Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 4 MAYIS 2022 ÇARŞAMBA 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Kafkasya’da neler oluyor? VUSAL HASANZADEH Paşinyan’ın, Azerbaycan’la ve Türkiye’yle ilişkilerin düzeltilmesi ARAŞTIRMACI yönündeki çabaları, muhalefetin ve Taşnakların önde gelen isimlerinin sert tepkisini çekmiştir. Tepki gösterenler arasında, Rusya’yla yakın ünya gündeminde Rusya-Ukrayna ilişkileri olanlar kadar, Batı’yla yakın olanlar da vardır. Savaşı öne çıksa da, başka bölgeler- Dde de uluslararası ilişkileri etkileyen etmiştir. Azerbaycan’ın toprak bütünlüğü, Son dönemde Ermenistan’da yaşa- olaylar yaşanmaktadır. Bu bölgelerden biri özellikle Rusya tarafından vurgulansa da nanlar bölgenin geleceğini etkileyebilir. Güney Kafkasya’dır ve Batı/Atlantik dün- Rus Barış Gücü’nün yerleştiği bölgede bu Paşinyan’ın, Azerbaycan’la ve Türkiye’yle yasıyla Asya/Pasifik dünyası arasında- olayların yaşanması, Rusya’nın çifte stan- ilişkilerin düzeltilmesi yönündeki çabala- ki jeopolitik güç mücadelesi, bu bölgede dart uyguladığının göstergesidir. Rusya’nın rı, muhalefetin ve Taşnakların önde gelen de görülmektedir. Özellikle, Rusya’nın es- bölgede Ermenistan’ı kollamasının temel isimlerinin sert tepkisini çekmiştir. Tepki ki Sovyet coğrafyasını, ABD/Batı dünyası- sebeplerinden biri, bölgede tarihsel ola- gösterenler arasında, Rusya’yla yakın iliş- A’dan Z’ye Türk na karşı kaybetmek istememesi, bu amaç- rak en büyük müttefiki olan Ermenistan’ı kileri olanlar kadar, Batı’yla yakın olanlar la mücadele etmesi, Ukrayna’da da görül- Batı’ya kaybetmek istememesi, diğeri de da vardır. Özellikle, ABD’nin sözde soykı- müştür. Ayrıca, Rusya lideri Putin’in, gü- bölgede arabuluculuk yapmak istemesidir. rım iddialarını savunmasında bu ülkedeki Yargı Reformu nümüz şartlarında gerçekçi olmasa bile Ermeni diyasporasının rolü bilinmektedir. “SSCB hayali” kurması, eski Sovyet coğ- Muhalefetin tepkisi netimine açılsın, isteyen herkes AV. MEHMET GÜN rafyasında ağırlığını artırması, ABD/Batı Kolay olmayacak Özellikle, 6 Nisan 2022’de, AB’nin ara- masraf etmeden, risk almadan DAHA IYI YARGI DERNEĞI YÖNETIM dünyasının dikkatini çekmektedir. buluculuğunda Brüksel’de, Azerbaycan Rusya ve Batı, Türkiye’yle ve dava açabilsin. Bu amaçla yargı KURULU BAŞKANI Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Erme- Azerbaycan’la ilişkilerinde, Ermenistan’ı konularında uzman bir mahke- Arabulucuk isteği me kurulsun. nistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın gö- koz olarak görmekte, Ermenistan’ı kaybet- argı tam bağımsız olmalı. 5. AYM, tüm anayasaya uyarlık Güney Kafkasya jeopolitiğinde son yıl- rüşmesi sonrasında Rusya’nın tutumu mek istememektedir. Ermenistan’da ba- YYargı mensuplarına en güç- konularında tek yetkili olsun, iste- lardaki en önemli olay, Azerbaycan’ın farklılaşmış, Güney Kafkasya’da ABD/ zı çevreler, Türkiye’yle ve Azerbaycan’la lü teminatlar, en yüksek ücret- yen herkes iptal davası açabilsin. 2020’de Ermenistan’a karşı kazandığı za- Batı öncülüğünde bir antlaşmayı isteme- ilişkilerin düzelmesini isteseler bile, ler verilmeli. Bunların karşılığın- AYM’nin üye sayısı 15’ten 30’a ferle işgal altındaki topraklarını kurtarma- da ise yargı, kendi takdirine göre diğini açıkça ortaya koymuştur. Bu kap- Batı’nın ve Rusya’nın bölgedeki rekabe- çıkarılsın, üç daire ve genel ku- değil, toplumun ihtiyacına uygun sı ve Zengezur Koridoru’nun açılması için samda, yakın zamanda Paşinyan’ın Mos- tini aşmaları zordur. Ermenistan’da fark- rul halinde çalışması sağlanarak olarak en kaliteli kamu hizmeti- harekete geçilmesinin 10 Kasım 2020 ta- kova ziyareti ve Rusya’yla Ermenistan lı güç odaklarının rekabeti, süreci fark- mahkemenin kapasitesi artırılsın. ni vermeli, makul sürede, makul rihli ateşkes antlaşmasında belirtilmesidir. arasında imzalanan 30 maddelik bildi- lı yönlere çevirmektedir. Kısa süre önce AYM’ye üye atamalarında siyasal maliyetle isabetli kararlar alıp Aradan geçen iki yıla yakın süreçte, ateş- ri dikkat çekicidir. Bildiride AGİT Minsk Ermenistan’da Azerbaycan ve Türk bay- saik etkisi zayıflatılsın. kusursuz adaleti ve hukukun üs- 6. Mahkemelerin ihtiyacına uy- kes antlaşmasının bazı maddeleri uygu- Grubu vurgusu önemlidir. Oysa AGİT raklarının yakılması, Ermenistan toplu- tünlüğünü sağlamalı. Yargı, top- gun insan kaynakları yetiştiren lanmamış, Ermenistan askerleri ve Kara- Minsk Grubu, yaklaşık 30 yıldır başarı- munun Azerbaycan’a ve Türkiye’ye yöne- luma hükmeder değil hizmet bir kariyer planı geliştirilsin. Kı- bağ’daki Ermeni ayrılıkçılar, bölgeyi tama- sız politika yürütmüştür ve Aliyev tara- lik yaklaşımlarının düzeltilmesinin kolay eder olmalı, kendisine tanınan demli hukukçular hukuk eğitimi men boşaltmamış ve ateşkesi sık sık ihlal fından da sıklıkla eleştirilmektedir. olmadığını da göstermiştir. imkân, yetki ve ayrıcalıkların he- verir hale gelsin, hukuk eğitimi sabını vermeli, hizmette başarı- uygulama ile bütünleşsin. sız olanları ve yetkilerini suiisti- 7. Yargı görevlerine atama- mal edenleri içinden atmalı. lar, eşitler arasında açık yarışma- Türk yargı sistemini tam ba- ya tabi olsun. Anayasa Mahkeme- ğımsız, şeffaf ve hesap verir, ka- si, Yargıtay, Danıştay üyelikleri ile Putin’in ilham aldığı filozoflar liteli hizmet vererek refaha kat- cumhuriyet başsavcılığı’na, şart- kı yapar, vatandaşa, devlete ve larını taşıyan herkes aday adayı dünyaya güven verir hale getir- olabilsin. Aday gösterme, seçme nan bir isim olan Aleksandr Dugin tarafından yıl- Avrasyacılığın kuramsal temel- DR. VIOLETA STRATAN ILBASMIŞ mek gerekiyor. Daha İyi Yargı ve atama kararları, kamuoyunun lardır desteklenmektedir. Dugin, önde gelen leri, Nikolay Trubetskoy ve Piotr Derneği bu amaç ile bir dizi çö- GAZETECI, ARAŞTIRMACI görüşü alınarak açık ve gerekçe- bir jeopolitik bilimcidir, Avrasya boyutun- Savitsky’nin eserlerinde bulunabilir. züm önerisi geliştirip, kanun ta- li oy esası ile alınsın, bütün süreç da Rus yayılmacılığını doğal, hatta ka- Yazılarıyla Rusya’nın dış politikasını etki- krayna’daki savaş, birçok uzmanın söyledi- sarı ve taslaklarını da hazırlaya- yargı denetimine tabi olsun. çınılmaz görmektedir. Ukrayna’daki leyen, Rus yayılmacılığını destekleyen diğer Uği gibi, uzun sürecek. Çünkü savaşan taraf- rak “A’dan Z’ye Türk Yargı Re- 8. Mahkemeler 26 kalkın- savaşın da Rusya ve Ukrayna ara- Rus filozoflar, Aleksandr Blok, Yuri Kli- ların çıkarları, jeopolitik emelleri çok büyük ve formu” ismiyle Türkiye ve dün- ma bölgesi bazında optimum ya- sında olmadığını, gerçekte bir uchnikov, Ivan Ilyin, Evgeny Korovin, ulaşılması çok zor. ya kamuoyunda tartışmaya açtı. pılandırılsın. Yargıdaki işyükü Bugün Rusya, medeniyetler savaşı olduğunu Egor Kholmogorov ve diğerleridir. Rusya’nın Ukrayna’daki askeri saldırganlığının Dokuz temel reform öneriyoruz: hâkim, savcı ve avukatlar ara- belirtmekte, Batı’ya karşı ideo- Bu filozofların fikirlerinin çoğu, Sovyetler Birliği ve dış politikasının ardındaki mantığı daha iyi an- 1. Hâkimler ve Savcılar Kurulu, sında dengeli dağıtılsın. Adli ha- lojik ve manevi bir savaş ola- Putin’in Ukrayna’daki “özel lamak için, biraz geri gidip Rus filozofların Rus- kaliteli hizmet üretimini düzenle- döneminde sahip zırlık mahkemeleri kurulsun. rak nitelemektedir. Avrupa askeri harekâtı” haklı çıkar- ya ve Rus kimliği hakkında söylediklerine baka- yen Adalet Yüksek Kurulu’na dö- olduğu jeopolitik nüfuzu Dava hazırlık süreci uzlaşmayı Birliği’ne karşı Avrasya Birliği, maya çalıştığı konuşmala- lım. Rus istisnacılığı (Rus milletinin diğer millet- nüştürülsün. Adalet Bakanlığı’nın teşvik etsin. Dört beş yıl süren ancak yayılmacılık Avrasyacılık düşüncesini sa- rında görülebilir. Michel Elt- lerden üstün olması), Ortodoks inancı ve otokra- yetkileri bu kuruma devredilsin. davaların üç dört ayda sonuç- vunmaktadır. Avrupa-Atlantik yoluyla yeniden chaninoff, “Putin’in aklında si, Rus siyaset felsefesinin temel fikirleridir. Ör- Kurumda yargı sisteminin tüm lanması sağlansın. sistemine karşıdır. Dugin’in fi- ne var” kitabında, daha 2014 neğin, Vladimir Solovyov, dini (Hıristiyan evren- kazanabileceğini paydaşları temsil edilsin. Her- 9. Yargının işlev bağımsızlığı- kirleri, Rus devlet aygıtında, başlarında, Putin’in, parti üye- selcilik ilkeleri üzerine inşa edilmiş bir Rus lider- hangi bir kişi, grup veya koa- nı kısıtlayan, “yargı ve kamu gö- düşünmektedir. askeri doktrininde etkilidir. Rus- lerine, bürokratlara, bölge vali- liğindeki) küresel imparatorluk fikrini savunmuş- lisyonun etki edemeyeceği üye revlilerinin suçlarının soruşturul- ya lideri Putin’in önemsediği bir di- lerine, felsefe kitapları hediye etti- tur. Nikolay Fedorov, Ortodoksluk ve otokrasi yo- kompozisyonuna sahip olsun. ması için idari amirlerin izin ver- ğer ideolog da “Putin Doktrini” olarak ğini yazmaktadır. luyla dünyayı birleştirmenin Rusların “görevi” ol- Böylece kurumun tam bağımsız- mesi” şartı ortadan kaldırılsın, üst da bilinen “yapıcı yıkım” kuramının savunucusu Bugün Rusya, Sovyetler Birliği döneminde duğunu vurgulamıştır. Nikolay Berdyaev, Rus Or- lığı güvence altına alınsın. düzey kamu görevlileri, kurulacak Sergei Karaganov’dur. Rusya’nın bu savaşı kay- sahip olduğu jeopolitik nüfuzu ancak yayılmacı- todoksluğu ve siyasi kültürünün tarihsel ve ma- 2. Hizmet sağlayıcılar ile di- bir Adalet Yüksek mahkemesinde betmeyi göze alamayacağını çünkü bir varoluş lık yoluyla yeniden kazanabileceğini düşünmek- nevi evrimini belirtmiştir. 20. yüzyılın başında bu ğer paydaşları buluşturacak bir doğrudan yargılansın. savaşı olduğunu söylemektedir. tedir. Sovyet döneminde inşa edilen kimlik, kül- filozoflar, Rus istisnacılığı, yayılmacılık ve mesih- Daimi Hukuk Şûrası ile de ku- Türkiye, 2023 seçimlerine, yar- çilik fikirlerini dillendirmişlerdir. tür ve medeniyet homojenliği, SSCB’nin çökü- rum güçlendirilsin. gıyı tam bağımsız ve güven verir Yanıt bekleyen soru şünden sonra bile Rusya’nın bu alanı kontrol et- Rusya’nın Ukrayna’daki savaşı, Rus seçkinle- 3. Avukatların baroları gibi hale getiren bir anayasa değişik- Ancak Dugin ve Karaganov, Avrasyacılık dü- mesini sağlamıştır. Şimdi şu soru sorulmalı- rince çok desteklenen bir ideolojiye dayanmak- hâkim ve savcılar için de yönetici- liği yapmış olarak girmelidir. Bu- tadır: Avrasyacılık. Bu düşünce, Ruslar için kutsal şüncesinin öncüleri değil, bu düşüncenin ve “Bü- dır: Rus yayılmacılığının sınırları neresidir? Eski lerini kendi seçtikleri, mensupla- nu gerçekleştirmek için iktidar bir mesih ideolojisidir ve Rusya dışında da tanı- yük Avrasya” düşüncesinin destekleyicileridir. SSCB sınırları mı? Ötesi mi? rının mesleki gelişimini sağlamak ve muhalefetin yargı sorununa si- ve hukukun üstünlüğü ile yargı yaset üstü yaklaşması, siyasi he- bağımsızlığını savunmakla görevli saplarını bir kenara bırakarak da- tam bağımsız yargısal meslek ku- ha iyi yargı için kökten çözümde ruluşları oluşturulsun. anlaşması gerekiyor. Türkiye, da- 4. Yargının idaresiyle ilgili bü- ha iyi bir yargıyı, demokrasiyi ve Devrimci bir halk önderi Terzi Fikri tün işlem ve kararlar yargı de- ekonomiyi hak ediyor. herkesin aday olabildiği seçimlerle tık herkes Fatsa’ya bir müdaha- OKAN TOYGAR halk komiteleri oluşturdu. İlk yapı- leyi an meselesi olarak görüyor- elediye Başkanı Nazmiye Komitoğlu’nun ve- lan büyük iş Fatsa sokaklarının ça- du. AP, CHP, MSP Fatsa ilçe baş- Bfatı üzerine Fatsa’da ara seçime gitme ka- murdan temizlenmesiydi. Dört yılda kanları basına yaptıkları açıkla- rarı alındı. Seçim 14 Ekim 1979’da yapılacaktı. yapılabileceği söylenen iş, halkın mada, “Her yerde kan var, biz bu- Devrimci hareketin bağımsız adayı Fatsa’da yıl- katılımı ile bir hafta gibi bir sürede rada huzur içindeyiz. Fatsa’da ko- lardan beri karaborsaya, tefeciliğe ve faşizme halledildi. Zeytinyağı, mazot, fındık- münist işgal yoktur, halkın yöneti- karşı mücadele eden ve yörede “Fındıkta Sö- kabuğu karaborsası son buldu. mi vardır” diyordu. Gerçekten de mürüye Son” mitinglerinin örgütleyicisi ve ko- ülkede her gün onlarca kişi öldü- nuşmacısı olan Fikri Sönmez idi. Egemenleri korkuttu rülürken Fatsa’da mantar taban- Geçimini terzilik yaparak sağlayan Fikri Sön- cası bile patlamıyordu. Seçimin kazanıldığı akşam Fat- mez, toplumun her kesimiyle iletişim halinde sa’daki hiç kimse, dokuz ay gibi kı- olan bir devrimciydi. Çalışmalarına arkadaşları- Beş yıl işkence sa bir sürede kentin görünümü- Fikri Sönmez nın itirazına rağmen kendi ve sağcıların yoğun ol- nün bu denli değiştirilebileceğini ve Buna rağmen 11 Temmuz duğu, yaşadığı Kurtuluş Mahallesi’nden başladı. dünyaya böylesi halkçı ve sosyalist bir belediye- 1980’de görülmemiş bir biçimde Fatsa’ya Yanına aldığı üç gençten birisi Kızıldere’de katle- cilik modeli sunulabileceğini tahmin etmiyordu. operasyon düzenlendi. Polis ve Vali Reşat dilen Ahmet Atasoy’un kardeşi Kemal Atasoy’du. Halkın demokrasiye bakışı değişmiş, Fatsalılar Akkaya’nın kontrolündeki ülkücü militanlar da Fikri Sönmez mahalledekilere, insanların inanç- kentin sorunlarını kendilerinin alacağı kararlarla operasyona destek veriyorlardı. ları, ırkları ya da destekledikleri partilerle de- aşabileceklerine inanmıştı. “Nokta Operasyonu” adı verilen müdahale- ğil, ezen ya da ezilen sınıftan olup olmadıklarıy- Bu durum siyasal otorite için kabul edilemez- de Fatsa’nın üçte biri gözaltına alınmış, Fikri la ilgilendiğini ve mücadelenin sınıfsal olması di. Ya Fatsa örneği başka yerlere sıçrar da ege- Sönmez’in de aralarında olduğu yüzlerce kişi tu- gerektiğini anlattı. Gittiği her yerde, konuştuğu men sınıfların elinde olan güç oralarda da hal- tuklanmıştı. Cezaevlerinde beş yıl boyunca iş- her ortamda, sokağa hâkim, alaylı bir sosyalist ka geçerse ne olurdu! Hemen “Fatsa komünist kence ve hastalıklarla boğuşan Sönmez’in son olarak dinleyenlerin kafasındaki çelişkileri birer işgal altında” gibi kışkırtıcı yalanları sağ basına ana kadar halkı için çarpan kalbi, 4 Mayıs 1985 birer ortadan kaldıran Fikri Sönmez, seçime gi- söyletmeye başladılar. Çorum’da onlarca Alevi gecesinde, henüz kırk yedi yaşındayken geçirdiği ren diğer adayların toplamından fazla oy alarak katledilirken Başbakan Demirel “Çorum’u bıra- üçüncü kriz sonrasında durdu. belediye başkanı seçildi. kın, Fatsa’ya bakın” diyordu. “Ben ne yaptıysam halkım için, halkımla birlik- Göreve başlar başlamaz ayrım yapmaksızın, Gerekli kamuoyu oluşturulduktan sonra ar- te yaptım” diyen Terzi Fikri’nin anısına saygıyla... . . SERVER TANILLI UĞUR MUMCU . . . . . . . . DEGISIMIN DIYALEKTIGI . İsterler ki susalım; ve DEVRIM isterler ki yazdıklarımızın Server Tanll, hiçbiri hele bu dönemde "Markszm üstüne yen düşünceler" Kurtuluş çn çare arayan Atatürk yazılmasın. (...) üretrken küreselleşme kıskacına Kitap okuduğunuzu biliyoruz. ve arkadaşları... Yazacağız, alınan dünyada br dz güncel 6 Ay'ın nanılmaz olaylarla susmayacağız sorunun yanıtını arıyor ve dolu nefes kesen öyküsü. Marx'ın tekrar ve fakat bu kez yen Bütün yolsuzlukları, Alev Coşkun'un ttz ve usta gözlüklerle okunması gerektğn anlatıyor; kaçakçılıkları, pislikleri, kalemnden dönemn syasal kaptalzm aşmanın yollarını arıyor. cinayetleri tek tek gelşmeler etrafında Mustafa Kemal “Değşmn Dyalektğ ve Devrm”, sergileyeceğiz. Atatürk’ün gün be gün temasları... 10 Yen kapağıyla, Cumhuryet Ktapları’nda.