Katalog

4 MAYIS 2022 ÇARŞAMBA EKONOMİ [email protected] 11 Tarımda maliyetler zirve yaptı, ‘1 ton gübre neredeyse 1 dönüm arazi fiyatına eşdeğer oldu’ Ovalar nefessiz kaldı Aday belirleme ısrarı Yetersiz gübre kullanımından dolayı verimde en az yüzde ormal seçime bir yıldan daha uzun 50 düşüş yaşanacak. Fahiş elektrik fiyatları nedeniyle bu yıl süre varken, bu süredeki gelişmeler sulama da istenilen seviyede yapılamayacak. Bazı tarlalara Nkesin olarak öngörülemez, kestirile- mezken, kişilerin uzun süreli sağlık, yaşam maliyeti kurtaramayacağı için biçerdöver bile girmeyecek. garantisi de yokken, aday gösterme kararı- nın bir amacı hatta art niyeti vardır. sırın, pancarın, pamuğun, bakliyatın Cumhur İttifakı’nın niyeti açık, gündem- alım fiyatları açaklanmadı. Alım de yolsuzluklar, ekonomik sorunlar, yoksul- garantisi gündemde değil. Dolayı- luk olacağına aday tartışması olsun; Millet sıyla çiftçi hangi ürünü ekeceği ko- İttifakı’nda çatışmaya, kavgaya yol açılsın. Düzene, otokrasiye karşı olan grubun kaygısı nusunda da sıkıntı yaşıyor. Alım fi- da aday belirlenirken bir Ekmeleddin İhsa- yatları özelikle arz açığının ortaya noğlu faciasının daha yaşanması. çıktığı ürünlerde açıklanmalı. Ken- Yandaş TV’lerden edindiğim izle- dimize yettiğimiz ürünler belki da- nim, Cumhur İttifakı’nın Millet İttifakı ada- ha az ekilmeli. Alım garantisi veril- yı Kılıçdaroğlu beklentisi, ilk turda bara- Şanlıurfa, Türkiye’deki pamuğun, fıstığın jın aşılamamasıyla ikinci tura Erdoğan ile ve kırmızı mercimeğin en fazla üretildiği il. meli. Bir sonraki yılın ekiminin de Kılıçdaroğlu’nun kalması, ikinci turda oya Buğday ve dane mısır üretiminde ikinci sırada. yapılabilmesi için çiftçiye fark öde- Abdullah Melik azot, gübre, zirai ilaç ve iştirak oranının düşmesi, çekimser oyların mesi yapılması gerekiyor. artması sonucu Erdoğan’ın seçimi kazan- elektriğe yapılan fahiş zam- 4 Mesela buğdayda hasat zama- ması. Cumhur İttifakı’nın Millet İttifakı için Mlar yetmiyormuş gibi çiftçi- favori adayı Kılıçdaroğlu olmakla beraber nına geldik, taban fiyat hâlâ açık- yi kuraklık ve don da vurdu. Türki- İmamoğlu’nun aday olma olasılığı da göz- lanmadı. Çiftçiyi baskı altına al- Tefeci de para vermiyor ye tarımının lokomotif ova- den uzak tutulmamakta, ihmal edilmemek- mak için hep hasat zama- ları bu yıl neredeyse gübre te, İmamoğlu yıpratılmaya çalışılmaktadır. ZMO Şanlıurfa Şube Başkanı çok az kullanıyor. Yine birim alandan nında ithalat yapılıyor. Yandaşlar muhalefet yapmıyor görüşünde yüzü görmedi. Yetersiz güb- Abdullah Melik: düşük rekolte alınacak. Kıtlık olaca- 4 Yeterli gübreyi za- olanlar yandaş TV’leri izleyerek muhalefe- re kullanımından dolayı ve- 4 Urfa’da 1 ton gübre 1 dönüm ara- ğı kesin. tin nasıl yapıldığını görsünler. manında atmazsanız rimde en az yüzde 50 düşüş zi fiyatına eşdeğer oldu. Üre gübrenin 4 İki yıldır bölgemizde kuraklık Başkan, aday belirleme, medya açısın- yüzde 50 verim düşüklü- yaşanacak. Özellikle bu yıl tonu bir ara 17 bin lirayı aştı. Mazotun var. Nisan ayında bir de don olayı ya- dan ilgi çekici, reyting artırıcı olmakla be- ğü oluyor. Türkiye’nin buğday, kırmı- litresi son bir yılda yüzde 226, elekt- şandı. İki yıl üst üste kuraklık yaşa- raber seçimin başkan ve milletvekilleri ola- 4 İş bittikten, hasat ya- rak iki ayaklı olduğu gözden uzak tutulma- rik fiyatı yüzde 127 arttı, gübre yüzde yan hiçbir çiftçi bu duruma dayana- zı mercimek, arpa ve fıstık pıldıktan sonra taban fi- malıdır. Kişiler açısından başkanlık önem- 400, zirai ilaç yüzde 400 zamlandı. Bu maz. Hükümetin bunu görüp “tabii ambarı olarak bilinen Do- yatları açıklamayla, çift- li olmakla beraber, parlamenter sistem açı- Baki Remzi Suiçmez zamlara karşı devletin verdiği destek- afet” ilan etmesi gerekiyor. ğu ve Güneydoğu’da don sından TBMM’nin oluşumu, işlevi, etkin- çiye para vermeyle yön- ler de buharlaştı. 4 Hükümet çiftçiyi kaderine terk ve kuraklık nedeniyle ciddi verim liği daha önemlidir. Başkanlık kazanılır, lendirici ekim olmaz. Çiftçi kafasına 4 Burası GAP’ın başkenti. 3 mil- etti. Artık tefeci dahi çiftçiye, üreticiye kaybı olacak. Bu, yem bitkilerini de TBMM’de çoğunluk sağlanamazsa başkan göre ürün eker. Patates, soğanda ya- yon dönüm devlet sulaması, 1 milyon para vermiyor. Tarım kredi kooperatif- topal ördek (lame duck) durumuna düşebi- etkileyecek ve gıda krizi yem krizi- şadığımız gibi bir yıl ürün kıtlığı bir dönüm halkın kendi sulaması var. Bu leri bile piyasayla aynı fiyatla çiftçiye lir. Deyim, süresinin sonuna yaklaşan ABD ni de beraberinde getirecek. yıl ürün fazlalığı yaşarız. yıl Urfa’da 2.5 milyon dönüm buğday ürün veriyor. Borçlar karşılığında ara- başkanları için, etkinlikleri, otoriteleri zayıf- TMMOB Ziraat Mühendisleri Oda- ekilmiş, bunun 2 milyon 200 bin tonu ziler ipotekli olduğu için çiftçi banka- 4 Şu anda birçok yerde çiftçi ya ladığından, kullanılmaktadır. sı (ZMO) Yönetim Kurulu Başka- Tahriklere, meydan okumalara, önerilere sulu koşullarda, 1 milyon 200 bin ton lardan da kredi alamıyor. yeniden masraf yapmamak için kapılıp aday belirlemede acele, zamansız nı Baki Remzi Suiçmez, ZMO Şanlı- kırmızı mercimeğin 800 bin tonu ku- 4 Urfa Bozova Yaylak Projesi’nde ikinci gübreyi atmıyor ya tarlayı sü- hareket edilmemelidir. Erdoğan’ın adaylığı urfa Şube Başkanı Abdullah Melik, ru koşullarda ekilmiş. 800 bin ton ku- 18 bin 322 bin hektar arazi basınçlı rüp ikinci bir ürün ekmiyor. resmen açıklansa dahi aday hemen belir- ru koşullarda arpa ekildi. Kuraklıkla sulamayla sulanıyor. Bu alanda ener- Elbistan Ziraat Odası Başkanı Meh- 4 Güneydoğu ve Adana’da kışlık lenmemelidir. Aday, YSK’nin seçim süreci- arpada, mercimek ve kuru koşullarda ji maliyetleri yüksek olunca sadece 6 met Ali Bulut, ZMO Konya Şube buğdayda hasat yakında yapılacak. ni yasal olarak açıklaması sonrası Millet İt- ekilen buğdayda yüzde 75 ile yüzde bin 900 hektarı sulanabiliyor. Başkanı Burak Kırkgöz ile Türkiye Bu yıl ya bazı tarlalara biçerdöver tifakı, aday veya adaylarını belirlemelidir. 90 arasında ürün kaybı oluşacak. 4 Artık çiftçi üretimden kopmuş Aday belirlememekle beraber, aday belir- tarımını konuştuk. giremeyecek. To- 4 Kuru koşullarda tarım durumda. Son 12 yılda çiftçi sayısı 1 leme yöntemi, yöntemin uygulanması zaman humdan hasat olur- ZMO Başkanı Baki Remzi Suiçmez: yapanlar hemen hemen hiç milyon 16 binden, 586 bin kişiye düş- gerektirebileceğinden tartışılmalıdır. 4 Buğday, arpa, nohut, mercimek sa verim bekleme- Borç arttı gübre kullanmadı. Sulu ko- tü. Kuru koşullarda tarım yapanlar ar- Adayın, ittifakın altı başkanı tarafından mek gerekiyor çün- gibi kırsalda yetişen ve kışlık eki- belirlenmesi; adayın halk tarafından belir- şullarda ekim yapanlar da tık işi bırakıyor. Sıkıntı ciddi. mi yapılan ürünlere yeterli gübre atı- kü gübre yok, su lenmesi açıklamalarına ters düşmesi; tek ZMO KONYA ŞUBE kişi otoritesinden yakınılırken altı kişinin yok, ilaç yok. lamadı. Yağışlar da az oldu. Verim BAŞKANI egemenliğinin kurulması, seçmenin hatta kaybının olacağı gerçek. Özellikle Biçerdöver gire- BURAK KIRKGÖZ: örgütlerin belirlenen adayı benimsememe- Fatura üçe katlandı Bahar yağışlarını bekliyoruz. cek masrafa değ- Doğu ve Güneydoğu’da ciddi kurak- si olasılığı açılarından sakıncalı görülmek- Bu ay sulama başlayamayaca- lık etkisiyle rekolte düşecek. mez. Ya da tar- tedir. Kaygı, seçimin ikinci tura kalması ha- Elbistan Ziraat Oda- Elektrik faturası üçe katlandı. Geçen ğı için 7. aya kadar elektrik fatu- layı tekrar sü- linde Ekmeleddin olayının tekrarlanma- 4 İki hafta önce Adana’da ciddi sı Başkanı Mehmet Ali yıl 30 bin TL fatura gelen bir çiftçiye ralarının nasıl ödeneceği ile gilgi- sı, düşük katılım sonucu Erdoğan’ın seçi- don oldu. Sulama ile yapılan alanlar- rüp masraf ede- Bulut: bu yıl 90-100 bin lira gelecek. Az su- li çiftçi sorun yaşayacak. Şu anda mi kazanmasıdır. Cumhur İttifakı’nın seçim yim diyemiyor. da bile fideler yandı. Buğdayda yüz- 4 Bu yıl çiftçi taban lasak verim düşecek. Çiftçi her yö- taban fiyatları açıklansa çiftçi ona stratejisi de bu yöndedir. de 50’ye varan verim kaybı var. Tür- Gübre mazot fi- gübrelerini yarım attı, güz nüyle ciddi sıkıntıda. göre masraf yapacak. Ben bu tar- Bir olay hakkında kesin yargıya varıla- yatı çok yüksek. laya 500 lira masraf yapacağım gübresini de ekemedi. Yaz 4 Maliyetler çok yükseldi diye kır- kiye genelinde yeterli gübre atılama- mıyor, öngörüde bulunulamıyorsa, sonuç ama burdan 3 lira mı 5 lira mı kal- gübresinde de ciddi sıkın- sal, kuru tarımda ekim yapmayan matematik olarak formüle edilemiyorsa, ması, kimi yerde kuraklık ve don ve- Diyelim ki yine dıracağım onun hesabını yapa- tı var. Çiftçi kaliteli güb- çiftçi sayısı artıyor. alınması olası karar için benzeşim, simü- buğday ekecek, rimi düşürecek. Bu aynı zamanda ye- mıyor. Çiftçi bu dönem çok re atacağına düşük kalitede 4 Eskiden petrol istasyonlarından lasyon yöntemi de kullanılmaktadır. Yön- terli saman olmayacak demek. Bu da kaç liradan sata- borçlandı. Eskiden 40 bin tem, çok sayıda deneme yaparak, gerçek- gübre kullandı. 15 kilo atma- çiftçiler veresiye tankerle mazot alırdı, cak o belirsiz. Öyle hayvancılığı zorlayacak. TL borçlanan şu anda leşmesi olasılığı en yüksek seçeneği belir- sı gereken yere yarısını attı. O şimdi bidonla bile veremiyorlar. 4 Şu anda çiftçi önünü göremiyor. bilerek yaratılan bir 160 bin TL borçla- leme temeline dayanır. Aday belirlenmesi- da üretime yansıyacak. 4 Bölgedeki kayısıların yüzde 80’i kısır döngü var. ne, seçim sonuçlarının tahminine ilişkin ya- Buğdayın, arpanın, ayçiçeğinin, mı- nıyor. 4 Şimdi sulama dönemi. don kurbanı oldu. pılan çok sayıda anket, simülasyon dene- mesi olarak düşünülebilir. Anketlere göre gerçekleşme olasılığı en yüksek sonuç, ka- rarda, tercihte dikkate alınır. Gerçi anketle- Özellikle kalabalık aileler tercih etti. Bayramda doluluk yüzde 80’e ulaştı rin denek seçimi, kararsızların oy dağılımı, bilgi eksikliği, örneğin başlangıçta kaç kişi- nin anketi reddettiği, yanıtsız bıraktığı gibi, sorunları vardır. Bu eksiklikler giderilebilir. Anket sonuçları, hele çok sayıda anketin sonucuna dayanan olasılık, kişisel önerile- Kiralık araçlara yöneldik re, beklentilere göre daha güvenilirdir. İttifakın parti örgütlerinde eğilim yokla- ması yapılabilir; kamuoyunda etkili, çok CHP MİLLETVEKİLİ GÜRER larda olacağını söyleyen Yolcu360 sayıda destekçisi, üyesi olan, cumhurbaş- ALI CAN POLAT kanlığı hükümet sistemi karşıtı STK’lerin Üst Yöneticisi Umut Yıldırım ise görüş ve önerileri alınabilir. Aday belirle- ‘Hem çiftçiler hem rtan maliyetler nedeniyle sü- şuna dikkat çekti: “Araç kiralama- mede katılım ne kadar geniş, yaygın olursa Arekli yükselen otobüs ve uçak yı öne çıkaran bir diğer etken ise hata payı o denli az olur. besiciler isyanda’ bileti fiyatları, Şeker Bayramı ta- araç sahipliğinin gittikçe daha Adaylar, adaylık konusunda sınırlar, kı- tili için seyahate çıkan yurttaşları zorlaşması oldu.” Dört kişilik bir sıtlamalar konulmamalıdır. Ankara, İs- HP Niğde Milletvekili Ömer araç kiralamaya yönlendirdi. Bay- tanbul büyükşehir belediye başkanla- aile için araç kiralamanın toplu CFethi Gürer, ilçe, belde ve rı aday olurlarsa bu illerde yönetim Cum- ram öncesi en ucuzu 260 lira olan ulaşımı kullanmaktan daha ucu- köy ziyaretleri kapsamında yaptı- hur İttifakı’na geçer, verilen hizmet vaatle- günlük kiralık araçlar artan ta- za geldiğini anlatan Miniyol.com ğı incelemelerin sonuçlarıyla ilgi- ri yerine getirilemez savı, geçerli görülmü- lep nedeniyle bayramda 400 liraya li açıklamalar yaparak “Çiftçi de Kurucu Ortağı Yaşar Çelik şu bil- yor. Yerel seçim başkanlık seçiminden bir besici de isyanda” dedi. Gürer so- ulaşsa da bu tür seyahat özellik- gileri verdi: yıl sonra yapılacaktır. Kaldı ki Millet İttifa- runları şöyle özetledi: le kalabalık aileler ve tasarruf için kı hem başkanlık hem de TBMM seçimi- “Üretici yüksek girdi maliyetle- Maliyetler yüksek ni kazandıktan sonra, belediye meclisle- birlikte tatile çıkan arkadaşların rinden şikâyetçi. Geçen yıla gö- rinde etkin bir Cumhur İttifakı direnişi bek- “Tabii ki araç kiralama fiyatla- tercihi olmayı sürdürüyor. Ayrıca Araç kiralama sektörünün aktif büyük- lenmemelidir. AKP türü partiler daha önce- re gübre fiyatında yüzde 342 ar- rı da arttı ama diğer artışlar kadar sektörde kiralama fiyatları son bir lüğü geçen yıl 52.2 milyar liraya ulaştı. ki örneklerde olduğu gibi seçim yenilgisiyle tış var. Çiftçi yeraltından enerji ile değil. 2021 yılında ortalama araç yılda yüzde 150 arttı. ya dağılır ya sembolik olarak kalır; seçmeni çıkardığı suyun elektrik faturasını nemli kiralama tarafında ise yüz- kira bedeli 260 TL civarında oldu. başka veya yeni kurulacak bir partide kü- nasıl ödeyeceğini düşünüyor. Ay- 2019 yılına yakınız 2022 yılı ilk üç ayı da geçtiğimiz de 50’lik ÖTV diliminde kalan araç- melenir. DP, Adalet, Doğru Yol, ANAP ör- rıca yetiştirdiği ürün ya da hayva- nekleri görmezden gelinmemelidir. Bu yılı 2019’a çok yakın rakam- larda, Avrupa’nın altındayız” dedi. yıl ortalaması ile aynı şekilde 260 nı maliyetine uygun bir fiyatla sat- Cumhur İttifakı hemen her gün ülkeye, top- larla kapatmayı öngördüklerini be- TL oldu. Ancak mayıs-eylül döne- Garenta Genel Müdürü Şafak Savcı makta zorlanıyor.” l İSTANBUL luma, ekonomiye, doğaya zarar verecek bir lirten Tüm Oto Kiralama Kuruluş- da yerli turist ilgisinin yanı sıra ya- minde bu fiyatların yüzde 40 gi- yol bulmaktadır. Bu sürecin sonlanması için ları Derneği Başkanı İnan Ekici, bi artarak günlük ortalama 360 TL bancı ilgisinin de arttığını belirtti Millet İtifakı’nın her iki seçimi de kazanması TESK’TEN ÖNEMLİ UYARI “Arife günü doluluk yüzde 80’di. ve şu vurguyu yaptı: “Yabancı mi- civarında olacağını tahmin ediyo- gerekir. Seçimi kaybeden varlığını da yitirir. Bayram günlerinde bunu da aşaca- ruz. Bayram ve yaz dönemindeki safirler için fiyat olarak daha elve- ‘İşyerinde sağlık ğız. Maliyetlerde ciddi artışlar var rişli olması sebebiyle yurtdışından fiyatlar da bu rakamların göster- Son bir yılda yüzde 40 ila yüzde 54 arttı ama sektör olarak fiyat artışlarını gesi. Sektörün araç satın alma, ye- gelecek misafirlerde de ciddi bir ar- kazançtan önemli’ enflasyon oranlarının altında tut- tış bekliyoruz.” Ancak Savcı, yaz dek parça, lastik, bakım gibi mali- Süte yine zam geldi maya çalışıyoruz. Kısa dönem ki- yetleri geçen yıla göre neredeyse aylarında fiyatlarda bir miktar da- ESK Genel Başkanı Bendevi Pa- Tlandöken, “4-10 Mayıs İş Sağlığı ralamada hâlâ Avrupa’nın en uy- ha artış beklediklerini ifade etti. yüzde 100 artmışken, kiralama fi- erakende süt ve süt ürünleri fiyatlarına bir zam ve Güvenliği Haftası”yla ilgili açık- gun fiyatlarına sahip ülkelerin- yatlarındaki artış halen tüketiciyi Bayramda 60 binden fazla kira- Pdaha geldi. Süt üreticisi litresini 8 liraya mal lama yaparak işyerlerinde sağlık ve den biri konumundayız. Uzun dö- lık araçla 240 bin tatilcinin yol- koruyacak.” ettiği bir litre sütü 5.70 TL’den zararına satarken güvenliğin üretim veya kazançtan marketlerde bir litre sütün fiyatı 16 liraya çıktı. önce gelmesi gerektiğini bildirdi. Bir litre sütü yaklaşık 8 liraya mal edip 5.70 Palandöken, “50’den az çalışanı TL’den satan üreticinin zararı her geçen gün de- olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan rinleşiyor. Marketlerde satılan perakende süt ve işyerlerinin, işyeri hekimi veya iş İşçi: Hakkımı alamıyorum süt ürünleri fiyatına gelen zamlarla birlikte bir güvenliği uzmanından hizmet al- litre tam yağlı sütün fiyatı 15.95 TL’yi buldu. ma yükümlülüğünün 2023 sonuna İş arayan ile işverenleri bir araya larını olumsuz olarak nitelediğini ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri de süt ertelenmiş olması sorumlulukla- getiren dijital platformlardan 24 Sa- yüzde 79’unun da yöneticilerinden ve süt ürünlerinin son bir yılda yüzde 40 ila yüz- rı ortadan kaldırmıyor. Çünkü ka- atte İş’in güncel anketininin sonuç- memnun olmadığını ortaya koy- de 54 aralığında zamlandığını ortaya koydu. Ül- zaların yarısından fazlası bu tür iş- ları, çalışanların yüzde 90’ının eme- du. Ayrıca yüzde 70’i “yan haklarım ke genelinde ortalama bir litre süt fiyatının, 2021 letmelerde oluyor” diye konuştu. ğinin karşılığını aldığını düşünmedi- yok”, yüzde 88’i “yan haklar yeter- Mart’ta 6.2 TL iken 2022 Mart’ta 9.1 TL’ye çıktığı Ankete katılananların yüzde 79’u l Ekonomi Servisi ğini, yüzde 83’ünün çalışma koşul- siz” dedi. l Ekonomi Servisi belirtildi. TÜİK verileri 40 liradan aşağı bir kilo pey- yöneticisinden memnun olmadığını belirtti. nir dahi bulunmadığını gösterdi. l Haber Merkezi