Katalog

3 HAZİRAN 2022 CUMA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 16.4800 17.6100 20.7020 24.88 2.602 6625.47 990.46 2 kuruş 11 kuruş 6.8 kuruş 0.18 puan 32.81 puan 102.93 lira 11.13 lira Özellikle gıda ve enerji fiyatları nedeniyle milyonlarca emekçinin alım gücü düştü ‘Asgari’ 325 ekmek eridi Çapulcuyduk, Enflasyon en çok düşük ücretli ve emekliyi vuruyor. sürtük olduk YÜZDE 49 Fiyat artışları nedeniyle sadece üç ayda asgari ücretlinin ezi bir karşı çıkıştı... Dayatma- Asgari ücre- alabileceği yağ 43 litre, domates 222 kilo azaldı. lara, ötekileştirmeye, baskıla- tin alabileceği Gra... Ülke geneline yayılan pro- domates mik- ugün Türkiye’de yaklaşık 10 16.5 TL iken bu fiyat Nisan 2022’de testolara 3 milyonu aşkın insan ka- tarındaki üç milyon emekçi asgari ücret- 34.7 TL’ye yükseldi. Ocak 2021’de tıldı. Çapulcu diye tanımlanmıştık o aylık düşüş Ble çalışırken ekonomist Erol asgari ücretle 171 litre yağ alınırken zamanlar. Şimdi “sürtük” olduk. Ağız Taşdelen’in bu ücretin alım gücüy- bu miktar Nisan 2022’de 123 litre- torba değil ki büzesin... Cumhurbaş- kanı Erdoğan’ın halka hakaret etme le ilgili olarak gıda ve enerji fiyatları ye kadar geriledi. Ocak-nisan arası- hakkı var. Doktorlar, sanatçılar, ma- üzerinden yaptığı çalışma yaşanan nı kapsayan son üç ayda ise bir ay- denciler, gazeteciler, esnaf, herkes krizi ortaya koydu. lık asgari ücretle alınabilecek ayçiçe- bir şekilde kendisinin hakaretlerin- Taşdelen’e göre, 1 ki- ği yağı miktarı 43 litre azaldı. Bunla- den nasibini alıyor. Ama halkın ken- logram (kilo) ekme- rın yanında bir aylık asgari ücret ile disini eleştirme ya da muhalif düşün- ğin ortalama fiyatı Ocak Ocak 2021’de 54 kilo dana eti alınır- celerini söyleme hakkı yok. Bakıyo- 2021’de 7.1 TL iken bu ken bu miktar Ocak 2022’de 53 ki- ruz Cumhurbaşkanı Erdoğan’a ha- ŞEHRİBAN karet suçlaması ile son altı yılda 160 KIRAÇ fiyat Ocak 2022’de 11.3 lo oldu. Nisan 2022’de ise bu mik- bin kişiye soruşturma açılmış ve bu lira, Nisan 2022’de 13.7 tar 38 kiloya kadar geriledi. Ocak soruşturmaların 35 bini davaya dön- TL’ye çıktı. Buna göre Ocak 2021’de 2022’de bir aylık asgari ücretle 307 müş. 13.7 LİRA: 1 kilogram ekmeğin bir aylık asgari ücret ile 397 kilo ek- litre motorin alınırken bu miktar Ni- Gezi ile başlayan süreç ise bize Nisan 2022’deki ortalama fiyatı mek satın alınırken bu miktar Ocak san 2022’de 198 litreye düştü. birlik ruhunu, ortak mücadeleyi, ka- 2022’de 375, Nisan 2022’de ise 310 musal alanlarımıza yapılan müdaha- 3.4 milyon emekçi rin fiyat endeksi 155’e yükseldi. As- rete erişemiyor. Özel sektörde asga- kiloya kadar düştü. Ocak-Nisan lelere karşı çıkmanın önemini hatır- Akaryakıt, gübre ve ilaca gelen gari ücret endeksi ise değişmeye- ri ücret ve altında ücretle çalışanla- 2022 arasını kapsayan son üç ay- latmıştı. “İstersek daha iyi bir Türkiye zamlardan dolayı tarımda üretim ma- rek 100’de kaldı. DİSK-AR’a göre, 3.4 rın oranı yüzde 44 ve asgari ücret ci- yaratabiliriz” umudunu ateşlemişti. da asgari ücretlinin satın alabileceği Tamamen barışçıldı. Tamamen da- liyetlerinin artması sebze fiyatların- milyon işçi (bütün ücretli çalışanla- varında çalışanların oranı yüzde 69. ekmek miktarı 65 kilo azaldı. yanışmacıydı. da keskin artışa yol açtı. Bir aylık as- rın yüzde 18’i) asgari ücretin altın- 8.4 milyonu aşkın özel sektör işçisi Aradan geçen dokuz yıl 198 litreye düştü gari ücretle Ocak 2021’de 522 ki- da bir ücretle çalışıyor. Asgari ücre- asgari ücretin yüzde 20’si ve altında Erdoğan’ın sözel şiddet dozunu da Standart ekmek 200 gram olarak lo domates alınırken bu miktar Ocak tin yüzde 20 fazlası ve altında ücret ücretlerle çalışıyor. artırdı. Kendi vatandaşını bilerek ve hesaplandığında Ocak 2022’de ay- 2022’de 452 kilo, Nisan 2022’de ise alan işçilerin sayısı 9.7 milyon. Bü- isteyerek tahrik ediyor. Karışıklıktan Eurostat devrede lık asgari ücretle 1875 ekmek alınır- 230 kiloya kadar geriledi. Asgari üc- tün ücretli çalışanların yüzde 50’ye besleneceğini sanıyor. Seçim öncesi Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eu- ken bu sayı Nisan 2022’de 1550 ade- retin alabileceği domates miktarı yakını bu kapsamda yer alıyor. Tüm hele hele tüm anketler oylarının eri- te düştü. Enflasyonla birlikte üç ayda son üç ayda yüzde 49 düştü. Nisan ücretli çalışanların yüzde 64’ü yani rostat) ise TL’nin hızla değer kaybet- diğini gösterirken, peş peşe zamlar yaşamı felç ederken, bu doz aşımını mesi üzerine asgari ücretin alım gü- asgari ücretli satın alabileceği ekmek 2022’de ekmek fiyat endeksi 121, ay- 12.5 milyon işçi asgari ücretin altı ile “olağanüstü halin” yollarını döşemek miktarı 325 adet azaldı. Bu da üç ay- çiçeği yağı fiyat endeksi 135, doğal- asgari ücretin 1.5 katı arasında bir cüne dair daha önce açıkladığı 2021 diye de adlandırabiliriz. yılı verilerini sistemden kaldırarak da yüzde 17 düşüş demek. Yine Ocak gaz endeksi 135, benzin fiyat endek- ücretle çalışmak zorunda. Özel sek- 2021’de 1 litre ayçiçeği yağının fiyatı si 140, LPG endeksi 130 ve moto- tör işçilerinin yüzde 21.8’i asgari üc- yeniden hesaplamaya karar verdi. Çivisi çıktı ülkenin Bugün ülke dokuz yıl önce oldu- ğundan çok daha felaket halde. “Çi- visi çıkmış” da diyebiliriz. TÜİK’e SIRA YUMURTACILARDA Mayıs ayında ihracat 19 milyar dolar, ithalat 29.7 milyar dolar oldu göre yüzde 70, ENAG’a göre yüz- de 156 enflasyon... Yüzde 157 ar- tarak rekor kıran bir dış ticaret açı- Rekabet Kurulu ğı... Benzine, doğalgaza neredeyse gün aşırı yapılan zamlar... En iyi be- soruşturma açtı yinler büyük kitleler halinde ülkeyi Dış açık hızla artıyor terk ediyorlar. Bilgi gücünün önemi- on günlerde hızla artarak kamuo- ni kavramayan iktidar onlara “giden Syunun tepkisini çeken yumurta fi- gider” mantığı ile bakarken, diğer ül- icaret Bakanlığı ile Türkiye İh- ticaret açığı yüzde 157 artışla 10.7 lık pay ile bu ay da ithalatımızda yatlarına karşı devreye giren Rekabet keler nitelikli işgücüne kapıları ardı- Tracatçılar Meclisi’nin (TİM) milyar dolar oldu. İhracatın ithala- önemli bir yer tutmuştur. Net ener- Kurulu, 29 şirket ve 13 birlik hakkın- na kadar açıyorlar. Taş toprak sata- dün yaptığı ortak açıklamaya göre tı karşılama oranı da yüzde 79.9’dan ji ithalatçısı bir ülke olarak küresel da soruşturma başlattı. Kurulun in- rak, madenler birilerine peşkeş çe- Türkiye’nin dış ticaret açığındaki yüzde 64’e düştü. İlk beş ayda ise ih- piyasalar ile yüksek derecede bü- kilerek ülke yönetilemiyor. Görüyor, ternet sitesinde yer alan bilgilere gö- yaşıyoruz. Bunun bedelini milletçe re, yumurta üreticilerinin rekabeti kı- artış Mayıs 2022’de de hız kesme- racat yüzde 20.4 artışla 102.5 milyar tünleşmiş olan Türkiye’nin ener- ödüyoruz. sıtlayıcı çeşitli eylemlerde bulunup den devam etti. Artan enerji fiyat- dolar, ithalat yüzde 40.9 artışla 145.7 ji fiyatlarından etkilenmemesi söz Bugüne kadar ne çiftçisine sahip bulunmadıklarını tespit amacıyla iki ları, daralan dış pazarlar ve yanlış milyar dolar ve açık yüzde 136.1 ar- konusu değildir” derken, TİM Baş- çıktı ne ekilebilir toprağına... Ne yer- ayrı soruşturma açtı. ekonomi politikaları bu gelişmede tışla 43.2 milyar dolara yükseldi. İh- kanı İsmail Gülle şu vurguları yap- li tohumuna ne yerli hayvanına... Ne Kurul, Yumurta Üreticileri Merkez belirleyici olurken bu durumun ca- racatın ithalatı karşılama oranı yüz- tı: “Yılın beşinci ayında da seri- akarsuyuna ne denizine... Ne denizi- Birliği (YUMBİR) ve YUMBİR’e üye 13 ri açığı daha da büyütmesi kaçınıl- de 82.3’ten yüzde 70.3’e indi. yi bozmadan ihracat rekoru kırma- nin canlılarına, balıklarına, mercanla- birlik ile toplam 12 teşebbüs hakkında maz görüyor. nın mutluluğu içerisindeyiz. Böyle- rına... Hepsi can çekişiyor. soruşturma açtı Kurul ayrıca yine yu- 243 milyar dolar Verilere göre Mayıs 2022’de Ma- ce son 21 ayın 19’unda aylık rekor Neredeyse bir yıl önceki yazılarım- murta üretimi alanında faaliyet göste- Sonuçları değerlendiren isimler- dan birinde “Sanki bir laboratuvarın yıs 2021’e kıyasla ihracat yüzde 15.2 kaydedilmiş oldu. 12 aylık ihraca- ren 17 teşebbüs hakkında da aynı ge- içindeyiz ve hepimiz birer denek. Da- den Ticaret Bakanı Mehmet Muş, artışla 19 milyar dolar, ithalat yüzde tımız ise 243 milyar dolara yaklaş- rekçe ile bir soruşturma açtığını du- yanıklılık testine tabi tutuluyoruz sü- “Enerji kalemi, 6.9 milyar dolar- 43.8 artışla 29.7 milyar dolar ve dış tı.” l Ekonomi Servisi yurdu. l Ekonomi Servisi rekli olarak. Eriyen gelirler ve alıp ba- şını giden fiyatlar karşısında ne yapı- yoruz, nasıl yaşıyoruz, ne kadar sesi- miz çıkıyor, ne tepki veriyoruz? Na- İzmitliye esnek sıl alışıyoruz? Hukuksuzluklar, adalet- ‘Gaz fiyatını ekonomi sizlik içinde yaşamayı hatta çoğu za- ödemeli konut man görmezden gelmeyi nasıl başa- rabiliyoruz?” diye yazmışım. Her şey daha da dibe vurdu. nşaat sektöründe maliyet artışları devam eder- ve jeopolitik etkiliyor’ Gezi bir karşı çıkıştı. İktidarın kor- İken yeni projeler de hayata geçmeye devam kulu rüyası. Bu yüzden büyük be- ediyor. Zeray İnşaat İzmit Çakırköy’de hayata Zeki Zeray SERHAT ALİGİL deller ödetildi. Hâlâ da Osman geçireceği altı blokluk Dora Hill projesine start Kavala’nın, Mücella Yapıcı’nın, Şirketin Dora Hill ile ulusal projeler üretme verdi. Projenin tanıtım toplantısında konuşan ocar Türkiye Üst Yöneticisi Çiğdem Mater’in, Can Ataklı’nın amacına yaklaştığını söyleyen Zeray İnşaat Ge- Zeray Yönetim Kurulu Başkanı Zeki Zeray, pro- SZaur Gahramanov, doğalgaz kimliklerinin üzerinden bedeller öde- nel Müdürü Fayik Ortaç ise şöyle konuştu: “Ül- jenin yeni bir keşif boyutunda olduğunu belirt- zamları ve Türkiye’ye uygulanan tiliyor. Ama Gezi ruhunu öldüremedi- kemizde son dönemlerde yaşanan fiyat artış- ti. Zeray, “Bu proje, bölge olarak İzmit’te yeni fiyat tarifesiyle ilgili değerlendir- ler. Eğer dipten, yeniden yukarı doğ- larıyla yükselen maliyetlerimize rağmen Zeray yerleşim alanı ve emsali oldukça düşük olan bir me yaparak “Öncelikle diğer ülke- ru bir çıkış olacaksa bu yine o Gezi olarak sorumluluk almaya devam edeceğiz. 20 bölgededir. Bu aks geçmiş dönemde hak etti- lere göre Türkiye’ye daha uygun ruhu ile olacak. Dokuz yıl sonrasının Nisan’da ön talep dönemiyle projenin satışla- ği değeri görmemiş olsa da Dora Hill projemizle, fiyatlarla gaz sağlıyoruz. Bu konu- çapulcuları ve sürtükleri bunu başa- rına başladık. Kişiye özel sunduğumuz ödeme hak ettiği değeri yakalayacaktır. Bizler de böy- da çift haneli oranlardan söz ede- racak. Unutmayalım... planları yatırım yapmayı ve ev sahibi olmayı ko- le özel bir arazide, yaşanabilir her türlü ihtiyacın biliriz. Ama fiyatlar küresel ola- Zaur Gahramanov, iç pazarda laylaştırıyoruz” dedi l Haber Merkezi düşünüldüğü bir konsept geliştirdik” dedi. rak artıyor. Fiyatları etkileyen fak- toptan gaz satışında büyümek törlerin yüzde 50’si ekonomik ise istediklerini belirtti. yüzde 50’si de jeopolitik” dedi. lendiren Gahramanov, bu düzeyin 27. Hazar Petrol ve Doğalgaz ekonomik hiçbir açıklamasının ol- Fuarı’nda basınla bir araya gelen madığı belirtti. Gahramanov, ayrıca Rusya-Uk- Şirketiyle ilgili de bilgi veren rayna savaşına atıfla enerji piya- Gahramanov, 17.6 milyar dolar- sasıyla ilgili şu yorumları yaptı: la Türkiye’deki en büyük ulusla- Yeni Petkim şart rarası yatırımcı olduklarını, Star KISA... KISA... KISA... “Dünya enerji haritası değişi- Rafinerisi’nin kapasitesini artır- yor. Çok enteresan bir dönemden mayı, Petkim’i yenilemeyi sürdür- l Merkez Bankası’nın net uluslararası rezerv- geçiyoruz. Türkiye ise bu konuda düklerini anlatarak şöyle devam leri beş haftalık düşüşün ardından artış kay- önemli adımlar attı. Karadeniz ga- etti: “Yeni enerji kaynakları ve di- detti. Rezervler 27 Mayıs itibarıyla bir önce- zı da bir bütün içinde önemli ola- jitalleşme önceliğimiz. Ayrıca ih- ki haftaya göre 2.6 milyar dolar artarak 12.2 cak. Alternatifler sözleşmelerde tiyaç nedeniyle Türkiye’ye yeni milyar dolar oldu. eline güçlendirecek.” 120 dola- ‘Petkim’ler’ gerekli. Biz de bu ko- l Bir “OPEC+” kaynağı, OPEC+’nın büyük ih- ra ulaşan petrol fiyatını da değer- nuda çalışıyoruz.” l BAKÛ timalle gelecek ay günlük ortalama 600 bin varil üretim artışı üzerinde anlaşma sağlaya- cağını söyledi. Önceki aylarda bu günlük ar- tış 432 bin varildi. Enerji ithalatında yükseliş sürdü l Resmi Gazete’de dün yayımlanan yönetmelik değişikliği ile Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) nerji Piyasası Düzenle- milyon metreküp oldu. Mart- Merkez Teşkilatı hizmet birimleri arasına “Bilgi Eme Kurumu’nun mart ayı ta en fazla doğalgaz ithalatı 2 Dağıtım ve İletişim Daire Başkanlığı” eklendi. “Doğal Gaz Piyasası Sektör milyar 754 milyon metreküp- l TÜİK’in “Su Ürünleri, 2021” raporuna göre su Raporu”na göre Türkiye’nin le Rusya’dan yapılırken bu ül- ürünleri üretimi 2021 yılında bir önceki yıla kı- doğalgaz ithalatı geçen yılın keyi 897 milyon metreküple yasla yüzde 1.8 artarak 799 bin 851 ton ola- aynı ayına göre yüzde 6.6 ar- ABD, 761 milyon metreküple rak gerçekleşti. Üretimin yüzde 32.8’i avcılık tarak yaklaşık 6 milyar 215 Azerbaycan takip etti. yoluyla elde edildi.