Katalog

23 EKİM 2025 PERŞEMBE DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 7 Knesset, ABD başkan yardımcısının ziyareti sırasında Batı Şeria’yla ilgili iki tasarıyı oyladı İsrail ilhakta ısrarcı Avrupa’ya Netanyahu’nun partisi jandarmalıkta NETANYAHU’DAN Likud, oylamayı “ABD ile AKP-CHP rekabeti ilişkilerimize zarar vermeyi TÜRKİYE İMASI ışişleri Bakanı Hakan Fidan, amaçlayan muhalefetin ABD Başkan Yardımcısı JD Vance KKTC seçiminden hemen önce bir numarası” olarak ile İsrail Başbakanı Binyamin DYunanistan’a ilginç mesajlar ver- di. Fidan, Türkiye’nin Avrupa Güven- Netanyahu dün Batı Kudüs’teki nitelendirdi. lik Eylemi (SAFE) programına girmek is- Başbakanlık Ofisi’nde bir araya ashington yönetiminin temesinin Atina tarafından engellendi- geldi. Görüşmede, Gazze’de ğini belirterek bu konuda Türkiye’nin üst düzey isimleri art ar- güvenliği sağlaması öngörülen 1980’de Yunanistan için gösterdiği ol- Wda İsrail’i ziyaret ederken uluslararası güç masaya yatırıldı. gunluğu Atina’dan beklediklerini açıkla- ABD, Türkiye’nin de bu güçte yer dün İsrail parlamentosundan (Knes- dı. Yunanistan 1974’te NATO’nun aske- Gazze Şeridi’nin güneyindeki Han Yunus’ta, almasını isterken İsrail ise buna set) tepki çekecek bir adım daha gel- ri kanadından çıkmış ve ancak 1980’de Israil tarafından iade edilen kimliği belirsiz Filis- karşı çıkıyor. di. Gözler Gazze’deki ateşkese çevril- Türkiye’nin onayıyla dönebilmişti. tinliler için toplu cenaze töreni düzenlendi. Ateşkes konusunda iyimserli- mişken Knesset’te, ABD Başkan Yar- Fidan’a göre Atina da SAFE için aynı- ğini koruyan Vance’in önceki gün dımcısı JD Vance’in ziyaretiyle eşza- sını yapmalıydı. (AA, 18.10.2025) Maoz’un önerdiği tasarı, koalis- mentoda oylanmasının önü açıldı. Türkiye’nin Gazze’de “yapıcı” bir rol Haliyle bu Atina’yla sorun olan konular- manlı Batı Şeria’nın ilhakına ilişkin yon milletvekillerince de desteklen- Tasarının geçmesi koalisyon hükü- üstlenebileceğini söylemesinin ar- da bir pazarlık masası kurulması anlamı- iki yasa tasarısı ön oylamadan geçti. dından Netanyahu dün bu olasılığa di. Netanyahu’nun partisi Likud, oy- metinde yer alan aşırı sağcı bakanla- na geliyor. Dolayısıyla Bahçeli’nin KKTC Batı Şeria’da Filistin toprakların- olumsuz yaklaştığını ima etti. lamayı “ABD ile ilişkilerimize zarar rı memnun etti. seçim sonucu konusunda gösterdiği dan gasp edilen yasadışı Yahudi yer- Gazze’de Türk güvenlik vermeyi amaçlayan muhalefetin bir ABD Başkanı Donald Trump, endişenin asıl adresi Tufan Erhürman güçlerinin konuşlandırılmasına leşimlerinin İsrail’e ilhakının oylan- değil, doğrudan Erdoğan hükümetidir. İsrail’in Batı Şeria’yı ilhak etmeyece- numarası” olarak nitelendirdi. ilişkin bir soruya yanıt veren dığı tasarı ön oylamada oy çokluğuy- ğini söylemişti. Öte yandan Evimiz İsrail Partisi Li- Netanyahu, “Bu konuda birlikte AKP’den Avrupa’ya la kabul edildi. Yasa haline gelmeden Netanyahu’nun geçen pazar ateş- deri Avigdor Liberman’ın sunduğu, karar vereceğiz. Fakat benim bu önce Knesset’te yapılması gereken jandarma olma dilekçesi kesi ihlal ederek Gazze’yi vurma- işgal altındaki Batı Şeria’da Filistinli- konuda çok güçlü fikirlerim var. üç oylamanın ilk ayağında, tasarı 25 İktidar bir süredir SAFE programına sı sonrası Trump’ın Ortadoğu Özel lerin topraklarını gasp ederek kuru- Ne olduklarını tahmin etmek ister girmeyi ve Türkiye’nin Avrupa güven- milletvekilinin desteği ve 24’ünün Temsilcisi Steve Witkoff ve damadı lan Maale Adumim yerleşiminin il- misiniz?” dedi. lik mimarisine dahil olmasını savunu- karşı oyuyla kabul edildi. İsrail yasa- Jared Kushner’in ardından bu hafta Vance, yabancı güçlerin Gazze’de hakına yönelik tasarı da oylandı. Söz yor. Erdoğan bunu “Türkiye’siz Avrupa ları, adalet sistemleri, idare ve ege- başkan yardımcısı Vance İsrail’e git- görev yapması konusunda İsrail’e konusu tasarı da 32’ye karşı 9 kabul güvenliği düşünülemez” diyerek formü- menliğinin tüm Batı Şeria’da uygu- dayatma yapmayacaklarını ti. İsrail basını dün, Dışişleri Bakanı oyuyla ön oylamadan geçti, parla- le etti. Hatta Erdoğan konuyu daha da söylemişti. lanmasını öngören tasarının sahada Marco Rubio’nun da bugünden baş- ileriye taşıyarak “AB’yi kurtarma” misyo- Gazze’de güvenliği sağlaması henüz yansıması olmasa da sembo- nu bile açıkladı: “AB’yi ekonomiden sa- layarak iki günlüğüne İsrail’i ziya- Almanya Tel Aviv’den öngörülen koordinasyon vunmaya, siyasetten uluslararası itiba- lik bir öneme sahip. ret edeceğini duyurdu. Rubio’nun merkezinde 200 kadar ABD ra, içine düştüğü çıkmazdan sadece tanksavar füzesi alıyor İsrail’in Haaretz gaze- ziyaretinin ana gündemini askerinin görev alması bekleniyor. Türkiye kurtarabilir” (AA, 24.2.2025). tesinin haberine gö- Gazze’de varılan ateşkes ALMANYA ve Israil’in füze anlaşması yaptı. Haaretz’in haberine gö- Bu, pratikte “yerli ve milli” iktidarın, Önceki gün az sayıda İngiliz re, aşırı sağcı No- anlaşmasının uygulan- re Almanya, Israil savunma şirketi Rafael Advanced Defence Systems’in Spike Avrupa’ya jandarma olma dilekçesi subayının da merkezde görev am Partisi’nin tanksavar füzelerini kapsayan yaklaşık 2 milyar Avro değerinde bir tedarik anlaş- masının oluşturduğu anlamına geliyor. alacağı açıklandı. ması imzaladı. Öte yandan Almanya’da Hannover Belediyesi’nin Gazze’den 20 hasta ve üyesi Avi ifade edildi. AKP’den önce AB üyesi olmadan yaralı çocuğu alma teklifi, Alman hükümetinin reddetmesiyle engellendi. Gümrük Birliği’ne girerek ekonomide taviz veren Ankara, AKP döneminde de AB’ye üye olmadan Avrupa’nın gü- venliğinden sorumlu olmaya adaylığı- Katar ve Umman’dan 12 Eurofighther iddiası nı ilan etmiş oldu. CUMHURBAŞKANI Tayyip Erdoğan ön- varmak üzere olduğu, konsorsiyumun izin Erdoğan, resmi ziyareti kapsamında CHP’nin ABD ve AB’ye ceki gün Kuveyt’te başladığı Körfez turu- vermesi durumunda imzalanacak nihai geldiği Katar’da, Emir Şeyh Temim bin mesajları na dün Katar ve Umman ziyaretiyle de- anlaşma çerçevesinde yeni üretilecek 28 Hamed Al Sani ile bir araya geldi. Görüş- Peki ana muhalefet partisinin bu ko- vam etti. İngiliz Reuters haber ajansı dün uçağın da ilerleyen yıllarda Türkiye’ye tes- me sonrası iki ülke arasında enerji, gü- nudaki tutumu ne? Türkiye’nin Katar ve Umman’dan kulla- lim edileceği belirtildi. ABD merkezli Blo- venlik ve ekonomi alanında dört anlaş- CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Ams- nılmış Eurofighter Typhoon savaş jetle - omberg önceki gün Erdoğan’ın Katar’dan ma imzalandı. terdam’daki Avrupa Sosyalist Parti- ri almayı planladığını öne sürdü. Haberde, 24 adet ikinci el Eurofighther savaş uça- Katar’ın ardından Umman’a geçen Erdo- Erdoğan, Türkiye ile Katar arasındaki si toplantısında tutumlarını ilan etti: “Biz Türkiye’nin iki ülkeden 12 adet ikinci el Eu- ğı ve 16 adet Tranche 4 jet satın alma tale- ğan’ı, Özel Sultanlık Havaalanı’nda, Um- mükemmel ilişkiyi daha da geliştirmeyi Avrupa’nın güvenlik kaygılarını anlıyo- rofighter Typhoon almak için anlaşmaya binde bulunacağını iddia etmişti. man Sultanı Heysem bin Tarık karşıladı. hedeflediklerini ifade etti. ruz ve NATO’nun en güçlü ikinci ordusu- nun bu noktada SAFE programında en önemli katkıları vermesi gerektiğini yü- İngiltere HTŞ’yi terör rekten savunuyoruz. Nüans şu: Lütfen, Türkiye’nin güçlü ordusunun Avrupa’nın listesinden çıkardı bir parçası olarak da sizinle birlik- te olmasını sağlayın. Ama bunu sade- ABD’NIN ardından İngiltere de cihatçı terör ör- ce Erdoğan’dan bir al-ver pazarlığıyla, gütü Heyet Tahrir Şam’ı (HTŞ) terör listesinden Erdoğan’ın ordusunu alıp Türkiye’de- çıkardı. İngiltere İçişleri ve Dışişleri bakanlıkla- ki antidemokratik uygulamaları görme- rından önceki gün yapılan yazılı açıklamada, bu mek, duymamak gibi bir şeyi asla yapma- adımla Suriye’deki yeni hükümetle daha sıkı bir yın. Tek isteğimiz, bütün irademiz bundan işbirliğinin önünün açılmasının hedeflendiği be - ibarettir.” (Cumhuriyet, 18.10.2025) lirtildi. Terörizmle mücadele, göç ve kimyasal si- Bu açıkça, CHP’nin AB’ye “Biz da- lahların yok edilmesi gibi İngiltere’nin çıkarları- ha Avrupacıyız” mesajıdır ve vahimdir. Özel’in bu “Avrupa’ya jandarma olma na hizmet eden konularda da olumlu gelişmele- dilekçesi”, ABD’ye verdiği şu mesajın da rin yaşanmasının beklendiği kaydedildi. HTŞ’nin tamamlayanıdır: “Batı ile entegrasyonu terör örgütü sınıfından çıkarılmasına karşın bun- ve NATO ile güçlü bir ittifakı biz des- dan sonra da Şam üzerinde ilerleme yönünde- tekliyoruz ama iktidar bunun önünde ki baskıya devam edileceğinin ifade edildiği açık- bir engel.” (Cumhuriyet, 24.3.2025) lamada, “Yeni Suriye hükümetini sözlerine göre değil eylemlerine göre değerlendirmeye devam Halkçılık Atlantik’te boğuldu edeceğiz” dendi. Washington yönetimi geçen İktidar ana muhalefeti “yerli ve mil- temmuzda HTŞ’yi terör listesinden çıkarmıştı. li” olmamakla, Türkiye’yi Batı’ya şikâyet etmekle suçluyor. Muhalefet sözcüle- Yeniden inşa maliyeti ri ise kimi zaman Erdoğan’ın “BOP eş- Diğer yandan Dünya Bankası, önceki gün ül- başkanlığını” anımsatarak, kimi zaman ke genelindeki altyapı ve bina varlıklarının ele iktidarın Batı’ya verdiği tavizleri listele- alındığı Suriye Fiziki Hasar ve Yeniden İnşa De- yerek, suçlamalara yanıt veriyor. Ama ğerlendirmesi 2011-2024 Raporu’nun yayım- gerçekte Batıcılıkta, Atlantikçilikte, landığını açıkladı. Suriye’nin çatışma önce- NATO’culukta, Avrupacılıkta AKP ile si brüt sermaye stokunun yaklaşık üçte birinin CHP birbiriyle rekabet etmektedir. zarar gördüğü vurgulanan açıklamada, 13 yılı Hatta ana muhalefet partisi, yukarıda- aşkın süren çatışmaların ardından ülkenin ye- ki açıklamalarında da görüldüğü üzere niden inşa maliyetinin 216 milyar dolar oldu- bunu “Biz daha Batıcıyız” seviyesine ka- ğunun tahmin edildiği aktarıldı. dar çıkarabiliyor ne yazık ki. Dahası ana muhalefetin sözcüleri antidemokra- tik uygulamaların ve otoriterleşmenin CTP’den Bahçeli’nin kaynağını da “AKP’nin Batı’dan uzak- laşması” diye yorumluyor. Vahim. Çünkü Türkiye’nin halkçılı- sözlerine sert tepki ğı, demokrasisi gerçekte Atlantik de- nizinde boğulmuş durumda. Erdoğan KUZEY Kıbrıs Türk Cumhuriye’tinde (KKTC) iktidarı tersine iyi Atlantikçilik yaptığı cumhurbaşkanlığı seçimini kazanan Tu- için otoriterleşti. fan Erhürman’ın partisi Cumhuriyetçi Türk CHP’liler en azından Batı’daki de- Partisi’nden (CTP) MHP Genel Başkanı Devlet mokrasinin Rusya karşıtlığı ve İsra- Bahçeli’nin açıklamalarına sert yanıt geldi. il yandaşlığı zemininde nasıl gerilediğini CTP, Erhürman’ın kazandığı “seçimlerin ge- incelemeliler. çersiz sayılması” gerektiğini” savunan ve “81 Düzce’den sonra 82’nin KKTC olması ha- yat memat konusu haline gelmiştir” diyen Bahçeli’nin sözlerini “Kıbrıs Türk halkının kendi Trump-Putin kaderini tayin hakkına, yıllardır süregelen ken- di kendini yönetme mücadelesine ve uluslara- rası alanda saygı gören eşit siyasi özne olma zirvesi zora girdi talebine açık bir saldırı ve saygısızlık” olarak nitelendirdi. Parti açıklamasında ayrıca “Kıb- RUSYA’NIN cephe hattında ateşkesi red- rıs Türk halkının iradesini değersizleştiren her- detmesi, ABD Başkanı Donald Trump ile hangi bir siyasi söylem bizim için kabul edilebi- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in lir değildir” denerek Türkiye ile “saygın kardeş- Budapeşte’de yapmayı planladığı zirve- lik ilişkilerinin” önemine dikkat çekildi. yi zora soktu. Trump, Beyaz Saray’da gaze- Halkın iradesine saygı göstermenin tüm ke- tecilere, “Boşuna bir görüşme yapmak is- simlerin sorumluluğu olduğunu vurgulayan temiyorum. Henüz karar vermedik” açık- CTP, “Demokratik olgunluğumuzu korumak laması yaptı. Zirveyle ilgili belirsizlik sürer- ve halkımızın güvenini zedeleyecek açıklama- ken Rusya önceki gün Kiev ve Harkov’u İHA lara izin vermemek hepimizin ortak görevi- ve füzelerle vurdu. Saldırılarda ikisi çocuk dir” ifadelerini kullandı. en az altı kişi yaşamını yitirdi.