Katalog

‘Sekreterlik uygun’ oplumsal rollere ilişkin sonuç- Tlarına göre, katılımcıların yüz- de 44.4’ü, “Genel olarak erkekler, iş dünyasında kadınlardan daha iyi yö- netici”, yüzde 42.3’ü, “Hizmet sek- töründeki işler (sekreterlik, temizlik) kadınlara daha uygun”, yüzde 28’i ise “Gıda kıtlığı yaşanan zamanlarda er- keklere öncelik verilmeli” diyor. 366 bin 928 adet 2019’un ilk yedi ayında iç hat uçuş trafiği 31 AĞUSTOS 2022 ÇARŞAMBA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 Yurtiçi uçak biletinde tavan fiyat, dövizin etkisiyle yedi ayda yüzde 130 arttı Hava ‘zenginyolu’ oldu Orhan Veli’den Eski Sivil Havacılık Genel Müdür Yardımcısı Erdağlı, günümüze “Havayolu ‘halkın yolu’ olmaktan çok uzak” derken Birol sesleniş Aydemir, iç hat seferlerdeki düşüşe dikkat çekti. aşanan olaylar, gözlemlemeler ÜİK’in açıkladığı veri- ken Aydemir, “Rekabet orta- Orhan Veli’nin dizelerini çağrış- lere göre, geçen tem- dan kalktı. Özellikle iç hat pa- Ytırıyor. Tmuz ayında ulaşımdaki zarında THY kayrılıyor” dedi. Ekonomimize ilişkin bilgiler, bütçe yıllık enflasyon (TÜFE) yüz- Tavan fiyat sınırı nedeniyle açık, dış ticaret açık, rezerv açık, cari de 119 oldu. Zaten bu neden- firmaların iç hatlara uçuş ko- işlemler açık, Orhan Veli’nin delikli şii- ALİ CAN rini anımsatıyor. le özellikle içinde olduğu- POLAT yamadığını da belirten Ayde- “Cep delik, cepken delik / kol delik, muz aylarda yurttaşlar, artan mir, şöyle devam etti: mintan delik / yen delik, kaftan delik / uçak ve otobüs biletleri sebebiy- “1 saatlik bir uçuşun maliye- kevgir misin be kardaşlık?” le memleketine gitmekte zorlandı. ti 1300 TL ama tavan fiyat 990 Yandaş medyada, övgüler, yalaka- En büyük fiyat artışı ise havayo- TL olunca firmalar uçuş koymu- lık, yanıltıcı bilgiler, şairin “Ciğercinin lunda yaşandı. yor. THY de İstanbul Havalima- Kedisi” şiirini çağrıştırıyor. nı aktarmalı uçuşlar koyuyor, kâr “Uyuşamayız, yollarımız ayrı, / sen Yüzde 27 azaldı beklentisi yok zaten. Böylece ye- ciğercinin kedisi ben sokak kedisi / se- nin yiyeceğin kalaylı kapta, / Benimki Aralık 2021’de 499 TL olan iç ni havalimanının kullanımı çok- aslan ağzında, / Sen aşk rüyası görür- hatlardaki tavan fiyat, haziran muş gibi gösterilirken yurttaş sün, ben kemik / Ama seninki de ko- ayı sonunda 990 TL’ye çıkarıldı. normalde 1500 TL’ye uçabileceği lay değil kardeşim, / kolay değil hani, / Bu fiyatın 1150 TL’ye çıkarıldığı- yer için aktarmalı uçuşlarla 2 bin Böyle kuyruk sallama Tanrı’nın günü.” na ilişkin haberler ise dün bası- 500 TL veriyor.” İç hat uçuşları- Politikacıları, özellikle de kendilerini na yansıdı ama ilgili bakanlıktan nın artık kâr getirmediğini söy- milliyetçi olarak yaftalayan politikacıla- resmi açıklama gelmedi. 1150 lira leyen eski Sivil Havacılık Genel rı dinledikçe bellekte şairin “Neler yap- olduğu kabul edilirse tavan fiyat- Müdür Yardımcısı Oktay Erdağlı madık şu vatan için / kimimiz öldük, ki- mimiz nutuk söyledik” dizeleri canla- taki yedi aylık artış yüzde 130’u ise dövize işaret etti. 2003’te dö- nıyor. Klişe hamasi sözcüklere bir de buluyor. Bu fiyat da doğal olarak nemin Ulaştırma Bakanı Binali Birol Aydemir Oktay Erdağlı Safi Ergin suçlayıcı galiz sözcükler eklenince mil- uçak bileti fiyatlarına yansıyor. Yıldırım’ın “Havayolu ‘halkın yo- liyetçi bir söylem gösterisi oluyor. Buna paralel olarak bir başka dik- lu’ olacak” sözlerini hatırlatan Er- Aslında memlekete hizmet, mem- kat çekici nokta ise iç hatlardaki dağlı, şöyle devam etti: leket sevgisi, nutuk söylemekten da- uçuşların azalması. Bu durum bir ha kapsamlı, bunu zamanla öğren- Sorun TL’nin alım gücünde Yurtdışına ağırlık taraftan tavan fiyat, diğer taraftan dik. Yıl 1960 belki anımsanır, Değir- talep yetersizliğine bağlanıyor. “Düşen uçuş sayıları ve ar- men davası gündemde. Özetle dev- ski Türkiye Özel Sektör Havacı- çünkü Avro’nun doların alım gücü var. letçe değirmen tahsisi yapılıyor. Tah- DHMİ’nin verilerine yılın ilk ye- tan fiyatlar gösteriyor ki bu he- Elık İşletmeleri Derneği Başkanı Sa- Demek ki sorun TL kazanan yurttaşta. sis edilen işadamının ihtiyacı olmadı- di ayında iç hat ticari uçuş trafi- deften her geçen gün uzaklaşı- fi Ergin, iç hat seferlerindeki düşüşle- Her şey alım gücü ile ilgili. Alım gü- ğından devrediliyor, bankaya aynı ser- ğinin yüzde 27 azaldığını belirten yoruz. Ali Sabancı, Pegasus’u ilk rin yurttaşın gerileyen alım gücünden cündeki düşüş böyle sürerse yakında maye konulamadığından, nakde çev- eski TÜİK Başkanı Birol Aydemir, kurduğunda ‘bu gidişle 2.5 hava- kaynaklandığını söyledi. Ergin, sözleri- otobüs seferleri de azalacak. Yurttaş- riliyor, çeşitli yasalara aykırılık doğal 2007 yılında Türkiye’de toplamda yolu kalacak’ demişti ki o zaman ni şöyle sürdürdü: lar otobüs biletini de karşılayamıyor olarak da akçeli getiri var. O tarihlerde 19 havayolu firması faaliyet gös- Türkiye’de 23 havayolu vardı. Ba- “İç hatlarda maliyetlerle birlikte fi- ki. Havacılığı tek başına kurtaramaz- Maliye Bakanlığı Hesap Uzmanı ola- yatlar da arttı. Fiyat artınca talep düş- sınız topyekûn Türkiye’nin ekonomisi terirken bugün bu sayının dokuza na göre bu öngörü tuttu. İç hat- rak görev yapıyordum. Bilirkişi olarak tü ve sefer sayısı azaldı. Bakın dış hat- kurtulmalı. Türkiye için kurtuluş genel düştüğü, bunun da sadece dördü- lar döviz kuru sebebiyle kârlılığını atandım. Bildiğim kadarını açıklıyo- larda bir azalma yok her şey tıkırında, ekonomik kurtuluştadır.” rum. Yargıç, işadamına dönerek “Bu nün iç hatlarda hizmet verdiğini kaybetti, varolan firmalar da yurt- işleri niçin yaptın” sorusu yöneltti. Ya- belirtti. Tekelleşmeye dikkat çe- dışına ağırlık verdi.” nıt, “Memlekete hizmet” oldu. Böylece memlekete hizmeti öğrenmeye başla- dım. Görevlerim sürecinde bilgim bir Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Algıları Araştırması ilginç sonuçlar verdi hayli arttı. Ülkede temel güdü, “memlekete hizmet”ti. Kimse kendisi için bir şey istemiyor, kaygı, erek hep “memleke- te hizmet” oluyordu. Bu denli “mem- Erkeklere ücret ‘önceliği’ lekete hizmet”e karşın ülke yokluktan, yoksulluktan daha kötüsü yolsuzluk- irleşmiş Milletler Kadın Bi- ması gerektiğini düşünürken yüz- ayırması gerektiğine inanıyor. An- lardan kurtulamıyor. Ülkenin sözel de- Brimi tarafından yürütülen ve de 34’ü, kadının kocasından da- nelerinin çalıştığı durumlarda ço- ğil, ülkeye gerçekten hizmet edenlere ihtiyacı var. HEDEF 130 MİLYAR DOLAR Unstereotype Alliance platfor- ha fazla kazanmaması gerektiği- cukların bundan zarar gördüğünü Olayları analiz ederken, (i) ülke- mu üyelerinin katkılarıyla yapı- ne inanıyor. Yüzde 54’lük bir ke- düşünen katılımcıların oranı, ba- de Türkiye Cumhuriyeti’ni, vatandaş- lan “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği sim ise evi geçindiren asıl kişi ol- baları ile kıyaslandığında iki katı- ‘Hizmet’te planlar lığı içselleştirememiş geniş bir kitle- Algıları Araştırması”, Türkiye da- dukları için erkeklerin kadınlar- na çıkıyor. nin varlığı, (ii) Türkiye’ye ABD’nin BOP iki yıl öne çekildi hil 20 ülkedeki toplumsal cinsi- dan daha fazla kazanmasını doğal Güncel durum böyleyken “gele- (GOP) projesi kapsamında kumpas yete dayalı algı ve tutumlarla ilgi- karşılıyor. cek hedefi” kapsamında sorulan konulduğu dikkate alınmalıdır. izmet İhracatçıları Birliği’nin li çarpıcı veriler ortaya koyarken “Sizce ülkenizin başarısı için aşa- Ülke, emperyalizme savaşım verir- H(HİB) sektörlerin potansiyeli- ‘Gelecek‘te bakarız ken ülkede din motifi ağırlıklı dış des- özellikle iş yaşamı ve ücret sevi- ğıdaki unsurlar ne kadar önemli- ne ulaşması için çalışmalarını ar- 4 Katılımcıların yüzde 42’si, er- tekli 17-18 iç ayaklanmayla mücade- yesine ilişkin detaylarıyla dikkat dir” sorusuna katılımcıların yüzde tırdığı açıklandı. le etmek zorunda kalıyor. Cumhuriyet keğin işinin para kazanmak, kadı- çekti. Türkiye ile ilgili öne çıkan 93.3’ü, “Kişinin cinsiyeti fark et- Bu yılın sonunda 90 milyar do- ilanından sonra da bu kitle, sağcı par- nın işinin ise ev ve aile işleri ile il- sonuçlar şöyle: meksizin eşit işe eşit ücret”, yüz- lara ulaşacaklarını anlatan HİB tileri destekliyor. Terakkiperver Cum- gilenmek olduğunu düşünürken Başkanı Ahmet Bolat, “2025’e 4 İş konusunda katılımcıların de 91.9’u, “İş dünyasında kadınla- huriyet Fırkası, Serbest Cumhuriyet kadar 110 milyar dolar ihra- yüzde 55’i ise kadınların daha az yüzde 30’u, erkeklerin aynı iş için ra daha çok fırsat tanınması” yanı- Fırkası, DP, AP, ANAP günümüzde de cat hedeflemiştik ama şu anda çalışıp ailelerine daha fazla zaman kadınlardan daha fazla ücret al- tını veriyor. l Ekonomi Servisi Cumhur İttifakı, sağcı partilerde Cum- görünen o ki 2023’te 130 mil- huriyet sözcüğü, milliyetçi sıfatı gö- yar dolara ulaşacağız” dedi. TİM rüntüsü yanıltmasın. Başkanı Mustafa Gültepe ise Türkiye’ye kurulan kumpas 24 Ocak Türkiye’nin finansal hizmetlerde ekonomik kararları ve 12 Eylül 1980 merkez ülkelerden biri olacağını askeri darbe ile gerçekleştirildi. Kum- belirtti. l Ekonomi Servisi pas, tasfiye gerektirdiğinden bürokra- si, üniversiteler, siyaset, toplum tasfi- yeden etkilendi. TOBB DİKKAT ÇEKTİ Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı- nı içsellendirmiş olanların ülkeye borç- ‘ABD piyasasını ları, Kurtuluş Savaşı’nı yapanlara baş- ta Mustafa Kemal Paşa Atatürk ol- mak üzere minnet borçları vardır. Bu ihmal ediyoruz’ borç ödenebildiği kadar ödenmelidir. ürkiye Odalar ve Borsalar Bir- Mücadeleden vazgeçilmediği sürece Tliği (TOBB) Başkanı Rifat Hi- İlk altı ayda 14 milyar liralık yatırım yapıldı umut vardır. sarcıklıoğlu, dün Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’nda düzenle- nen “Bursa İş Dünyası ile İstişa- Kiralık araca tedarik engeli re Toplantısı”nda ABD pazarının önemine dikkat çekti. üm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği de 10.6 ile Volkswagen ve yüzde 10.4’le Türkiye’nin bu ülkeye ihracatı- T(TOKKDER), yılın ilk yarısına ilişkin ve- Ford takip etti. Sektör rakamlarını de- nı “denizde bir damla su” olarak rileri açıkladı. Bu kapsamda operasyonel ğerlendiren TOKKDER Başkanı İnan Eki- Banu Hızlı nitelendiren Hisarcıklıoğlu, “2.5 araç kiralama sektörü ilk altı ayda 13.9 ci, otomotiv pazarındaki daralmaya işaret trilyon dolar ithalat yapıyor ABD. milyar TL’lik yeni araç yatırımı yaparak 30 ederek şunları vurguladı: Çağrı merkezleri Biz burayı ihmal etmişiz, yokuz bin 700 adet aracı filosuna kattı. Böylece “Bu daralmanın daha ne kadar devam burada. Oysa ticaret yapmak is- sektörün toplam araç sayısı da 2021 yı- edeceğini öngörmek güç. Yeni otomobil teşvik talep etti teyene fırsat var” dedi. l AA lı sonuna göre yüzde 1.4 artarak 241 bin tedarikinde bu dönemde sıkıntı olduğu 500 adede ulaştı. Ayrıca yılın ilk yarısı iti- için araç kiralama sektörü de arzu edi- ürkiye’de çoğunluğu üniver- barıyla sektörün aktif büyüklüğü 65 mil- len araç filosu büyüklüğüne, büyüme po- Tsiteli gençler ve kadınlardan KISA... KISA... KISA... AKTOB BAŞKANI YAĞCI: yar 400 milyon TL’yi buldu. tansiyeli olmasına karşın ulaşamıyor. Bu- oluşan 160 bin kişiye istihdam na rağmen, sektör olarak müşterilerimi- l Dünyanın en büyük enerji üretici ve tüketi- sağladığı açıklanan çağrı mer- Turizmde 2019’u Renault ilk sırada zi araçsız bırakmamak adına çözümler cisi konumundaki 51 ekonomide, geçen yıl kezleri sektörü, 2021’de kaldırı- üretiyor, yeri geldiğinde müşterilerimizin Rapora göre, Renault yüzde 23 pay ile petrol ürünleri sektörüne 302.7 milyar dolar, lan İŞKUR teşviklerinin yeniden araç kiralama kontratlarının süresini uza- yakalayabileceğiz operasyonel araç kiralama sektörünün en elektrik sektörüne 209.3 milyar dolar, doğal- yürürlüğe konulmasını bekliyor. tıyor ya da ikinci el araçlar kiralıyoruz.” çok tercih edilen markası olmayı sürdür- gaza 166 milyar dolar ve kömüre 19.2 mil- Bu talebi Ankara’daki yetkilile- kdeniz Turistik Otelciler ve l Ekonomi Servisi dü. Bu markayı yüzde 14.5’le Fiat, yüz- yar dolar sübvansiyon sağlandı. 2020’ye gö- re de ilettiklerini söyleyen Çağ- Aİşletmeciler Birliği (AKTOB) re artış yaklaşık iki kat oldu. rı Merkezleri Derneği (ÇMD) Baş- Başkanı Erkan Yağcı, salgın son- l Reuters’ın yayımladığı analize göre, içinde kanı Banu Hızlı, “Sektörümüzün, rası oluşan talebin hayata geçtiği Türkiye’nin de olduğu gelişmekte olan ülke- beklentisi olan istihdam teşvik- bir sezonu yaşadıklarını söyledi. ler, Fed Başkanı Jerome Powell’ın geçen haf- lerinin yeniden devreye girme- Turizmde pik yapılan 2019 yı- ta sinyalini verdiği uzun süreli yüksek faiz si halinde, 2022 ve sonrasında lı rakamlara yaklaşacaklarını ön- politikası kapsamında en kırılgan ekonomi- özellikle gençlerimiz ve kadınla- gördüklerini ifade eden Yağcı, ler konumda. rımızın istihdamına en fazla kat- “Ocaktan bugüne baktığımızda l Belçika’da yıllık enflasyon, Ağustos 2022’de kıda bulunan işkolları arasında sezonun yüksek olduğu dönem- yüzde 9.94 artarak 1976 yılından beri ölçülen yerimizi sağlamlaştıracağımıza lerde 2019 rakamlarının yüzde en yüksek seviyeye ulaştı. inanıyorum. En kısa sürede bu 90 ila 95’ine ulaştık. Sezon bu l Hindistanlı Gautam Adani, bu yıl servetini konuyla ilgili olumlu sonuçlar al- şekilde devam ederse 2019’a tam 60.9 milyar dolar artırıp 137.6 milyar do- mayı umut ediyoruz” dedi. yaklaşabiliriz” dedi. l AA lara çıkararak dünyanın en zenginleri sırala- l Ekonomi Servisi İnan Ekici masında üçüncü sıraya yükseldi. 290 bin 969 adet 2022’nin ilk yedi ayın- da iç hat uçuş trafiği