Katalog

18 TEMMUZ 2022 PAZARTESİ KÜLTÜR 13 ‘TÜRK ARKEOLOJI VE KÜLTÜREL MIRAS ENSTITÜSÜ’ KURULDU Hasret sona erdi Enstitü Merkez Kompleksi Bir eliyle şimdiyi ünyada bir- Arkeoloji ve Kültürel Miras Enstitüsü için “Ortak bir hayali, ideal biçimde ve hep birlikte diğeriyle dünü çok ülke- hayata geçirmekteyiz. Ben buna ‘hasret projesi’ diyorum” ifadeleri kullanan Prof. Dr. Nev- Dde çok es- yakalayan usta zat Çevik ile enstitünün amacını ve hedeflerini konuştuk. ki tarihlere daya- iyatro dünya- nan Arkeoloji Ens- ÖZNUR loji Enstitüleri ve bunların 1.5 milyon arkeolojik belge sı hem 20. yüz- OĞRAŞ ÇOLAK titüsü nihayet ül- dünyada birçok şubeleri var. OSR yöntemiyle tarandı. Çe- Tyılın ikinci ya- kemizde de kurul- En eski şubeleri de genellik- şitli arşivlerden 60 binden rısına ve 21. yüz- du. İlk adımları 2015 yılın- yıl başına damgası- le Türkiye’de açılmıştır.Türk fazla video, film, fotoğraf gi- nı vuran çok yaratı- da atılan ve Gaziantep'te ha- hocaların büyük kısmı da bu bi yine erken arkeolojiyle il- cı bir yönetmenini, yata geçirilen "Türk Arkeo- enstitülerin burslarıyla yurt- gili belgeler toplanıp arşiv- hem de derin bir dü- loji ve Kültürel Miras Ensti- dışında doktora yaptı. Proje lendi. İhtisas kütüphanesi- şünürünü, bir usta- tüsü", Anadolu'nun aynı za- yı yitirdi: Peter Bro- sürecince tüm bu enstitüler nin başlangıçları oluşturul- manda da birçok medeniyetin ok bu dünyada bir incelendi ve Türkiye’nin ih- du. Hem fiziki hem de dijital asra yaklaşan yol- kadim tarihine ışık tutacak. tiyaçlarına uygun bir kurgu kitaplar-dergiler toplandı. culuğunu 2 Temmuz Enstitünün kuruluş aşama- tasarlandı. 2022’de noktaladı. Veri tabanlarına abonelikler sında ve devamında, yüzler- Daha 21 yaşın- n Proje kapsamında şim- yapıldı. Binası ve araçlarıy- 24.05.2006/Cumhuriyet ce bilim, kültür ve sanat in- dayken, 1946 yılın- diye dek neler yapıldı? la modern bir arkeometri la- sanının görev aldığı uygula- da Stratford’da Öncelikle yaygın anketler boratuvarı oluşturuldu. Güç- sahneye koy- malar 3.5 yıl sürdü ve 2022 ve çeşitli arama konferans- duğu Shakes- lü bir web portal ve sosyal Temmuz’unda proje amacına peare oyunuyla ları yapılarak paydaşların fi- medya hesapları açıldı. Pro- ulaşarak tamamlandı. dikkatleri üzeri- kirleri derlendi. İlk arama je kapsamında yedi adet ser- Çalışmalarını yakından ta- Peter Brook ne çeken Bro- konferansı tüm enstitülerin tifikalı eğitim programı ger- ok, gerek Sha- kip ettiğim, Akdeniz Üniver- direktörleriyle yapıldı, son- kespeare konusundaki eskimiş alışkanlıkla- çekleştirildi. “Anadolu Des- sitesi Edebiyat Fakültesi Ar- ra da arkeometri gibi özel rı kökünden değiştiren yaklaşımı, gerek tiyat- tanı” adlı iki belgesel yapıl- keoloji Bölümü Öğretim Üyesi ro düşüncesine armağan ettiği “boş mekân” alanlarda arama konferans- Prof. Dr. Nevzat Çevik 12 yıl- dı ve “Ara Güler Arkeolojik ve “anında, doğrudan tiyatro” gibi kavramla- larıyla enstitünün yol harita- dır Myra Antik Kenti ve ken- Fotoğrafları” sergisi açıldı. rı, gerekse giderek yalınlaşan, insanın özüne Nevzat Çevik sı belirlendi. Yayın komisyo- ve aktöre odaklanan eserleriyle çağdaş tiyat- tin limanı olan Andriake An- Ankara’da üç gün süren 1. nu çalışmalarıyla 130 bilim royu çok derinden etkilemiş bir yaratıcıydı. tik Kenti'nde kazıların baş- Arkeoloji Şûrası’nda Türk 1970’ten beri çalışmalarını Paris’te, es- insanının emeğiyle, 27 ki- kanlığını yapıyor. Her yıl ye- arkeolojisinin durumu yüz- ki bir İtalyan sahnenin kalıntılarıyla “boş tap İngilizce ve Türkçe ola- ni buluntular keşfeden Çevik, de bilimsel araştırmalar ya- şehircilik tarihi, alan arkeo- lerce bilim-kültür insanı ta- mekân”ı birleştiren Bouffes du Nord’da sür- rak yayımlandı. Yıllık bilim- düren sanatçının bir diğer önemli özelliği de kazılara enstitünün çalışma- pılmasını sağlamak, destek lojisi, arkeometri, jeoarkeo- rafından her açıdan değer- sel dergi TARE’nin ilk iki sa- çok çeşitli ufuklardan, kültürlerden; oyun- loji, kültür ekonomisi ve di- larından dolayı bugünlerde vermek; ulusal ve uluslara- lendirildi. yısı Dergipark üzerinden yi- cuları, sanatçıları bir araya getirmesiydi. başlayacak. ğer yakın ilgili alanlara yö- rası çalışmalarda bilim in- Gaziantep merkezindeki Onun tiyatrosunun vazgeçilmez özelliklerin- ne iki dilli olarak yayınlan- nelik arkeolojik araştırma- Arkeoloji ve Kültürel Miras sanları ve kurumlarını araş- den biriydi bu. Brook’la çalışan önemli Türk Kendirli kompleksi beledi- dı. Kültür Varlıkları Genel Enstitüsü için “ortak bir haya- lar ve yayınlar teşvik etmek; tırma, eğitim ve yayın bo- sanatçıları da oldu. “Mahabharata”da sev- ye tarafından tüm yapılarıy- Müdürlüğü’yle birlikte yürü- gili Tuncel Kurtiz, Kudsi Ergüner hemen buna yönelik kütüphane- li, ideal biçimde ve hep birlik- yutlarında desteklemek ve la enstitüye armağan edildi. tülen çalışmayla depolardaki aklıma gelen isimler. ler ve arşivler oluşturmak; te hayata geçirmekteyiz. Ben ön açıcı önlemler almak; Ar- Ve uzun yıllardır buna ‘hasret projesi' diyorum” arkeometrik gelişmelerin keolojiyle ilgili kurumlar ve atıl duran ve kö- Sahnede iç içe geçen önünü açmak; kültürel ve ifadeleri kullanan Çevik ile kişiler arasında koordinas- tü kullanılan kili- kültürler enstitünün amacını ve hedef- tarihsel mirasın korunması yon sağlamak; geleceğin bi- se ve Latin okulu, Uluslararası Tiyatro Enstitüsü’nün (ITI) Dün- konusunda ulusal ve ulus- lerini konuştuk. lim insanlarının yetiştirmek ya Tiyatro Günü bildirisini iki kez yazdırdığı tek proje kapsamında n Enstitünün kuruluş lararası çalışmalar yapmak; üzere proje ve eğitim burs- tiyatro insanı olan Brook, 1988’de kaleme aldı- restore edilerek amacı, yönetim biçimi ve sanat etkinlikleri aracılığıy- ğı mesajda şunu vurgulamıştı: “Geçmişte iyi bir ları vermek; öncelikle Ana- enstitünün tüm iş- tiyatro topluluğu, aynı kültürden karakterlerin işlevi ne olacak? la arkeoloji ve tarih konu- dolu olmak üzere Balkanlar, levlerini karşıla- tipleri ve yaşları arasındaki belirgin zıtlık üzerine AB ve Türkiye ortak pro- sunu yaygın halk kitleleri- Orta Asya, Kafkasya, Ortado- kurulurdu; bugün çok farklı kökenlerden oyun- yacak konferans jesinin amacı Arkeolo- ne ulaştırmaktır. ğu, İran, Akdeniz, Ege ve Ka- cular kullanarak aynı teatral karşıtlıkları daha da ve sergi salonla- ji Enstitüsü’nün tüm alt ya- Enstitü, vakıf mütevellisi radeniz gibi ilişkili coğrafya- çarpıcı hale getirebiliriz. (…) Sahnede kültürler rı, ofisler ve çalış- pısını hazırlamak ve ens- iç içe geçtiğinde, seyirci karşısında hem spesi- tarafından ve icra kurulu ta- larla ilgili de dönem ve kül- ma alanları ola- fik hem de evrensel hakikatler bulur.” titüyü kurmaktı. Enstitü, rafından yönetilecek. Bilim tür ayırt etmeksizin çalış- Sürgünde kurduğumuz Halk Oyuncuları ti- rak işlevlendirildi. Türk arkeolojisinin eksik- danışma kurulları, eğitim ve malar yapmak; prehistorya, yatrosunu 1989’da Paris’e taşıdıktan sonra, biz Şu anda bir ensti- lerini gidermek ve güçlen- burs komisyonları üyeleri protohistorya, klasik arkeo- de çok farklı kökenlerden (Türk, Kürt, Tunuslu, tünün ihtiyaç du- dirmek için yola çıktı. Ama- loji, geç antik arkeolojisi, ta- üç’er yıllığına atanacak. Fransız, İtalyan, Korsikalı, Perulu...) oyuncular- dan oluşan bir ekiple çalışmalarımızı sürdürüyor- yacağı tüm altya- cı Türkiye’de ve kültürel, ta- n Dünyada benzer bir ör- rih, sanat tarihi, epigrafi, or- duk. Peter Brook 1990’da Halk Oyuncuları’nda pı hazır. Bundan rihsel bağlarımız olan dün- neği var mı? taçağ arkeolojisi, Türk arke- yapılan bir “Atinalı Timon” provasına ekibiyle sonra enstitü Türk yanın diğer bölgelerinde ta- olojisi, İslam arkeolojisi, Os- Elbette üstelik çok eski- birlikte gelmiş, Tunuslu yönetmen arkadaşın bilimi ve kültürü- rih öncesinden günümüze manlı ve Selçuklu arkeoloji- den beri. Alman, Avusturya, boş mekândaki çalışmasını ilgiyle izledikten Alexander Samsonov'un “Atatürk sonra da tiyatroda gelenek, farklı kültürler, ri- arkeolojik ve kültürel miras İngiliz, Fransız, Hollanda, nün gelişmesine si, numizmatik, antropoloji, Gaziantep”te eseri. Enstitü binasının balko- tim, “anında tiyatro” üzerine sohbet etmiştik. nundan halka sesleniyor.. konularında yüksek kalite- kültürel peyzaj, mimarlık ve Amerika ve Japonya Arkeo- hizmet edecek. Tiyatro düşünürü olarak genellemeler- den hoşlanmazdı Brook, her olayı kendi içinde değerlendirmeyi tercih ederdi. Ama yürüdüğü yolda, “sahnesel şimdiki zaman” Murat Germen’den ne kadar önemliyse, “gündelik şimdiki zaman”ın dışına taşabilmek, geçmiş veya uzak kaynaklara yönelerek insanın haki- ‘Sagalassos’ sergisi katini aramak da hep önemli bir yer tuttu. Onun hem tiyatrosunun hem düşüncesinin ozlu Art Project, 19 çağdaş sanatı bir araya ge- merkezinde hep insan vardı. BTemmuz - 27 Ağustos tirerek disiplinler arası bir tarihleri arasında UNES- bakış açısı sunuyor. İnsanlığın gerçek bilgeliği CO Dünya Mirası Geçi- Sagalassos Vakfı, Boz- İstanbul Tiyatro Festivali’ne 2006’da iki ci Listesi'nde yer alan, lu Art Project ve Murat oyunla gelen ve onur ödülü verilen Pe- Akdeniz’in en iyi korun- Germen işbirliğiyle yapı- ter Brook ile yıllar sonra tekrar buluşmuş ve 7 Tenor, finalde hep birlikte O Sole Mio’yu seslendirdi. “Cumhuriyet” gazetesi için bir söyleşi yap- muş antik kentlerinden lan sergi satışlarından el- mıştım. Aynı yoldaydı yine: “Bu dünyanın Sagalassos’un tanınırlı- de edilecek tüm gelir, Sa- rını kent, mimarlık ve çev- hem artıları var, hem de muazzam yanlışlıkla- ğını artırmak ve arkeolojik galassos Vakfı tarafından re odağında sürdüren şe- rı, aptallıkları; bugüne kadar görülmemiş bir kazı çalışmalarına maddi Sagalassos Antik Kenti hir plancısı, akademisyen vahşeti de beraberinde getiriyor. Çünkü de- kaynak yaratmak amacıy- onaylanmış arkeolojik ka- sanatçı Germen sergide iz- Haliç’den ğerler tam bir çöküntü içinde ve kimse de- la fotoğraf sanatçısı Murat zı projelerini desteklemek leyiciyi zaman, mekân, in- ğerleri nerede araması gerektiğini bilmiyor. Germen’in “Sagalassos’u amacıyla, Sagalassos Ka- san ve mimarlık kavram- Bugün basın toplantısında da söylediğim gi- İzlemek” sergisine ev sa- zı Başkanlığı banka hesa- bi ne devlet adamları, ne din adamları, ne de ları üzerine düşündürme- hipliği yapıyor. Çalışmala- işadamları arasında bize derinlemesine reh- bına aktarılacak. yi amaçlarken, arkeoloji ve aryalar yükseldi berlik edebilecek birini bulabiliriz. Eğer yü- zümüzü geçmişe doğru dönersek, her kül- türde, Doğu kültüründe, Uzakdoğu kültürün- Altın Boynuz’a opera festivali yakıştı, “7 Tenor” konse- de, Hindistan’da, Japonya’da, Çin’de veya Ankara’da yaz konserleri riyle başlayan 13. Uluslararası İstanbul Opera Festiva- Afrika’da kaynaklar bulabiliriz. (…) Tüm bun- nkara Büyükşehir Be- cek yaz konserleri, ekim lar insanlığın gerçek bilgeliğini temsil ediyor.” li Haliç kıyılarını inletti. Alediyesi (ABB), baş- ayının sonuna kadar de- Peter Brook, bir elini şimdiki zamanın için- kentlileri şimdi de “Ankara vam edecek. de tutup diğeriyle de dünü araştırarak orada- de tenorlarımızın performansı YAZGÜLÜ ALDOĞAN Yaz Şenlikleri ve Yaz Kon- Tüm vatandaşlara açık ki kaynaklardan ne öğrenebilirim diye baka- müthişti. O Sole Mio’yu hep be- serleri” ile 22 Temmuz’da ve ücretsiz düzenlenecek Selda rak yolunda yürüdü durdu ve bu yürüyüşte stanbul’un yaz geceleri sanatla raber söylerken birlikte ve tek Bağcan buluştular. Yaz konserleri yaz şenlikleri çerçevesin- çok şey öğretti hepimize. İyi ki bu dünyadan İaydınlanıyor. Müzik ve caz fes- performansları ile tekrar tekrar bir Peter Brook geçti. serisi çerçevesinde Mu- de konserler serisinin ilki tivallerinin ardından Uluslarara- çağırdık sanatçılarımızı. sa Eroğlu’ndan Cem Adrian’a, 22 Temmuz Cuma günü Çu- sı İstanbul Opera festivalinin 13.’ Selda Bağcan’dan Zara’ya, buk Şeyh Şamil Bulvarı’nda Harbiye’de sü başladı. Bu kez Haliç kıyısında, Tosca heyecanı Kubat’tan Fuat Saka’ya ka- Kent Orkestrası’nın konseriyle Ataol Behramoğlu’nun Haliç Kongre Merkezi’nin büyük Temmuz dar birçok ünlü sanatçı baş- başlayacak. 23 Temmuz Cu- 20 Temmuz’da festiva- Aydın Üniversitesi’ndeki bahçesine kurulmuş sahnede. Kü- kentte sevenleriyle bir ara- martesi günü saat 20.00’de lin en önemli gösterilerinden konserleri çülmeye başlasa da dolunayın ya gelecek. Çubuk Şeyh Şamil Bulvarı’nda Puccini’nin Tosca’sı ünlü sopra- işine son verildi Birçok ünlü sanatçı ve mü- Hüseyin Turan’ın, Altınpark’ta Haliç’e vuran ışıklarıyla, tenorla- no Angela Gheorghiu’nun da ka- arbiye Cemil To- zik grubunun sahne alacağı ise Gökhan Türkmen’in kon- rımızın sesleri ve icralarıyla büyü- tılımıyla sergilenecek. Sahne- azetemizin yazarı Ataol Behramoğlu, akade- Hpuzlu Açık Ha- ve panayır havasında geçe- seri olacak. lendik. Festivalin açılış konseri “7 ye Zeliha Berksoy koydu, Mu- Gmisyen olarak görev yaptığı İstanbul Aydın va Tiyatrosu’nda Bay- Tenor”du. Daha önceden de du- rat Karahan da başrolde, şimdi- Üniversitesi’ndeki işine son verildiğini açıkladı. han Müzik organizas- yurduğumuz gibi, İstanbul Devlet den yer kalmamış. Haliç Kongre Halk TV’de Serhan Asker’in programına konuk yonuyla yerli, yaban- ‘İçimdeki Bal Porsuğu’ Opera ve Balesi Orkestrası’nın şef Merkezi’ne Üsküdar’dan kalkan cı isimlerin konserleri olan Behramoğlu, “Ben bir akademisyenim. Benim lvin Aydoğdu’nun yazdı- Zdravko Lazarov’un yönetiminde- ve Karaköy’e de uğrayan Eyüp 18 Temmuz’da Nilüfer’in Rus Dili ve Edebiyatı profesörü olduğumu çok az Eğı ve oynadığı “İçimde- ki orkestra, Bülent Külekçi, Hü- uzun bir aradan son- kişi bilir. İstanbul Üniversitesi’nden emekliyim ve seferiyle denizden gitmek kolay ki Bal Porsuğu”, 21 ve 22 seyin Likos, Aydın Uştuk, Bülent ra vereceği ilk kon- ve mümkün. Keşke dönüş için de özel üniversitelerde devam ediyordum. Baskı al- Temmuz’da saat 21.00’de Rock grubu Placebo, Bezdüz, Erdem Erdoğan, Levent ser ile başlıyor. Nilü- tında işime son verdiler. Bir kürsüm vardı, elim- birkaç geceliğine geç sefer ko- Kemerburgaz Istanbul’a geliyor fer yaz turnesine Har- Gündüz ve Devlet Opera ve Bale- den alındı. Hâlâ bu sıkıntılar her anlamda devam nulsa. Otobüsler de var ama hay- Kent Ormanı’nda biye ile başlarken, Teo- si Genel Müdürü ve Genel Sanat ediyor. İçerde ve dışarıda...” ifadelerini kullandı. li seyrek. Aracıyla gelecek olanlar DOTOrmanda’da ngiliz alternatif rock man iki kez Harbiye’de Yönetmeni Murat Karahan’ın per- “Yaşadıklarımdan öğrendiğim var” diye bir şiir için ise otopark geniş. Arkeoloji sahnelenecek. İgrubu Placebo, 18 konser verecek. Kon- formanslarına eşlik etti. İki bö- yazdığını anımsatan Behramoğlu, “Yaşama se- Müzesi’nin bahçesindeki geçmiş 60 dakika süren Temmuz’da PSM Loves ser programı şöyle: 19 vinciyle doluyum. Düşünün kaç yaşına geldim, lümde sahne alan tenorlar, ünlü Elvin festivallerde sopranoları da top- tek perdelik oyun, Summer kapsamında saat ve 25 Temmuz - Teo- Aydoğdu operalardan aryaları seslendirdi, buzuki öğreniyorum, piyano öğreniyorum” dedi. luca izlemiştik. Keşke bu kez de dünyanın en kor- 20.00’de dinleyicilerle bulu- man, 20 Temmuz - Yıl- AKP’yi işaret eden Behramoğlu, “Bu insanlar bu sonrasında da hep beraber O So- olsaydı; festivalin olmazsa olmaz- kusuz hayvanı olarak nite- şacak. Zorlu PSM’deki kon- dız Tilbe, 21 Temmuz - Il ülkenin yakasını bırakmadan ölürsem mutsuz öle- le Mio’yu! Tabii ki Granada, Ma- larından Saraydan Kız Kaçırma, lendirilen “Bal porsuğu”ndan serin açılışını ise ülkemiz- Divo, 22 Temmuz - Fun- ceğim. Yazıklar olsun size. Ülkeyi yaşanmaz hale laguena, Palyaço gibi çok bilinen IV. Murat ve tabii ki Carmen ise yola çıkıyor. Oyunun yönet- deki indie-elektronik müzi- da Arar, 23 ve 24 Tem- getirdiniz. İki kilo patates 25 lira, bir kilo domates ve sevilen parçalar çok alkışlan- heyecanla beklediğimiz diğer per- menliğini ise Özlem Daltaban ğin temsilcilerinden Hedo- muz - Tan Taşçı. 15 lira. Yazıklar olsun” diye konuştu. Behramoğ- dı, ama hepsi kusursuz, hepsin- formanslar. Kaçırmayın derim. üstleniyor. nutopia üstlenecek. lu 2011 yılından itibaren bu görevi sürdürüyordu.