzu geçırecek" dedı Bu sozlere ba bam çok fena kızdı ve mustahdemı kovdu Bu olay o gunlerde gunun konusu oldu Müstahdemın oturduğumuz çevrede bırçok kışıden bu şekılde para topladığı ortaya çıktı Işın ılgınç yanı babamın kurumunda çalışan bırçok muhendıs mustah deme para vermlştı, fakat hıçbırısı tepkı gostermemıştı Sadece hızmetlı kadrosunda çalışan babam tepkı gostermıştı Babam okul mudurluğune ve mıllı eğıtım mudurluklerıne şıkâyetlerde bulundu O ya7 butunleme sınavına dersın sorumlusu olan oğretmen gırmedı Başka bır oğretmen sınavı yaptı ve geçtım Orta ıkıncı sınıfta şıkâyete konu olan oğretmen resım dersımıze geldı Yıne re sım dersınden aldığım notlar tıpkı bır evvelkı sene gıbı hep 4 oluyordu Yıl sonunda tek ders resımden butunlemeye kaldım 1986 yılında Selçuk Unıversıtesı'nde doktora tezım yetersız görulerek reddedıldı ve bır yıllık ek sure verıldı Bır yıl sonra tezımı enstıtuye teslım etmış ve tez sa vunma gunum belırlenmıştı O sıralarda bır jurı uyesıy le ılgılı olarak yaşadığım ba zı tatsız du rumlar nedenıyle, enstıtu ve jurı uyesını protesto ıçın enstıtuye bır dılekçe yazarak doktora ö ğ r e n c 111 k kaydımı sıldır dım ve tez savunmasına gırmedım Ikı yıl sonra, 1989 yılında oğrenım kurumlarıyla ılış kısı kesılen oğrencıler ıçın bir af yasası çıkarıldı Ben bu affa başvurmayı keslnllkle düşunmuyordum Etraftakı bazı lyı nıyetlı hocalarımın ısrarlarını kıramadım ve kaydımı yaptırdım 29 Mayıs 1990 tarıhınde doktor unvanını aldım. Daha sonra Doktora tezımden bır çalışmayı uluslararası saygın bır dergıde yayımladım TUBİTAK Bılım ödulu'nu alan bır doçent adayının doçentlık sınavında başarısız bulunması ve olayın basına yansıması hepımızı şaşırttı YÖK bursu ıle bolumumuzden bır araştırma gorevlısının yurtdışına doktora ıçin gönderılmesıne, sınav yapılmadan seçım yapıldığı ve dığer gıtmek ısteyen araştırma gorevlılerıne haksızlık yapıldığı gerekçesı ıle soz konusu araştırma gorevlısının de bulunduğu toplantıda karşı çıktım Söz konusu araştırma gorevlısı rektörun böyle uygun gorduğunu soyledı ve sınavsız bır şekılde seçılerek yurtdışına gonderıldı 1995 bahar yarıyılında art arda oturan ıkı oğrencının cevap kâğıtları bırbırının tıpkısıydı Hatta, bazı sorulara doğru olmayan uydurma komık cevaplar vermışlerdi Durumu dekanlığa bıldırdım Açılan soruş turma sonucunda "Somut delıl olmadığı ve cevapların tesaduf de olsa bırbırlerıne benzeyebıleceğı" nedenıyle kopye sayıl madı Bu yıl başka bır sınavda oğrencılerı A ve B gruplarına ayırmıştım Bır oğrencının grubunu değıştırdığını sınav sonunda tespıt ederek dekanlığa bıldırdım Soruşturma sonucunda gelen cevap oğrencının "bılmeyerek ve ıstemeyerek' yaptığı ve bu nedenle de herhangı bır cezaya gerek olmadığıydı Oğrencının nasıl "bılmeyerek ve ıstemeyerek" yaptığını anlayamıyorum Zıra sınav kâğıdında eskı grubunu bıldıren harfın ve eskı grubunun sorularının sılıntı ızlerı gayet açık bır şekılde kâğıdında belırlı duruyordu Buradan çıkan onemlı sonuç şuydu Fakultemızde bır oğrencı sınav esnasında grubunu değıştırdıgmde ve de yakalandığında "bılmeyerek ve ıstemeyerek" yaptığını her zaman ılerı surerek yukarıdakı kararı örnek gosterebılır ve ceza almaktan kurtulabıhrdı Bu durumda öğrencılerın sınav esnasında grup değıştırmesınde hıçbır sakınca ve caydırıcılık yok tu, hatta gızlı bir teşvlk vardı. Bu ve benzer olaylar, ulkemızdekı butun onemlı sınavların test usulu ve merkezı sıstemle yapılması gerektığını kanıtlıyor Unıversıtelerımızın kuruldukları yıllardan berı butun asıstan alımları LES dışı bır seçımle gerçekleşmıştır Bu da ıster ıstemez şu soruyu ınsanın aklına getırıyor Acaba o zamandan beri butün asıstan alımları LES turu bır sınavla yapılsaydı unıversıtelerımızın ve ulkemızın bugunku gorunumlerı daha değışık mı olurdu? LES çok yerınde bır karardır Ancak, çok geç kalınmıştır LES'ın sulandırılmasına ızın verılmemelıdır Araştırma görevhlerı alımlarında ve lisans ustu oğrencı seçımlennde zorunlu hale getırılmelıdır Hatta kamunun ve dığer butun kurumların ıhtıyaç duyduğu butun sınavların LES orneğındekı gıbı merkezı sıstemle ve tek elden yapılmasında buyuk zorunluluk vardır Akademık hayata atılacak gençlerin seçımı cıddı olmalıdır ve hyakat esasına dayanmalıdır Doç. Dr. (1) 13 6 1997 tarıhlı Yenı Meram ve Yenı Şafak gazetelerı feodal yaklaşımlar T Sonuç da onemlı bır ozellık de o ıldekı yerel yönetımlerın (bıraz argo deyımle "kafakol ılışkılen" ıçerısınde) bır bıçımde unıversıte yooplumumuzun pek çok aşamasında netıcılerıne, oğretım elemanı ıçın alınacakgorulen feodal yapılaşma, ılkellık ve ların "hazır lıstesını" vermek şeklınde de bıreyler arası ıletışımde gorulen baggelışebılmektedır Unıversıte rektörlerının nazlık ve hoşgörusuzluk nıhayet unıversıtebır sonrakı seçımde tekrar seçılebılmek lerımıze de bulaştı Unıversıtelerımızde, amacı ıle bu turden "hazır lıstelen" dıkkate ozellıkle de Anadolu'da bulunan unıversıtealdıkları duyumları vardır lerımızde eleman alımından sınavların uygulanışına, ıdarl ve akademık faalıyetlerden Üniversitelerde feodal yapılaşmanın or akademık yukseltmesınav jurılerıne kadar taya çıkardığı sorunlar Açık Öğretım Fakul çok genış bır dağılım ıçerısınde yer alan tesı (AÖF) arasınav, fınal ve butunleme sıpek çok uygulamada ılkellık, bağnazlık ve navlarında da ortaya çıkmaktadır Bu sıçağdışılık her geçen gun çok sayıda örneknavlar sonunda Açık Oğretım Fakultesı'nı lerle yoğun olarak yaşanmaktadır Polıtıkabıtırerek "Yuksekokul" mezunu olmayı cıların sıyaseten varolma ve oy kaygıları amaçlamış olanlar kı olayı bır kadro almak ıçerısınde zaten yaralar almış ve dengelerı bıçımınde ekonomık bır boyuta ındırgemış alt ust edılmış olan unıversıte, ıçerden de kışıler ılerleyen yaşlarının verdığı tembel her gun darbeler almaktadır Gelışmış ulke lıkle "çalışamadıklarından" sınavlarda yar unıversıtelerınde bılım adamları, akadamısdım ıstemekte ve kopya gırışımlerıne goz yenler ve unıversıte ıdarecılerı daha evrenyumulmasını beklemektedirler Buna karşı sel ve daha bılımsel olmak ıçın "neler yaçıkıldığında karşı çıkanları "dığer salonlarpılmalı sorusunun yanıtını gecegunduz da kopya çekılmış, yardım etmışler" bıçıaralarken, Turkıye'dekı unıversıte gerçeğı mınde bır yaklaşımdaduygu somurusunde ıçerısınde "Acaba neler yapılırsa unıversıte bulunarak karşı çıkanı "vıcdansızlık" ve daha çabuk yozlaşır" sorusuna gunluk ça "adaletsızlık" ıle suçlamaktadırlar Bu kolışma saatlerı ıçerısınde yanıt aranmaktanuda bu ıstemlerde bulunanlar "adaletsızdır Unıversıteyı yozlaştıran pek çok sorun lık" yaklaşımında haklıdırlar Gorevını kotuolmasına karşın burada guncel olduğu ıçın ye kullanan çok sayıda akademık ve ıdarı unıversıtelere personel alımı ve Açık Öğre personel duyumları dlınmaktadır Sınava tım Fakultesı öğgıren pek çok rencılerının sınavlakamu gorevlısı Evrensel ve btlımsel değerterie rının uygulanışı ıle ogrenrı vardır ılgılı eleştırel yaklaOlay oylesıne donatılmış üniversiteye ulaşşımlarda bulunulayaygınlaşmıştır manm yolu dürüat ve ilketi biçimcaktır ici, ünlversıte dı şında sızı dede eteştirel yakiaşımlardır. Unıversıtelere netleyen bır traoğretım elemanı fık polisı eğer AÖF oğrencısı ıse, unıversı alınırken yeterlı ve yeteneklı olarak seçıletede olduğunuzu duyduğunda her turlu ceğı yerde akıl dışı, bllımsellığe sığmayan ıkaz ve denetlemesını "unutmakta", sankı dar VP kapalı yontemler uygulanmaktadır bır sonrakı sınavda yardımlarımzı bekledıIşsızlığın yuksek rakamlar ıle ıfade edıldığı ulkemızde ne yazık kı unıversıtelerımız bıını sozel ve gorsel olarak bellı etmektedır rer "ış ve ışçı bulma kurumu" gıbı çalış ınava gıren kamu görevhlerı ıle sınavları maktadır öğretım elemanlarının alımları sıyapan bazı akademık ve ıdarı personel rasında unıversıtede çalışan bazı akademlk arasında "nasıl bır ıletışım vardır kı" pek ve ıdarı personelın yakınları (eşı, kardeşı, çok alanda ılışkıler karşılıklı çıkar arayışları oğlu, kızı, yeğenı, halasınınamcasının oğıçerısınde geçmektedır Bazen de bunun lukızı vb ) deyım yerinde ıse unıversıtelekarşıtı gelışerek kurallara uygun sınav ya re doldurulmakta ya da futbol takımı tutar pılması sonucunda ' başarısız" olmuş ka gıbı bellı etnık gruplar ıle bellı dınsel grupmu çalışanları kuralları uygulayanı gunluk laşmdlara sahıp kışılerın ne pahasına oluryaşamsal sureç ıçerısınde bır bıçımde tanısa olsun unıversıtelere alınması soz konudıklarında ellerınden gelen zorlukları çıkarsu olmaktadır Okulunu yenı bıtırmış bır limaktüdırlar. Fızıksel saldırıya uğramak bıle sans mezunu ya da bır muhendıs bellı bır olasıdır sure eğıtımoğretım tecrubesı aranmadan Ortaya konan bu olumsuzlukların çozuacele bır bıçımde "oğretım gorevlısı" yapımu de guçtur Çunku bunları farkeden so larak derslere sokulmaktadır Anadolu'da runları ortaya koyan ve çozumler öneren bulunan üniversitelerde bu konuda cıddı pek çok unıversıtelıakademısyenaydın, araştırmalar yapılsa sosyolop bolumlerı ıçın gundeme "kendısı" ya da "yakını" geldığınçok sayıda hsansustu tez ve araştırma kode o ana dek savunduklarını unutmakta nuları oluşturulabılır Öyle yeteneklı aılelr (ışıne oyle gelmektedır), kendısı ya da vardır kı, anne, baba, çalışanın eşı ve çoyakınının çıkarına hızmet edıcı çozumlere cuklar bır arada unıversıtede akademık ve yonelmektedırler Bu konuda "Doçentlık ıdarı meydan savaşları vermektedırler sınav lurılerının" oluşumu sırasında yaşananlar ornek verıiebılır Olası bır Bu savaşlar oyle çetın geçmektedır kı, başarısızlığı engellemek ıçin sınav jürlbu toz duman arasında çocuğuna "ış aralerının oluşumu sırasında sozu geçer, mayan" ancak bır "unıversıte oğrencılığı" kurulların oluşturulmasına mudahale yetısı arayan bazı unıversıte çalışanları "unıversıve yetkısl olan değerlı "buyukler" aranmakteye gırememış çocukları" ıçın o unıversıte tadır ıçerısınde yenı yenı bolumler açılmasını sağlayarak kamu hızmetı bıle gormektedırUnıversıtelerımızde oluşmuş bu sağlıksız ler Yıne akşamdan "Ben yarın yenı bır boyapının bır an once duzeltılmesı gerekır lum açacağım" dıye uykuya yatan bazı sıvSıyasılerın oy kaygıları ıle bırdenbıre çok rı akıllı hayalperestler de uzun uğraşlar vesayıda açılan unıversıtelerın yarattığı olumrerek (kışıselakademık tatmıne ulaşmak, suz hava, yakın zamanda yapılan rektor ek ders ve ıdarı gorev tazmınatlanndan yaseçımlennde yaşanan (olumsuz) olaylar ve rarlanmak ıçın) yeterlı oğretım elemanı ve yenı başarımız ıkıncı oğretımın (1) (ne donanımı olmadan yenı bır bolum açılabılyazıktır kı ıkıncı oğretımde yuksek lisans ve mesını (seçmenıne oy yatırımı yapan sıyadoktora programlan da açılmıştır) sağlıksız sılerın de desteğı ıle) ne yazık kı gerçekleşgelışımı ve getırdığı sorunlar ıle daha da tırebılmektedırler Sınav kılavuzlarında yer bunalmaktadır Evrensel ve bılımsel olalan bu bolumlerın adlarını goren ve puan çulerle donatmamız gereken ve uygar dunlarının duşukluğune aldanan gençlerımız yaya doğru lokomotıf olmasını bekde bu bolumlere kaydolarak potansıyel bır ledığımız unıversıtelerımızın gundemı ılkelkaosa farkında olmadan suruklenmekte ve lık ve bağnazlıklarla dolu dar ve kapalı alddtılmaktadırlar yontemlerle yoğunlaştırılmaktadır Feodal duşunce bıçımının unıversıtelere egemen öğretım elemanlığına ılk kez gırışte ve lıolmasını göz göre gore beklememız halınsansustu eğıtımoğretım ıçın başvurularda de bır gun üniversiteye gıdıyoruz dıye evaranan not ortalaması, bellı derslerı almış den çıktığımızda gıttıgımız yer lıselere, orve başarmış olmak, transkrıpt ıncelenmesı taokullara ya da medreselere donuşmuş vb değerlendırme ozellıklerı ıle ılgılı sınırolabılır landırmaların yer aldığı yonetmelıkler (bıze ozelfeodal yaklaşımlar gundeme getırılellkel ve çağdışılık ıçeren medreseler or rek ve Şark kurnazlığı yapılarak) "bır kez" tamından, evrensel ve bılımsel değerlerle delınmektedır öyle kı bazen soz konusu donatılmış üniversiteye ulaşmanın yolu kadro ıçın uygun fakulte mezunu olmak bıdurust ve ılkelı bıçımde eleştırel yaklaşımle gerekmemektedır Bu yaklaşım ıçınde lar yaparak çozum arayanların sorun kenyonetmelıkler pekâlâ "bır kez daha" delındılerıne geldığınde yıne ayrı durust ve ılkelı mektedır Bu ışler ıçın oluşturulan jurılere yaklaşımı gostermelerınde yatmaktadır bır telefon ıle ya da bır "tanıdık" ıle ulaşıldı(1) "Ikıncı Ögretımde Yuksek Lisans" Erdener ğında ortaya çıkan engeller bırer bırer yıkıl Karadağ Cumhurıyt Bılım Teknık Sayı 501 maktadır * Y.Doç.Dr., Cumhurıyet Univ. Yıne akademık ve ıdari personel alımın Erdener Kanıtlağ* E 5404