Katalog

14 TEMMUZ 2025 PAZARTESİ EKONOMİ 9 Emeklilerin nüfus içindeki payı artarken yoksullaşma arttı pastadaki payı düştü Emekli sefalete mahkûm Ulus-devlet, iki DİSK-AR’ın araştırmasına göre ortalama emekli aylığı 2003’te basınç asgari ücretin yüzde 36 üzerinde iken bugün yüzde 22 altına geriledi. Milli gelirdeki payı yüzde 46.4’ten yüzde 29’a düştü. ine emperyalizmin bir “yeniden paylaşım” dönemindeyiz. Bu evrimci İşçi Sendikaları üzerinde olan ortalama emekli Ydönemde, “merkezde” ve “çevrede” ulus-devlet birbirine zıt iki Konfederasyonu (DİSK) aylığı, bugün asgari ücretin basınç altında dönüşmeye zorlanıyor. DAraştırma Merkezi (DİSK- yüzde 22 altına geriledi. 2002’de AR), “Türkiye’de Emeklilerin ortalama emekli aylığının kişi Tercih değil yasa Durumu: Emekli Aylıkları, Emekli başına gayrisafi yurtiçi hasılaya Sermayenin kendi coğrafi Sayıları ve Ayrılan Kaynaklar” (GSYH) oranı yüzde 46.4 iken merkezinin dışına taşma eğilimi başlıklı yeni bir rapor tercih değil, zorunluluktur. Aşırı 2025’te bu oran yüzde 29’a düştü. yayımladı. Raporda, üretim krizleri, kârı tehdit eden sınıf Avrupa Birliği ülkelerinde emekli mücadeleleri ya da yeni teknolojilerin emeklilerin giderek aylığı ve hak sahiplerine yapılan gerektirdiği madenler, enerjiler, veri yoksullaştığı, çalışan ödemelerin GSYH içindeki akışları, sermayeyi yeni alanlara doğru emekli sayısının ELİF payı ortalama yüzde 9.8 iken iter. Tarihsel olarak bu, sömürgecilik, patladığı ve emeklinin ÖZGE YALÇIN Türkiye’de bu oran sadece yüzde emperyalizm olarak gerçekleşti. ülke ekonomisinden Bugün de öyle... 3.7 seviyesinde. aldığı payın da azaldığı açıklandı. 2008 sonrası dönemde, ekonomik 2002 yılında yüzde 36.6 olan DİSK-AR raporu, DİSK Genel durgunluk yerleşti, dünya ticareti çalışan veya iş arayan emeklinin ‘Emekli pazar sonrası artık topluyor’ tıkandı, finansal kırılganlıklar derinleşti. Başkanı Arzu Çerkezoğlu’nun oranı Aralık 2024’te yüzde Buna iklim krizini, artan sıcak hava dolaşıp ucuz ürün arıyor. Erken katılımıyla Ankara’da düzenlenen ELİF ÖZGE YALÇIN 65.7’ye yükseldi. dalgalarını, çöküş yaşayan tarımı ve seçim olmasını istiyoruz” ifadelerini “Emekli Buluşması”nda açıklandı. “Küresel Güney”den merkeze doğru EmEkli ve Emekçiler Dernekleri kullandı. Türkiye’nin Avrupa’da en fazla Nüfus payı artıyor artan göçü eklediğimizde, kapitalizmin Federasyonu Genel Başkanı Gönül emekli nüfusa sahip üçüncü yayılma eğilimi, 1930’lardan bu yana Emekli ve hak sahiplerinin Boran, emeklilerin içinde bulunduğu ‘Sefalete alışmayacağız’ ülke olduğu saptanan raporu hiç olmadığı kadar sert hissediliyor. duruma ilişkin Cumhuriyet’e toplam nüfus içindeki payı yüzde Tüm Emeklilerin Sendikası açıklayan Çerkezoğlu, emeklilerin Sömürgecilik, emperyalizm yeni konuşarak “Kaynakların nerelere Genel Başkanı Zeynel Abidin 18.5’e ulaşmış durumda. Ancak biçimler sergiliyor: Küresel tedarik haklarının genişletilmesi için şu aktarıldığını çok iyi biliyoruz” dedi. Ergen de “Sefalete alışmayacağız” buna karşın, bütçeden emekli zincirlerinin kontrolü, finansal “şantaj- talepleri dile getirdi: Önceki kuşak emekliler ev ve araba dedi. Emeklinin kayıplarını telafi şiddet”, borç tuzakları, yaptırımlar, aylığı ve sağlık harcamalarına Emekli aylıkları en az asgari satın alabilirken bugünün emeklisinin etmek bir yana, sefaletin kalıcı dijital gözetim ve vekâlet savaşları. ayrılan kaynak 2024 itibarıyla ücret düzeyine yükseltilmeli. insanca yaşama hissinden uzak hale getirildiğini belirten Ergen, Artık sadece toprak ya da ucuz işgücü yüzde 6.7’ye kadar geriledi. olduğunu belirten Boran, ”Şatafat İntibak yasası çıkarılmalı, “Memurlara verilen seyyanen artış, değil, lityum, kobalt, yarı iletkenler, SGK’nin prim gelirleri 2002’den içerisinde yaşayan siyasetçilere, 3-5 tüm emeklilere verilmeli. Mevcut adaletsizlik giderilmeli. Aylıklar “büyük veri”, su gibi stratejik yerden maaş alanlara hakkımızı helal bu yana 189.6 kat artarken Sosyal Sigortalar Kanunu kaldırılmalı yalnızca enflasyona göre değil, kaynaklar hedefte. etmiyoruz. ‘Bize kölesiniz, bizim ve yeni bir düzenleme yapılmalı. emekli aylığı ve sağlık ödemeleri Kapitalizmin, ABD, AB ve Japonya büyümeden de pay alacak şekilde yaşantımıza hizmet edeceksiniz’ 25-30 yıl çalışmış bir emeklinin en gibi merkezleri, kaynakları güvence yalnızca 150 kat arttı. DİSK- düzenlenmeli. Emeklilerin diyen siyaset anlayışını kabul düşük aylığı, yeni işe girmiş memur altına almak, yeni kaynaklara ulaşmak AR bu durumu, “SGK’nin örgütlenme ve sendikalaşma etmiyoruz. Avrupalı emekli dünyayı maaşına eşitlenerek kademelendirme için ekonomi politikalarını yeniden hakkı tanınmalı. mali dengesi emeklilerin gezerken bizim emeklilerimiz pazar şekillendiriyor. Çin’in Kuşak ve yapılmalı. Emekli sendikaları yasal Rapordaki verilere göre, 2003 yoksullaşması pahasına düzeldi” sonrası artık topluyor, market market Yol Girişimi ve Afrika’daki etkisi, düzenlemeye kavuşturulmalı” dedi. yılında asgari ücretin yüzde 36 şeklinde değerlendirdi. bu rekabetin yalnızca bir cephesi. Batı’nın askeri üsler, ticaret blokları ve ekonomik yaptırımlar ile verdiği yanıt Ticaret Bakanlığı’ndan Meyve ve sebzede TÜİK’in aksine fiyat artış hızı gerilemedi aksine artıyor ise diğer cephesi. Bu rekabet, “paylaşım alanlarında” 531 firmaya belge bir stratejik sıkışma yaratıyor. Halihazırda vekâlet savaşlarına Ticar ET Bakanlığı’nın haziran ayına Yurttaşın kâbusu çarşı pazar (Ukrayna, Sudan, Suriye), bölgesel ilişkin dahilde işleme, yurt içi satış gerilimlere (Tayvan, Kızıldeniz, Sahel) ve teslim, firma talebine istinaden SUDE ŞAHAN KADİFE tanık oluyoruz. Bu süreç, birden ve resen iptal edilen dahilde işleme Meyvede indirim fazla yerel savaşın birleşerek bir izin belgesi listeleri, Resmi Gazete’de ürkiye İstatistik Kurumu’nun gıda bölgesel, hatta bir “büyük savaş”a yayımlandı. Buna göre, geçen ay hayal, beklemeyin Tfiyatlarının, mayıstaki yüzde 0.7’lik yol açma olasılığını besliyor. 531 firmaya dahilde işleme izin düşüşün ardından haziranda yüzde 0.3 Ziraa T Mühendisleri Odası Başkanı belgesi, 13 firmaya yurt içi satış ve oranında gerileme kaydettiği iddiasına Ulus devlet-çifte standart Baki Remzi, TÜİK’in oranlarının, İTO teslim belgesi verildi. Firma talebine karşın çarşı pazarda yangın durmuyor. Bu bağlamda, ulus-devlet, stratejik ve ENAG’ın verileriyle uyuşmadığını istinaden 24, resen 1 dahilde işleme Özellikle meyve fiyatlarında gerileme belirtti. Remzi, özellikle TÜRK-İŞ’in bir önem kazanıyor. Kapitalizmin izin belgesi ise iptal edildi. değil artış hızlı. Manav, pazar merkezlerinde ulus-devlet yeniden son açıkladığı gıda enflasyonunun tezgâhlarında kiraz 1000 lirayı terk yüzde 4 olduğunu hatırlattı. silahlandırılıyor. Sanayi politikaları etmiyor. Geçtiğimiz haftalarda geri döndü. Ticaret engelleri, yatırım Vodafone Türkiye’den “Yıllardır yaz meyve ve sebzelerinde pazarda 80 lira olan kayısı bu hafta enflasyonun arttığını görüyoruz” kontrolleri, baskıcı uygulamalar, fiberde hız rekoru diyen Remzi, fiyat artışlarının milliyetçilik yükseliyor: Kapitalizmin 100 liraya, 35 lira olan bezelye 50 temel sebebinin sadece enflasyon merkezlerimde ulus-devlet liraya, 40 lira olan dolmalık biber 70 Vodafo NE Türkiye, fiber altyapıda değil, girdi maliyetlerinin yüksekliği sermayenin yeni genişleme evresi liraya çıktı. Domates 50 lira, kuru gerçekleştirdiği 100G PON (Pasif olduğunu söyledi. “Mazot, gübre, için hem içerden hem de dışarı soğan ise 12 liradan satılıyor. Optik Şebeke) testinde saniyede işçilik. Hepsi zamlı. İsrail-İran savaşı doğru tahkim ediliyor. Tarım sektöründe faaliyet gösteren 121 gigabit hıza ulaştı. Laboratuvar gibi küresel gelişmeler de özellikle Bu sırada, çevre ülkelerdeki kesimlerin gelişmelere yorumu farklı. ortamında ve noter huzurunda gübre ve akaryakıt fiyatlarını yukarı ulus-devlet yapıları sistemli Üreticiden ucuza çıkan ürünler ise yapılan test, çekti. Türkiye’de bugün yaşanan olarak zayıflatılıyor. Neoliberalizmin hallerde yüksek fiyatlardan piyasaya Türkiye’de sorun alım gücü yetersizliği.” ekonomiyi uluslararası sermayenin dağılıyor. Türkiye Halciler Federasyonu bugüne kadar sınırsız kullanımına açması, şirketlerin ‘kayısı 1 Tl’den 40 Tl’ye’ Başkanı Yüksel Tavşan’a göre sebze ve GPON (Gigabit kamusal alanı ele geçirmesi, kimi Kayısı örneğiyle çarpıcı bir tablo Pasif Optik meyve fiyatları arz talep koşullarına Tavşan ayrıca büyük market merkez ülkelerden fonlanan STK’ler, çizen Remzi, “Malatya’da bu yıl kayısı Ağ) üzerinden göre oluşuyor. Yaz aylarında bazı gruplarının piyasa üzerindeki etkisine küresel kültür endüstrisinin etkileri, üretiminin yüzde 80’i hasar gördü. kaydedilen ürünlerin bol olduğu için ucuz, değinerek “Ben büyük market siyasi müdahalelerin basıncı altında Ürün yok denecek kadar az. Piyasaya en yüksek hız bazı ürünlerin ise kıt olduğu için çevre ülkelerin ekonomik siyasi gruplarını piyasa hâkimiyetlerinden sunulan az miktar da Iğdır’dan oldu. Vodafone Türkiye, nisan ayı pahalı satıldığını belirten Tavşan, dengeleri bozuluyor, toplumsal dolayı eleştiriyorum. Ancak kabul geliyor. Orada kayısı üreticide 1 TL itibarıyla bakır DSL altyapısını yeni dokuları çözülmeye, etnik ve dinsel “Bu durumda kimseyi suçlu ilan edelim, onlar ürünü direkt üreticiden iken tezgâhta nasıl 40 TL olur? Ciddi temelde bölünmeye doğru itiliyor. müşteri alımına kapatmıştı. Şirket, etmemek lazım” diyerek aracıların ve alıyorlar. Ürün varsa pahalıya, yoksa bir tedarik sorunu olduğu görünüyor. Bu dağılma dinamikleri, emperyalist artık tamamen gigabit seviyesindeki nakliyecilerin masraflarına da dikkat da ucuza satıyorlar” ifadelerini Hal Yasası da büyük sorun, bu yeniden paylaşım alanlarında yeni fiber internet paketlerine çekiyor. Tavşan’ın yorumları şöyle: kullanıyor. da fiyatların artmasına neden olanaklar getiriyor. odaklanıyor. “Üretimde olduğu gibi değil faizi, Pazarda konuştuğumuz vatandaşlar oluyor” dedi. “Çözüm üretici ve Küresel Güney’in, liberal Vodafone Türkiye İcra Kurulu döviz kuru, enflasyonu derken fiyatlar ise artık meyve satın almadıklarını tüketici için ortak olmalı” Remzi’ye entelijensiyasının, “Ulus-devlet devri Başkan Yardımcısı Yago Lopez, zaman zaman oynuyor. Bunlara söylüyor. Bir vatandaş durumu şöyle göre mevcut koşullarda ürün kapandı”, “Post-nasyonal yönetişim”, testin ardından yaptığı açıklamada, stopaj, KDV, enerji de ekleniyor. Asıl anlatıyor: fiyatlarının düşmesi mümkün değil: savları, “komünalizm” önerileri de bu “Gelecekteki vizyonumuz herkesin sorun ise bu sene ürünlerin yetersiz “Hiçbir indirim beklentisi içinde “Biz artık yaz meyvelerine sürecin bir parçası. Emperyalizmden erişebileceği, güvenilir, hızlı ve olması. Don, kuraklık gibi etkenler değiliz. Üreticinin zarar etmediği, ulaşamıyoruz. Kiraza elimizi söz edenler, liberal fantezileri sürdürülebilir fiber deneyimini tüketicinin de rahatlıkla meyve sebze üretimi vurdu. Ürün olmayınca haliyle süremiyoruz. Bir meyveye o kadar eleştirenler ulusalcılıkla/ırkçılıkla güçlendirmek” dedi. tüketebileceği bir yapı şart.” fiyat da çok yüksek oluyor.” para verilemez.” suçlanıyor. Bu suçlamalar, pratikte emperyal çıkarların ideolojik örtüsü olmaktan, “komünalizm” fantezisi ürkiye’nin Ortadoğu’ya sermayedarların gözü kararmış Köylüler tepkisiz kalan iktidar ve en de o dini/etnik grubun seçkinlerine hükmetme hayalini kurduğu görünüyor. fazla 30 yıllık kârı için köylüyü görmeyen iktidar alanı yaratma, egemen elitlerle T“büyük” gündeminde Ankara’da sermaye karşısında çaresiz. eklemlenme, çabalarından öteye bir eylem sürüyor günlerdir. Egeli “Bu tasarı geçerse başımıza gelecekleri Zorla göç gitmiyor; halkların değil sermayenin köylüler geleceklerinin yok olmaması, biliyoruz” diyorlar. Köylüler korku içinde. Önceki gün küresel egemenliği anlamına geliyor. hayat damarlarının kesilmemesi için Eminim o teklifi veren vekillerin de yayımladıkları açık mektupta, “Orman, parklara serdikleri yatakların üzerinde o kalitesiz kömürü çıkarmak isteyen Emperyal güçler kendi devletlerini mera ve zeytinliklerimizin korunmasını yatıyor. sermaye sahipleri de bir Ege köyünde yeniden inşa ederken çevredeki sağlayan diğer yasaları delip geçiyor. Zeytinimi alma Çünkü 13 Haziran’da zeytinliklerin zeytin kokusuyla uyanmışlardır. toplumların da kendi ulus- İşin özü, bu yasa geçerse, maden madencilik faaliyetlerine açılmasına Sabahın serinliğinde çırpılarak devletlerini savunması gerekiyor. şirketleri istediği için topraklarımıza geleceğimi çalma ilişkin verilen kanun teklifine Türkiye toplanan zeytin, bereketin, emeğin ve el koyacak. Zeytinlerimiz, Egemen bir ulus-devlet; sermayeyi Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’nda sessiz bir direncin simgesidir. köylerimiz zorla taşınacak. Bizleri denetleyebilir, gıda sistemlerini bu hafta devam edilecek. Sökülen her zeytin ağacı bir çocuğun, göç etmeye zorlayacaklar” koruyabilir, ekolojik yıkımı tersine Kanun teklifi diyor ki: bir gencin yani bir hayatın yok olmasıdır. diyorlar. çevirebilir, sanayi inşa edebilir ve “Elektrik ihtiyacını karşılamak üzere Zeytin bir geçim kaynağıdır. Bir TEMA Genel Müdürü Deniz bölgesel/küresel dayanışma ağları yürütülen madencilik faaliyetlerinin, kadın emeğidir. Bir kültürdür. Ege ve Ataç yıllardır bu yasaya karşı kurabilir, var olanlara katılabilir. Ulus- tapuda zeytinlik olarak kayıtlı Marmara’nın belleğidir. Bir zeytin ağacı, mücadele ediyor. Kanun devlet emperyalizme karşı etkin veya fiili olarak üzerinde zeytinlik 500 yıl yaşayabilir. teklifiyle ormanların, bir savunma hattı kurabilir. Ancak bulunan, sınırları belirtilen alanlara Ama şimdi bu köklü hayatlar, zeytinliklerin, meraların bu hattın, yaşayabilmesi için etnik denk gelmesi ve faaliyetlerin başka dozerlerle birkaç dakikada sökülüyor. ve su kaynaklarının yok milliyetçilikten, dinci cemaatçilikten alanlarda yürütülmesi mümkün Kirlenmiş su, yok edilmiş tarım, işsiz edileceği sürekli anlatıyor... arındırılması, yurtseverlik, laiklik, olmaması durumunda madencilik kalan köylüler ve göç. Yeni düzenlemeyle dayanışma, eşitlik, adalet, direnç için faaliyeti yürütülecek kısımdaki Sermaye zeytin ağaçlarının zeytinliklerin kömür madenciliği ve halkın, özellikle de emekçi sınıfların zeytin ağaçlarının maden sahasının taşınabileceğini anlatıyor kendini haklı için gözden çıkarıldığını söylüyor desteğiyle gerçekleşmesi gerekiyor. bulunduğu ilçe ve il sınırlarına öncelik çıkarmak için. bu yana Cemal Süreya Parkı’nda ve ekliyor: Ulus-devlet de her kurum gibi vermek suretiyle taşınmasına, sahada Köklü bir zeytin ağacının eylem yapıyor ve nöbet tutuyor “Muğla’daki zeytinlikler termik mücadeleye açıktır. 20. yüzyılda madencilik faaliyetleri yürütülmesine ve yaşayamayacağı gerçeğini gizleyerek. köylüler. santrallara kömür temini amacıyla bu faaliyetlere ilişkin geçici tesisler inşa Diyelim ki yaşadı. Yerinden edilen anti kolonyal hareketler ulus-devleti Köylülerin yaşadığı toprakları madenciliğe açılıyor. Bu alanlarda artık edilmesine kamu yararı dikkate alınarak binlerce insan ne olacak? Düşündünüz kullanarak sömürgecilikten çıktılar, madencilik faaliyetlerine açan bu maden aranabilecek ve işletilebilecek. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nca mü? tasarı yıllardır gündemde. halkın onurunu canlandırdılar. Zeytinliklerin ‘taşınabilir’ ilan edilmesiyle izin verilebilecek.” Bu bir kalkınma hikâyesi değil. Bu, bir 10’a yakın kez denendi. Geri çekildi. Laik Cumhuriyet de bu mirasın bir bu üretim ve kültürel miras alanları adeta İşte bu teklife karşı 3 Temmuz’dan çöküşün, bir vicdan kaybının hikâyesidir. Ama bu kez iktidarın ve yandaşı bir eşya haline getiriliyor.” parçasıdır.