Katalog

24 EYLÜL 2022 CUMARTESİ 8 dishab@cumhuriyet.com.tr DIŞ HABERLER Rus birliklerinin Ukrayna’da işgal ettiği bölgeler için BM raporu yayımlandı KUZEYDEN NOTLAR Savaş, Kore Savaşı’na benzer mi? usya’nın Ukrayna’da işgali al- lar kullanmasının önünü açabilecek. tında bulundurduğu dört il- Bunun yanında Rusya’ya bağlanma- Rde (Donetsk, Lugansk, Zapo- sı söz konusu olan illerin bir bölü- rojye, Herson) Rusya’ya bağlan- mü, kısmen Rus yönetimi kısmense ma referandumları düzenleniyor. Ukrayna denetimi altında. Mesela, Raporda “Ziyaret et- Oy verme işlemine dün başlandı. Donetsk ilinin yüzde 55’i Rus, yüzde tiğimiz bölgelerde yük- Oylamanın salı gününe kadar de- 45’i Ukrayna denetimi altında bulu- vam etmesi bekleniyor. Rusya’nın nuyor. Zaporojye’nin ise yüzde 60’ı sek sayıda infazla kar- denetimi ve inisiyatifiyle gerçekle- Rus, yüzde 40’ı ise (il merkezi de şılaştık” denildi. şen referandumlardan “Rusya’ya dahil olmak üzere) Ukrayna deneti- bağlanmaya evet” sonucunun çı- minde. Şimdi bu referandumun so- usya’nın Ukrayna işgaliy- kacağını tahmin etmek zor değil. nuçlarına dayanarak Rusya, Zapo- le Birleşmiş Milletler’in Rusya’nın buna dayanarak bu böl- rojye il merkezini de “işgal altındaki R(BM) savaş suçları soruş- geleri kendi topraklarına kattığını Rus toprağı” ilan edip ağır silahlarla turmasında ilk ayrıntılar ortaya açıklaması (ilhak etmesi) ise mü- buraya yüklenebilir. çıkıyor. BM’ye bağlı Bağımsız zakere umutlarına tamamen nok- tayı koyan ve savaşı daha da şid- Rusya sert adım attı Uluslararası Ukrayna Araştır- detlendiren bir gelişme olur. Rus lider Vladimir Putin, işgal al- ma Komisyonu, Rusya ile sava- tındaki topraklarda Rusya’ya bağ- şın sürdüğü Ukrayna’da savaş Hainlik tehdidi lama referandumu düzenlenme- suçları işlendiğini söyledi. Buraların ilhakı öncelikle müza- sine daha mesafeli yaklaşıyordu; Soruşturma komisyonu Baş- kere masasını devirmek demek ola- fakat hem “şahin” kesimin ısrarı kanı Erik Mose ilk incelemeler cak. Nitekim Ukrayna Devlet Baş- hem de savaşın Kremlin yönetimi- sonucunda vardıkları geçici so- kanı Volodimir Zelenski, daha ön- nin istediği şekilde gelişmemesi ve Ukrayna’daki ayrılıkçı Donetsk bölgesindeki askerler, nuçları bugün sözlü olarak ka- ceden Rusya’nın buralarda referan- Batı’nın her alanda Rusya’nın üze- sandık çevresinde silahla bekleyerek oy kullandı. dum yapması durumunda barış gö- rine gelmesi onu daha sert adım- muoyuyla paylaştı. Mose “Ko- rüşmelerinin tamamen sona erece- lara zorladı. ABD, Kafkasya’da da misyon, topladığı kanıtlara da- Mose bu infazların kimler tara- ğini söylemişti. Onun böyle söyle- Ermenistan’a, Rusya’nın başını yanarak Ukrayna’da savaş su- fından işlenmiş olabileceğine REFERANDUM SÜRECİ BAŞLADI mesinden de öte Rusya, bu toprak- çektiği Kolektif Savunma Anlaşma- çu işlendiği sonucuna varmış- ların önemli bir kısmını şimdiye ka- sı Örgütü’nden çıkma telkininde dair ise bir açıklama yapmadı. tır” dedi. Rus işgalinin Şubat- krayna’nın doğusundaki Mos- nin, sözde referandumların organi- dar Ukrayna’ya bazı şartları kabul bulunuyor ve her yönden Rusya’yı Komisyonun BM İnsan Hak- Nisan ayları arasındaki ilk bö- Ukova birliklerinin işgali altın- zatörleri, yürütücüleri ve destekçi- ettirmek için geçici olarak elinde tu- kuşatmaya çalışıyor. Moskova ile ları Konseyi’nin 51. oturumu daki Donetsk, Luhansk, Zaporijya leri hakkında tam bilgiye sahip ol- lümüne odaklanan soruşturma tuyordu. Buraları ilhak etmesi ise Kiev arasında barış müzakerele- kapsamında sunduğu raporda, ve Herson bölgelerinde Rusya’ya duğu bildirildi. Açıklamada, sahte kapsamında Kiev, Çernihiv, Moskova açısından geri dönülmez rinde Putin’e kendi imajını koru- komisyon üyelerinin haziran- bağlanmak için düzenleneceği du- “referandum”lara karışanlara yaptı- bir adım olacak. Çünkü bu toprak- yarak barış yapma imkânı da ABD Harkiv ve Sumi kentlerindeki yurulan referandumlar dün başla- rım uygulanacağı, haklarında cezai da Ukrayna’ya düzenledikleri lar Rusya’nın bir parçası olarak ilan ve İngiltere tarafından engellendi. 27 farklı bölgede incelemeler dı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir kovuşturma başlatılacağı, sosyal ziyarete dair gözlemleri payla- edileceği için, artık Moskova’dan Bu iki devlet, açık çekilde Putin’e ve 150’den fazla mağdur ve ta- Putin’in sonuçlarını destekleyecek- yardımlarının askıya alınacağı, taşı- herhangi bir yetkili buralardan çe- kendi imajını koruyup geri çekil- şıldı. Çatışmanın yaşandığı yer- nıkla görüşmeler yapıldı. lerini belirttiği referandumlar 27 nır ve taşınmaz mallarına el konu- kilmekten bahsederse bu kişi, “Rus me imkânının önüne geçtiler. Bun- lerde yasadışı patlayıcı silahla- Eylül’e kadar sürecek. lacağı da kaydedildi. Referandum vatanının topraklarını veren kişi” ya- lar, Putin’i daha sert adımlara sevk ‘İşkence yapıldı’ rın kullanıldığı ifade edilen ra- Buna karşın Ukrayna Geçici İşgal sonucunda Rusya’nın söz konusu ni, “hain” durumuna düşmüş ola- etti. Şimdi savaş, iki taraftan biri- porda, sivil ayrımı gözetilmek- “Ziyaret ettiğimiz bölgeler- Altındaki Toprakların Yeniden En- bölgeleri ilhak etmesi beklenirken cak. Ayrıca bu toprakların ilhakı, sa- nin düşüp bir daha kalkamayaca- de yüksek sayıda infazla karşı- sizin saldırılar yapıldığı, infaz, tegrasyonu Bakanlığı, referandum- Rus yetkililer, referandumun ardın- vaşın daha da şiddetlenmesi de- ğı aşamaya gelinceye kadar devam lara karışan herkesin yargı önü- dan Rus toprağı olarak kabul edile- işkence, kötü muamele ve teca- laştık. Komisyon halihazırda 16 mek olacak. Çünkü Ukrayna’nın bu- etme veya Kore Savaşı gibi birkaç ne çıkarılacağını duyurdu. Bakan- cek bölgelerin savunması için stra- kasaba ve yerleşim yerinde bu vüz gibi savaş suçu sayılan va- raları Rusya’dan geri almak için dü- yıl sürüp tarafların yenişemeyip bir lıktan yapılan açıklamada Ukray- tejik nükleer silahlar da kullanabile- kaların belgelendiği bildirildi. zenleyeceği karşı saldırılar, Mos- ateşkes hattını benimseyecekle- ölümleri soruşturuyor” diyen na güvenlik ve istihbarat birimleri- cekleri uyarısında bulunuyor. kova tarafından “Rus toprakları- ri bir aşamaya kadar sürme olasılı- nın işgali” olarak görülecek. Daha- ğıyla karşı karşıya. sı da Rusya’nın daha öldürücü silah- denizberktay@yahoo.com Küba’da medeni kanun oylaması übalılar, eşcinsel evliliği ya- Ksallaştıracak ve kadın hak- larını artıracak yeni bir mede- ni kanun için bu pazar sandığa gidiyor. Hükümet, vatandaşları “evet” oyu kullanmaya çağırıyor. Uzun süredir Latin Amerika solu- nun öncüsü olan komünist hükü- Başkent Tahran’da toplanan gericiler protestocuların idamını istedi. met, geçen hafta medyada yasa lehinde yayın yaptı. 100 sayfa- lık yeni kanun, eşcinsel evlilikle- İran ordusu, şeriat karşıtı protestocuları tehdit etti ri ve sivil birliktelikleri yasallaştı- ran, eşcinsel çiftlerin evlat edin- Sokaklara çıkan göstericiler, “Abe’nin devlet cenaze törenini durdurun” yazılı pankartlar taşıdı. mesine izin veren ve haneiçi hak Gazeteciler tutuklandı ve sorumlulukların eşit paylaşı- JAPONYA, ESKİ BAŞBAKANININ CENAZESİNİ TARTIŞIYOR mını teşvik eden maddeler içe- ran’da geçen hafta 22 yaşında- teci olduğunu da belirtti. riyor. Ülkede ABD yaptırımları- İki Mahsa Amini’nin ahlak polisi- Diğer taraftan İran ordusu ise nın yarattığı ekonomik kırılgan- nin gözaltına alması sonrası ya- hükümet karşıtı özgürlükçü göste- lıktan dolayı halkın bir kesimi hü- şamını yitirmesini haberleştiren rilere yönelik açıklama yaparak “Bu kümete tepkili. Bu yüzden yüz- Devlet törenine halk tepkisi gazeteci tutuklandı. Gazetecilik- umutsuz eylemler, düşmanın İslami de 30’a yakın protesto “hayır” te Kadın Koalisyonu (CFWIJ), ga- rejimi zayıflatmak için şeytani stra- oyu kullanılması bekleniyor. Al- zeteci Nilüfer Hamidi’nin evinin tejisinin bir parçasıdır” dedi. Ordu aponya’da Temmuz ayında yapan” eski başbakana resmi tören düzenlenmesine karşı ol- man Küresel ve Bölge Araştırma- İran polisi tarafından basıldığı ve ayrıca, “haksız yere saldırıya uğra- Juğradığı silahlı saldırı sonu- cenaze töreni düzenlenecek ol- duğunu söyledi. Hanae, “Tepki- ları Enstitüsü’nden Latin Ameri- gazetecinin tutuklandığı belir- yan insanların güvenliğini ve barışı- cu yaşamını yitiren eski Başba- masına tepki gösterdi. “Resmi mi göstermek için buradayım. ka uzmanı Bert Hoffmann, “Me- tildi. CFWIJ, ahlak polisi tarafın- nı sağlamak için düşmanların çeşit- kan Şinzo Abe için 27 Eylül’de cenaze törenine hayır” slogan- İtirazlara rağmen hükümetin sele şu ki pek çok insan, içerik- dan darp edilmesi ardından ya- li planlarıyla yüzleşeceğini” söyle- yapılacak resmi cenaze töreni, ları atan göstericiler, ellerin- halka kulak vermemesine kız- ten çok protesto veya hükümete şamını yitiren Mahsa Amini’nin yerek protestocuları tehdit etti. Bu- başkent Tokyo’da yüzlerce kişi deki pankartlar ve söyledikleri gınım” ifadelerini kullandı. sadakatle oy verecek” dedi. hastaneye kaldırıldığını gazete- nun ardından ülkede gerici bir gü- tarafından protesto edildi. şarkılarla Hibiya Parkı’na yürü- Abe için 27 Eylül’de Tok- ci Hamidi’nin duyurduğu bilgisi- ruh, İslamcı yönetimi savunarak Şiba Park’ta toplanan protes- dü. Gösteriye katılanlardan Aya yo’daki Budokan kapalı spor ni de paylaştı. CFWIJ, Hamidi’nin Amini’nin ölümünü protesto eden- bu hafta tutuklanan ikinci gaze- lerin idam edilmesini istedi. tocular, 11.5 milyon dolarlık tö- Hanae, Japonya’da ekonominin salonunda düzenlenmesi plan- ren masrafının devlet bütçesin- kötüye gitmesi ve halkın yaşam lanan resmi cenaze töreni ül- den karşılanmasına ve itirazla- şartlarının zorlaşmasına rağ- kede krize neden olmuştu. Es- ra karşın “en uzun süre görev men kamu kaynakları ile resmi ki başbakanlar için resmi ce- naze töreni düzenlenmesini gerektiren bir anayasa hükmü- Erdoğan ve Putin 16 Eylül’de nün bulunmaması ve kararın Özbekistan’da görüşmüştü. mecliste yeterince tartışılma- dan alınması tartışmaları bera- berinde getirmişti. Modern Ja- Lula da Silva ‘Erdoğan, ponya tarihinde eski bir başba- kan için düzenlenen tek resmi Putin’in kararına Brezilya Devlet Başkanlığı seçimleri ekimde cenaze töreni, 2. Dünya Savaşı hazırlıksızdı’ sonrası geçiş döneminde baş- bakanlık yapan Shigeru Yoshi- ngiliz The Guardian gazetesin- Göstericiler, yollara oturarak cenazeyi protesto etti. Sol zafere ilerliyor da için gerçekleştirilmişti. İde Cumhurbaşkanı Tayyip Er- eçimlerin yaklaştığı Brezilya’da rını Fransız haber ajansı AFP’ye doğan ile Rusya Devlet Baş- Ssolcu aday eski Devlet Başka- yaptığı değerlendirilen Prospec- kanı Vladimir Putin arasında- nı Inacio Lula da Silva, anketler- tiva adlı danışmanlık şirketinden LÜBNAN’DAN AÇILAN MÜLTECİ BOTU SURİYE AÇIKLARINDA BATTI ki ilişki üzerine bir analiz ya- de görevdeki aşırı sağcı lider Jair siyaset araştırmacısı Adriano La- zısı yayımlandı. Patrick Win- Bolsonaro ile arayı açıyor. Kamuo- ureno, “siyasi iklimin ilk turda tour imzalı yazıda Erdoğan’ın yu anketleri, ilk turu 2 Ekim’de ya- sonuç elde edilmesine uygun” Ukrayna’da Donetsk, Lusansk, Göçmen teknesi alabora oldu pılacak devlet başkanlığı seçim- olduğunu söyledi. Zaporojye ve Herson’da re- lerinde iktidar değişikliğine işaret ferandum yapılmasına soğuk ediyor. Kamuoyu araştırma şirketi yaklaştığı ifade edildi. uriye açıklarında akınının Avrupa’ya İTALYA’DA FAŞİSTLER Datafolha’nın son açıkladığı anke- Erdoğan’ın Birleşmiş Milletler Sgöçmenleri taşıyan yoğunlaştığı 2015’ten İKTİDARA GELİYOR te göre, solcu İşçi Partisi’nin ada- 77. Genel Kurulu genel görüş- bir teknenin batma- bu yana en ölüm- yı olarak katılan Lula da Silva’nın meleri için gittiği New York’ta sı sonucu 70’ten faz- cül tekne kazaların- talya, yarın erken genel se- bir önceki haftaya göre oy ora- gazetecilere verdiği röportajda, la insan yaşamını yi- dan biri oldu. Ekono- İçimlere gidiyor. Son kamu- nı yüzde 45’ten yüzde 47’ye yük- “2014’te Kırım’ın ilhakından bu tirdi. Şu ana kadar 20 mik krizin pençesin- oyu yoklamalarına göre aşı- seldi. Sağ partilerin adayı görev- yana Ukrayna’nın toprak bü- rı sağcı lider Giorgia Meloni’nin kişinin kurtulduğunu deki Lübnan’dan de- deki aşırı sağcı Devlet Başkanı tünlüğüne, egemenliğine ve si- lideri olduğu İtalya’nın Kar- söyleyen Lübnanlı yet- nizyoluyla Avrupa’ya Bolsonaro’nun ilk turdaki oy ora- yasi birliğine olan taahhüdü- deşleri partisi “Merkez sağ kililer, kayıp 70 kişi- gidenlerin sayısında nı ise yüzde 33 bandında yer aldı. müzü her zaman dile getirdik” koalisyon”un en önemli partisi Göçmenler Tartus kentinde tedaviye alındı. Üçüncü sırada yüzde 7 oy alaca- yi arama-kurtarma ça- artış yaşanıyor. Bir- dediğine dikkat çekilen yazıda, konumunda. Matteo Salvini’nin ğı tahmin edilen sosyal demokrat lışmalarının sürdüğü- leşmiş Milletler’in “Erdoğan, Vladimir Putin’in as- Kuzey Ligi, Silvio Berlusconi’nin Bakanlığı yetkilileri de kıyı ken- aday Ciro Gomes ilerliyor. keri seferberlik kararı karşısın- Forza Italia’sı da dahil olmak nü açıkladı. Lübnan Ulaştırma verilerine göre Lübnan’da yak- ti Tartus’ta yaralıların hastane- Devlet başkanı adayının ilk üzere dört partiden oluşan ko- da hazırlıksız yakalanmış gibi Bakanı Ali Hamiyeh, kayıpları laşık 1 milyon Suriyeli, yakla- turda kazanabilmesi için oyların ye kaldırıldıklarını söyledi. Tek- alisyonun sandıktan ilk sırada görünüyor” ifadeleri kullanıldı. sağ bulma ümidinin zayıf oldu- şık 400 bin de Filistinli sığın- yüzde 50’sinden fazlasını alması çıkması bekleniyor. Koalisyon- Wintour, Erdoğan’ın Putin için nenin Tartus’a yakın Ervad ada- ğunu belirterek can kaybının ar- macı var. Lübnan Lirası, eko- da en fazla oyu alması bekle- gerekiyor. Hiçbir adayın ilk tur- söylediği “Aslında savaşı müm- sına yakın bir noktada alabora tabileceğine dikkat çekti. Farklı nomik krizin başladığı 2019 nen İtalya’nın Kardeşleri’nin da gereken çoğunluğu elde ede- kün olan en kısa sürede bitir- olduğu belirtiliyor. Lübnanlı gö- milletlerden 120 ila 150 göçme- yılından beri yüzde 95 oranın- kökleri, faşist lider Benito memesi durumunda en fazla oyu meye istekli olduğunu gösteri- revliler kazanın neden olduğuna Mussolini’nin ölümünün ar- nin bulunduğu tekne Lübnan’ın da değer kaybetti. Yoksullu- alan ilk iki aday ikinci tur seçim- yor” sözlerine yer vererek “Er- dından kurulan neofaşist yönelik kesin bir bulguya ulaşı- kuzeyindeki Trablus limanın- ğun arttığı Lübnan’da halkın lere kalıyor. Bu durumda ikinci doğan, Putin’le görüşmesini ya- bir parti olan İtalyan Sosyal lamadığını da kaydetti. tur seçimlerin 30 Ekim’de yapıl- dan Avrupa’ya ulaşmak üzere yüzde 74’ten fazlası ekonomik nıltıcı bir izlenimle sonlandıran Hareketi’ne kadar uzanıyor. ması planlanıyor. Anket sonuçla- ilk dünya lideri değil” diye yazdı. yola çıkmıştı. Suriye Ulaştırma Söz konusu olay, mülteci krizden etkileniyor.