Katalog

EKONOMİ 25 EYLÜL 2022 PAZAR11 Etik ve İtibar Derneği ile İ.Ü. Teknoloji Transfer Merkezi, Türkiye’nin fotoğrafını çekti Yurttaş şeffaflık arıyor İnsansız iş mi, Araştırmaya göre demokrasinin yolsuzluklar üzerinde işsiz insan mı? adeta bir denetim mekanizması gibi çalıştığı ve daha güvenli bir ekonomik çevre oluşturduğu görülüyor. on dönemde yaygın bir anlayış ve bunun etrafında yoğunlaşan bir tik ve İtibar Derneği (TEİD) ile yümeyi yüzde 1.5 azaltırken yüzde Startışma var. Yurdumuzda işsizlik sorunun olmadığı, isteyen herkes için İstanbul Üniversitesi Teknoloji 1’lik azalış yüzde 1.8 artırıyor. Ay- işin hazır olduğu, biraz da siyaset yap- ETransfer Merkezi’nce bir Ar-Ge rıca demokrasideki yüzde 1’lik bir manın getirdiği bir yaklaşımla pompala- projesi olarak hayata geçirilen “Etik değişme ekonomiyi ortalama yüzde nıp duruyor. ve Ekonomik Etkiler 2022 Araştır- 1.2 etkiliyor. Esasında bu yaklaşım doğru değil. ması”, hem toplumun beklentileriy- Öte yandan araştırmanın mevcut Değil ve birçok açıdan da yanıltıcıdır. Bu le ilgili çarpıcı sonuçlar hem son 40 ekonomik durumla ilgili detay so- gerçekdışı düşünce tarzı tam anlamıyla yıllık ekonomik verilerin ilgi çekici nuçları da çarpıcı. Örneğin “Mer- bu fikre sahip olan politika yapıcıları ta- detaylarını ortaya koydu. kez Bankası’nın politika faizi ile ilgi- rafından uygulamaya konulan ekonomi politikaları düşünüldüğünde de kısa ve li uygulama ve dönemsel açıklama- Merkez Bankası detayı orta vadede içinden çıkılamayacak so- larını doğru buluyorum” şeklindeki runların da temelini oluşturur. Araştırma kapsamında en dikkat bir yoruma, anket katılımcılarının Şimdi nereden çıktı bu konu ve ne- çeken sonuçlardan biri “ku- yüzde 22.5’i “kesinlikle katıl- den bu kadar önemli ki sorusunu hep rumda aranan özellikler”le mıyorum”, yüzde 26’sı “ka- beraber sormalıyız. ilgili oldu. Buna göre tılmıyorum” şeklinde ya- Toplantıya (soldan sağa) TÜSİAD’ın eski başkanlarından Erol Bilecik, Süleyman Sönmez, Sormalıyız zira artık iş var, iş beğen- Orhan Turan, DİCLESİFED Başkanı Kemal Bilim, Mardin OSB Başkanvekili Nasır Duyan. yüzde 29.6’lık oranla nıt veriyor. “Ne katılırım miyorlar yaklaşımının daha ayrıntılı in- “şeffaflık” bir kurumda ne katılmam” diyenlerin celenip ekonomik değerlerle birleştiril- aranan en önemli özel- mesi gerekir. oranı da yüzde 36.9. Ay- Esasında pandemi sonrasında küre- lik olarak karşımıza çı- rıca ülke içerisindeki fi- REEL KESİM KREDİ BULMAKTA ZORLANIYOR sel üretim kaybının tekrar yerine kon- kıyor. Bunu yüzde 29.1 yat artışları üzerinde kü- ması için inanılmaz derecede işgücü ta- ile “dürüstlük”, yüzde resel politikaların etkili ol- ürk Girişim ve İş Dünyası Kon- vadeli plan yapmayı, kısa vadeyi tah- Aslı Ertekin lebi olduğu çok açık bir şekilde görül- Tfederasyonu (TÜRKONFED) ve min etmekte bile zorlanıyoruz. Bu ko- 22.6 ile “adil olma”, yüzde duğu düşünülmüyor. müştür. Bu hem ülkemizde hem de di- TÜSİAD’ın “Anadolu Buluşmaları”nın şullar yatırım yapma imkânını da sı- 21.1 ile ”doğruluk”, yüzde 20.3 ğer gelişmekte ve gelişmiş ülkelerde or- ikinci etkinliği dün Mardin’de düzen- nırlıyor.” Turan ayrıca, Merkez Banka- ‘Kayıpları önlemeliyiz’ ile “sorumluluk” ve yüzde 20.2 ile taya çıkmış yeni iş alanlarını da berabe- lendi. sı faizi ile kredi faizleri arasındaki bağ- “hesap verebilirlik” izliyor. Sonuçları yorumlayan TEİD Yö- rinde getirmiştir. Burada konuşan ve vizyonlarının lantının koptuğunu, reel kesimin kredi Yine araştırmaya göre demokra- netim Kurulu Başkanı Aslı Ertekin, Bu süreçte ihracat arzı ve ithal talebi “Herkes için refah, ilerleme ve kalkın- bulmakta zorlandığını söyledi. ile şekillenen yeni üretim mekanizma- sinin yolsuzluklar üzerinde adeta şu vurguyu yaptı: “Dünya Ekono- ma” olduğunu belirten TÜSİAD Yöne- sı, navlun ve diğer ulaştırma bedelleri- bir denetim mekanizması gibi çalış- mik Forumu’na göre yolsuzluk ve tim Kurulu Başkanı Orhan Turan enf- Yoksullaştıran büyüme ni de oldukça yukarılara taşımıştır. Bu tığı ve daha güvenli bir ekonomik etik dışı davranışlar dünya gene- lasyonun yüksek olduğu bir ekonomi- TÜRKONFED Yönetim Kurulu Başka- son etkiden dolayı ülkelerin ithal talep- çevre oluşturarak doğrudan yaban- linde iş yapma faaliyetini yüzde 10 nin ne hane halkına, ne reel kesime, nı Süleymen Sönmez de, şuna dikkat leri daha yakın (komşu) ülkelere kaymış cı yatırımları artırdığı görülüyor. Bu artırıyor. Bu kadar yüksek bir kay- ne finans sektörüne fayda sağlamaya- çekti: “Yüksek büyümenin toplumsal ve bu durumda hızlı üretim ayarlaması kapsamda son 40 yıllık verilere gö- bın önlenmesi için toplumun tüm cağını hatırlatarak şöyle konuştu: “Ha- refah yaratması beklenirken, gelir da- yapan ülkeler bizde olduğu gibi ihracat- ne halkının alım gücündeki şiddetli dü- re doğrudan yabancı yatırımlarda- kesimlerinin eşgüdümlü ve karar- ğılımında yaşanan adaletsizlik ülkemi- larını artırmıştır. şüş, zamanla tüm ekonomiye sirayet zin öncelikli sorununun enflasyon ol- ki yüzde 1’lik artış Türkiye ekono- lı bir şekilde çalışması gerekiyor. Buraya kadar olanı sürecin üretim tarafı... eder. Büyümenin sağlıklı sürdürüleme- duğunu gösteriyor. Özellikle gelişmek- İlgili üretimi gerçekleştirecek sermaye misindeki büyümeyi ortalama yüz- Etik karar alma mekanizması, ya- diği, oldukça uzun zorlu ekonomik dö- te olan ülkelerde bir kalkınma sorunu girdisi, ayarlansa bile işgücü yani insan de 8.8 artırırken, yüzde 1’lik azalış şayan, öğrenilen, öğretilen ve sü- nemlere sebep olur. Öte yandan aynı tarafındaki girdide pek de anlaşılama- olarak gördüğümüz yüksek enflasyon, yüzde 6.3 küçültüyor. Yine enflas- rekli gelişim gösteren bir kavram.” sıkıntılı durum bugün reel kesim için yan gelişmeler olmuş, iş ve işgücü bir- yoksullaştıran bir büyüme yaratıyor.” yon oranındaki yüzde 1’lik artış bü- l Ekonomi Servisi de geçerli. Bir taraftan bırakınız uzun biriyle tam anlamıyla bir araya geleme- l Ekonomi Servisi mişlerdir. Bu konuya yazılarımızda sık- lıkla değinmiş ve konunun “işgücü ayar- lama maliyeti” tarafını vurgulamıştık. AĞUSTOSTA 6.3 MİLYON İş mi az, yoksa? Turizmde 2019 yılını Ekonomide kriz ve diğer fonksiyonel kırılmalar sonucunda tekrar işlerin yo- yakalamaya az kaldı luna sokulması sürecinde girdileri (ser- ültür ve Turizm Bakanlığı’nın dün maye, işgücü, teknoloji gibi) bir araya Kaçıkladığı verilere göre, Ağustos getirmek oldukça zahmetlidir. 2022’de geçen yılın aynı ayına kıyas- Tüm dünya aslında bu sorunu derin- la Türkiye’ye gelen yabancı ziyaret- den yaşıyor. çi (turist) sayısı yüzde 58.32 artışla 6 Biz de... Pandemi süresince ağır bir yara alan milyon 304 bin 443 kişi oldu. İlk sekiz üretimde en çok da çalışan faktörü etki- ayda ise yüzde 108.48 artışla 29 mil- li olmuştur. Pandemi ertesinde hatırı sa- yon 334 bin 652 kişiye ulaşıldı. Ancak yılır oranda bir grup insan işe dönme- küresel Covid-19 salgını öncesi döne- miş, emekliliğini istemiş ya da işinden mi ifade eden 2019 yılında ise bu sa- ayrılıp bir kenara çekilmiştir. yılar sırasıyla 6 milyon 307 bin 508 ki- Çalışmanın getirdiği kazanç ve onun şi ve 31 milyon 1394 kişiydi. sağladığı rahatlık yanında bir de bunun Yine verilere göre, Ağustos 2022’de aksi yönünde hareket eden nedenlerin Türkiye en çok turist 858 bin 265 ki- doğal sonucudur bu ayrılmalar. Birey- şiyle Almanya’dan geldi. Bu ülke- Girdi maliyetleri nedeniyle üreticiler damızlıkları kesime gönderiyor ler toplam çalışma sürelerinde çalışma- yi 806 bin 505 kişiyle Rusya, 550 bin ya ayırdığı zamanı iki yönlü analiz eder. 156 kişiyle İngiltere izledi. Çalışarak elde ettiği kazanç ve çalışma l Ekonomi Servisi saatlerindeki gönüllü azalma ile hayatı- na kattığı değerin karşılaştırması ile olur Süt krizi kapıya dayandı bu analiz. Eğer ikincisi daha ağır ba- sarsa işgücünden çıkmaya kadar giden yolu açılır çoğu zaman. CEMİL CİĞERİM nin ileride süt üretiminde kriz doğu- Örneğini daha çok gelişmiş ülkelerde racağını vurgulayan Beyzat, alınması Destek için yeni gördüğümüz bu durum biz ve bize ben- iraat Mühendisleri Odası (ZMO) Sam- gereken önlemleri ise şöyle sıraladı: zer ülkelerde ise farklı bir şekille ortaya Zsun Şube Başkanı Havva Yurdunuse- çıkmaktadır. Pandemi döneminde geçi- başvuru sistemi ven Beyzat, süt üreticisinin girdi fiyat- Sürdürülebilir gelir ci olarak memleketine dönen fakat ar- larına yenik düştüğünü belirtti. “Önceliğimiz yem başta olmak üze- arım ve Orman Bakanlığı’nın “Çiğ tan yaşam maliyetleri nedeniyle tekrar Bu maliyetler nedeniyle üreticile- TSüt Desteği ve Süt Piyasasının re girdilerdeki fiyat artışlarına yö- büyük kentlere dönme gücüne sahip KOMŞU YİNE YOLLARDA Düzenlenmesi Uygulama Tebliği’nde rin damızlıkları kesime gönderdiği- olamayan çok işgücü bu grubun sade- nelik etkili tedbirlerin hayata geçi- Değişiklik Yapılmasına Dair ni, ayrıca ellerinde tuttukları hay- ce bir kısmını oluşturur örneğin. rilmesi, damızlık hayvan kesimleri- Edirne’ye bu kez Tebliği”, dünkü Resmi Benzer etkilerden dolayı iş ile çalışa- vanlara verdikleri fabrika yemi- nin durdurulması, üreticilere sürdü- Gazete’de yayımlana- nın buluşamadığı birçok örneği tartış- ni azalttıklarını, bu nedenle denge- rülebilir gelir sağlanması, tüketiciye kışlık için geldiler rak yürürlüğe girdi. mak mümkündür ama bunun yapısal bir li beslemenin zorlaştığını ifade eden ise ulaşılabilir fiyattan gıda sağlaya- Buna göre her kırılmadan kaynaklandığını bilmek ve ulgaristan’da Bağımsızlık Günü ta- Beyzat, “Asıl tehlike de işte burada cak politikaları hayata geçirmek ol- türlü denetim ve so- planlamayı ona göre yapmak gerekir- Btilinin hafta sonu ile birleştirilme- başladı. Dengesiz beslenmeye malıdır. Üretimin devam etme- ruşturma nedeniy- ken “İş var, iş beğenmiyorlar” tarzındaki siyle Bulgar turistler alışveriş için bağlı olarak damızlık hayvan- si için ya çiğ süt fiyatları artı- le Bakanlık Süt Kayıt basit yaklaşımlarla sorunu öteleme gay- Edirne’ye akın etti. Bulgarların yanı larda besleme hastalıkları ve Sistemi’ne (BSKS) ve- rılmalı ya da yem fiyatlarını retlerini görüyoruz çoğunlukla... sıra Yunan turistler ve yanı sıra çev- ri giriş yetkisi iptal edilen üretici/ Böyle giderse hem işsiz insan hem üremeye yönelik sorunlar art- düşürmeye ve kontrol etmeye re illerden gelen vatandaşlar da kışlık yetiştirici örgütlerine üye yetiştirici- de insansız iş kavramını daha çok ko- maya başladı. Bu hayvanlar yönelik tedbirler alınmalı. ürünlere ilgi gösterdi. Bulgaristan’da ler, çiğ süt destekleme başvuruları- nuşacağız. damızlık vasfını yitirmeye Çiğ süt desteği ödemeleri Türklerin yoğun olarak yaşadığı Kır- nı başka bir örgüt ya da il-ilçe mü- Not: “İnsansız iş ve işsiz insan” yakla- başladı” dedi. erkene çekilmeli.” caali kentinden gelen Deniz Çer- dürlüklerinden yapacak. şımı Nicholas Eberstadt’ın Men Witho- Damızlıkların kesimi- kez, “Burası gayet uygun. Malum Av- l SAMSUN ut Work: Post-Pandemic Edition (2022) Havva Beyzat ro yüksek olduğu için burada top- kitabında ayrıntılı bir şekilde tartışılmıştır. tan alışveriş yapabiliyoruz. 500 Av- ro bozdurduğumuzda bir bagaj doldu- rup dönebiliyoruz” dedi. Esnaf Metin ‘Ette alım fiyatı 2 lira artırılacak’ Reze, “İşlerimiz hareketlenmeye baş- arım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, şına 2 lira artırılacaktır. Prim ve des- 0850’li hatların yetkisiz ladı. Bundan sonra da inşallah böyle TKars’ta düzenlenen “Tarım Sektör teklerle birlikte dana karkasın kilog- devam eder” diye konuştu. Temsilcileri Toplantısı”nda çiftçilerle ramını 94 liraya satan besiciler, bu ar- kullanımı engellenmeli buluşurken yaptığı konuşmada karkas tış ile birlikte 96 liraya satabilecekler- erbest Telekomünikasyon İşletmecileri Der- KISA... KISA... KISA... maliyetleri ve piyasadaki fiyat geliş- dir. Küçükbaş hayvancılıkta ise mera Sneği (TELKODER) Başkanı Halil Nadir Te- melerinin Et ve Süt Kurumu tarafından dönüşleri başlamak üzeredir. Bu kap- berci, yurttaşı rahatsız eden en önemli sorun- n İnsan Kaynakları Meslek sürekli takip edildiğini belirtti. Bu kap- samda da kuzu karkas alım fiyatlarımı- larından birinin yetkisiz kişilerce yapılan ara- Derneği (İKMD), ilk temsilciliğini samda yeni alım fiyatlarına ilişkin bilgi zı 2 lira artırıyoruz. Böylece, kuzu kar- malar olduğunu belirtti. Teberci, “Bu aramala- İstanbul’da açtı. İKMD Yönetim Türkiye’de embriyo transferinden ilk kez veren Kirişci, şöyle konuştu: kasın kilogram alım fiyatı 90 liradan rın bir kısmının 0850’li hatlardan yapılıyor ol- Kurulu Başkanı Mustafa İskifoğlu doğan Beefmaster ırkı buzağılar tanıtıldı. “Dana karkas alım fiyatlarını kilo ba- 92 liraya çıkmaktadır.” l AA ması bu numaraların güvensiz olduğu hissini “Özel sektörde son dönemde bozu- uyandırıyor. Kullanıcılar bu numa- lan ücret dengesini yeniden tesis ralardan gelen aramaları açmıyor etme sorumluluğumuz var” dedi. hatta bu numaradan arandığını n Türkiye Madenciler Derneği Metaverse 5 trilyon dolara koşuyor görür görmez engelliyorlar. Yönetim Kurulu Başkanı Ali Bu nedenle bu numarla- Emiroğlu, dünya genelinde “so- önetim danışmanlığı firması cilerin yüzde 79’unun bir şeyler sa- rın itibarının korunması için rumlu madencilik” ilkelerini do- YMcKinsey&Company, metaversele tın aldığını, yöneticilerin yüzde 95’i BTK’nin sektörün sağlıklı ge- kuz ülkenin kabul ettiğini, bunlar ilgili rapor yayımladı. metaverse’ün endüstrilerini olumlu lişmesi ve tüketicileri gözet- arasında Yunanistan, Brezilya ve 3 bin 400’den fazla tüketici ve etkileyeceğini düşündüğünü göste- mesi adına bu sürecin hu- Avusturalya’nın da olduğunu be- 450 üst düzey yöneticiyle ankete gö- riyor. Beş yılda kurumsal gelirin yüz- kuksal çözümü için de lider- lirterek “Bu sisteme katılan 10’un- re metaverse, 2030’a kadar küre- de 15’inden fazlasının metaverse’den lik etmesi değerli olacak” cu ülke olabiliriz, bunun üzerinde Tüketicilerin üçte ikisi, insanlarla bağlantı kurma- sel çapta 5 trilyon dolarlık etki ya- geleceğine inananlar yüzde 25’i bul- Nadir Teberci da metaverse’ü kullanmaktan heyecan duyuyor. dedi. l Ekonomi Servisi çalışıyoruz” dedi. ratacak. Anket, platformdaki tüketi- du. l Ekonomi Servisi