Katalog

6 MAYIS 2022 CUMA 10 DIZI Gelecek Partisi, AKP’nin uygulanamadan çöpe giden modellerinin ülkeyi yıkıma uğrattığını söylüyor Önce itibar gelecek Büyük dönüşüm - 2 Gelecek Partisi Ekonomi Politikaları Başka- Demokrat Parti Ekonomi Politikaları Başkanı ed’in 2008-2015 arasında bilanço bü- nı Kerim Rota: AKP’nin hepsi çöpe giden eko- Bülent Şahinalp: Ekonomik modelimiz “yatı- yüklüğünü USD 900 milyardan USD 4 Ftrilyona yükseltmesi ABD’de önemli bo- nomi modelleri Türkiye’ye enflasyon, yoksul- rım, üretim ve ihracat” üzerine oturacak, taşı- yutta enflasyona yol açmadı, çünkü üretilen luk, işsizlik ve yıkım getirdi. Bugün en önem- yıcı kolonları ise demokrasi, hukuk ve eğitim likidite halka dağıtılmayıp sadece bankalara aktarılıyor, burada oluşan kredi havuzundan li sorunumuz itibar açığı. Yıkımdan Çıkış Yol olacak. Her vatandaşımız insan onuruna ya- ise bankalar dışında sadece büyük şirketler Haritamızla mücadeleye hazırız. raşır, iş, aş, gelir ve refah düzeyine ulaşacak. yararlanabiliyordu. Ancak buna rağmen ABD finans sektörünün eline geçen yüksek mik- elecek Partisi AKP’nin içinden tardaki likiditenin ABD’deki vadeli emtia pi- çıkan ikinci parti. AKP’nin ba- yasalarına akması petrol, buğday, mısır, so- ya, şeker, pamuk gibi temel ihtiyaç madde- Gşından itibaren içinde olan ve lerinin fiyatlarını yükselterek enflasyona yol üç yıl da Dışişleri Bakanlığı yapan Ah- açtı. 2011’de Tunus’tan Yemen’e Arap coğ- met Davutoğlu’nun kurduğu Gelecek rafyasında ayaklanmaları tetikleyen, iktidar- Partisi, ittifak masasının üyelerinden. ları deviren gıda krizinin arkasında temel gı- Partinin Ekonomi Politikaları Başkanı da maddeleri fiyatlarının bu yolla yükselme- si vardı. Fed, bunu da para basmaya zaman Kerim Rota, eski bir bankacı. zaman ara vermek yoluyla engelledi. Gazi Üniversitesi İnşaat Mühendis- Mart 2020’de ABD, Covid-19’a karşı ka- liği mezunu. Yüksek lisansının işlet- panma tedbirleri uygulamaya başlayınca me konusunda yapmış. Bankacılık ve bunun yol açabileceği ekonomik ve sosyal yıkımı önlemek için Fed yeniden para bas- finans alanında 29 yıl çeşitli özel sek- maya başladı ve bunu 2008-2015 dönemi- tör bankalarında üst düzey yönetici- ne kıyasla çok daha hızlı tempoda yaptı. O lik yapmış. Gelecek Partisi’nin açık- dönemde yedi yıl içinde USD 3.1 trilyon pa- ladığı 61 maddeli Yıkımdan Çıkışın ra basmış olan Fed, Mart 2020’den itiba- Yol Haritası’nı hazırlayan ekibin ba- ren iki yıl içinde USD 4.8 trilyon bastı. Da- ha da beteri, Amerikan devleti bu paranın şında yer alan Rota, “Türkiye ne de- bir bölümünü, kapanmadan olumsuz etkile- mokratik, ne ekonomik, ne dış poli- nen ücretlilere ve işletmelere çeşitli destek tika olarak hak ettiği kadar aşağıda. programları çerçevesinde dağıtmaya başla- 2018’den sonra bir küme daha düş- dı. Böylece 2008’den beri titizlikle gözetilen tük. İlk odak noktamız Türkiye’nin iti- “basılan paranın halka doğrudan dağıtılma- ması” ilkesi çiğnenmiş oldu. bar kaybını telafi etmek olacak” diyor. ABD, halkına o kadar çok para dağıt- n Öncelikle sizin gördüğünüz Tür- tı ki son iki yıldaki 3 milyonluk nüfus artışı- kiye fotoğrafını anlatır mısınız? na rağmen ABD işgücü sayısı halen 2019 Ekonomi ne durumda? sonundaki düzeyinin altında, çünkü hizmet MASADA ‘EKONOMI’ ITTIFAKI 2018 cumhurbaşkanlığı hükümet sektöründe çalışan çok sayıda insan hükü- metten aldıkları yardım paralarıyla finans pi- sisteminden sonra ekonomide büyük ürkiye’nin en büyük krizinin ardın- sınırının altında yaşıyor. İşsiz sayısı Ekonomi kurmaylarıyla yaptığım söy- yasalarında oynamaya başladılar ve iyi ka- bir çöküş yaşandı. Yıkım büyük. Bu- Tdan 2003 yılında enflasyon yüzde 8.5 milyon. Gençler çaresiz kurtuluşu leşiler gösteriyor ki partilerin iddialı zandıkları için ücretli olarak çalışmayı bırak- gün Türkiye’nin yüzde 90’ı kredi kul- 29.5, dolar kuru 1.64 lirayken iktidara yurtdışında görüyor. kadrolarla en hazır oldukları konu eko- tılar. ABD’de enflasyonun yükselmesinin te- gelen AKP, bugün enflasyonu makyajlı Bu kara tablo ortamında Türkiye se- nomi. İlk adımı, “Güven ve itibarı oluş- lanamıyor. Ama vergisi üzerinden mel sebebi bu. İkinci sebep ise Fed’in çok olarak yüzde 70’e, dolar kurunu ise 15 çime hazırlanıyor. Cumhurbaşkanlığı turmak, enflasyonla ezilen yurttaşa kredi kullanana servet transferi yapı- kısa sürede bastığı muazzam miktarda pa- TL sınırına getirdi. Türkiye, tarihinin en hükümet sistemi nedeniyle partilerin gelir desteği sağlamak” olarak açıklı- ranın ABD emtia borsalarında spekülasyon lıyor. Enflasyon oranı tek hanelerden borçlu döneminde. Vatandaş da dev- ittifaksız seçim kazanması mümkün yorlar. Ekonomik ve Sosyal Konsey’in için kullanılmasıyla emtia fiyatlarının yüksel- şimdi yüzde 70’lere geldi. Ekonomide meye başlaması. Buna bağlı olarak küresel let de borçlu. Dış borç stoku 421 mil- değil. Altı parti vatandaşı inleten bu toplanması, Varlık Fonu’nun kapatıl- en yıkıcısı, enflasyon oldu. Borç stoku emtia fiyatları geçen yıl 2011’de ulaşmış ol- yar dolara ulaşmış durumda. 25.5 mil- tabloya karşı çözüm üretmek amacıy- ması, israfın son bulması, kamu özel 900 milyar liradan 2.8 trilyon liraya duğu zirvenin de üzerine çıktı. Emtia fiyat- yon kişi 5 bin 323 TL olan açlık sınırı- la masaya oturdu. Millet İttifakı adı al- işbirliği projelerinin incelenmesi, ma- larındaki yükseliş bir yandan ABD’deki enf- çıktı. Keşke bu paraları borç alıp bir nın altında yaşıyor. 51 milyon vatan- tında ortak politika belirleme çalışma- li disiplinin sağlanması da her partinin lasyonu körüklerken bir yandan da enflas- şeye harcasaydık. daş ise 17 bin 340 TL olan yoksulluk sı yapıyor. Ekonomi en yakıcı sorun. programında yer alıyor. yonun bütün dünyaya yayılmasına yol açtı. Enflasyonist süreç başlayınca Fed, uzun Çöpe giden modeller süre bunun Covid-19 tedbirlerinden ötü- n Sürekli değişen bir Türkiye mo- rü tedarik zincirlerinin aksamasından kay- naklandığını ve geçici olduğunu ileri sürdü. deli var. Bu modeli nasıl yorumlu- Ama bu enflasyonun ortaya çıkmasında- yorsunuz? Millet kuru ekmeğe muhtaç ki kendi sorumluluğunu örtmeye yönelik bir Borç, buzdağının görünen kısmı. kamuflajdan ibaretti. Nitekim en az iki aydır Bütçenin üzerine kur korumalı mev- Çin’in bazı kesimleri dışında dünyanın hiç- duat, KDV indirimi gibi yüklerin gel- bir yerinde Covid-19’dan kaynaklanan bir ekonomik kısıtlama ya da kapanma kalma- mesiyle işin içinden çıkılamaz hale önceliğimiz enflasyon olacak dığı halde enflasyon dünyanın her yerinde gelme ihtimali var. Türkiye yine cari yükselmeye devam ediyor. açık veriyor bunca şeye rağmen. Kur- Sonuçta Fed, 2021 Eylülü’nde parasal sı- emokrat Parti Ekonomi Politikaları tarak 8.1 milyar dolara çıktı. Dünyanın dönemde, milletimizi karanlıktan aydın- lar üç buçuktan 14’e geldi. Buna rağ- kılaştırmaya geçeceğini duyurmak zorun- Dsorumlusu Bülent Şahinalp de eski 17’nci ekonomisi olan Türkiye, 2021 lığa çıkartacağız. men cari açık veriyoruz. Yani yaptı- da kaldı. ABD ekonomisi 20 yıldır Fed des- bir bürokrat. Ankara Üniversitesi Si- sonunda 21’inci sıraya kadar geriledi. n İktidara geldiğiniz takdirde ilk tekli hormonlu büyümeye alışmış olduğu ğımız devalüasyonlar boşa gitmiş du- yasal Bilgiler Fakültesi mezunu. Mes- Muhtemeldir ki 2022 sonunda 23. sı- atacağınız adımlar neler? için Fed bu duyurudan sonra ilk sıkılaştırma rumda. Sanayide ihracatta önemli bir lek hayatına Maliye Bakanlığı Hazine raya gerileyeceğiz. Kişi başına milli ge- Demokrat Parti olarak ekonomik adımını atmak için Mart 2022’ye kadar bek- artış yok. Buna model demeye dilim Genel Sekreterliği’nde başlayan Şahi- lirde ise 87. sıraya kadar indik. Böylesi modelimizi “Yatırım, üretim ve ihra- ledi. Ne var ki dokuz ay önce ABD’de yıllık varmıyor. Cumhurbaşkanlığı sistemi nalp, Hazine ve Dış Ticaret Müsteşar bir ekonomik başarısızlıktan bahsedi- cat” üzerine kuracağız. Bu ekonomi enflasyon oranı yüzde 5.3 iken duyurulan başlayalı üç buçuk sene oldu, hepsi “parasal sıkılaştırmaya geçiş” süreci sonun- Yardımcısı, Washington Büyükelçili- yoruz. Ekonomi bilimine aykırı “faiz ne- politikasının taşıyıcı kolonları ise de- da geldiğimiz noktada yüzde 8.5’lik enflas- çöp olan üç buçuk model değişti. Bu- ği Ticaret Başmüşavirliği gibi görevler den, enflasyon sonuç” modeli denendi mokrasi, hukuk ve eğitim olacaktır. yonun karşısında yüzde 0.75’lik bir politika gün en önemli sorunumuz itibar açı- yapmış. Şahinalp, AKP’nin yanlış pro- ve maalesef yanlış olduğu çok pahalı Demokrasi anlayışımızın önemli te- faizi duruyor. Oysa 1980’de ABD’de enflas- jelerle Türkiye’nin geleceğini sattığını bir şekilde anlaşıldı. “Ekonominin kita- mellerinden birisi girişim hürriyetidir. ğı. Ekonominin emanet edildiği Mer- yon yüzde14’e ulaştığı zaman Fed politika belirterek “Sistemin başlangıç nokta- bını yazıyorduk”, “Uçuyorduk”, “Bütün Bu çerçevede, özel sektörün esas ol- kez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu faizini yüzde19’a yükseltmişti. sı hak, hukuk ve adaletin sağlanması dünya bizi kıskanıyor”, “2023’te Ay’a duğu, piyasa ekonomisi ve rekabet ve Bakan Nureddin Nebati bugün özel Fed’in parasal sıkılaştırma konusunda is- olacaktır” diyor. sert iniş yapacağız” noktasından, bu- koşullarını tam ve eksiksiz oluştura- teksiz olduğu, ABD finans piyasalarında sektörde maaşla çalıştırılacak liyakat- n Türkiye’de uygulanan ekonomik gün milleti kuru ekmeğe bile muhtaç cağız. Sistem içinde haksız rekabe- büyük bir çöküşe yol açma korkusuyla aşırı te olmayan insanlar. modele ilişkin ne düşünüyorsunuz? hale getirdiler. ti yaratan yasal ve ekonomik neden- ihtiyatlı davrandığı açık. Bu korkaklığın far- n Yaşananları “yıkım” olarak açık- kında olan piyasa oyuncuları da Fed’in ya- İktidarın “yüksek kur-düşük faiz” n Enflasyon, işsizlik, gelir adaleti leri ortadan kaldıracağız. Önceliğimiz, lıyorsunuz. Bu yıkım nasıl durdu- kın zamanda sıkılaştırmadan vazgeçece- söylemi ile hayata geçirdiği ekonomik gibi konularda ne kadar sürede nor- enflasyon ile sistemli ve kararlı müca- rulacak? ği, yeniden para basmaya başlayarak on- model, ihracatta rekor büyüme yaşana- mal bir döneme girilir? deleyi başlatmak olacaktır. Türkiye’de bir iktidar değişikliği lara 2003-2022 arasını yeniden yaşatacağı cağı ve cari fazla verileceği vaatleriyle Ekonomideki değişimi, tüm kurum- umudu içerisinde piyasalara yatırım yapma- noktasında ilk yapılması gereken bu Tencere boş kalmayacak kamuoyuna takdim edildi. Ancak “yeni ların görevlerini eksiksiz yerine geti- ya devam ediyorlar. Ne var ki enflasyon cini itibar açığının kapatılması. Merkez n Nasıl bir Türkiye hayaliniz var? ekonomi modeli” yalnızca enflasyonda receği, vesayet altında kalmadan ça- bir kere şişeden çıktı mı onu yeniden geldi- Bankası gibi kurumların başına he- değil, dış ticarette de bekleneni vere- lışan, liyakat esasına dayalı, tarafsız, Türkiye’nin geleceğini nasıl görüyor- ği yere sokmak son derece zordur ve Ame- sunuz? men liyakatli insanlar atayacaksınız. medi. Enflasyon rekorlar kırarken, ca- hukuka uygun, etkin, şeffaf ve denet- rikan ekonomisinin bir Türkiye veya Arjan- ri açık son yılların en yüksek seviyesini lenebilir kamu yönetimi ile başaraca- 4 Gençlerimizin ve yetişmiş insan Hedef vereceksiniz, gerçekleşmezse tin gibi kronik yüksek enflasyonla yaşama- gücümüzün, doğduğu topraklarda yeni- ya uyum sağlaması da mümkün değil. Do- gördü. TÜİK’e göre bile 69.97 yükselen ğız. İş dünyasının yatırım, üretim ve ih- görevden alacaksınız. En önemli odak layısıyla piyasalardaki para babalarının bu enflasyon, bağımsız akademisyenlere racata yöneleceği, ge- den gelecek hayali kuracağı, noktamız enflasyon. Ayrıca bütçeyi umudu da boş. Fed’in bugünkü ne şiş yan- 4 İş insanlarımızın başka coğrafya- göre yüzde 156.86 seviyesinde. lir dağılımında eşit- “Vatandaşın devlete emaneti” diye gö- sın ne kebap politikasının başarılı olama- n Sizce bu model Türkiye’yi nasıl sizliğin giderilece- lar yerine bu ülkede yatırım, üretim ve rüyoruz. Bu da para ve maliye politi- yacağı ortada ama artık eskiye dönüş de ihracat yapacağı, etkiliyor? ği, her vatandaşın kalarının önemini ortaya koyuyor. mümkün değil; kişi ve kurumların kararla- En iyi gösterge halkımızın pazar- insan onuruna ya- 4 Herkesin iş bulacağı, elektrik, do- n Yol haritanızı anlatır mısınız? rından bağımsız olarak dünya ekonomisine ğalgaz, yakıt ve gıda maddeleri gibi te- da, markette karşılaştığı fiyatlar ya da raşır, iş, aş, gelir büyük dönüşüm geliyor. Üç büyük sorun görüyoruz. Enflas- gerçek enflasyon. Yaklaşık bir yıl ön- ve refah düzeyine mel ihtiyaç maddelerini karşılayabildiği, yon, yoksulluk, gelir dağılımı sorunu 4 Tencerelerin boş olmadığı, pazar ce pazar filesi 100 TL’ye dolarken, bu- ulaşacağı ve işsizlik. gün ancak 3-4 kilo domates alınabili- yeni ve market filelerinin dolduğu, KESK’ten iktidara 4 ENFLASYON: Hedef, enflasyo- 4 Kimsenin geleceğinden endişe yor. Modelin etkilerinin ilk görül- nun yüzde 5-6 da sürdürülebilir şekil- düğü Ekim 2021’de 1.5 mil- etmediği, herkese güven veren, so- hayat pahalılığı çağrısı de kalması. kakta insanların yüzlerinin güldüğü, ıs- yar dolar olan dış ticaret açı- 4 YOKSULLUK: Bugün yoksulluk ğı Nisan 2022’de yıllık baz- lık çalıp, şarkı söylediği bir Türkiye ha- amu Emekçileri Sendikası Konfederasyonu Türkiye için yakıcı bir sorun. Günlük yal ediyoruz. K(KESK), TÜİK’in yüzde 69.97 olarak açıkladığı da yüzde 75.1 oranında ar- nisan ayı enflasyon verilerine ilişkin açıklama- 1.25 doların altında birkaç milyon in- Bülent Şahinalp sında hayat pahalılığında son 20 yılın rekorunun san var. Hemen bir çözüm üretilmesi kırıldığına dikkat çekti. İktidara, temmuzu bek- gerekiyor. Hak temelli sosyal yardım lemeden kamu emekçileri ve emeklilerin maaş- projemiz var. larını insanca yaşamaya yetecek bir seviyeye çı- 4 GELİR DAĞILIMI: Yoksulluk- Türkiye ekonomisinde deniz bitti karma çağrısı yapan KESK, “Ücreti daha yılın ilk la mücadeleye başlarken aynı anda iki ayında eriyen asgari ücretliler, emekliler, iş- vergi ve kayıt dışı re- çiler, sefalete terk edilmektedir. Bayram, mil- ttifak masasında oturan mufazakâr güvenin yeniden tesis edilmesi oldu- 4 Üreticiye girdi deste- yonlarca yurttaşa zehir edilmiştir. 2018’de1000 formlarımızı yapa- İpartilerden biri Saadet Partisi. Te- ğunu söyleyen Tekir, uygulanan eko- ği ve faizsiz kredi verilerek TL olan bayram ikramiyesi dört yılda sadece cağız. Türkiye’de mel Karamollaoğlu’nun Başkan ol- nomi modelini “akla ziyan” buluyor. ayağa kalkması sağlanacak. 100 TL artışla 1100 TL olmuştur. Maaşlara yan- vergi istisnası ve duğu partinin Ekonomi Politikala- Tekir, kuralı, sistemi, mantığı ol- 4 Birlikler, koporeratif- sıtılacak TÜİK enflasyon farkı ‘maaş zammı müj- teşvikler yüz- rından Sorumlu başkan yardımcısı mayan bu modelle Türkiye’nin büyük ler, ticaret borsaları bu sü- desi’ diye yutturulmak istenmektedir” açıklama- de 25 civarın- Sabri Tekir, iktisat profesörü. bir sıkıntı yaşadığını belirterek “Türki- rece aktif bir şekilde dahil sını yaptı. Ayrıca tüketim maddelerine yapılan da. Bunların Tekir, Refah Partisi döneminde ye, sanayiden ekonomiye, eğitimden edilecek. zamların geri alınması ve KDV’nin kaldırılması Necmettin Erbakan’ın başbakan- yatırıma, “topyekûn yeniden planla- 4 Esnafın borçların- çoğunluğu şir- gerektiğine değinen KESK, “Maaşlarımız bu yı- lı-ğında kurulan 54’üncü hükümet- ma ve yapılanma sürecine girmelidir” da faizsiz yapılan- ketlere dağıtılı- lın başından itibaren geçerli olmak üzere 2 bin te Devlet Bakanı olarak görev almış. diyor ve partinin ekonomik önerileri dırmaya gidilecek, yor. Biz bunu yüz- 200 TL artırılmalı, buna dört aylık enflasyon Tekir’e göre bugün Türkiye’nin üç şöyle sıralıyor: yine esnafa dev- farkı da eklenmelidir. En düşük kamu emek- de 5’e indirece- önemli konusu, “işsizlik, geçim sı- 4 Ekonomik ve siyasi krizlerin en let bankaların- çisi maaşı, sosyal ödemelerle yoksulluk sınırı- ğiz. Buradan 200- kıntısı, israf ve yolsuzluk...” büyük ilacı şeffaflıktır. dan faizsiz kre- nın üzerine çıkarılmalıdır. Halkın cebinden alıp, 300 milyar li- AKP’nin ekonomi politikalarına kar- 4 Üretime dönük olmayan bü- di desteği sağ- beşli çeteye, yandaşlara aktaran proje ve ihale- ra kay- şı sosyal medyadan etkili videolar- tün yatırımlar durdurulacak, kamu lanacak. ler sonlandırılmalı, özel sektöre peşkeş çekilen nak çı- la muhalefet yapan Saadet Partisi’nin kurumlarında “Lale Devri” sona er- işletmelerle fabrikalar kamulaştırılmalıdır” ifa- BİTTİ Kerim Rota kıyor. Sabri Tekir önceliğinin sistemin değişmesi, ve dirilecek. delerine yer verdi. l Haber Merkezi