Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
24 KASIM 2025 PAZARTESİ
6 SÖYLEŞİ
CHP'li Kadim Durmaz, Anadolu halkının artık doğduğu topraklarda doyamadığını anlattı
Köylü aç, üretimi bıraktı
Yeni seçim ittifaklar
olasılığına bir bakış
ve sırat köprüsünde
arazileri ipotekli ve rehin
yürüyenler
ünkü yazımın sonunda şu
ustafa Kemal Atatürk, “Üreten köylü,
ekel ile şeker fabrikaları ve daha birçok
cümleler vardı: Süreç zaten yeni
Mmilletin efendisidir” dedi. Ama bugün
Tşey özelleşince, üretici ile birlikte
Dittifaklar yaratacak ortama itildi.
Kaotik bir durum hüküm süreceğe
köylü bırakın üretmeyi, gırtlağına kadar
buralarda çalışan binlerce insan da işini
benziyor. Türkiye yeni bir ayrışmanın
borçlu, çaresiz, arazileri ipotekli ve rehin.
kaybetti. Üretici de işçi de aç kaldı. Üreten
eşiğinde. AKP/MHP beklentilerine
23 yıllık iktidarın milli bir tarım politikası yok.
Anadolu’dan İstanbul’a göç başladı. ulaşamayabilir.
HHH
HP Tokat Milletvekili Kadim
Demiştim ki bir kaos yarattı iktidar.
Bir kalın çizgi İmralı’ya gidenler ve
Durmaz Cumhuriyet’in sorularını
KADIM DURMAZ
gitmeyenler olarak belirginleşti.
Cyanıtladı.
1953’te Tokat'ta doğdu. Tokat Bugünkü Cumhur İttifakı’nın ana
n Cumhuriyetin ilk yıllarındaki
gövdesi duruyor, iki minik fire ile:
Öğretmen Okulu’nu bitirdi.
tarım vizyonundan söz eder misiniz,
Büyük Birlik Partisi ve HÜDA PAR.
SODEP üyeliği, SHP ve CHP’nin
kazanımlar ne oldu?
HÜDA PAR.
birleşme döneminde il başkan
Atatürk’ün “Tam bağımsızlık, siyasal HÜDA PAR ümmetçi, şeriatçı,
yardımcılığı yaptı, CHP Tokat
geçmişi Hizbullahçı bir Kürt partisi.
olduğu kadar ekonomik bağımsızlıktır” İl Başkanlığı görevini yürüttü.
Bölgede en büyük rakibi tabii ki PKK
Atatürkçü Düşünce Derneği,
vurgusu, aslında o dönemin tüm
ve DEM. Aralarında oldukça kanlı
P Aziz Nesin Vakfı, Uğur Mumcu
kalkınma projelerinin temelini
savaşlar olmuştu. Cumhurbaşkanı
Araştırmacı Gazetecilik
oluşturuyor. Cumhuriyet kurulduğunda
0 2023 seçimlerinde kendi listelerinden
Vakfı, Doğal Hayatı Koruma
Anadolu’da yaşayan insanların tamamı
HÜDA PAR’a 4 milletvekili vererek
Vakfı, Türkiye Erozyonla
R
Meclis’e sokmuştu. Henüz 2.5 yıl
yaşamını tarıma dayalı sürdürüyordu.
Mücadele Ağaçlandırma
önceki politikası AKP’nin DEM’e
Atatürk İzmir İktisat Kongresi’yle çok T ve Doğal Varlıkları Koruma
karşı HÜDA PAR’ı destekleyerek
Vakfı gibi birçok sivil
kıymetli bir adım attı. Hedef kondu ve
R görünürlüğünü artırmak ve oradan
toplum kuruluşunda görev
büyük atılımlar gerçekleşti.
gelecek az da olsa seçmen oyuyla
alan Durmaz, CHP Tokat
E
genel oyunu artırmaktı. Büyük Birlik
milletvekilliği görevini
Kadim Durmaz
‘Bağımsızlık projesi’
Partisi’ni de bu amaçla Meclis’e
yürütüyor.
Şeker fabrikaları da tam olarak sokmuştu.
Ama köprünün altında sular aktı ve
ekonomik ve sosyal bir bağımsızlık
HÜDA PAR bölgede baş düşmanı PKK
projesi olarak ortaya çıktı. Birçok yerde
elebaşısını İmralı’da ziyaret etmeyi
fabrikalar açıldı. Şeker pancarı önemli,
reddetti. AKP önümüzdeki seçim
çünkü şeker pancarı üretimi olan yerde
İnsan hayatı değersizleştirildi
sürecinde HÜDA PAR’a listelerinde
hayvancılık da yapılır. Talaşı, küspesi
yer verir mi sorusuna yanıt olumsuzluk
n Gübre fabrikalarımız da bir planlama ortaya koyduğunda gıdaları ile besleniyoruz.
hayvan yemi olur. Bu fabrikalar, tarımla kokuyor. Bu biraz da DEM ile AKP
kapandı, gübreyi dahi ithal eder aile para kazanıyor. Arkadan gelen n Gıda ve sağlık ilişkisinin
arasındaki ilişkilerin nasıl gelişeceğiyle
sanayiyi bir araya getiren, kırsal kesimi
olduk. yeni nesil de ailesinden gördüğü önemi ortada ancak ihraç ilişkili.
kalkındıran, bölgeleri canlandıran
Beş tane gübre fabrikamız vardı işi bırakmıyor. Ama bugün köyler ettiğimiz ürünlerin dahi geri
büyük bir toplumsal dönüşüm
AKP-DEM ittifakı konusu
ama tamamen sanayi ülkesiymişiz, boşaldı, yaş ortalaması 59’a çıktı. gönderildiğine defalarca tanık
projesiydi.
Tabii en önemli konu AKP ile DEM
tarımla hiç ilgimiz yokmuş gibi n Kalanlar ne kadar daha devam olduk.
n Tarım ve eğitimde eş zamanlı bir
arasındaki Saray’ın arzuladığı “ittifak”ın
sattılar. Bizim ıslah edilmiş büyük edebilir? Hem doğru hem de güvenilir
yol mu alındı? renginin ne olacağı.
meralarımız yok. Bizim tarım Bu yaştaki insan tarım yapamaz. gıda noktasında iyi değiliz. 2015’te
Bu soruya yanıt ararken seçimlerin iki
Şeker pancarı ve tütün aynı zamanda
ve hayvancılığımız Rakamlarla konuşalım; Moskova’da bizzat tanık oldum.
ayrı niteliğine bakmalı.
aile tarımı. Ziraat mektepleri de paralel küçük ve orta ölçekli Tokat’ta Pancar Ekicileri Rehberimiz orada çıkan gazeteleri
Biri cumhurbaşkanı seçimi, diğeri ise
ailelere bağlı. Biz Kooperatifi’nin 118 bin okuyordu, “Sizi ilgilendiren bir
olarak bu dönemde açıldı. Ziraat
milletvekili seçimi.
aileleri yeniden üyesi vardı. Bugün sayı haber okuyayım, Türkiye’den
mekteplerine en az 250 dönüm arazisi Genç
Ben milletvekili seçiminde DEM/
üretim çarkının 50 bine düştü. Şeker gelen 36 ton kayısıda insan
olan ailelerin çocukları alındı. Bu
İmralı’nın AKP ile birlikte hareket
nesil
içine alırsak büyük fabrikasının olduğu sağlığını tehdit eden zehirli atık
edeceğini zerre düşünmüyorum. Böyle
okullardan yetişen gençler, ülkemizin
bir sorun ortadan Turhal, 1936’da bin bulunmuş. Rusya sağlık bakanı
bir şey kıyameti kopartır.
her tarafına açılan fabrikalarda
üretimden
kalkar. Köylünün 800 nüfuslu bir nahiye ‘Geri gönderirsek Türkiye’deki
çalışmaya başladı. Okulu bitirince
köyde şansı yok, idi. Sonra yüz binlere insanlara yedirirler, burada imha
Önemli olan
kopuyor
Atatürk’ün talimatıyla 10 yıl ödemeli
şehre göçünce dayanan bir potansiyele edin’ kararı vermiş” dedi. Bir de
cumhurbaşkanlığı seçimi
demir tekerlekli, çünkü o zaman lastik
de cebi dolmuyor. ulaştı. Ama bugün nüfus “Sizin sağlığınızı düşünüyoruz”
Burada Saray için önemli olan DEM/
tekerlek yok, traktör aldı ve modern
Bir insan doğduğu 60 bine indi. diye “espri” yaptı. Bunu hiç
İmralı’nın cumhurbaşkanlığında,
tarıma geçildi. topraklardan göç edince n Ziraat Bankası ne yapıyor unutamıyorum. İnsan sağlığı,
adaylığını koyması beklenen RTE’ye
o yurttaşın devlete maliyeti bu arada? muhalefet/iktidar ayırmaz.
destek vermesidir.
‘İhtiyaca göre planlama’
köydekinden daha fazla oluyor. Hatırlayın, milli piyango
Bunu yaparlar. Kürt siyasal
‘Güven kayboldu’
vardı. Özelleştirildi. Alan şahıs hareketinin cumhurbaşkanı seçiminde
Meslek liselerine yatırım yapıldı.
‘Bu adaletsizlik dünyada yok’ bir iddiası yok ama kimin seçileceğinde
“Param yok” deyince, buna Ziraat n Böcek ailesi ile birlikte art
Vehbi Koç’un dediği gibi “Meslek lisesi,
etkisi ve iddiası büyük. İmralı’nın
n Üretim az da olsa devam Bankası’ndan milyonlarca lira kredi arda gelen zehirlenmelerin
memleket meselesi” oldu. Meslek
RTE’yi yeniden başkan yapmasının
ediyor ama ürünler ya elde kalıyor verildi. Genç Cumhuriyetin üretici ardından İstanbul
liselerinden mezun olan gençler de
önünde düşünsel olarak bir engel
ya da çok ucuza alınıyor. için kurduğu yapıyı dahi Valiliği 24 saat
alanlarıyla ilgili farklı şehirlerdeki
görünmüyor.
Buğday taban fiyatı geçen sene bozdular. Atatürk, “Üreten esaslı denetim,
fabrikalara yerleştirildi. Atatürk bu Seçimde cumhurbaşkanına oy
açıklandı. Hasat dahi yapılmadan köylü, milletin efendisidir” işletmelerde
Ata
vermesi için yasal ve anayasal
sistemi ülkenin dört yanına yaydı. Hangi
mazota 8 lira zam geldi. Dünyanın dedi. Ama bugün kamera
açıdan iktidardan Kürt kimlik ve
alanda ihtiyaç varsa planlama da ona
her yerinde yeşil mazot, kırmızı milletin efendisi olan zorunluluğu gibi
tohumundan
isteklerine yanıt almaları gerekir ki
göre yapıldı.
mazot ayrımı var. Ama bizde benim köylü bırakın üretmeyi, yeni kararlar aldı.
Kürt seçmeni RTE’ye oy vermeleri
n Siz de öğretmen okulu arabama koyduğum mazot ile gırtlağına kadar borçlu, Bunlar ne kadar
uzaklaştık için ikna edebilsinler. İktidarın bu
çiftçinin traktörüne koyduğu mazot çaresiz, arazileri ipotekli etkili olur? isteklere tam yanıt vermesi zordur.
mezunusunuz.
sağlık Kendi seçmeni açısından. Bir orta yol
aynı. Böyle bir adaletsizlik dünyada ve rehin. 23 yıllık iktidarın Alınan kararlar
Ben öğretmen olduğumda hiçbir
arayacaklar. Fakat bu orta yol her iki
yok. O yüzden insanlar üretimden milli bir tarım politikası önemli olabilir
öğretmen okulu mezunu açıkta
bozuldu tarafın da seçmenini yeterince ikna
kopuyor. Aile tarımını bitirip çiftçiyi yok. ama yeterli değil.
kalmıyordu. Çünkü öğretmen okulları
etmekten uzak kalabilir. Bu konu
topraktan uzak tutarsanız tarım n Ata tohumlarından Çünkü sorun tek
ülkemizin ihtiyacı kadar öğrenci
seçmenlerin yoğun bir beyin yıkama
biter. uzaklaşmanın Türkiye’ye bir işletme değil;
alıyordu. Atama bekleme diye bir propagandasına tabi tutulacağı
n Yasaya göre milli gelirin en bedeli ne oldu? ülkenin tamamına yayılan
anlamına gelir.
şey yoktu. Bütün meslek liselerinin
az yüzde 1’i oranında çiftçiye AKP döneminde Mehdi Eker en denetimsizlik, liyakatsizlik ve güven
Yine de DEM seçmeninin bir kısmı
bir planlaması vardı. Bu planlama
destek verilmeli. Bu ne kadar uzun süreli tarım bakanlığı yapan kaybı. Son Kartalkaya faciasından
oyunu vermeyecektir. Bunun oranını
bozulunca sıkıntı başladı.
uygulanıyor? kişi. Yahudi lobilerinden ödüller hastanelere, otellerden sokak
şimdiden bilmek zor. PKK elebaşısı ile
n “Aile tarımı” dediniz, nedir tam
Veriliyormuş gibi yapıyor ama aldı ama aynı dönem yalnızca bir güvenliğine kadar her alanda aynı
AKP liderinin fiziksel görüntü olmasa
olarak aile tarımı? tamamı verilmiyor. Yasaya rağmen kez kullanıp bir daha ekilemeyen tabloyla karşılaşıyoruz. İnsan
bile fikri baş başalığı AKP seçmeninde
bu gelirin tamamı verilmediğinde, tohumlar Türkiye’de hızla yayıldı. hayatı değersiz hale geldi. Bu kriz, de bazı kayıplara yol açacaktır.
Şeker pancarı, tütün gibi ürünler aile
taban fiyat politikası olmadığında Yerli ve milli ata tohumlarımızdan gıda güvenliğinden turizme, sağlık
ziraatıdır. Cumhuriyet bu sistemi ülke
MHP de seçmen kıskacında
üretici doğru bir planlama uzaklaştık. Bir de hibrit denen bu sisteminden kamu yönetimine
geneline yaydı. Üretim yapıyordunuz
Aynı durum MHP için de söz
yapamıyor. Ailesinin maddi tohumların kimyasal ilaca ihtiyacı kadar birçok alanda biriken yapısal
ve devlet size bir avans veriyordu.
konusudur. MHP’li ekran yüzleri,
sıkıntısını gören genç nesil var. Bu halkımızın sağlığını da bir sorun. Kök sorun çözülmeden
Kimsenin cebi boş kalmıyordu. Sonunda
“MHP seçmeni taş gibidir, üç hilali
topraktan, üretimden kopuyor. bozdu. Genetik yapımıza uygun ata sadece 24 saat denetim yapmak
devlet ürettiğinizi sizden alıp satıyordu. görünce basarlar gerisini düşünmezler”
n Üreticilik yapan son nesille mi tohumlarıyla neslimiz de sağlıklı çözüm olmaz. Önce insan hayatına
görüşündeler. Parti merkezinin de öyle
Ailede kimse göçmez, doğduğu
karşı karşıyayız? olur ama yıllardır bünyemizin değer veren, liyakatli, şeffaf ve güven
düşündüğünü varsayabiliriz. Yıllarca
topraklarda hem doyar hem doyururdu.
Böyle bir tehlike var. Devlet doğru alışkın olmadığı tohumların veren bir devlet düzeni kurulmalı.
Apo’yu ipte sallandırmaktan bahset,
n Bu sistem ne zaman değişti?
her an PKK düşmanlığı katilliği ile
Özelleştirmelerde dikkatli olunmadı,
MHP’li seçmenin beynini koşullandır.
emperyalistlerle iş tutuldu ve sonuç
Şimdi ise İmralı ile el sıkış ve PKK’yi
Bu tabloda hayvancılık yapabilme olasılığı yok
siyasi hayatın içine sok. Oy kaybı ne
bizi bu noktaya getirdi. Sadece şeker,
kadar olur bilinmez ama iyi bir tepki
yaklaşık 1220 değişik alanda insanla
n Et Süt Kurumu genel konuşuluyorsa “Acaba kararlar Bugün o mayınlı alan dursaydı hem
görecektir parti.
doğrudan ilintili bir gıda. Kozmetik,
müdürünün Macaristan’da ortağı ülkenin üretim ihtiyaçlarına göre mi bu kadar sığınmacı hem de hastalıklı
Son anketlere göre MHP oy kaybı
tıbbi ilaç gibi yaşamın her alanında var
olduğu şirket üzerinden ESK’ye et alınıyor, yoksa bazı ticari ilişkiler mi hayvan ülkemize giremezdi.
yaşamış. Bu sonuçların başka
ama bu elimizden gitti. sattığı iddia edildi. Genel müdür gözetiliyor” kaygısı büyür. Tarım ve
güvenilir anketlerle test edilmesi
şirket ortağı olduğunu ancak et hayvancılıkta güven en kritik unsur. ‘Yöntem yanlış’ gerekir. Seçime böyle giderlerse
‘Yabancı sermaye kazanıyor’ barajın altına inebilirler. O zaman
satışı olmadığını söyledi.
Hükümetin kaçak yolla hayvan
da MHP’yi ya AKP listelerinde
ESK müdürünün Macaristan’da ‘İnsanlar kaderiyle baş başa’
Tekele bakalım, devlete yükü olmayan girişine ilişkin mücadelesindeki
göreceğiz ya da seçim barajının
ortağı olduğu şirketle ilgili iddialar
n Şap hastalığı ile mücadelede yol ve yöntemler doğru değil.
bir kurumu özelleştirdiler. Ülkede sigara
yüzde 5’lere çekildiğini. Bu
gündeme gelince, başka soru
son durum nedir? Mücadeleyi tek taraflı yaparsanız
içilmiyor mu, içiliyor. Yabancı sermaye
çerçevede Zafer Partisi ve İYİ
işaretleri de ortaya çıkıyor.
Bu sorun öyle hızlı yayılıyor olmaz. Konunun bileşenleri;
parasını kazanıyor. İzmir İktisat
Parti’ye oy akışı görünmüyor değil.
Genel müdür, “Ortaklığım
ki sadece çiftçiyi değil, koca bir Büyükbaş Hayvan Yetiştiricileri
Bu yeni dönem siyaset analizlerini
Kongresi’nden sonra tekel millileşince
var ama ESK’ye satış yok”
bölgenin hayvancılık düzenini Birliği, üretici kooperatifleri, köylü,
tabii kii sürdüreceğim. Yer yer...
o zaman bir sigara şirketinin yöneticisi
diyor. Ancak mesele
bile altüst edebiliyor. Virüs kısa çiftçi, üniversiteler, veteriner
CHP ve diğerleri de var.
“100 yıl da geçse bunu sizden
sadece satış değil, mesele
zamanda başka ülkelere kadar hekim odaları olmalı. Bakanlık
alacağız” demişti. Hem milli hem de
kamuoyunun güveni.
sıçrayabildiği için hem ticareti önleyici veteriner hekimlik desteği
İkinci kaos
stratejik bir ürün ama sonuç; aldılar,
ESK gibi kritik bir
hem de gıda güvenliğini vermedi. İnsanlar kaderiyle baş
İkinci kaosu da Kılıçdaroğlu yaratma
amaçlarına ulaştılar. Tekel fabrikaları,
kurum, tarafsız
etkileyen bir mesele başa bırakıldı. Karantina sistemi peşinde koşuyor bıkmadan usanma-
olmak zorunda.
şeker fabrikaları ve daha birçok şey haline geliyor. Suriye uygulanmayıp önleyici uygulama dan. Adı AKP’nin ve Erdoğan’ın iktida-
Eğer kurumun rına sonsuz destek veren bir eski ge-
sınırındaki mayınlar yapmayınca hastalık yayıldı. İlaçlar
özelleşince, üretici ile birlikte buralarda
nel başkan olarak tarihe geçebilir, son
en tepesindeki
temizlendi, bu ve veterinerlik hizmeti çok pahalı,
çalışan binlerce insan da işini kaybetti.
videosuyla. Kemal Bey ile Cumhur İtti-
kişiyle ilgili ticari
temizlemede 215 şehit, insanlar karşılayamadı. Bu tabloda
Üretici de işçi de aç kaldı ve üreten
fakı arasında bir fark kalmamış gibi.
bağ iddiaları
760 gazimiz oldu. hayvancılık yapabilme olasılığı yok.
Anadolu’dan İstanbul’a göç başladı.

