Katalog

30 EYLÜL 2025 SALI DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 11 AVRASYA GÜNDEMİ Netanyahu, ABD başkanı Trump’ın baskısı sonucu Katarlı mevkidaşını aradı Yurtdışı oylarıyla kazanılan seçimler Doha’dan özür diledi ABD’De Trump’ın iktidara gelmesiyle DENİZ DENİZ Trump, Netanyahu’yu birlikte Avrasya İsrail ordusunun DENİZ DENİZ coğrafyasında ABD BERKBERKTATAYY Beyaz Saray’da karşılarken Gazze’ye BERKTAY BERKTAY ile Rusya arasındaki KİEV’DEN KİEV’DEN yönelik dünkü “Gazze’de barış sağlanacağına KİEV’DEN çekişmenin azalacağı KİEV’DEN saldırılarında BİLDİRİYBİLDİRİYOROR tahmin edilirken BİLDİRİYOR “emin” olduğunu söyledi. BİLDİRİYOR 33 Filistinli son gelişmeler tam Ancak Netanyahu, aynı yaşamını yitirdi. tersine işaret ediyor. fikirde olup olmadığı Trump, iktidardaki ilk aylarında, Putin’le uzlaşma görüntüsü çiziyordu, şimdiyse sorulduğunda yanıt vermedi. Ukrayna’ya Biden döneminde bile verilmeyen bir onayı, yani Rusya’yı uzun menzilli füzelerle srail tankları Gazze’nin kalbine vurma onayını veren bir Trump’la karşı doğru ilerlerken dün dünyada tüm karşıyayız. (Tabii, Trump’ın bu çizgisinin ne İdikkatler ABD Başkanı Donald kadar süreceği, henüz belli değil). Trump ile İsrail Başbakanı Binyamin Trump’ın Rusya’ya karşı sertleşen Netanyahu’nun Beyaz Saray’daki tutumunun bir göstergesi de Heybeliada görüşmesine çevrildi. Trump ikinci Ruhban Okulu konusundaki tavrı. Geçen haftaki yazımda, Fener Patrikhanesi’nin başkanlık döneminde dördüncü kez ABD’de Biden yönetimine yakın olduğunu, Netanyahu’yu ağırladı ve İsrail’in o nedenle seçimleri Trump’ın kazanmasının neredeyse iki yıldır sürdürdüğü ardından ortada kaldıklarını söylemiş ve saldırıları sona erdirmeyi ve İsrailli Bartholomeos’un ABD turunun öncelikli olarak rehinelerin iadesini amaçlayan Trump’la ilişkileri kurmak olduğunu yazmıştım. 21 maddelik Gazze barış planını Ziyaret sonrasında yapılan açıklamalar, Trump’ın Rusya’ya karşı dini mücadelede Fener desteklemesi için baskı Patrikhanesi’ne destek vereceğini gösteriyor. Türkiye’den yaptı. Netanyahu ise geçen Bartholomeos bu ziyarette Türkiye’yi şikâyet hafta Batılı ülkelerin art arda Hamas liderlerini ettiğini reddettiyse de Trump’ın kendisine “bir Sumud Filosu’na Filistin Devleti’ni resmen hedef alan ancak sorun olursa biz yanınızdayız” dediğini bizzat tanımasının ardından en aktardı. (Şikâyet olmadıysa Trump neden öldürmeyi başaramayan yardım eli önemli müttefikinden destek durduk yere Bartholomeos’un arkasında saldırısından bu yana bekliyordu. olduklarını aktarmış.) Bunun ardından Trump, Hamas ile müzakerelerde İSRAİl’ İN Gazze’ye yönelik Erdoğan’la görüşmesinde de Ruhban Okulu İsrail, Batı Şeria’daki arabuluculuk yapmayı ablukasını kırmak ve bölgeye konusunu gündeme getirdi. Bu okulda sadece çatışmayı ve işgali sona reddediyordu. Türk vatandaşı Rumların değil, diğer Ortodoks insani yardım ulaştırmak amacıyla erdirmesi için artan bir ülkelerden rahip adaylarının da eğitilmesi Akdeniz’de seyreden Küresel küresel baskı altında. ABD Planda neler var? ve bunların ABD ile aynı siyasi çizgide olan Sumud Filosu’na, İtalya ve başkanı daha önce İsrail’in Fener Patrikhanesi’nin anlayışını yaymaları Trump’ın geçtiğimiz hafta İspanya’nın ardından Türk Deniz işgal ettiği Batı Şeria’yı ilhak hedefleniyor. Bu konuya ayrı bir yazıda, daha Arap ve Müslüman ülkelere Kuvvetleri de destek vermeye ayrıntılı değineceğim. etmesine “izin vermeyeceğini” başladı. sunduğu 21 maddelik duyurmuştu. Diğer yandan Gazze’ye üç gün mesafede plan, İsrail saldırılarının Rusya’yla Batı arasında Moldova Netanyahu anlaşma sağlanırsa olan filoda yer alan Johnny durmasını ve tüm İsrailli Kaynayan bir diğer bölgeyse Moldova. hükümetinin çökme riskiyle de M adlı bir teknenin su alarak Sani’yi arayarak 9 Eylül’de başkent Burası küçük yüzölçümüne ve az nüfusuna esirlerin 48 saat içinde karşı karşıya. arızalanması üzerine yolcuları, rağmen, Avrupa’nın en yoğun siyasi çatışma Doha’da düzenledikleri saldırı ile serbest bırakılmasını içeriyor. Türkiye’nin bölgedeki güçleri bölgelerinden. Bir tarafta ülkenin doğusunda, ülkenin egemenliğini ihlal ettiği Plana göre Gazze, teknokratlardan ‘İlk kez herkes aynı gemide’ koordinasyonunda tahliye edildi. Slav kökenli nüfusun yaşadığı ve -Rus için özür dilediğini, Trump’ın da oluşan bir geçici yönetim tarafından Trump dün Netanyahu’yu Beyaz Filoya yakın mesafede Ordusu’ndan aldıkları destekle- 1990’ların görüşmeye katıldığını duyurdu. yönetilecek; bir barış gücü ile Saray’da karşılarken gazetecilere başlarında Moldova’dan bağımsızlığını ilan bulunan iki Türk savaş gemisini İsrail’in Hamas liderlerini hedef güvenlik sağlanacak ve güvenliğin eden ayrılıkçı Transdinyester bölgesi var, diğer yaptığı açıklamada, “Gazze’de barış görüntüleyen filodaki aktivistler, tarafta güneyde, Türkiye’nin desteğiyle özerk aldığını iddia ettiği saldırıda bir sağlandığı alanlardan İsrail ordusu Türkiye’nin koordinasyonuyla sağlanacağına “emin” olduğunu yönetime kavuşan, fakat son zamanlarda güvenlik görevlisinin yanı sıra beş kademeli olarak tamamen çekilecek. bazı yolcuların diğer teknelere söyledi. Ancak Netanyahu, aynı özerklikleri giderek tırpanlanan Gagauz Hamas üyesi ölmüştü. aktarıldığını, dört kişinin ise Geçici yönetim Gazze’yi, Ramallah fikirde olup olmadığı sorulduğunda Türkleri’nin özerk bölgesi. Etnik Moldovalılar Türkiye’ye götürüldüğünü aktardı. Kanal 12 Televizyonu’nun yönetimi gerekli reformları yaptıktan yanıt vermedi. Trump ayrıca sosyal da (Rumenler’le aynı kökten geliyorlar), kendi Muğla’nın Dalaman ilçesinde haberinde, İsrail’in saldırıda ölen sonra devredecek. Hamas silah içlerinde Batı ve Rus yanlısı olarak ikiye ayrılmış medyadan yaptığı açıklamada, bulunan Deniz Hava Üs durumda. Rusya ve Batı yanlılarını savunan güvenlik görevlisinin ailesine bırakacak ve İsrail bölgede kalmak Ortadoğu’da barış için “gerçek bir Komutanlığı’nda konuşlu, Deniz kesimler aşağı yukarı dengede olduğu için tazminat ödeyeceği de aktarıldı. isteyen Hamas yöneticilerine şans” olduğunu belirterek “İlk kez, Kuvvetleri’ne ait karakol uçakları ülke, Avrupa’nın en çalkantılı ülkelerinden biri. Haberde, özür dilemenin Gazze’deki dokunamayacak, başka ülkelere herkes özel bir şey için aynı gemide. Beş yıl önceki cumhurbaşkanlığı seçimlerini ve insansız hava araçlarının da savaşı sona erdirmek ve tüm Başaracağız” dedi. gitmek isteyen yöneticilere izin Maya Sandu kazanmış, hemen ardından da Akdeniz açıklarındaki Sumud Bu arada İsrail basını, rehinelerin serbest bırakılmasını verilecek. Gazze’deki Filistinlilerin Sandu, parlamentoda çoğunluğu elde ederek Filosu üzerinde uçarak keşif ve bütün devlet mekanizmasını kontrolü altına Netanyahu’nun Beyaz Saray’dan sağlamak için yürütülen çabaların bölgede kalması teşvik edilecek göçe gözetleme faaliyeti yürüttüğü almıştı. Rusya’nın Ukrayna’ya saldırması, Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı merkezinde yer aldığı belirtildi. zorlanmayacak. Gitmek isteyenler öğrenildi. ABD ve İngiltere’nin bütün Batı’yı seferber Muhammed bin Abdurrahman Al Çünkü Katar, İsrail’in Doha’daki diledikleri takdirde geri dönebilecek. etmesine imkân verirken Moldova da farklı siyasi güçlerin bir arada olduğu bir ülkeden, Batı’nın ileri karakoluna dönüştürülmeye başlandı. Hükümet karşıtı protestolar Batı basınında, “Rus ‘Suriye tehdit yanlılarının provokasyonu” olarak gösteriliyordu. Rusya’nın Ukrayna’da taarruzunun tıkanması, hatta Dinyeper Nehri’nin doğusuna çekilmek oluşturmayacak’ zorunda kalması da Moldova’da Rusya’nın psikolojik etkisini azalttı. Su RİYE’DE cihatçı Şam yönetiminin Moldova’da geçen yılki cumhurbaşkanlığı Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani, seçimlerini, yine Maya Sandu kazanmıştı. devlet dışı grupların elinde silah Fakat Sandu’nun seçim zaferi tamamen, bulunmasının kaosa, iç savaşa ve Avrupa’daki Moldova vatandaşlarının oylarının bölünmeye yol açabileceğini söyledi. sayesindeydi; yoksa Moldova’da yaşayan Şeybani, Amerikan CNN seçmenin çoğu, Rusya’ya yakın çizgideki adayı televizyonuna verdiği röportajda, desteklemişti. Öte yandan Moldova’da asıl Önceki gün yapılan seçimlerde İsrail’in 8 Aralık’tan bu yana Suriye’de güç parlamentoda olduğu için Rusya da asıl Cumhurbaşkanı Maya Sandu’nun 1000’den fazla sivil ve askeri noktayı olarak parlamento seçimlerine hazırlanıyordu. Eylem ve Dayanışma Partisi hedef aldığını, 400’den fazla sınır Seçimler Ukrayna’da da endişeyle takip (PAS) yüzde 50.20 oy alarak ötesi saldırı düzenlediğini dile getirdi. ediliyordu, zira Ukrayna’ya Romanya üzerinden sandıktan zaferle çıktı. Seçim İsrail’in, 1974’te Birleşmiş Millletler’in sevkedilen yardımlar çoğunlukla Moldova sonuçlarının açıklanmasının topraklarından geçiyor. Golan Tepeleri’ndeki Ateşkes Gözlem ardından “Vatansever” bloku Ancak bu seçimler öncesinde Moldova’da Gücü’nün (UNDOF) konuşlandığı destekçileri başkent Kişinev’de Rusya’ya yakın partilere yoğun müdahaleler bölgede yeni alanları işgal ettiğine parlamento binası önünde yapıldı ve çeşitli adayların seçimlere katılması dikkat çeken Şeybani, “UNDOF görevini protesto gösterisi düzenledi. engellendi. Bütün bunlara rağmen iktidar yapamıyor, durumun 8 Aralık öncesine partisi, Moldova’da yüzde ellinin biraz altında dönmesi gerekiyor” ifadesini kullandı. oy alırken iktidarı yine Avrupa’daki göçmenlerin Bu şartlarda İsrail’le normalleşme oyları kurtardı. Herşeye rağmen önemli oy ve İbrahim Anlaşmaları konusunda bu Moldova’da zafer AB yanlılarının kaybına uğradı. Muhalefet, seçimlere hile şartlarda konuşmanın zor olduğunu karıştırıldığını söyleyerek protesto gösterilerine belirten Şeybani, “Bugün Suriye, R A’nın müdahalesi iddialarıyla sandalyeli parlamentoda muhalefetteki Şikâyetlerimiz reddedilirse mahkemeye girişse de iktidarın AB’nin desteğine sahip İsrail tarafından tehdit ediliyor, gölgelenen Moldova’da parlamento konumunu korudu. başvuracağız” dedi. olduğu ve ülkenin Ukrayna ve Romanya gibi Golan hâlâ işgal altında” dedi. İsrail’i Rusya karşıtı iki ülke arasına sıkıştığı şartlarda seçimleri sonuçlandı. Önceki gün Seçim barajını aşan üç siyasi partiden Sonucu memnuniyetle karşılayan tehdit edecek Hizbullah veya İran bu gösterilerin sonuç vereceği şüpheli. Ancak yapılan seçimlere katılım oranı yüzde oluşan “Alternativa” bloku yüzde Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula destekli silahlı grupların Suriye’de olaylar, Moldova’nın kaynamaya devam 52 olarak açıklandı. Resmi olmayan 7.96, Bizim Parti yüzde 6.20, Yurtta von der Leyen dün sosyal medyadan, bulunmadığının altını çizerek edeceğini gösteriyor. sonuçlara göre Avrupa Birliği (AB) Demokrasi Partisi 5.62 oy oranı ile “Seçiminizi açıkça belirttiniz: Avrupa. “Suriye, İsrail dahil hiç kimseye tehdit yanlısı politika izleyen Cumhurbaşkanı parlamentoya girebildi. Demokrasi. Özgürlük” ifadelerini denizberktay@yahoo.com oluşturmayacak” diye konuştu. Maya Sandu’nun Eylem ve Dayanışma kullandı. Devlet dışı grupların elinde silah Muhalefet itiraz etti Partisi (PAS) yüzde 50.20 oy alarak Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir bulunmasının kaosa, iç savaşa ve sandıktan zaferle çıktı. Moldova’nın başkenti Kişinev’de Zelenski de “Bu seçimler, Rusya’nın bölünmeye yol açabileceğine vurgu Sandu, oylamanın ardından dün seçim sonucuna karşı protesto istikrarı bozucu faaliyetlerinin Kilise saldırısında yapan Şeybani, Süveyda’daki olayların “Rusya’nın büyük müdahalesi” gösterisi düzenlendi. Parlamento binası kaybettiğini, Avrupa’daki Moldova’nın ise ise Dürzilere yönelik değil, yasa dışı konusunda uyarıda bulunmuş, Ukrayna önünde yapılan gösteriye, “Vatansever” kazandığını gösterdi” açıklaması yaptı. bilanço ağırlaştı silahlı gruplara yönelik olduğunu ve Romanya ile komşu olan Moldova’nın blokunda yer alan Sosyalistler Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov ise belirterek dış müdahalelerin süreci ABD’NİN Michi- geleceğinin tehlikede olduğunu Partisi (PSRM) Başkanı İgor Dodon, “Gördüklerimiz ve bildiklerimizden zorlaştırdığını kaydetti. gan eyaletinin Grand söylemişti. PAS lideri İgor Grosu da “Moldova’nın Geleceği” Partisi Başkanı yola çıkarak, yüz binlerce Moldovalının Blanc kentindeki Mor- Rusya’nın seçimlerde “elindeki her şeyi” Vasile Tarlev ve yüzlerce kişi katıldı. Rusya’da oy kullanma fırsatından mon kilisesine düzen- ortaya koyduğunu ifade etti. Seçimde ihlallerin olduğunu ifade mahrum kaldığı sonucuna varabiliriz, Şam yönetimi lenen saldırıya ilişkin Rusya ile yakınlaşmayı savunan eden Dodon ve Tarlev, “Merkez Seçim çünkü onlara açık olan sadece iki sandık detayları netleşmeye “Vatansever” blok ise yüzde 24.17 Komisyonu şikâyetlerimizi inceleyene vardı ve bu elbette yetersizdi” diye seçim hazırlığında başladı. Michigan polisi, saldırıda dört kişinin öl- oyla beklentilerin altında kalarak 101 kadar seçimin sonucunu tanımayacağız. konuştu. düğünü, sekiz kişinin de yaralandığını duyurdu. Saldırganın pazar ayini sırasında aracıyla kiliseye Su RİYE seçim kampanyası dün daldığı, ardından da elindeki tüfekle etrafa ateş Al MANYA’DA hafta sonu yerel seçim gücünü, sanayi merkezlerinde ise Sosyal itibarıyla başladı. Suriye Halk Meclisi açtığı ve kiliseyi ateşe verdiği belirtildi. Saldırga- heyecanı vardı. 14 Eylül’de yapılan Demokratlar’ın (SPD) hâkimiyetini Yüksek Seçim Komisyonu Başkanı nın daha sonra kilisenin otoparkında polis tara- Aşırı sağın yerel seçimlerde oy oranı yüzde 50’yi ortaya koydu. Ana akım partiler aşırı Muhammet Taha el Ahmet, oy fından öldürüldüğü bildirildi. Kilisedeki yangının bulamayan adaylar arasında önceki gün sağın ilerleyişini sınırlamayı başardı. verme işleminin 5 Ekim Pazar günü büyümesi nedeniyle ölü ve yaralı sayısının arta- seçimlerin ikinci turu yapıldı. Aşırı sağcı parti AfD’nin adayları, eyalet başlayacağını duyurdu. Kampanyanın bileceği kaydedildi. ilerleyişi Euronews’un aktardığına göre tarihinde ilk kez ikinci tura kalmalarına cuma günü sona ereceğini söyleyen Polis, saldırganın 40 yaşındaki Thomas Jacob yaklaşık 150 bölge ve şehirden gelen rağmen Duisburg, Gelsenkirchen ve Ahmet, toplam aday sayısının 1578 Sanford olduğunu açıkladı. ABD medyası ise sal- sonuçlar, kırsal alanlarda Hıristiyan Hagen’de CDU ve SPD adaylarına büyük olduğunu açıkladı. Kadın adayların frenlendi dırının yaşandığı bölgede büyüyen Sanford’un Demokrat Birlik partisinin (CDU) farklarla yenildi. oranının ise yüzde 14 olduğunu belirtti. eski bir deniz piyadesi olduğunu duyurdu. usy