Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
1 EKİM 2025 ÇARŞAMBA
8
İNCELEME/YORUM
ihnimde beliren kavramın ziyaret bu... yapay ve iğreti göründüler ki bana, sanki
karşılığını ve açıklamasını Öyleyse, üstelik o sırada ev reislerden biri sertçe “Ne gülüyorsunuz!”
Zbulmak için internete baktığımda sahibi konumunda yabancı bir ülke dese suratlar bir anda asılacak...
kara komedi de denen kara mizah başkanının karşısında tespih taneleri Çünkü söz konusu fotoğrafta ciddi
kavramının en yakın açıklamasını TDK gibi ipe dizilmişçesine sıralanmak bir resmi ziyaret ya da samimi bir özel
sitesinde buldum: yakışık alıyor mu? ziyaret görünümü değil, huzura kabul
“Genellikle tabu sayılan konuları Kimdir Trump? edilmenin mutluluğunu yansıtan bir
mizahi bir dille ele alan bir komedi Altı üstü dolar milyarderi ya da ne minnettarlık havası vardı.
türüdür (...) kötü bir olayı, mağdurun bileyim trilyoneri bir ticaret adamı. Kara mizah konusu olabilecek şey
Kara mizah
Victor Hugo’nun
bile gülebileceği, diğer insanları ise Başkanlık bittiğinde acaba nesiyle de zaten buydu.
tebessümler var.
güldürmekten çok düşündürerek buruk anılacak? HHH
Birkaçı daha belirgin gülmüş.
bir tebessüm oluşturacak şekilde Şimdi heyet mensuplarına hitaben Cumhuriyetin ilk kuşak
Ümraniye’si!
Reislerin yüzlerinde ise bu yönde bir
mizah unsuru olarak sunup gündeme konuşayım: aydınlarından olan babamız ve
ransız edebiyatının önde gelen
kıpırtı göremedim.
getirmeye çalışmaktır.” Sizler gelmiş geçmiş en büyük annemiz bana ve kardeşlerime
yazarı Victor Hugo, Les Miserables
Gülmeye yol açan sözün kim tarafından
HHH devlet adamlarından Atatürk’ün en değerli miraslar olarak onur ve
F(Sefiller) adlı eserinde 19. yüzyıl
söylendiğine dair bir işaret de görünmüyor.
Bu kavramın zihnimde belirmesinin kurduğu Cumhuriyetin temsilcileri yurtseverlik duygularını bıraktı.
Fransa’sının ceza uygulamaları ve adalet
Ne var bütün bunlarda diye sormaya
nedeni Tayyip Erdoğan ve heyetini olduğunuzun farkında mısınız? Bu sevgili insanlar bugünlere
anlayışı konusu edilir. Romantizm ağır devam edebilirsiniz
birkaç gün önceki ABD ziyareti Haydi, bir adım daha atalım: ulaşacak olsalardı Cumhuriyet
bassa da sosyalistlerin, cumhuriyetçilerin, Yanıtlamaya çalışayım...
sırasında Beyaz Saray’da Trump’la Bu Amerikalı tüccarın Atatürk Türkiye’sinin hiçbir zaman bu kadarına
aristokratların çatıştığı, merkezi yönetimin HHH
gösteren bir fotoğraf oldu... hakkında bilgisi, varsa eğer samimi tanık olunmamış yürek burkucu
Bir kere, ABD ziyaretini anladık da bu
meşruiyetini yitirdiği ve polisiye önlemin Ne vardı bu fotoğrafta diyebilirsiniz. fikri nedir? durumu karşısında kuşkum yok ki
kalabalık heyet neyin nesi?
yetersiz kaldığı Paris sokaklarındaki Olağandışı hiçbir şey... Denebilir ki söz konusu kişinin öncelikle kahırdan ölürlerdi.
Tek tek her birinin bu yolculuğa
illegal sekansları yansıtan bir romandır. Trump ve Erdoğan birbirleriyle belli fikrinin ne olabileceği, Türkiye’ye elçi Çünkü onur duygusunun ve
katılması gerçekten gerekiyor muydu?
bir mesafede, yüzleri kameraya dönük atadığı kişinin ülkemizin sınırlarını yurt sevgisinin aşınmışlığı ya da
Vicdan, adalet, saygı ve eşitlik gibi
Muhalefet belediyelerinin
duruyorlar. yeniden çizmeye yeltenmesinden belli herhangi bir ticaret metası gibi alınıp
unsurları karakterinde barındıran Jean
harcamalarının iğneden ipliğe hesabı
Karşılarında iki sıra halinde dizilmiş değil mi? satılabilirliği ülke yönetiminde egemen
Valjean ise “ideal insanı” sembolize eder.
sorulurken bu yolculuk için ne
belli ki bizim heyetin elemanları... HHH olup yaygınlaştığında, o ülke çözülüp
Suç odaklı Thenardier çetesine karşı
harcandığının hesabı sorulmayacak mı?
Fotoğraf ya da görüntü, her ne ise Fotoğrafa ve kara mizah konusuna yok olmanın eşiğine gelmiş demektir.
direnen Gavroche ve Enjolras’ın adalet,
Söz konusu görüntüye gelelim...
alındığı anda gülünesi bir şey söylenmiş dönelim... Bu ise kara mizah konusu olmanın
eşitlik ve özgürlük arayışı işlenmiştir.
Belli ki resmi ziyaret sırasında özel bir
olmalı ki heyet mensupların yüzlerinde Bu gülüşler öyle birbirini tutmaz, da ötesinde ölümcül bir gerçekliktir.
Victor Hugo, Sefiller’in önsözünü
şöyle bitirir: “Yeryüzünde yoksulluk ve
bilgisizliğin egemenliği sürdükçe böylesi
kitaplar gereksiz sayılmayabilir.”
Geçen hafta Ümraniye’nin Kazım
Karabekir Mahallesi’ne asılan dev
pankarttaki “Kim bu mahallede tefecilik
Patrikhane ve Ruhban Okulu
yaparak garibanı ezerse karşısında
bizi bulur” uyarısı Victor Hugo’nun
ile Türkiye’ye getirilip Fener Patriği yapıldı. Ancak
Sefiller’indeki Paris’ten bir kesitti sanki. Heybeliada Ruhban Okulu Fener Patrikhanesi’ne bağlıydı.
Athenagoras patrik olur olmaz ruhban okulunun
Neydi bu pankartın amacı?
SINAN MEYDAN
Türkiye Cumhuriyeti, Kurtuluş Savaşı’nda çok kötü bir sınav
bir “ortodoks üniversitesi” haline getirtileceğini
Son dönemde bir suç ilçesi haline
ve İstanbul’un, Ortodoks dünyasının merkezi ya-
gelen, gün aşırı insanların birbirine ateş
veren bu kurumları Lozan ve sonrasında kontrol etmişti.
pılması gerektiğini ileri sürdü. Ayrıca yasaları çiğ-
Tarihten
ettiği Ümraniye’de adalet dağıtmak.
neyerek Ruhban Okulunun mütevelli heyetlerine
kuki yetkilerine son verilmesi koşuluyla
yönetmeliklere bağlı tutulacaktır…”
Üzücü bir ifadeyle de kolluk güçlerinin
kadar müdahale etti. (Münir Yıldırım, “Dünden Bu-
eski teklifini geri çekti. İsmet Paşa (İnö- denildi. (Lozan’a ek; 24 Temmuz 1923 ta-
Günümüze
sağlayamadığı toplumsal düzeni
güne Heybeliada Okulu Sorunu ve Etrafındaki Tar-
nü), bu konuda verilen garantileri “senet” rihli “Oturma ve Yargı Yetkisi Hakkında
oluşturmak için asılmış bu pankart, tışmalar”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,
saydığını belirtti. (Sinan Meydan, Lozan: Sözleşme”ye bağlı “Oturma Sözleşmesi-
mahallenin “ağır abileri” tarafından. Artık Cilt 15, Sayı 2, 2006, s.388)
Onurlu Barış, İstanbul, 2024, s. 269-270) ne İlişkin Mektuplar”)
A Nazmi Çora’nın yazdığına göre 1950 se-
İstanbul’un bazı ilçelerinde güvenlik
Lozan Barış Antlaşması’nda ve ek- Çok açıkça görüldüğü gibi Lozan
çimleri öncesinde Fener Patriği Athenago-
önlemleri suçu önlemeye yetmiyor. Kent
lerinde İstanbul Fener (Rum Ortodoks) Antlaşması’nda, Türkiye’deki azınlık
ras, Demokrat Parti ileri gelenleri ile konuşarak
genelinde yüz binlerce ruhsatsız silah Patrikhanesi ve Heybeliada Ruhban okullarının ve dinsel kurumlarının “eşit
İstanbul’da 100 bin civarındaki Rum oyuna karşı-
Okulu hakkında bir madde yoktur. Ancak hakka” sahip olacağı; Türkiye’deki, (İn-
var. Yaptırım rastlantılara bağlı! Kimin KP’li Cumhurbaşkanı R. Tayyip Er-
lık Heybeliada Ruhban Okulu’nun “yüksekokul”
Lozan Konferansı’nda Müttefik devlet- giltere, Fransa ve İtalya’ya bağlı) yabancı
doğan, Beyaz Saray’da ABD Baş-
evinin, kimin dükkânının kurşunlanacağı
yapılması sözünü aldı. 1950 seçimlerini kazanan
lerden ve Yunanistan’dan alınan sözler okulların ve dinsel kurumların da Türk
Akanı D.Trump’la görüşmesi önce-
belli değil.
Demokrat Parti, iktidara geldikten sonra sözünü
(görüşme tutanaklarına geçen bu sözler kurumlarıyla “eşit işlem” göreceği ve
sinde “Heybeliada (Ruhban) Okulu ile
Peki ne yapılmalı? Aslına konu ülkenin
tuttu. (Ali Nazmi Çora, Fener Rum Patrikhanesi,
ilgili üzerimize ne düşerse biz onu za- de yazılı metin gibi geçerlidir) nedeniy- “Türk kurumlarının bağlı oldukları ya-
yaşadığı ve bir türlü çözülemeyen sosyal Ankara, 2020, s.96) 25 Eylül 1951’de, Milli Eğitim
ten yapmaya hazırız!” diyerek, Heybe- le Patrikhane’nin yüzlerce yıllık eski ay- salara ve yönetmeliklere bağlı tutula-
adaletsizlikle de bağlantılı. Sayısal olarak Bakanlığı Talim Terbiye Dairesi tarafından “Rum
rıcalıklı statüsü sona erdi. Yeni statü- cağı” belirtiliyordu.
liada Ruhban Okulu’nun açılabileceği
Rahipler Okulu Yönetmeliği” onaylandı ve bu ta-
çok dar bir grubu temsil eden zenginlerin
mesajı verdi. yü belirleme hakkı Türkiye’ye bırakıldı.
rihe kadar sadece Türk vatandaşlarının kabul
daha da zenginleşmesi, orta direğin
Patrikhane, Ruhban Okulu
Peki, Heybeliada Ruhban Okulu ne- Türkiye, Lozan Antlaşması sonrasın-
edildiği okula yabancılar da alınmaya başlandı.
yok olup yoksulluk bandına inmesi,
den ve nasıl kapatıldı? Okulun, Fener da Patrikhane’nin siyasi ve hukuki yet-
ve ABD etkisi
Zamanla okuldaki yabancı öğrencilerin sayısı Türk
yoksulların da açlık sınırının en dibine
Rum Patrikhanesi için anlam ve önemi kilerine son verdi. Türkiye’nin istemedi-
3 Mart 1924 tarihli Tevhid-i Tedri- öğrencilerin sayısını geçti. Milli Eğitim Bakanlı-
nedir? Okulun açılmasının önündeki ya-
yerleşmesi bu söz konusu pankartın ği Patrik Meletios Metaksakis ve kad-
ğının 8 Aralık 1950 gün ve 9127/7 ve 2601 sayı-
sat Kanunu ile okullar Milli Eğitim ba-
sal engeller nelerdir?
rosu istifa ederek Türkiye’den ayrıldı. Ye-
öznesi. Ancak caydırıcı önlemlerle de bu
kanlığına bağlandı. Türkiye Cumhuriyeti, lı emriyle Heybeliada Ruhban Okulu “teoloji yük-
Osmanlı döneminde, 1 Ekim 1844’de ni Patriği de Türkiye belirledi. Patrikha-
işin önüne geçilir.
sekokulu” haline getirildi. (Yıldırım, s. 389)
Heybeliada Ruhban Okulu’nu da dev-
Heybeli Ada’daki Umut Tepesinde, Orto-
ne, idari açıdan Fatih Kaymakamlığına ve
Çünkü 1700’lerin sonundaki Paris’le,
let gözetimine aldı. 1930’larda yapılan
doks ruhban sınıfı (din adamı) yetiştirmek
İstanbul Valiliğine bağlandı. İstanbul Va-
Okulun kapatılma süreci
güncel zaman İstanbul’unun polis gücü yasal düzenlemelerle Heybeliada Ruh-
için Heybeliada Ruhban Okulu açıldı.
liliği, 6 Aralık 1923 günü Patrikhane Dini
Heybeliada Ruhban Okulu’ndaki yabancı öğ-
orantılandırılamaz. Ancak birilerinin işini ban Okulu’nda görevli yabancı uyruk-
Kurtuluş Savaşı yıllarında Fener Rum
Meclisine gönderdiği yazıda, Patrik ada-
renci ağırlığı Lozan Antlaşması’ndaki “azınlık
lu öğretim görevlilerine kısıtlamalar ge-
yapmadığı ya da yapamadığı da gün gi-
Patrikhanesi, kendisine bağlı Heybeli-
yının Türk vatandaşı olması ve seçim
okulları”, “yabancı okullar” ayrımına ve “eşit-
tirildi. Türk vatandaşı hocaların istihda-
bi ortada. Gaziantep’ten gelen ve proto-
ada Ruhban Okulu’nu, amacı dışında
sırasında Türkiye’de görev yapması
lik” ilkesine aykırı düşmeye başladı. Yabancı öğ-
mı teşvik edildi. Okula sadece Türk va-
kol görevini eksizsiz sürdüren vali Davut
kullandı; bu okulu Türkiye karşıtı siyasi ve
gerektiğini bildirdi.
renci sayısının Türk vatandaşı öğrenci sayısının
tandaşları alındı. Laiklik ilkesi gereği
Gül’ün dikkatini çekti mi bu pankart bi- askeri bir üs haline getirdi.
çok üzerine çıkması, okulun, azınlık okulu de-
okul daha sıkı biçimde izlendi. Lozan’da,
Mustafa Kemal (Atatürk), 26 Aralık Lozan’da azınlık ve
lemem. Ama danışmanları derhal ayrıntı-
ğil de adeta yabancı okulu durumuna gelme-
Patrikhane’nin siyasi ve hukuki çalışma-
1922’de Paul Herriot’a verdiği mülakat-
lı bir rapor sunmalı sayın valiye. O da va-
sine yol açtı. Ayrıca Fener Patrikhanesi, okul-
yabancı okulları
ları yasaklanmıştı. Dolayısıyla bu tür ça-
ta, Fener Rum Patrikhanesi’nin “fesat ve
kit kaybetmeden İstanbul Emniyet Müdü-
da MEB’in dışında bazı kararlar da aldı. Böyle-
Lozan Barış Antlaşması’nın 37-45. lışmalar, Patrikhane’ye bağlı Ruhban
ihanet ocağı” olduğunu, Hıristiyan halkın
ce okul, Eğitim Öğretim Birliği Yasasına ve
rü Selami Yıldız’ı, 3310 diye anılan Yıldız
maddeleriyle Türkiye’deki azınlıklara Okulunda da yasaktı.
huzur ve refahını bozduğunu belirterek,
Lozan’ın “eşitlik” ilkesine aykırı hareket eden bir
da asayiş şube müdürünü uyarmalı. Bi-
(gayrimüslimlere) uluslararası hukuktaki Patrikhane, 1947’de, sadece 16 yer-
“bu fesat ocağının gerçek yerinin Yu-
kurum haline geldi.
liyoruz ki kolluk gücünün oluşturamadı- azınlık hakları tanındı. Lozan’ın 39.mad- li öğrencisi olan Ruhban Okulu’nun bir
nanistan” olduğunu söyledi. (Hâkimiyeti
Heybeliada Ruhban Okulundaki yabancı öğ-
ğı asayişi halk sağlamaya kalkarsa bu işin desine göre Türkiye’de Müslüman ol- yüksekokula dönüşmesine izin verilme-
Milliye, 2 Ocak 1923)
renci sayısının giderek artması üzerine 1963 yılın-
mayan Türk uyruklu halk, Müslüman olan si için MEB’e başvurdu. Bu istek, İçişleri,
sonu iyiye varmaz. Uyarı pankartıyla baş-
da bir genelge yayınlandı. Bu genelge ile bu okula
Türk uyruklu halkla “eşit”, medeni ve si- Dışişleri ve MEB temsilcilerinden oluşan
Lozan ve Patrikhane
layan eylemler “girilmeyen” sokaklara dö-
kayıt yaptıracak öğrencilere vize verilmesi sonlan-
yasi haklara sahip olacaktı. Antlaşma- bir komisyon tarafından incelenerek red-
Lozan Konferansı’nda, 22 Aralık 1922
nüşürse şaşırmayalım!
dırıldı. (Yıldırım, s.389-390)
nın 40. maddesine göre azınlıklar, gider-
dedildi. Gerekçeli karada “Bu talep her
tarihli alt komisyon toplantısında Türk
Anlık çözüm var mı denecek olursa
Anayasa Mahkemesi’nin 12 Ocak 1971 ta-
lerini kendileri karşılamak üzere, her tür- şeyden önce 16 yerli talebesi bulunan bir
heyeti, Türkiye’nin dinle devleti ayırdığını,
var! Örneğin, CHP’nin yaptığı mitinglerde
rih ve 1971–3 sayılı kararıyla, 1965 tarihli ve 625
lü dinsel ve sosyal kurumlar ile her tür- okul hakkında vaki olduğuna göre evve-
laik devlette, azınlıklara tanınmış ayrıca-
veya Çağlayan Adalet Sarayı’ndaki siyasi sayılı “Özel Öğretim Kurumları Kanunu”nun ba-
lü okullar ve çeşitli eğitim-öğretim ku- la hakiki bir ihtiyaç mahsulü değildir” de-
lıklara ve bu ayrıcalıkları uygulayacak bir
zı maddeleri değiştirildi. Buna göre özel yükseko-
davalarda etten duvar oluşturan çevik
rumları kurup yönetmek ve denetlemek, nilerek eğer ileride gerekirse devlet tara-
kurumun varlığına ihtiyaç kalmadığını be-
kulların, devlet üniversiteleri bünyesine geçmesi-
kuvveti Ümraniye’nin 38 mahallesinde
buralarda kendi dillerini özgürce kullan- fından İlahiyat Fakültesine bir Ortodoks
lirterek, Patrikhane’nin Türkiye’den çıka-
ne karar verildi. Heybeliada Ruhban Okulu’nun
görevlendirmekle işe başlayabilir İstanbul
mak, dinsel çalışmalarını özgürce yap- Kürsüsü eklenebileceği belirtilmişti. (Bkz.
rılmasını istedi. Ancak tüm Müttefik dev-
özel yüksekokul olarak eğitim öğretim faaliyetleri-
erkinin başındakiler! mak konularında “eşit hakka” sahip ola-
Elçin Macar, Cumhuriyet Döneminde İs-
letler, Patrikhane’nin İstanbul’dan çıkarıl-
ne devam etmesini isteyen Fener Patrikhanesi,
caklardı. tanbul Rum Patrikhanesi, İstanbul, 2003)
masına karşı çıktılar. Lozan’daki Türk he-
bir devlet üniversitesi bünyesine girmeyi kabul et-
Lozan Antlaşması’nda, Türkiye’deki II. Dünya Savaşı sonunda ABD Başka-
Servet beyanı! yetinin başkanı İsmet (İnönü), siyasi ve
meyerek okulu kapattı. (1971)
hukuki yetkilere sahip Patrikhane’yi Tür- azınlık okulları, dinsel kurumlar ve sos- nı Truman, Patrikhaneye ilgi gösterme-
Mehmet Şimşek, ekonomiyi toplaya-
yal kurumlar yanında, Türkiye’deki ya- ye başladı. 1949 yılında yeni patrik seçi-
kiye için bir tehlike olarak gördüklerini
Neden karşı çıkılıyor?
mıyor. Bitmeyen kamu açıklarıyla, uygu-
anlattı. Patrikhane’nin Türkiye’den çı- bancı (İngiliz, Fransız ve İtalyan) din, öğ- lecekti. ABD, Metropolit Athenagoras’ın
lanamayan tasarruf genelgesi nedeniy- Bugün, Heybeliada Ruhban Okulu’nun, ge-
karılmasında ısrar etti. Bunun üzerine retim, sağlık ve sosyal yardım kurumla- Patrik seçilmesini istiyordu. Amerikan
nellikle “azınlık hakları”, “din özgürlüğü”, “insan
le ülkenin tüm vergi yükü toplumun yüz-
rının varlığı da –yasalara uymaları ko- yardımını yeni almaya başlayan Türki-
İngiltere’nin de kabul etmesiyle Fransa,
hakları” çerçevesinde “uluslararası teoloji üni-
de 90’ının omuzlarına bindirilmiş durum-
Patrikhane’nin, sadece dini yetkilere sa- şuluyla- tanındı ve “bu kurumlar, ben- ye, Athenagoras’ı Türk vatandaşlığına
versitesi” biçiminde ve doğrudan Patrikhane’ye
da. Yüzde 10’luk paradan para kazanan
hip olması koşuluyla İstanbul’da kalma- zeri Türk kurumları ile tam, eşit bir iş- geçirip Patrik seçilmesini sağladı. Pa-
bağlı olarak yeniden açılması gerektiği iddia edil-
kesime dokunan yok. Servet beyanı için
sını önerdi. Türkiye, 10 Ocak 1923 tarihli
lem görecek ve onlara uygulanan ka- paz Athenagoras, 1949 yılı sonların-
mektedir. Fakat Türk Kurtuluş Savaşı’nda düş-
adım da atmıyor Şimşek ve ekibi. Moto- oturumda, Patrikhane’nin siyasi ve hu- mu düzeni hükümleri ile yasalara ve da ABD Başkanı Truman’ın özel uçağı
mana destek veren Fener Patrikhane’sine bağ-
kuryenin kazandığı paradan vergi alma-
lı Heybeliada Ruhban Okulu, eğitim verdiği yak-
yı akıl ederken İstanbul, Bodrum ve Çeş-
laşık 130 yıllık dönemde, yalnızca ruhban yetiş-
KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK behicak@yahoo.com.tr
me’deki mekânlarda su gibi para har- tirmekle kalmamış, Yunan “Megali İdea”sına da
hizmet etmişti. (Çora, s.123)
cayan; üstelik ödemelerini kredi kartı ve
Bu nedenlerledir ki, Cumhuriyeti kuranlar,
para kartla yapan kesimin peşine düşül-
“bağımsız devlet” anlayışına uygun olarak hem
müyor. Servet vergisi gelmesin ama ser-
Patrikhane’yi hem de Patrikhane’ye bağlı Hey-
vet beyanı gelsin, bildirim yapmayan,
beliada Ruhban Okulu’nu kontrol etmişlerdi.
gelirini saklayan on binlerce kişinin peşi-
Bugün Heybeliada Ruhban Okulu’nun açılma-
ne düşülsün! Örneğin 20 kişilik masaya
masını isteyenlerin belli başlı yasal gerekçele-
1 milyon 125 bin TL yemek faturası ke-
ri şunlardır:
sen balıkçının 1 TL vergi ödemediği nasıl 1. 1923 Lozan Antlaşması azınlıklara “ayrıca-
lık” değil, “eşitlik” sağlamıştır. Okul, bu eşitliğe
ortaya çıktıysa banka hareketleri haya-
aykırı hareket emiştir.
let(!) gelirleriyle para harcayanları da ga-
2. 1924 Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun 403
yet kolay yakalatır!
Sayılı kararına göre Türkiye’de dini eğitim MEB’in
Dipnot: Maliye yol testi veya prototip
görevleri arasındadır. MEB denetimi dışında eği-
otomobillere verilen -vergisiz- T plakalı tim öğretim faaliyeti yürütmek “devletin bağımsız-
lığı” ilkesine aykırıdır.
araçların peşine düştü. Aslında en
3. Türkiye Cumhuriyeti, anayasasına göre “la-
başından beri Türkiye’ye uygun değildi,
ik” bir devlettir. Buna göre dini eğitim veren özel
hatta bir ara Formula 1 pistinin civarında
okul açmak ve yönetmek yasaktır.
cirit atıyorlardı. Bakalım, hangi kiralama
4. Tevhidi Tedrisat Kanununa göre bir özel oku-
şirketlerin canı yanacak ya da geri adım
la alınabilecek yabancı uyruklu öğrenci sayısı,
mı atılacak?
okuldaki Türk vatandaşı öğrencilerin yüzde yirmi-
sini geçmemesi şartıyla MEB tarafından belirlenir.
5. 625 sayılı kanunun 3. maddesinde aske-
ri okullar, dini eğitim ve öğretim yapan özel ku-
1869 - Dünyada ilk kartpostal
rumlar ile emniyet teşkilatına bağlı okulların aynı
ve benzeri özel öğretim kurumları açılamaz.
Avusturya’da basıldı.
6. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, vakıflar ta-
1940 - Einstein Amerikan vatandaşı
rafından devletin gözetimi ve denetiminde yükse-
oldu.
köğretim kurumları açılmasına izin vermiştir. Pat-
ÇİZGİLİK KAMİL MASARACI kamilmasaraci@gmail.com
1956 - Yazar Eflatun Cem Güney, Andersen
rikhane bir vakıf olmadığından yükseköğretim
Masal Ödülü’nü kazandı.
yapması anayasaya aykırıdır.
1988 - Mihail Gorbaçov, Sovyetler Birliği devlet
7. Anayasanın 24. maddesine göre din ve ah-
lak eğitimi ve öğretimi devletin gözetim ve de-
başkanlığını üstlendi.
netimi altında yapılır. (Emre Özyılmaz, Heybeli Ada
1992 - Kadınların da harp okullarına alınmasına
Ruhban Okulu, Ankara 2000, s.133-135; Yıldırım,
ilişkin yasa tasarısı TBMM’de kabul edildi.
s.394)
Fener Patrikhanesi’nin “Ekümeniklik” iddi-
asının ise hiçbir yasal dayanağı yoktur. Ekü-
menikliği kabul etmek, bir anlamda Türkiye’de
İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı
“Ortodoks Halifeliği”nin kuruluşunu kabul et-
İstanbul 05:29 06:54 12:59 16:16 18:54 20:13
mektir. Böyle bir kabul, Lozan Antlaşması’na,
Ankara 05:15 06:38 12:43 16:01 18:39 19:57
laik Cumhuriyet’in devrim kanunlarına ve Türki-
İzmir 05:39 07:00 13:06 16:25 19:02 20:18
ye Cumhuriyeti Anayasası’na aykırıdır.