Katalog

OKUROAN BİZE HAFTANIN GÜNDE M I Bilim ye din ilişkisi Sayır» Bursalı, izin verlrseniz 15 05.93 tarihli yazınızdaki "Bilim Hıristiyanlığı aşmış, ama Islam dinini aşamamıştır" saptamanıza blr eklendi yapmak istiyorum. Tarihin ilginç bır cilvesi olarak, "Biiimin Hıristiyanlığı aşmasında" Islam biliminin büyük bir rolü olur Müslümanlar bilime gereksinım duyarlar ve onu Bizans'ta ve Iran'da bulurlar, kökeninl MısırMezopotamya ve Iran'dan alan Yunan bilim ve felsefesini Hazreti Muhammed'in ölümünü izleyen 350 yıl boyunca geliştirerek Avrupa'nın 45 yüzyıl sonra kullanabileceği bir düzeye getirirler ve sonrakı görevleri bitmiş gibi 11. yüzyıldan sonra bilimle ilişkilerini keserler. Ortaçağ'ın Hıristiyan coğrafyasını yıkan Rönesans, Reform ve demokratik devrim hareketlerınin düşünce kaynağını, başlangıçta, bu dönemin bilim ve (elsefesi sağlar. Müslümanların bu katkısı zamanla hem Hıristiyanlar, hem de Müslümanlarca unutturulmak istenir, ya da ortaya çıkış ve yok oluş nedenleri sansürlenir. Müslümanların bilime ve felsefeye bin yıldanberi sırt çevirmelerınin somut koşullarını ve nedenlerini araştırmanızda yarar olacağı kanısındayım. Eğer Araplar belli koşullarda bilimden uzaklaştılarsa, eğer Osmanlılar bu bilimsiz düşünce yapısını devralıp aynı koşullarla sürdürdülerse, o zaman bu yapının bugün de, Türkiye dahıl, Müsluman ülkelerde düşünceye egemen olduğu akla getebilir. Bilim ve felsefe birlikte gelişir; Müsluman dünyanın bın yıldır ne bilim, ne de felsefe üretememış olmasının nedenleri, bin yıl öncesinde saklı olabilir. Oahası var, Müsluman Üçücü Dünya'nın bugün içinde bulunduğu zavalh ve savunmasız durumdan Osmanh'nın bilimsiz teknoloji politikasının da sorumlu olabileceğini düşunürsek, Cumhuriyet Türklyesi gibi öteki Müsluman ülkelerin de bilim politikalarının Osmanlınınkiyle aynı olduğunu görebilirsek, o zaman bu ülkelerin milli eğitiminden milli savunmasına dek içinde bulundukları durumun köklü nedenlerinin bin yıl öncesinde saklı kalmış olabileceğini kabul edebiliriz. "lyimserlik" bir yana, kâbus görürüz Tunus II Üniversitesi Fizik Profesörü B.P. No.: 1509 1055Tunis R P. Tunus Hayat kuş olup uçmak mı yoksa? Dinozorlar ikinci kez gelip dergimizin kapağına oturuyorlar. Bu kacamanve sevimli yaraüklar ömürlerini tamamladıktan nice milyon yıl sonrudır ki insanoğlu yeryüzünu leşrif etnıis... Dinozorlar 65 milyon yıl önce yok olmuşlar. 150 milyon yıl boyımccı tlünya onhmkm sorulmuş. Homo sapiensin, bugünkü insamn veryüzünde ortaya çıkışımn tarilıi olarak ta topu îopu 50 hin yıl kadar öncesi gösteriliyor. Dinozorların yasadıkları zaman ölçeğinin yanında 50 bin yılın bir önemi kalıyor mu? Zamanm göreceliği içinde kaybolursanız, aklınız karışabilir ve nerede bulunduğunuzu unutabilirsiniz. Örneğin İspanya'da Pileta mağarasının duvarlarını süsleyen Taş çağı insanının 20 bin yıl önce çiziktirdiği resirnleri seyrederken insanlığı bugüne vardıran zaman koridorunun bu defa ne kadar ıızım olduğunu düşünürsünüz. Göreceliğin merkezine insam olurttıtnuz mu, geçmişten bugüne hütüıı gelişmelerin hızı ve ivmesi arlar. Öneeleri ağır aksak bir gelişme. Binlerce yıl muğara yaşamı. Binlerce yıl göçebe yaşam; tarım toplumu, şehirleşme. Son 150 yıl içinde ise giderek hızlanan bir koşu. Sanki iarih luzlanmif. Göreeelik, yüzyıl, bin yıl, beş bin yıl, on bin yıl ve yirmi bin yıl öncesinin ve İspanya mağarasındaki insanların yaşanı tempolun ile bugünü kiya.slama.dan kaynaklanıyor. Dünkü homo sapienslerin bir ömrc sığdırdıkları veya sığdıramadıkları işleri bizlerin belki bir saatte bitirmemizdir olay. Yani avnı sürede kıyuslanumayacak kadar çok şey yaşıyoruz. Yarının insanları da bizden daha fazla olay yaşayacaklar. Günlerini ve yarınlarım daha bilinçli kuracaklar. *•* Bugün Homo sapiens var. Ve sadece 50 bin yıldır. Söylendiğine göre dinozorların bir kısmı yok olmadan önce kuşa evrimleşmişler. Yaşamlanm öyle sürdürüyorlar şimdi. fnsanlık neye evrimleşir dersiniz? Eğer başarabilirse? *** Bir göktaşı kuynaklı olduğu söylenen dinozorların bu büyük ölümüne kayıtsız kalanuyoruz. Bilimciler durmadan yeni fosillerini ortaya çıkartıyor; kemikleri bütüne tamamlanıvor ve o zamanın yaşamı ve yok oluşlarının sırrı hakkında hilgi üretiliyor. Bazı Amcrikalı bilimciler de gen teknolojisi yardımıyla aeaha nesli tükemniş dinozorları bugün yeniden canlandırmanın mümkün olup olmadığını '#•• Burhan Cahiî Üncıt Tıp Merkezi gözlemleri 1 Mayıs 1993 günü Cumhuriyet Bilim Teknik Dergisi'nde Sayın Nadir Paksoy'un Norveç'teki Kanser Araştırma Enstitüsüyle ilgili yazısını zevkleokudum. Yazının beni etkiledığıni ve tıpa olan ilgimin bir kat daha arttığını söyleyebilirim. Ayrıca Sayın Nadir Paksoy'a yazısından dolayı teşekkür ederim. Sızden öğrenmek istediğim, dünyanın diğer yerlerindeki başarılı tıp merkezlerindekı gözlemlerinizi bize aktarmayı gelecek sayılarınızda devam edecek misiniz? llginize şimdiden teşekkür ederim. araştırıyor. Heyecanlı değil mi? Dinozor heyecam sadece bilimcilcri ve sinema yönetmenlerini değil ressamları da etkiliyor. Gördüğünüz resmirı yaratıcısı James Gurney. Amerikalı. Dinotopia adını verdiği, dinozorlu bir insanlık yaşamı düşlemiş. Hayatını dinozorlardarı kazanıyor. Binlerce insan gibi... Bizler de onlar gibi yapmıyor muyuz, sizlere dinozor masalları anlatarak? *** Gelecek cumartesiye kadar sağlıklı bir hafta diliyorıız... Yeryüzünün ve evrenin yaşam lakvimleri açısından baklığınızda ise değişen bir şey yok. Hızlanan bir şey de yok. Evrim milyonlarca yıllık değişim akışı içinde hükümdarlığını sürdürüyor. Hiç bir aee/esi yok. Dün dinozorlar vardı. Hem de 150 milyon yıl boyunca! Biilent Özgür Ertuğnıl Cumhuriyet BİLİMTEKNİK • N o 326 19 Hazıran 1993 •Basan ve Yayın Yenı Gun Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A Ş •GenelYayın Yonetmenı özgenAcar •GenelYayın Koordınatoru HikmetÇetinkaya •Genel Yayın Danışmanı Orhan Erinç • Yazı Işlerı Muduru Celal Başlangıç •Yayın Yonetmenı Orhan Bursalı •Crafik Yonetmenı Tüles Hasdemlr •Reklam: Reha Işıtman 3263