Katalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr 24 EYLÜL 2022 CUMARTESİ EKONOMİ 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 18,4110 17,9230 20,5060 14,02 3282 6684,32 999,15 4.7 kuruş 14.5 kuruş 25.6 kuruş 0.18 puan 13.66 puan 39.05 lira 2.77 lira TİM Başkanı Gültepe ihracatta finansmana erişim sıkıntısının arttığını açıkladı Endişeli azınlık cezası ‘Medeniyet Yüzde 144 57 milyar dolar Türkiye modelinin dayanağı ihracatçı da uygulamalardan dediğin tek dişi Yılın ilk 7 ayında Bu yılın tümü için tahmin mağdur. Mustafa Gültepe, “Farklı endişeyle döviz alan dış ticaret açığında- edilen cari açık büyüklüğü kalmış canavar..’ olabilir ama onların cezasını biz ödemeyelim” dedi. ki artış oranı stiklal Marşımızın söz yazarı, veteriner ükümetin son bir yıldır uygu- rünüyorlar. hekim, öğretmen, şair, siyasetçi Meh- ladığı “Türkiye modeli”nin te- ? Reeskont kredilerinde ise ihracat İmet Akif Ersoy’un dizelerinden alıntıyı, Hmelini oluşturan ihracatçıdan güncel yaşadıklarımızı da en güzel yansı- gelirlerinin yüzde 70’ini TL’ye çevir- tıyor olması nedeniyle paylaşmak istedim. da uygulanan ekonomi politikaları- me koşulu nedeniyle firmalar bu kre- İstanbul’da 1873 yılında Fatih’te doğmuş, na sesler yükselmeye başladı. Hazi- dileri kullanmaktan kaçınıyorlar. etkin tarikatlara bağlı aile içinde yetişmiş, ran ayındaki genel kurulda Türkiye ? Dış ticaret yapan firmalar için 1920’de Gazi Meclis’e Burdur milletve- İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı bunlar yönetilmesi zor süreçler, çün- kili olarak girmiş şairimizin, sözcülüğünü seçilen Mustafa Gültepe, basınla bu- de yaptığı siyasal kimliği biline biline.. Ga- kü ihracatçı firmalarımız aynı za- zi Mustafa Kemal Atatürk’ün belirleyici luştuğu ilk toplantısında güncel so- manda ithalat da yapıyorlar. irade olduğu Meclis’te düzenlenen para- runlara ilişkin görüşlerini açıklar- ? Finansmana erişimde sorunlar lı yarışmadan aldığı ödülün gelirini, kişisel ken bu konuda da değerlendirmeler var. Farklı endişelerle kredi kaynak- inancı doğrultusunda yakınlık duyduğu ta- yaptı ve finansman sorununa dik- larını dövize dönüştürenler olabilir. rikatlara bağışlaması da ilginç. kat çekti. Atatürk’ün Cumhuriyetin, kurtuluş, kuru- Ancak bu endişeli azınlığın yaptığı 2023’ün ilk yarısının enerji krizi luş süreçleri başta, yaşamı boyunca duy- yanlışların cezasını tüm ihracatçıla- gularından arınmış olarak gereken satranç ile durgunluğun en çok hissedilece- rımızın ödemesi ülkemiz adına doğ- hamlesi ile yürüdüğünün de kanıtlarıdan ği dönem olacağına işaret eden Gül- ru değil. REKOR İHRACATTA DEĞİL İTHALATTA sadece bir örnek. Şairin, Gazi Meclis’te 12 tepe, “Neredeyse tüm dünyada mer- Ayrıca küresel Covid-19 salgınıy- Mart 1921’de kabul edilen İstiktlal Marşı- kez bankaları parasal sıkılaşmaya mızın yanında, çok sonraki yıllarda bütün la birlikte küresel ekonomide bü- lam ihracatımız içinde yüksek teknolo- MUSTAFA ÇAKIR gitti. Bu durumda en büyük pazarı- şiirlerinin toplanmasının da altını çizmeli- yük bir değişim ve dönüşüm süreci- ji ürün ihracatı payı da düşüyor. Yük- mız olan Avrupa’da talebin baskılan- yiz. Meclis yıllarının sonrası Mısır’dan aldı- ktidarın düşük TL ile teşvik ettiği ih- te ağır, paha da hafif ürün ihracatını ne girildiğini de vurgulan TİM Başk- ğı bir davetle, kalan ömründe orada Türk- ması ihracatımızı olumsuz etkileye- İracata dayalı politika, Türkiye’yi yok- tersine çevirmediğimiz sürece ihracat nı Gültepe, Türkiye’nin bu süreci fır- çe öğretmenliği yapmış olması bir baş- bilir” dedi. Bu yıl rekorlar kırdıkla- sullaştırıyor. Çünkü ithalat birim fiyat- arttı demenin bir anlamı yok.” sata çevirebilmesi için çok hızlı ha- ka gerçeklik. Yaşamını yitirdiği 1936 Aralık rını, sekiz aylık ihracatın 165.7 mil- larının yüzde 27 arttığı son bir yıllık ayından ancak birkaç ay öncesi İstanbul’a reket etmek zorunda olduğunu ekle- yar dolar olduğunu belirten Gültepe, dönemde Türkiye’nin ihracat fiyatların- Koşar adım krize! dönmeyi seçmiştir. di ve şöyle konuştu: daki artış ise yüzde 6.1’de kaldı. 300 milyar dolar hedefi için ise ya- Dış ticaretin bu durumu nedeniy- “Korkma sönmez bu şafaklarda yüzen ? Firmaların yeşil dönüşüm amacı Bu durumu değerlendiren CHP Ma- le Türkiye’nin ödemeler dengesi de al sancak / Sönmeden yurdumun üstün- tırım finansmanına ihtiyaç olduğu- ile yapacakları tüm yatırımlar des- nisa Milletvekili Vehbi Bakırlıoğlu, de tüten en son ocak” vurgusunu genç “alarm” veriyor. CHP Adana Milletveki- nu söyledi. Ancak kullanılan Dünya Ticaret Örgütü verilerine gö- kuşaklarımızın da anlamını algılıyor olarak teklenmeli. Karbon piyasaları kurul- li Burhanettin Bulut, dış borçlanmayla kredilerin dövize git- re geçen yıl Türkiye’nin dünya ihracatı okumaları dileği ile.. malı, yeşil finansman olanakları ge- ve sermaye girişiyle finanse edilen ca- mesi endişesiyle bazı ??? içindeki payı 1.01 iken bu yılın ilk çey- ri işlemler açığının tehlikeli hale geldi- nişletilmeli. düzenlemeler yapıldı- Emperyal çıkarlar adına ülkemizin, ek- reğinde rakamın 1.02 olarak gerçek- ğini belirterek şunları vurguladı: “Cum- ? İhracatçılarımız uzun vadeli ya- ğını ifade eden Gülte- siksiz tüm güç odakları tarafından çekiş- leştiğini belirtti. Bakırcıoğlu, “İhraca- hurbaşkanı Erdoğan’ın da itiraf etti- tırım kredileri ile desteklenmeli. tirildiği bir dönemin içindeyiz. Çok daha pe, bu kararların olum- tı artırmak için TL’nin dolar karşısın- ği ‘döviz sıkıntısının’ önemli nedenle- gerçekçi olursak aynı olayın üzerinden si- suz etkilerini ise da erimesine göz yumuldu. Bunun adı- rinden biri olan cari işlemler açığı hız- yasetin çok kolay ve de çok ucuza, gözü- Fırsatlar da var şöyle sıraladı: na da rekabetçi kur denildi. TL’nin de- la büyümeye devam ediyor. MB’nin ek- müzün içine bakarcasına, aldırmak, umur- ? ABD ve AB’de daralmanın yarat- ğer kaybetmesiyle halk fakirleşti. İhra- ? Faiz gerile- si rezervi, ‘dost ülkelerden alınan borç’ samaz, işine gelen dayatmalarla karşımı- cat arttı ama dünya ticaretinden aldı- tığı fırsatlar da var. Enerji krizi ne- ve kaynağı belirsiz dövizle finanse edi- di ama banka- za çıkmasının günübirlik değişen gündem- ğımız pay aynı kaldı. Ayrıca rakamlar len cari işlemler açığı bu haliyle sürdü- deniyle üretimin düşme sinyalle- lar zorunlu kar- lerinin içinde, batağına çekilmek isteniyo- siparişlerin inişe geçtiğini gösteriyor. rülemez. Koşar adım ödemeler denge- ri var. Hane halklarının alım gücün- ruz. Geri zekâlı, aptalmışız gibi görmekten şılık kararı ne- Rekorlar hayal oldu” dedi. Bakırcıoğlu si krizine gidiyoruz.” Bulut, türkiye’nin vazgeçemeyen, toplumsal devinimleri bile deki düşüş sınırlı kalırsa bu durum deniyle kre- ayrıca, Türkiye’nin kilogram başı ihra- gelecek 12 aylık dönemde 230 milyar algılamaktan vazgeçmiş, daha gerçekçisi bazı sektörlerimizde ihracatımızı di kullandır- cat değerinin hâlâ 1.2 dolar olduğunu çıkarlarına uygun görmeyen sivil diktatör- dolarlık bir finansmanı çevirmesi ge- olumlu yönde etkileyebilir. ma konusun- da hatırlatarak şu yorumu yaptı: “Top- ler eliyle yönetilmekteyiz. rektiğini de anımsattı. ? ANKARA da isteksiz gö- ? Ekonomi Servisi En acısı sayılamayacak çok ülkede ge- Mustafa Gültepe çerli olan gerçek düzenler, tam da birbiri- nin turnusol kâğıdı ile çıkarılmış kopyaları gibiler. Bal gibi de insan hakları, demokra- ‘Görmüyor, uyur gibi yapıyor’ ‘Kamu kontrollü’ kur politikasına rağmen doların yükselişi sürüyor sinin kırıntılarına katlanamayan, kendilerini koruma adına aldıkları sınırsız gerçeğinde TÜRK-İŞ başkanından hukuksuz, hukuka uygun gibi pazarlanan uygulamalarını bazen günde birkaç tane- ‘Nebati’ eleştirisi si bir arada, acı sonuçları ile kitlelere da- Dolar/TL 18.40’a yerleşiyor yatmaktalar. ÜRK-İŞ Genel Başkanı Ergün Ata- Hak aramaya kalkışanlara karşı kurulan Tlay, çalışanların vergi dilimleri ko- tuzakların çeşitliliği, acımasızlıklarında sı- nusunda çağrı yaptı. İşçinin ocak ürkiye’deki mali piyasalar, hafta- da yön belirleyici olarak görev yapı- nır tanımıyorlar. Saymak, yer, isim vermeyi ayında aldığı maaşı aralık ayında da karıştırmamak olanaksız. Buluşma nokta- Tnın son gününde özellikle dolar/ yor. Birikimli olarak bakıldığında ise ‘Finansal kesim’de ları acımasızlık tonlarının, işler sarpa sar- alması gerektiğini söyleyen Atalay, TL’nin yeni ulaştığı zirvenin etrafına TL, geçen nisan sonundan beri yüz- dıkça daha da yükseltilmesi. Hani kalbi Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin yerleşmeye çalışmasına sahne oldu. de 19.3, yılbaşından beri yüzde 28.4, güven kaybı sürdü durmuş insanı yaşatmaya dönük akım ve- Nebati’ye yüklendi. Atalay, “İşçiye Türkiye Cumhuriyet Merkez son bir yılda ise yüzde 54.5 değer rilirken sonuç alınmadıkça basıncı yüksel- ocak ayında verilen ücret aralık ayın- erkez Bankası’nın eylül ayıyla il- Bankası’nın (TCMB) önceki gün ikin- kaybetti. TL geçen yıl da yüzde 40’ın tilir ya. Oradaki olumluluğun, yaşamlarımı- da da verilmeli” diyerek çağrı yap- Mgili dün açıkladığı “Finansal Hiz- ci defa 100 baz puan politika faizi in- üzerinde değer kaybı yaşamıştı. za akıl almaz tuzaklarla kurulmasında içler tı. Atalay, “Bu vergi konusunu anlatı- metler İstatistikleri ve Finansal Hiz- sızlamadan, daha ağır bedellerle sindir- dirimine gitmesinin ardından 18.42 yoruz ama Hazine Bakanı ya duymu- metler Güven Endeksi (FHGE)” ra- mek için sınır tanımazlık, olumsuzluk ola- Mir kararı bekleniyor seviyesine gören ve Aralık 2021’de- yor ya görmüyor” tepkisini gösterdi. poru, bu sektörde geçen ay başla- rak yükseltilmesi koşuluyla. ki rekorunu yenileyen dolar/TL, Öte yandan Reuters’in haberine göre Atalay’ın, “Uyuyanı uyandırmak ko- yan güven kaybının sürdüğünü orta- ??? ABD’nin Rusya’nın Mir adlı yerel öde- laydır, uyur gibi yapanı uyandıramaz- dün de hep 18.40 seviyesinin üstün- ya koydu. Yakın günlerin sıcak gündemi üzerin- sınız” imasında bulunduğu belirtildi. de hareket etti. Güne 18.36’da başla- me sistemine dahil olan Türk bankala- den ister dünya çapındaki gidişata bakın, Buna göre FHGE, bu ay bir önceki TÜRK-İŞ Genel Merkezi’nde düzenle- rını odağına almasının ardından kamu yan dolar/TL, önce 18.41, daha sonra isterseniz en çok, haklı olarak kendi ya- aya kıyasla 1.5 puan düşüşle 166.8 nen “Kadın Çalışmaları Toplantısı”nın şamımızdaki girdapların derinliğinde, ya- ise 18.42 seviyesine kadar çıktı. Gü- bankalarının Rusya’nın Mir ödeme seviyesinde gerçekleşti. Bu endeks açılışında, konuşan Atalay, “Mesela 10 şama direncimizin doğası, ağır basma- sistemini kullanmaya devam etmesi, geçen nisan ayında 178.7 puana ka- nü ise 18.41 seviyesinde tamamladı. bin lira ücret alan bir işçide, ocak ayın- sı ile çözüm arayışları üzerinden yanlışsız dar çıkmıştı. Eylül ayına, ilgili anket Ancak bankacılar, dolar/TL’de yaşa- ancak “Batı”ya karşı daha şeffaf ola- adım atmaya çabalayın, birbirinin kopya- da 630 lira vergi kesintisi yapılırken sorularına ait yayılma endeksleri açı- cakları ve sistemin Moskova’ya yöne- nan sınırlı hareketler nedeniyle mev- sı tuzaklar sahneleniyor. Yüzsüzlüğün son eylül-ekim aylarında ücretinde 1900 li- sından bakıldığında gelecek üç ayda- cut kur politikasını “kamu kontrollü” lik yaptırımlarını delmek için kullanıl- perdesi, günümüzün teknolojik olanakla- raya yakın kesinti yapılıyor. Bu sürdü- ki hizmetlere olan talep beklentisinin madığı konusunda güvence sağlama- olarak tanımlamaya devam ediyor. rı içinde, anında hokus pokusla yalanların rülebilir bir şey değil. Vergi konusu da- endeksi artış yönünde, son üç aydaki pazarlanmakta olduğu, bir siyah, bir be- TCMB ihracat gelirlerinin rezerve ları bekleniyor. İki kaynak, kamu ban- yanılacak gibi değil buna bir çözüm iş durumu ve hizmetlere olan talebin yaz denilebildiğinden artık utanan da yok. kalarının bu konuda çok hassas oldu- alınması ve ithalat kaynaklı döviz ih- bulmak lazım” ifadelerini kullandı. azalış yönünde etkilediği görüldü. Etkinliğin o anında toparlanmış yandaş- Atalay, sendikal örgütlenmeyle ilgili tiyaçlarının rezervlerden karşılanma- ğunu ve oldukça ihtiyatlı davranacak- ? Ekonomi Servisi lar vitrinde, başarılı görüntüsü vermek tek yeni yasal bir düzenlemenin gerekli ol- larını belirtti. ? Ekonomi Servisi sı gibi uygulamalarla döviz piyasasın- çare. Yeter ki gönüllü olmasa bile zorunlu duğunu da vurguladı. gerçeklik içinde, bozuk para gibi harcan- maya karşı çözüm arayanların, bizdeki it- 6.1 milyon adet KISA... KISA... KISA... tifakları, “millet” cephesine dönük çelişki, 1 Ocak-16 Eylül arasında icra ve if- çatışma yaratma kaygılarını beslesin. Kor- ? Resmi Gazete’de dün yayımlanan kunun ecele faydası olabiliyor mu ki... las dairelerine yeni gelen dosya sayısı. düzenlemeye göre, tüketici kredisi ile konut finansmanı sözleşmeleri, sigor- talı ve sigortasız olarak hazırlanıp kar- Kuryeliğin standartları şılaştırmalı ödeme planıyla teklif edi- lebilecek. Tüketicinin yazılı veya kalıcı 233.3 milyar TL TOBB VERİ AÇIKLADI için çalışma yapıyorlar veri saklayıcısı ile açık talebi olmaksı- Çiftçilerin, Tarım Kredi hariç banka- zın kredi bağlantılı sigorta yaptırılama- lardan kullandığı kredilerin büyüklüğü. yacak. Uygulama 1 Ocak 2023 tarihi ‘Kapanan şirket’te etir’in Türki- itibarıyla başlayacak. Gye’deki mar- ? Yine Resmi Gazete’deki TCMB ket hizmetlerinin artış yüzde 29 oldu Çiftçilerin borçları için 30 Eylül sonrası takip başlıyor tebliğiyle bankaların kredi tahsis ve (Getir&GetirBüyük) ürkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin kullandırımına ilişkin ücret limitlerin- üst yöneticisi Ha- T(TOBB) aylık olarak açıkladığı veri- de sınırlamaya gidildi. Buna göre, kre- tice Evren, Türki- ‘Tırtıl’ gitti ‘icra’ geliyor lere göre, Ağustos 2022’de geçen yı- di tahsis ücretleri kredi limitinin yüzde ye ile birlikte do- lın aynı ayına kıyasla kapanan şirket 0.25’ini, limit yenilemelerinde ise ye- kuz ülkede hiz- duğunu, yeni icra takibi başlatılmadığı- sayısı yüzde 29 artışla 1713, tasfiye MUSTAFA ÇAKIR nilenen limitin yüzde 0.125’ini geçe- met veren şirke- nı açıkladı. Ayrıca kooperatiflere 31 Ara- edilen şirket sayısı yüzde 68.2 artış- meyecek. Limitin artırıldığı durumlar- tin yedi yılı aşkın süredir sektör ve kurye- arım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci’nin, lık 2020 ve öncesi vadeli kredi borcu bu- la 1845 ve kurulan şirket sayısı yüzde da ilave limitin üzerinden yeni bir kre- ler için, dünyada bir ilk olan çalışma mode- TCHP Milletvekili İlhami Özcan Aygun’un lunanların, borçlarını tek seferde ödeme- 38.5 artışla 12 bin 193 adet oldu. di tahsis ücreti alınabilecek. li standardını oluşturduğunu belirtti. Evren, Trakya’daki ayçiçeğinde görülen “çayır tırtılı si halinde temerrüt faizinin tamamının si- İlk 8 ayda ise geçen yılın aynı döne- şu vurguyu yaptı: “Bu bilinçle kuryeler adı- istilası” ile ilgili soru önergesine verdiği yanıt, lindiği, bunu yapmayanların ise beş yıla mine kıyasla kapanan şirket sayısı yüz- na daha güvenli bir çalışma ortamı sağla- çiftçiyi yeni sorunlar beklendiğini gösterdi. kadar faizsiz taksitlendirmeden 30 Eylül’e de 70.2 artışla 13 bin 260, tasfiye edi- yarak sektörün standartlarını yükseltmeye Çiftçilerin kooperatif ve bankalara olan kadar yararlanabileceği bildirildi. len şirket sayısı yüzde 31.8 artışla 13 devam edeceğiz” dedi. borçlarının faizleri silenerek yapılandırıp Yanıtı değerlendiren ve girdi maliyetlerin- bin 444 ve kurulan şirket sayısı yüzde Evren, bu kapsamda eğitim, koruyucu yapılandırmayacağını soran Aygun’e, Ki- deki büyük artışları anımsatan Aygun, “Peki 23.3 artışla 86 bin 560 adet oldu. Ayrı- ekipman, yol güvenliği politikası, özel sağ- rişci Tarım Kredi ile Ziraat Bankası’ndan 30 Eylül’den sonrası ne olacak? Çiftçiyi des- ca Ağustos 2022’de, Türkiye’de 1943 lık sigortası gibi uygulamalar ve teknolojik gelen bilgilerle yanıt verdi. Tarım Kredi ic- teklememiz lazım. İcra takipleri tamamen adet yabancı ortak sermayeli şirket ku- altyapıyla sektöre yön verdiklerini belirtti. ra takiplerinin 30 Eylül’e kadar durdurul- durdurulmalı” dedi. ? ANKARA ruldu. ? Ekonomi Servisi ? Ekonomi Servisi