Katalog

21 AĞUSTOS 2022 PAZAR KÜLTÜR 11 Bregenz Festivali’nde “Madam Butterfly” ezen ve ezilen ilişkisine dönüşmüştü: CIVAN CANOVA YAŞAMINI YITIRDI Kültür çatışması onstans Gölü’yle Alp Dağ- ları arasına sıkışmış mi- Usta oyuncuya veda Knicik bir kent/kasaba Bre- yuncu Civan Canova, 67 yaşında yaşamını genz. 2. Dünya Savaşı biter bit- Oyitirdi. Canova, iki hafta önce yaptığı pay- mez, buraya akın eden sanatçı- Geyşa, bir gece geçirdiği eşini artık ki- laşımda akciğerlerinde bir kitle tespit edildiğini lar ve yerel halkın katkılarıyla monosuyla değil tüm yaşamına mal olan ve 15 gündür hastanede olduğunu ifade etmiş- Amerikan bayrağına sarılı bekliyor. kurulmuş opera ve müzik festi- ti. Usta oyuncunun ölüm haberi sanat camiasını vali 1946’dan beri sürmekte... 28 yasa boğdu, birçok oyuncu sosyal medya he- bin nüfusu, bir ay süren festival saplarından üzüntülerini dile getirdi. ton ağırlığındaymış. Yüksekliği 23, kâğıdın ırzına geçerek ) sahnede be- Viyana Senfoni Orkestrası’nı, gü- Tam adı Ahmet Civan Canova olan tiyatro, sine- boyunca dünyanın her yerinden genişliği 33 metre. 117 parçadan lirdiler. Amerikalı denizci ve konso- nümüzün yükselen şeflerinden Çin- ma ve dizi oyuncusu, 28 Haziran 1955’te Ankara’da akın eden müzik/tiyatro meraklı- oluşan bir sahne... losun arkalarında bıraktıkları o iki li kadın şef Yi Chen Lin yönetiyor- dünyaya geldi. Devlet Tiyatrosu oyunculuğuna larıyla dolup taşıyor. Bu festival, Geyşa ve minik oğlu hasretle/ koca karanlık delik, sanki köpek, du. Hem de olağanüstü bir duyar- 1979’da başlayan Canova, 1990’lı yıllardan itibaren şanını göl üzerindeki dev sahne- umutla Amerikalı babanın dönüşü- balığı sırtındakı yüzgeç gibi sahne- lılık, eşsiz bir enerjiyle... Tüm ses- yazdığı tiyatro oyunları ile ödüller aldı. sinden alıyor. Burada 7 bin kişi- nü beklerken çocuğun göle bırak- yi/Japonya’yı tehdit etti durdu ope- ler mükemmeldi. Butterfly’ı çok et- Birçok dizi ve filmde yer alan sanatçı, lik amfinin önünde her yıl popü- 2006’da “Eve Dönüş” filmindeki işkenceci po- tığı kâğıttan bir gemi yine kâğıttan ra boyunca... O deliklerden bir de kileyici Rus soprano Elena Guse- lis rolü ile Altın Portakal En İyi Yardımcı Erkek ler bir opera, en görkemli biçim- ama dev bir gemi olarak geri gele- koca bir direğe bağlı Amerikan bay- va; nedimesi Suzuki’yi İngiliz Cla- Oyuncu Ödülü’nü, 2011’de de “Ölüleri Gömün” de sahnelenirken kasabanın öte- cek... Ve... rağının yükselmesi fallik sembolün udia Huckle, Pinkerton’u Polonyalı oyunundaki rolü ile Afife Tiyatro Ödülleri Yılın ki mekânlarında mutlak deneysel âlâsıydı. Zaten geyşamız da bir ge- tenor Lukasz Zaleski mükemmel bir En Başarılı Erkek Oyuncusu Ödülü’nü kazandı. çalışmalara da yer veriliyor. Göl Butterfly ya da ce geçirdiği eşini, artık kimonosuy- biçimde canlandırıyordu. Koreogra- üzerindeki, sahneyi kurmak aylar la değil, beş yıl boyunca Amerikan fi (Lucy Burge) ve kostümler (Ant- Amerikan emperyalizmi sürdüğünden, program iki yılda bayrağına sarılı bekleyecekti. hony McDonald), uçuculukta olsun, Yönetmen Homoki, tüm eseri kül- 500 eser bir değişiyor. Salgın nedeniyle üç Bakmayın böyle en sert çizgilerle yönetmenin yorumuna katkıda ol- tür çatışması ve ezen ezilen ilişki- sergileniyor yıl aradan sonra, geçen hafta ben anlattığıma, bugüne dek izlediğim sun, birbiriyle yarışıyordu... si üzerine oturtmuştu. Sanki Ameri- de üç eserle festivalden nasibimi en şiirsel, “Mme. Butterfly” opera- Amerikalı denizcinin bir gecelik 212 kan emperyalizminden intikam al- aldım... İşte ilki: Photography sıydı. Teknik dedim ama tekniği eğlencesi, 16 yaşındaki Japon mak istemişti! Istanbul hissetmiyorduk, Japon resim sana- geyşa kızın tüm yaşamına mal Daha ilk andan, tüm Japonlar, bu yıl 15 Gölde kâğıttan gemiler tının derinliklerinde bir yolculuğa olurken yönetmen son sözünü fi- (geyşa korosu, Cio Cio San’ı koru- mekânda, Bu yıl göl üzerindeki sahne, Zü- çıkmış gibiydik. Uyum ve güzellik nalde söyledi: “Kahrolsun böyle yan geleneksel ruhlar, vb.) hepsi 60’ın rih Operası yönetmeni Andreas ağlatacak kadar yoğundu. Olağa- ilişkiler” dermişçesine... Kâğıttan uçar adımlarla adeta kayarak sah- üzerinde Homoki ve dünyanın dâhi tasa- nüstü yalınlık içinde uçuşan kimo- ne varsa her şeyi yaktı... Sahne- sanatçıya ait nede belirirken yürürken, ilerler- rımcısı, çalıştığı her ülke ve fes- 500 eseri nolar, açılıp kapanan şemsiyeler, yi de kâğıttan gemileri de... Ön- ken... Amerikalı karakterler cart di- tivalde ödüllendirilen Michael izleyiciyle titreşen yelpazeler arasında renk, ce ışıktan alevlerle, sonra gerçek ye kâğıdı yırtarak delerek (evet de- buluşturacak. Emma Summerton Levine’e teslim edilmişti. Seçilen görüntü, ses ve müzik şöleniydi. alevlerle... lerek / hadi söyleyeyim: neredeyse eser ise (artık daha popüleri ola- maz), Puccini’nin “Madama But- Sahne, gölün üzerine bırakılmış, sanki kat ‘Şehrin Festivali’ terfy” adlı romantik eseriydi. kat, buruşuk bir beyaz “kâğıttan” oluşuyor. Önce sahneyi anlatmalıyım: 300 ton ağırlığında bir kâğıt! Sanki kocaman bir resim defterin- şehrin her yerinde den koparılmış bir sayfa, bir kâğıt u yıl 5. kez 6 Ekim-16 Ekim tarihlerinde dü- parçası, gölün üzerine bırakılmış! Bzenlenecek olan 212 Photography Istanbul, Kat kat, buruşuk bir beyaz kâğıt... 15’e yakın mekânda 60’ın üzerinde sanatçının Sahne bu “kâğıt”tan oluşuyor! İki 500’ün üzerinde eserini sanatseverlerle buluş- buçuk saat boyunca genç geyşa turacak. Fotoğraf sanatı üzerinden disiplinlera- Cio Cio San’ın öyküsünü bu kâğıt rası bir diyalog ortamı sunan “Şehrin Festiva- üzerinde izleyeceğiz... Ve geyşa- li” 212 Photography Istanbul sergiler, atölyeler, mızın ruh hallerine, hissiyatına söyleşiler, paneller, film gösterimleri ve port- göre kâğıdın üzerindeki renkler folyo incelemelerinin yanı sıra yayıncılık, dans, değişecek, aşkın, umudun, nef- müzik, gastronomi gibi farklı başlıklara da prog- retin, özlemin, öfkenin, çaresizli- ramında yer veriyor. Ana mekânların Akaretler Sıraevleri ve Yapı Kredi ğin renklerine bürünecek... Kâh bomontiada olan festivalde bu yıl, Tophane-i Ami- Japonya’nın nehirleri, akarsula- re Kültür ve Sanat Merkezi, St. Benoit Kilisesi, Ka- rı, dağları, taşları, çiçek açan ki- le Tasarım ve Sanat Merkezi, Taksim Sanat, Insti- raz ağaçları, kâh Japon kaligrafi- tut Français, Yeldeğirmeni Sanat, ALAN Kadıköy si ve aşina olduğumuz Japon es- gibi pek çok lokasyonda katılımcılarla buluşacak. tampları o kâğıda yansıyacak. El- bet muhteşem ışık oyunları ve vi- deo sanatı aracılığıyla. (Teknoloji- nin nimetleri) Ayvalık’tan genç Kâğıt deyip duruyorum. Biz ölümlü izleyicilere tüy gibi göle sinemacılara ödül bırakılmış “kâğıt” dekor tam 300 yvalık Uluslararası Film Festivali, 16-21 Ey- Alül tarihleri arasında düzenlenecek. Direktör- lüğünü Azize Tan’ın, program danışmanlığını Fa- n Kişisel olarak bu yıl festivalde 6. Bozcaada Caz Festivali, bu yıl da tüm adaya yayılıyor tih Özgüven’in üstlendiği festival, film gösterim- yer almasından çok mutlu oldu- lerinin yanı sıra filmlerle ilişkili söyleşilere, gün- ğunuz, mutlaka takip etmeyi dü- cel meselelere ilişkin panellere, “Genç Sinema” şündüğünüz etkinlikler var mı? programına ve çocuklara yönelik atölyelere de Hangileri ve neden? ev sahipliği yapacak. Daha önce yaklaşık üç sene Seyir Derneği tarafından düzenlenen Ayvalık adada yaşamış biri olarak ilk öne- y ‘Bir aşam tarzı oldu’ rim; festival zamanı bağ bozumu Uluslararası Film Festivali, geleceğin sinemacıla- zamanı, adadayken bağların üzüm- rına bu yıl ilk kez “Yeni Bir...” başlığıyla ödül ve- lerle dolu olduğunu göreceksiniz. Konserlerin yanı sıra “KE- recek. Mey|Diageo’nun desteğiyle verilen ödül, Bir bağa mutlaka dalın ve üzüm- festival kapsamında bir yarışma yapılmamasına ŞİF” programındaki yan et- lerden tadın. Programın uluslara- karşın, o yıl içinde kamera önünde ya da arka- rası ayağını, bizim de üyesi oldu- kinlikler coğrafyanın tüm ni- sında, sinemanın herhangi bir alanında gösterdi- ğumuz European Jazz Network metlerinden faydalandırıyor. ği başarıyla dikkatleri çeken, kariyerinin başın- ile bağlantılı; Hollanda’dan Bim- daki bir isme verilecek. huis, Fransa’dan Association Jaz- ORHUN ATMIŞ ze Croise, İtalya’dan Südtirol Jazz Festival ve Israeli Jazz Commu- emen hemen her kentte, her böl- nity ile ortak kürasyonla yaptık. Bu Hgede başta müzik, film, tiyatro ol- konserlerin yanında, Fransız cazı- İBB Şehir Tiyatroları nın en önemli isimlerinden Guillaume mak üzere çeşitli festivaller hayata ge- Perret’nin Volkan Öktem ile buluşacağı açık havada çiyor. Ancak bunlar arasında çok azı özel projeyi kaçırmamalarını öneririm. fark yaratarak akla ilk gelen festival- KEŞİF programında ise Emre Erbirer’nin stanbul Büyükşe- lerden biri oluyor. Bozcaada Caz Fes- kürasyonunu yaptığı “Güncel Meseleler, İhir Belediyesi (İBB) tivali onlardan biri. Bu yıl 6. kez 26- Yeni Olasılıklar” başlığıyla oluşturduğu et- Şehir Tiyatroları se- Bozcaada Caz Festivali, bu sene de "şifa" temalı KEŞİF programı ve adanın farklı böl- kinlikleri; bağ gezileri, şarap tadımları, vis- 27-28 Ağustos’ta düzenlenecek fes- yircisini Harbiye Ce- gelerindeki sahneleriyle katılımcılarını ağırlayacak. ki, bira tadımları ile çeşitli disiplinlerdeki tival, daha ilk yıllarında tüm dünya- mil Topuzlu Açık Ha- atölyeler; KEŞİF programında dikkat ve il- yı etkileyen bir salgın ve Türkiye’de Büyük bir avantaj olarak değerlen- va Sahnesi Açık Ha- “12. Gece” gi toplayan içeriklerden birkaçı. hareket etmeyi zorlaştıran bir ekono- diriyoruz. Bahsettiğiniz gibi farklı bir va Yaz Oyunları’nda mik krizle mücadele etse de parmakla yaklaşımla başladık ve Bozcaada’nın buluşturuyor. Şehir Tiyatroları, tiyatro tutkunla- ğumuz için bir yaşam tarzı oldu. Fes- gösterilir hale geldi. Bunda konumu- eşsiz coğrafyası bu denenmemiş yak- rının karşısına Shakespeare’in en beğenilen ro- tivalin denenmemiş bir formatta orta- mantik komedyası “12. Gece”yle çıkıyor. William nun yanı sıra festival düzenleyicileri laşımı çok besledi. Daha sonra diğer ya çıkış fikri gibi KEŞİF programının Shakespeare’in yazdığı, Serdar Biliş’in yönettiği 3dots ve fermente’nin nitelikli ekibi- destinasyonlarda benzer festivallerin da bizi dinamik, yaratıcı ve ilgi çeki- Gizem Gezenoğlu 12. Gece; 23, 24 Ağustos tarihlerinde 21.00’de nin dinamizmi de etkili. Öyle ki sade- artması sektördeki çeşitliliği artırdı. ci kıldığını düşünüyorum. sahnelenecek. Shakespeare’in Noel kutlamaları- ce birkaç konser, birkaç söyleşi yapı- Festival dünyası içerisinde yeni bir ne başladığımızı biliyorduk. Bozcaada nın son gecesinde sahnelemek için yazdığı “12. n Ekonomik kriz ortamı festiva- lan standart bir festivalin çok ötesinde, Caz Festivali’nin Türkiye’deki sayılı sektör oluştu resmen. Tüm bu çeşitli- Gece”, aşk ilişkileri üzerine kurulu bir oyun. li yaparken sizi hangi noktalarda “KEŞİF” gibi bir programla tüm ada- lik bizi de elbette çok besliyor. festivaller arasında girmesini, bir ya- zorluyor? ya yayılan etkinlikler yapılıyor. Bu et- şam stili oluşturmasını, kendi komü- Festival düzenlemek finansal anlam- 8-10 aylık çalışma... kinliklerle Bozcaada’nın tüm nimetle- nitesini oluşturmasını ve bizim için en da her açıdan zorlayıcı bir DNA’ya sa- ENKA’da ödüllü oyun n Sizce Keşif programının yo- rinden faydalanabiliyorsunuz. KEŞİF önemli olan tarafı savunuculuk alan- hip. Buna ek olarak son dönemlerde ğunluğu veya daha fazla ön plana programının ayrıntılarına festivalin larımız ile farkındalıklar yaratması- NKA Sanat, 23 içinde bulunduğumuz zorluklar bi- çıkması “caz festivaline” yönelik internet sitesinden göz atmakta fay- nı hayal ediyorduk. Tüm hayallerimiz EAğustos Salı akşa- zi de ciddi anlamda yordu gerçekten. bir risk oluşturur mu? da var. Festivali, Bozcaada Caz Festi- beklediğimizin üzerinde gerçekleşiyor, mı Defne Kayalar, En- Aynı zamanda Bozcaada lojistik ola- gin Hepileri, Doğa Ha- Bu sene 60’ın üzerinde, tüm vali CEO’su ve fermente kurucusu Gi- bu da bizi üretmek üzere daha motive rak da festival düzenlemek için sa- lis ve Sevda Erginci’yi Bozcaada’ya yayılarak gerçekleşecek zem Gezenoğlu’yla konuştuk. tutuyor. Şimdiki hayalimiz festivalin aynı sahnede buluştu- nıyorum ki Türkiye’deki en maliyetli 50. yılını gerçekleştirmek üzere sür- KEŞİF programı festivaldeki en çok ran “Anne” tiyatro oyu- ‘Hedef 50. yıl’ yerlerden. Tüm bu etkenler ile sürek- kafa yorduğumuz alanların başında. dürülebilir bir sistem yaratmak. Bir “Anne” nuna ev sahipliği yapa- li yükselerek değişen maliyetler bizi n Festivali hayata geçirirken, en yandan da dünyadaki sayılı festival- Yaklaşık 8-10 ay boyunca program- cak. Fransız yazar Flo- başta beş yıllık bir planınız veya laması için çalışıyor ve festival zama- zorlayan noktalar oluyor. Ciddi bir risk ler arasında, uluslararası bir caz fes- ran Zeller’ın yazdığı “Anne”, birbirini tekrar eden planı ile festivali yönetmeye çalışıyo- hayaliniz var mıydı? Varsa onların tivali olarak yerimizi almak. nında enerjimizin büyük bölümünü sahnelerle bir annenin modern eril aile yapılan- ne kadarı gerçekleşti? buraya döndürüyoruz. Risk olmadı- ruz. Bağımsız bir festival olarak gele- n Festival ilk ortaya çıktığında de- masında kayboluşunu, hayatının elinden kayıp Festivalin ilk fikrini büyük bir he- nenmemiş bir formattı, şu an benzer ğını, aksine ilgi çekici bir festival ya- cek yıllardan bahsedebilmek, içinde gidişini ve bunu fark etmenin yarattığı psikolojik yecanla ortaya çıkardık. O günlerde, ratarak deneyimi geliştirdiğini düşü- festivallerin sayısı her yıl artıyor. bulunduğumuz yılın gidişatı ile çok gerilimi aktarıyor. Oyunun yapımcılığını Tiyatro yıllar boyu devam edecek bir serüve- Bu konuyu nasıl değerlendirirsiniz? nüyoruz. Bozcaada Caz Festivali ço- alakalı oluyor. iN, yönetmenliğini ise Onur Ünsal üstleniyor. İŞTE ETKİNLİK ÖNERİLERİ