Katalog

l l Ekonomi: Jale Özgentürk Haber Merkezi: Can Uğur l Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer l Reklam Genel Müdürü İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına l l Eğitim: Figen Atalay Spor: Cumhur Önder Arslan l Yaygın süreli yayın Baskı: İstanbul: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Esra Bozok l ALEV COŞKUN Fotoğraf: Uğur Demir l Yenibosna mh. 29 Ekim Cd. no: 11A/41 Bahçelievler/İstanbul Tel : 0212 454 35 10. Ankara : İleri Basım 28 TEMMUZ 2023 SAYI: 35720 Reklam Yönetimi: Yenigün mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Saracalar mh. 57. cd. no: 21/A Akyurt/Ankara l Sorumlu Yazıişleri Müdürü: Aslan Yıldız Yazıişleri Müdürleri Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık l Tel : 0312 353 29 61. İzmir: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Fatih Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2, 34381 Şişli/İST. l AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel mh. 1199 sok. no:1/7 Sarnıç-Gaziemir/İzmir Tel : 0232 483 96 60. Adana: İleri Basım mat. Amb. Reklam Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 Hakan Akarsu Özgür Soyer Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Levent mh. 1791 sok. no: 33/A Yüreğir/Adana Tel : 0322 346 36 25. e-posta: posta@cumhuriyet.com.tr Uets: 25999 - 15079 - 37611 l Trabzon: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Organize sanayi Bölgesi Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), l Ankara Temsilciliği: Güzeltepe Mahallesi, Abidin Daver Sokak, No: 14 Çankaya/Ankara no: 2 Arsin/Trabzon Tel : 0462 711 40 20. Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Faks: (0212) 251 98 68 Emre Kongar, Şükran Soner, Işık Kansu, Miyase İlknur, Cafer Kurt Bahar Kurşun Tel: (0312) 442 30 50 l Ege Bölge Temsilciliği: Halit Ziya Bulvarı 1352 Sok. 2/3 Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınma- reklam@cumhuriyet.com.tr Pasaport - İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Mine Kırıkkanat, Zülâl Kalkandelen dan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. Herkese Bilim Teknoloji Dergisi’nin katkılarıyla hazırlandı. Dünyanın en eski kenti kabul edilen Çatalhöyük günümüzden daha modernmiş Dokuz bin yıl önce ankara dün kadın erkek eşitti 40 dereceyi gördü. Çatalhöyük’teki insan mOdErn kölE kadınlar: bugün ankara’daki anadolu kalıntılarına yapılan medeniyetleri müzesi’nde zOrla EvlEndirmE Sıcaklıklar düştü korunan “Oturan kadın” analizde erkeklerin ve a taErkil evliliklerde heykelciği, anaerkilliğe işaret kadınların aynı beslenme kadınların sömürülmesi ediyor. heykelcik, dik oturan sağanak yağış geldi devam ediyor. Bunun en biçimlerine sahip olduğu, bir kadını tasvir ediyor, uç versiyonu olan “zorla kollarının altında, muhtemelen içeride ve dışarıda yaklaşık MARMARA, Ege ve Akdeniz Yağmura hazırlıksız yakalanan evlendirme”, Uluslararası leopar olan iki büyük olarak aynı sürede zaman önceki gün rekor sıcaklarla yurttaşlar zor anlar yaşadı. Çalışma Örgütü tarafından kedi, sanki onları ilk kez 2017’de “modern boğuldu. İstanbul’da son 23 Bazı yurttaşlar şemsiye ve geçirdiği hatta cinsiyetler bu kadın köleliğin bir biçimi” olarak yılık sıcaklık rekoru kırıldı. elindekilerle korunmaya evcilleştirmiş arasındaki boy farkının belirlendirildi. Son tahminler, Termometreler 44 dereceyi çalışırken, bazıları ise gibi dümdüz bile çok az olduğu dünya çapında 22 milyon gösterdi. Çarşamba günü binaların kenarlarına sığındı. ileriye insanın zorla evlendirildiğini sıcaktan kavrulan megakent Sıcaklık 24 dereceye kadar bakıyor. gözler önüne serildi. gösteriyor. Ataerkil devletler, dün bambaşka bir hava düştü. İstanbul’da bugün nesiller boyunca cinsiyetçi BAtuhAn SARIAc n yaşadı. Sıcaklık aniden etkisini yitirecek olan yağışlar düzeninin normal, hatta doğal düştü, özellikle şehrin kuzey Karadeniz Bölgesi’ne geçiş (batusarican@gmail.com) görünmesine yol açarken bu kesimleri bulutlandı. Balkanlar yapacak. İstanbullular dün sosyal normlar, “kadınların üzerinden gelen soğuk hava, rahat bir nefes alırken başkent ğitimden iş dünyasına şefkatli ve besleyici olduğu Marmara ve Trakya’da rahat Ankara 40 derece sıcaklıkta birçok yansımaları ve erkeklerin doğuştan şiddet bir nefes aldırdı. İstanbul bunaldı. Ankaralılar klimalı yanlısı ve savaşa uygun Eolan cinsiyet eşitsizliği, ve Edirne’de öğleden sonra ortamlarda serinlemeye olduğu” fikri de dahil olmak günümüzün en büyük sağanak yağış etkili oldu. çalıştı. l DHA üzere günümüzün toplumsal problemlerinden biri. Öyle cinsiyet kalıp yargıları haline ki Birleşmiş Milletler’e geliyordu. göre cinsiyet eşitsizliği ile açlık-yoksulluk arasında ErkEklEr iÇin dE kötü bile neden-sonuç ilişkisi insanları toplumsal cinsiyet Doğum var. Bunun temelinde de rollerine hapseden ataerkillik, ataerkillik (patriyarki) bugün sadece kadınları değil ?? kontrol ilaçları yatıyor. birçok erkeği de dezavantajlı “Erkeğin üstünlüğü” duruma düşürüyor. Çünkü kadınlar için fikrine dayanan ve “babanın ataerkilliğin ana motivasyonu, yönetimi” anlamına da gelen aileden ziyade yalnızca en Çatalhöyük’teki izler büyük sOru: nEdEn ? ‘lüks’ oldu tepedekilere, yani toplumun “ataerkil” kavramı, kadın ve Bilim insanları, “dünyanın seçkinlerine hizmet etmek erkek arasındaki cinsiyet antr OpOl Oglar ve en eski şehri” olarak da olarak karşımıza çıkıyor. eşitsizliğini yapılandıran filozoflar, tarıma geçişin, Bugün dünyanın dört bir tanımlanan 9 bin yıllık politik, sosyal ve ekonomik erkekler ve kadınlar ihtiyacını karşılayamadığını yanında vuku bulan toplumsal MERVE KILIÇ / EYLÜL AKSOY geçmişe sahip Çatalhöyük’te, sistemlere gömülü bu arasındaki güç dengesindeki cinsiyet eşitliği hareketleri, söyledi. Özkor, “Kondom, tüm arkeolojik kalıntıların “eşik noktası” olup ilişkiler, inançlar ve değerler Cumhurbaşkanı kararı insanların yüzyıllardır ataerkil doğum kontrol hapı, işaret ettiği cinsiyet eşitliğine olamayacağını irdeliyor. toplumlarda yaşamakta ile tıbbi ilaçların fiyatlarının sistemi olarak karşımıza ertesi gün hapı, RİA Çiftçiliğin doğuşuyla erkekler, dikkat çekiyor. olduğu toplumsal gerilimin yükselmesi cinsel sağlık (sprial) gibi korunma çıkıyor. Bu görüş, “doğanın kadının özgürlüğünü de Çatalhöyük Araştırma belirtileri olarak karşımıza ürünlerini de etkiledi. yöntemlere erişimin ilkelerine” dayandırılsa da kısıtlamaya başlıyordu. çıkıyor. Bazılarının gözünü Projesi’ni 2018’e kadar Birçok üründeki fiyat artışı kısıtlı olması ve ücretsiz aslında böyle bir dayanak Bununla ilgili sorun, korkutsa da doğamızda raflardaki etiketlere de yöneten Stanford şekilde sağlanmaması yok! Primatlar dünyasında kadınların her zaman ataerkilliğe karşı mücadeleye yansıdı. Zamların kadınların sağlığını Üniversitesi’nden arkeolog bile bu, yok denecek kadar tarım işçiliği yapmaya engel olacak hiçbir şey ardından piyasada yaygın olumsuz etkilemektedir Ian Hodder, “Çatalhöyük’te mahkûm edilmesi olarak nadir bir fenomen. New yok. İnsanlar tarafından şekilde kullanılan ve ertesi ve istenmeyen gebeliklere yapılan insan kalıntıları karşımıza çıkıyor. Antik oluşturulan bir toplum, Mexico Üniversitesi’nden gün hapı olarak bilinen neden olmaktadır” Yunan ve Roma’dan kalan analizi, erkeklerin ve yine insanlar tarafından antropolog Melissa Emery ilacın yıl başındaki fiyatı 313 dedi. Genel Sağlık-İş kalıntılarda, mısır biçen yeniden oluşturulabilir, tıpkı kadınların aynı beslenme Thompson’ın gözlemlediği lirayken zammın ardından Başkanı Derya Uğur ise kadın tasvirleri ve çobanlık Çatalhöyük’te olduğu gibi biçimlerine sahip olduğunu, 416 liraya kadar çıktı. üzere primatlarda nesiller “Yurttaşlarımız bu doğum yapan genç kadınlara ilişkin cinsiyet eşitliği yeniden tesis içeride ve dışarıda yaklaşık kontrol malzemelerini arası aile ilişkileri babalar hikâyeler var. Birleşmiş edilebilir. olarak aynı sürede zaman Fiyatlar yükseldi eczaneden almaya Milletler verileri, bugün bile tarafından değil, anneler kadınların dünyanın tarımsal Aile planlaması hizmetleri kalktığında 1 aylık enjeksiyon geçirdiklerini ve benzer aracılığıyla organize ediliyor. işgücünün neredeyse yarısını kapsamında aile sağlığı 233 TL, devletin dağıttığı KaynaKlar işler yaptıklarını gösteriyor. Biyologların, en oluşturduğunu gösteriyor. merkezlerinde (ASM) doğum kontrol hapları https://www.unwomen. Cinsiyetler arasındaki boy yakın genetik primat Dünyanın dört bir yanındaki ücretsiz dağıtılan kondom, için 228 TL, bir diğer oral org/en/news/in-focus/ farkı bile çok az...” diyor. akrabalarımızdan bonobo işçi/çiftçi sınıfı kadınlar ve doğum kontrol hapları, kontroseptif (doğum commission-on-the-status-of- Ancak Çatalhöyük’te bu maymunlarında, türün köleleştirilmiş kadınlar, her aylık ve üç aylık enjeksiyon kontrol hapı) için 251 TL women-2012/facts-and-figures yaşam tarzı sonsuza kadar erkekleri daha iri olmasına zaman ağır işlerde çalışıyor. gibi malzemelerde de ödemek zorunda bırakılıyor” https://www.bbc.com/ devam etmedi ve binlerce ABD’li tarihçi Gerda rağmen anaerkilliğin hâkim birkaç yıldır tedarik ifadelerini kullandı. Lerner’in de belgelediği future/article/20230525-how- yıl içinde sosyal hiyerarşi olduğunu keşfetmesinden beri sorunları yaşanıyor. gibi kadınların liderlik did-patriarchy-actually-begin de insanlardaki ataerkilliğin kalıpları, modern Avrupa, Kadınlar “ücretsiz” alması bakanlık el atmalı dünyasından yavaşça https://www.sciencedirect. gereken doğum kontrol tek başına doğal ilkelerle Asya ve Orta Doğu’yu Uğur, “Tüm bu kaybolup, anneliğe ve ev işleri com/topics/social-sciences/ ürünlerine şimdi yüksek olumsuzluklar içinde açıklanamayacağı kabul kapsayan bu geniş bölgeye için eve itildiğini gösteriyor. patriarchy meblağlar ödemek zorunda istenmeyen gebeliklerin ediliyor. yavaş yavaş sızdı. kalıyor. Fiyatlardaki artış artmasından endişe ise özellikle istenmeyen ediyoruz. Kondom gebeliklere ve cinsel yolla yokluğunda cinsel yolla Ünlü tabloya dijital sergide bakmak bile ruh halini değiştiriyor bulaşan hastalıklara bulaşan hastalıkların davetiye çıkarıyor. Özellikle artması da kaçılmaz kadınların yaşadığı zorlu olacak” diye konuştu. durumu Cumhuriyet’e Aile planlaması değerlendiren Cinsel Sağlık sanat, internette de kapsamında kullanılan Kendinden ve Üreme Sağlığı Hakları malzemelerde tedarik Platformu (CİSÜ) Platformu sorunları yaşanmasının ilaçlı diKişler üyesi Türkiye Aile Planlama toplum sağlığı için tehdit Vakfı (TAPV) Program oluşturduğunu vurgulayan mutluluk veriyor binlEr CE yıl önce geliştirilen Koordinatörü Deniz Özkor, Uğur, “Sağlık Bakanlığı’nın ameliyat iplerinden ilham doğum kontrol ürünlerine bir an önce bu konuya alan araştırmacılar, dokuyu viyana Üniversitesi’nde katılımcı sayısını artırarak gelen zamlarla 1.6 milyon öncelik vermesi ihtiyaçtan yerinde tutmanın yanı sıra yapılan araştırmada 240 tekrarladılar. Tekrarlanan kadının aile planlaması da öte zorunluluk” dedi. iltihaplanmayı saptayıp ilaç katılımcı Claude Monet’nin araştırma, sonuçların salımı yapabilen “akıllı” ipler “Nilüferler” tablosunu akıllı değişmediğini gösterdi. geliştirdi. Antik Romalılar telefon, dizüstü bilgisayar telefonda etki daha az tarafından kullanılan katgüt ve PC’ler aracılığıyla dijital iplerine benzer şekilde hayvan sergide izledi. İki dakika Araştırmadan çıkan diğer Twitter, 16 yıllık Ukraynalı vekile dokusundan elde edilen bu ipler, içinde ruh hali değişti... bir sonuçta, sanatın olumlu hesaba el koydu Maldivler baskını ilaç taşıyan hidrojellerle kaplı. Fransız ressam Claude etkisinin akıllı telefonda t wıttEr, logosunu ve ukrayna Özel Servisi Monet, 1899 yılında zayıfladığı. Araştırmacılar iltihaplanmayı önlüyor (SBU), bu ay Maldivler’de bir Giverny’deki bahçesindeki bunu telefonun küçük adını “X” harfine çevirdiğini ruh hali önemli ölçüde düzeldi. otelde ailesiyle tatil yaptığı Bu ipler vücudun herhangi gölette bulunan Japon ekranına bağlıyorlar. Büyük duyurmuş ve platform tespit edilen Ukrayna Bu insanların sanatın iyileştirici bir yerindeki yaraları veya köprüsünü resmetmişti. ekranda izlenen tablolar daha üzerinde birçok değişiklik milletvekili Yuriy Aristov’un etkisinden, müzeye gitmeden cerrahi kesikleri iyileştirmek için Monet’nin pembe sarı ve beyaz etkili oluyor. Yeni teknolojiler, yapmıştı. Son olarak evine baskın düzenleyerek de yararlanabilecekleri kullanılabilecek. Uygulandığı nilüferleri, empresyonizmin en sanatın daha önce bulunmadığı şirket, kullanıcı adı “X” arama yaptı. Aramada anlamına geliyor. bölgede iltihaplanma olasılığını bilinen örneklerinden biridir. yerlerde olmasına izin verirken olan 16 yıllık bir hesaba Maldivler’e seyahat ettiğine azaltmak için hücrelerden Avusturya’daki Viyana kişilerin kendilerini daha iyi el koydu. Hesabın sahibi ilişkin damgalar içeren ilk koronada denendi arındırılmış domuz dokusundan Üniversitesi’nde yapılan son bir hissetmelerini de sağlıyor. Son San Fransisco’da Orange Aristov’a ait pasaport Computers in Human üretilen yeni akıllı ipler mevcut araştırmaya göre 240 katılımcı, çalışma, dijital sanat eserlerine Photogtaphy’nin kurucu bulundu. SBU, Aristov’un Behaviour adlı dergide çıkan katgüt ipleri kadar dayanıklı ve İngiltere Londra’daki Ulusal bakmanın, bir müzeyi ziyaret ortaklarından Hwang ilk olarak 3 günlüğüne araştırma yazısında konuyla geleneksel iplere kıyasla daha Galeri’ye ait olan dünyaca ünlü etmekle eşdeğer olup olmadığını konuyla ilgili “Twitter Polonya’ya gittiğini, daha ilgili ilk araştırma aslında az bağışıklık tepkisi oluşturuyor. tabloyu akıllı telefonda, dizüstü yanıtlayamıyor. Bu konudaki tarafından gönderilen bir sonra Maldivler’de tespit koronavirüs pandemisi sırasında bilgisayarda ve PC’lerde Google çalışmalar devam ediyor. e-posta ile kullanıcı adımın edildiğini bildirdi. Aristov, https://news.mit. gerçekleştirilmiş ve geçen yaz Arts and Culture tarafından değiştirildiğini öğrendim” olay sonrasında istifasını edu/2023/engineers-design- how online art viewing can yayımlanmıştı. Araştırmacılar düzenlenen etkileşimli bir diye konuştu. sundu. sutures-drug-delivery- impact our well-being, science şimdi aynı araştırmayı, inceleme sergide izlediler. Sadece iki inflammation-0516 magazine, 2.05.2023. yöntemini iyileştirerek ve dakika sonra katılımcıların