Katalog

6 MAYIS 2022 CUMA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 14.8920 15.7050 18.4590 22.07 2.466 6048.54 914.47 3.10 kuruş 3 kuruş 26 kuruş 0.60 puan 35 puan 95 lira 5 lira TÜİK’e göre tüketici enflasyonu, nisanda aylık yüzde 7.25, yıllık yüzde 69.97 arttı Enflasyon hızlı koşuyor Persona non grata! Öfke yanlış Geçen ayki yıllık TÜFE oranı Şubat 2002’deki 73.1’e çok yaklaşırken Enflasyon Araştırma Grubu, tüketici hedefe yöneliyor... fiyatlarındaki 12 aylık artışı yüzde 156.86 olarak ilan etti ehlikeli bir fay hattının üzerinde- yiz... Sığınmacı sorunu, seçim ÜİK’in dün açıkladığı “Tü- Töncesi bilinçli şekilde siyasetin ketici Fiyat Endeksi, Nisan bir numaralı gündem maddesi haline ÜRETICI FIYATLARI T2022” raporu, akıldışı politi- getirildi. Ve öfke asıl hedefe, yani bu- kalarla ekonomiyi yönetmeye çalı- nun sorumlusu olan AKP hükümetine SINIR TANIMIYOR şan, özellikle emekçilerin yoksul- değil, mültecilere yönelmeye başladı. ÜİK’in “Yurtiçi Üretici Fiyat Bu son derece vahim. Böyle sürerse laşmasına neden olan enflasyon- TEndeksi, Nisan 2022” rapo- istenmeyen, linç gibi, hayli kötü olay- la mücadeleyi bir kenara bırakan runa göre, Yİ-ÜFE geçen nisan- lar yaşanabilir. AKP iktidarının Türkiye’yi getirdi- da önceki aya (aylık) yüzde 7.67, Diğer ülkeler her yıl açıkladıkları sa- ği noktayı bir kez gösterdi.. Aralık 2021’e (4 aylık) kıyasla yılar dışında ülkelerine tek kişi bile sok- TÜİK’in verilerine göre, TÜFE yüzde 39.23, Nisan 2021’e (yıl- mazken sığınmacıları finansal pazarlık geçen Nisan 2022’de önceki aya lık) kıyasla yüzde 121.82 ve 12 konusu yapan ve hiçbir güvenlik soruş- (aylık) kıyasla yüzde 7.25, Ara- aylık ortalamalara kıyasla yüz- turması yapılmadan yüzbinlerce hatta lık 2021’e (4 aylık) kıyasla yüz- de 72.03 arttı. Yıllık artış Mart milyonlarca insana kapıları açan yegâne 2022’de yüzde 114.97, Nisan ülke olduk. 2011’den itibaren Suriye’de- de 31.71, Nisan 2021’e (yıllık) kı- 2021’de yüzde 35.17 idi. Ayrıca ki kriz sebebiyle en fazla Suriyeli sığın- yasla yüzde 69.97 ve 12 aylık orta- yıllık artış oranı Mart 1995’deki macıyı kabul eden ülke Türkiye. Ve bu- lamalara kıyasla yüzde 34.46 art- yüzde 144.3’ten sonraki en yük- nun sorumlusu AKP ve Suriye’de uygu- tı. Yıllık artış Mart 2022’de yüz- sek artış olarak kayıtlara geçti. ladığı yanlış politikalar. de 61.14, Nisan 2021’de yüzde Neticede Türkiye halkı tam 11 yıldır 17.14’tü. Ayrıca Nisan 2022 ile il- bu insanlarla bir arada yaşıyor. Üstelik gili yıllık artış Şubat 2002’deki du. Ulaştırmada aylık artış yüzde bu insanlar ülkeye kabul edilirken dev- yüzde 73.1’den sonra en yüksek 5.12, gıdada yıllık artış yüzde 89.1 let tarafından ne bir planlama yapıldı, ne bir entegrasyon sürecine tabi tutuldu- artış olarak kayıtlara geçti. oldu. lar. Ne de ekonomiye adil biçimde dahil n Kuru soğan yaktı: Mal ve hiz- edilebilmeleri için çalışma iznine erişim- ‘Merkez’den uzaklaştı mete göre aylık en yüksek artış leri vardı. Saldım çayıra Mevlam kayıra Bunun yanında 28 Nisan’da yüzde 69.3 ile kuru soğanda. Bu- usulü bir yerleştirme sistemi. Merkez Bankası’nın 2022 so- nu yüzde 45.27 ile kıvırcık, yüz- Bardağın dolup taşacağı belliydi. Ne- nu TÜFE’si için açıkladığı yüzde de 42.26 ile domates takip etti. En den düzenli bir göçmen politikası için ENAG’DA YOKSULDA 42.8’lik yeni tahmin de uzaklaş- çok düşüş ise yüzde 21.43 ile sa- bu güne kadar adım atılmadı? Ne- tı. Yine 2022 sonu için 27 Ocak’ta latalıkta görüldü. Bunu da yüzde YÜZDE 8.68 YÜZDE 131 den bu işin asıl sahibi olan Birleşmiş açıklanan tahmin yüzde 23.2 olur- Milletler’in kendini geri plana çekmesi 15.42 ile kabak, yüzde 8.12 ile be- ÜİK tarafından savcılığa n Dr. Mahfi Eğilmez: Yıllık enf- öyle sineye çekildi? ken, Merkez Bankası Başkanı Şa- bek bezi izledi. Tşikaâyet edilen ve lasyon yüzde 70’e dayandı. Demek Göçmen kaçakçılığını teşvik eden bir hap Kavcıoğlu’nun bu göreve atan- n En yüksek Van’da: Bölge ba- mahkemelik olan Enflasyon ki faizi biraz daha düşürmek gere- sistem ve ondan beslenenler... İşleyen dıktan sonra ilk enflasyon rapo- zında aylık en yüksek artış yüz- Araştırma Grubu (ENAG) ise kecek. rüşvet mekanizması... Neden bugüne runu açıkladığı 29 Nisan 2021’de- de 8.31 ile Van, Muş, Bitlis ve nisan ayıyla ilgili ENAGrup Faiz, kur ve fiyat dengesi. Bu den- kadar göz yumuldu? Suriyeli çocukla- ki tahmin ise yüzde 7.5’ti. 2022 yı- Hakkâri’yi kapsayan “TRB2”, yıl- Tüketici Fiyat Endeksinin geyi iyi kuramazsanız her şey al- rı sokaklarda dilendiren ve onları kendi lı nisan ayı TÜFE’siyle ilgili diğer lık en yüksek artış ise yüzde 80.47 (E-TÜFE) aylık bazda yüzde 8.68, kazanç kapıları haline dönüştüren çete- tüst olur. ayrıntılar ise şöyle: ile Kastamonu, Çankırı ve Sinop’u 12 aylık bazda ise yüzde 156.86 n Prof. Dr. Özgür Demirtaş: Geç- ler.. Hem Türklerden hem de Suriyeliler- n 337 madde zamlandı: Nisan oranında arttığını açıkladı. den oluşuyor... Neden müdahale edil- kapsayan “TR82” hesaplandı. miş Olsun! Yıllık enflasyon yüzde medi bugüne kadar? 2022’de, endekste kapsanan 409 ENAG’a göre en yüksek aylık 156. Yanlış okumadınız yüzde 156! n Kiralara yüzde 34: Nisan ayı Aslında tüm bunların arka yüzünde artış yüzde 13.81 ile giyim ve Faizi indirince, enflasyona ne olduğu maddeden 27’sinin ortalama fiyatı itibarıyla sözleşmesi biten kiracı- bir de Türkiye’nin yargıdan liyakate, gü- ayakkabı kaleminde oldu, bunu göze soka soka gösterilmiş oldu. düşerken, 45’inin değişmedi, 337 ların en yüksek yapacağı kira artış venlikten eğitime Türkiye’nin zaten var yüzde 11.51 ile konut takip etti. n DİSK-AR: Emeklilerin gıda enf- maddenin arttı. oranı yüzde 34.46 olarak hesap- olan sorunların mülteci krizi ile su yüzü- Ayrıca geçen günlerde ENAG lasyonu yüzde 113.5, en yoksul ikin- n Ulaştırma çıldırdı: Ana har- landı. Yasa gereği sözleşme yeni- ne çıkması yatıyor. gibi bağımsız yapıların veri ci yüzde 20’lik gelir grubunun gıda cama grupları açısından aylık en leme dönemi gelen kiracıların en Denetim zaafiyeti ile besleniyor. açıkmasını engellemeye yönelik enflasyonu yüzde 114.9, en yoksul yüksek artış yüzde 13.38 ile gıda çok 12 aylık TÜFE ortalaması ka- Sosyolojik bir vaka ama bugüne ka- yasal bir düzenleme hazırlığı yüzde 20’lik gelir grubunun enflas- ve alkolsüz içeceklerde, yıllık en dar sorunu bütünsel bir bakış açısıy- dar artış yapması yeterli oluyor.. yapıldığı da ortaya çıkmıştı. yonu yüzde 131.6 oldu. la yaklaşacak bir göçmen bakanlığı bi- yüksek artış ise yüzde 105.86 ol- l Ekonomi Servisi le kurulmadı. Konu İçişleri Bakanlığı’nın sorumluluğuna terk edildi. Verildi. Doğ- ru mu? DOLAR/TL 15 SINIRINDA Bu arada akıldışı ırkçılık suçlama- Nisanda ihracat ile ithalat arasındaki fark yüzde 98 artarak 6.1 milyar oldu ları giderek artıyor. Yalan yanlış bilgi- ler bir yerlerden servis edilip ateşe kö- Rezervlerde erime rükle yaklaşılıyor. İBB’nin ya da Anka- ra Büyükşehir Belediyesi’nin Suriyelile- devam ediyor re verdikleri yardım kartının iptal edildiği haberleri örneğin. Öyle bir yardım kar- Dış açığı da patlattılar ed’in faiz artırım kararının ardından tı yok ki iptal edilsin... Bilgi kirliliği had FTürkiye’de de piyasalar hareketlenir- safhada. ken dolar/TL 15 sınırını zorlamaya de- Peki ne yapılmalı? icaret Bakanı Mehmet Muş, nisan vam ediyor. Dolar/TL günü 14.89 sevi- Öncelikle hükümetten ve tüm siyasi yesinde kapatırken, sterlin ve Avro’da Tayı dış ticaret verilerini açıkladı. Ihracat yüzde partilerden tansiyonu düşürücü açıkla- da artışlar sürdü, altında ise dolardaki Muş, nisan ayında yüzde 24.6 artış- 24.6 artışla 23.4 malar yapılmalı. Türkiye bundan böyle, sıkılaşmanın da etkisiyle düşüş yaşan- la 23.4 milyar dolara ulaşan ihracat milyar dolar sığınmacı konusunda şeffaf ve ötekileş- dı. Bunun yanı sıra Türkiye Cumhuriyet rakamını “tüm zamanların en yük- olurken ithalat meden uzak bir politikayı acilen yaşama Merkez Bankası (TCMB) brüt döviz re- ise yüzde 35 sek aylık ihracat rakamı” olarak du- sokmalı. Ve bunu kararlılıkla sürdürmeli. zervleri de geçen haftaya göre 698 mil- artışla 29.5 yururken ithalat ise yüzde 35 artışla Suriyeliler, Afganlar ve diğerleri... Sa- yon dolar düşüş gösterdi. TCMB veri- milyar dolar vaştan; baskıdan kaçan, gidecek yeri 29.5 milyar dolar oldu. Buna göre dış lerine göre, geçen hafta 66 milyar 96 oldu olmayan insanlar... En azından yola çı- ticaret açığı, bir önceki yılın aynı dö- milyon dolar olan rezerv, 29 Nisan ile kış gerekçeleri böyle. Bu gerçek akıldan sona eren haftada 65 milyar 398 mil- nemine göre yüzde 98 artışla 6.1 mil- çıkmadan politikalar belirlenmeli. İnsan- yon dolara geldi. Net rezervler ise 17 yar dolar oldu. Ocak-nisan dönemin- lık yitirilmeden çözüm yolları aranmalı. milyar 10 milyon dolara geriledi. de ise bu açık yüzde 32.5 milyar do- Yoksa çığrından çıkacak olaylarla karşı lar oldu. Toplam dış ticaret hacmi ise karşıya kalabiliriz. yüzde 30.1’lik artışla 52.8 milyar do- Bugün Hıdırellez. Anadolu’nun, ENFLASYON KORKUTUYOR lar oldu. Dış ticaret açığındaki en bü- Ortadoğu’nun, Orta Asya’nın, Balkanla- artışının 20.7 milyar dolarlık kısmı di. Nisan ayında Türk Lirası ile olan rın ortak kültürü ortak bayramı... Türk, yük etki ithalatın büyük bir kısmını enerji ithalatındaki artıştan, özellikle ihracat yüzde 55 arttı” dedi. Kürt, Suriyeli... Hepimizin... Doğanın oluşturan enerji oldu. Enerji kalemi, de doğalgaz ve ham petrol ithalatın- FED’in kararı uyanışı, yazın başlangıcı, insanlığın, kar- İhracatta Almanya ilk sırada 7.7 milyar dolarlık pay ile ithalatta daki yükselişten kaynaklanmıştır.” deşçe yaşamın, dara düşene yardım eli- önemli bir yer tuttu. Nisan ayında en fazla ihracat yapı- dünyayı karıştırdı Enerji dahil doğrudan dış ticaret nin uzatmanın günü... Unutmayalım... lan ülke 2 milyar dolarla Almanya ol- fazlası verilecek günlerin yakın oldu- merikan Merkez Bankası’nın ‘İthalatı enerji artırdı’ du. Almanya’yı 1.78 milyar dolar ile ğunu söyleyen Türkiye İhracatçılar A(FED) önceki gün 50 baz puanlık Verileri açıkladığı konuşmasında ABD ve 1.17 milyar dolar ile İngilte- Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle faiz artırım kararının ardından konu- Türkiye’nin ihracattaki büyük atılı- re izledi. Nisan ayında en fazla itha- ise “Türk Lirası ile ihracatta da yük- şan FED Başkanı Jerome Powell, sıkı- mını sürdürdüğünü söyleyen Ticaret lat yapılan ülkeler ise 5.5 milyar do- seliş devam ediyor. Türk Lirası ile laştırmanın devam edeceğine yöne- Bakanı Mehmet Muş, şöyle devam etti: lar ile Rusya, 3.29 milyar dolar ile lik mesajlar verdi. Powell, gelecek iki açılan beyannamelere göre, 162 ül- toplantı için de 50 baz puanlık faiz “2022 Ocak-Nisan döneminde ger- Çin ve 2 milyar dolar ile Almanya ol- keye toplam 8.7 milyar TL tutarında artışı olabileceğine işaret etti. FED’in çekleşen 33.2 milyar dolarlık ithalat du. l Ekonomi Servisi Türk Lirası ile ihracat gerçekleştiril- faiz artırım kararının ardından, bir- çok ülke de faiz artırım kararını açık- ladı. İngiltere’de Merkez Bankası faiz oranlarını 13 yılın zirvesine çıkarttı. 5 AYDA ÜÇÜNCÜ KEZ ZAMLANDI Banka, 25 baz puanlık artışla politika İmalatta yavaşlama sinyalleri ULUSAL SÜT KONSEYİ DUYURDU faizini 1 puan olarak duyurdu. Sigara 40 TL oldu Brezilya Merkez Bankası da politi- konomik büyümenin öncü göster- de azalışa yol açan faktörler olarak ka faizini 100 baz puan artışla yüzde Çiğ süt tavsiye satış Egesi olarak kabul edilen İstanbul öne çıktı. rtan üretici enflasyonunun yurttaşa 12,75’e çıkardı. Banka faiz artışları- Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI, ni- Ayansıması sürüyor. Ramazan Bayra- nın devam edeceğine ilişkin sinyal sanda 49.2’ye düştü. Bu rakamla bir- Maliyetler arttı fiyatına 1.8 TL zam mı öncesi alkol fiyatları zamlanmışken verdi. FED’in faiz artışı kararı Kör- likte imalat sektörü art arda ikinci Anket sonuçlarına göre, nisan bayram sonrasında da sigara fiyatları lusal Süt Konseyi (USK) Yönetim Kuru- fez ülkelerinde de yankı buldu. Suudi ay ivme kaybetmiş oldu. İmalat PMI, ayında anket kapsamında takip edi- zamlandı. Ocak ve mart aylarında yapı- Ulu, Et ve Süt Kurumu’nun (ESK) çiğ süt Arabistan Merkez Bankası repo ora- 2020’den beri en düşük seviyesine len 10 sektörden sadece dördü üre- lan toplam 6 TL’lik artışın ardından Te- alım fiyatına 1.8 TL zam yaptığını açıkladı. nını 50 baz puan artışla yüzde 1.75’e indi. Eşik değer olan 50.0’nin üzerin- timini artırdı. Anket katılımcılarına kel Bayileri Platformu (TBP) Başkanı Öz- USK’nin internet sitesinde yer alan açıkla- yükseltti. Katar Merkez Bankası de ölçülen tüm rakamların sektör- göre, Türk Lirası’ndaki değer kaybı gür Aybaş, dün bir sigara grubuna 2 TL mada “1 Nisan 2022’den itibaren geçerli ol- mevduat oranını 50 baz puan artışla de iyileşmeye işaret ettiği anket so- ve Ukrayna’daki savaş maliyet yükle- daha zam geldiğini duyurdu. En pahalı mak üzere kalite esaslı soğutulmuş çiğ süt yüzde 1.50’ye; borçlanma oranını 25 nuçlarına göre, nisanda önceki aya rini artırırken petrol, doğalgaz ve de- sigara 40 lira olurken en ucuz sigara da tavsiye satış fiyatı 5.70 TL/Litre olarak be- baz puan artışla yüzde 2.75’e çıkar- göre daha ılımlı seyretmekle birlikte niz taşımacılığı fiyatları yükseldi. Bu- 25.50 lira oldu. Sigaranın enflasyon se- lirleyen ESK 15 Mayıs 2022 tarihinden itiba- dı. Birleşik Arap Emirlikleri Merkez yavaşlama eğilimi beşinci aya ulaş- nun sonucu olarak, imalatçılar nihai petinde alkolle birlikte yüzde 5 civarın- ren geçerli olmak üzere soğutulmuş çiğ süt Bankası da gecelik mevduat oranını tı. Talep yetersizliği, fiyat yönlü bas- ürün fiyatlarını belirgin şekilde artır- da bir ağırlığı bulunurken bu zamların tavsiye satış fiyatı (çiğ süt destek primi ha- 50 baz puan artırdı. kılar ve Ukrayna’daki savaş üretim- mak durumunda kaldı. enflasyonu tetikleyeceği belirtiliyor. riç) 7.50 TL/Litre olarak belirledi” denildi.