Katalog

14 MAYIS 2022 CUMARTESİ 8 ÇİFTÇİLER GÜNÜ Dünya Çift Çiler Günü’n De fınDık üreticisi ne yapacağını bilemez DU r UmDa: İstemesek de vedalaşacağız Türkiye’nin en büyük ihraç kalemlerinden biri ‘en az 65 lira olan fındıkta, üretici artan gübre, mazot ve günlük işçi olmalı’ maliyetleri yüzünden fındık ındık işçisinin yevmiye ko- üretiminden vazgeçme Fnusuna değinen Özyürek, noktasına geldiğini söylüyor. “Geçen sene bizim bölgede 150 Simay Gözener lira olan günlük yevmiye bu yıl 250 liraya çıktı. Bu sene ne aradeniz Bölgesi’nin en önemli gübremiz var ne de işçiye ve- geçim kaynaklarından biri olan recek para... Eşimle toplayabil- Kfındık, şu günlerde üreticisi- diğimiz kadarını toplayacağız, ni zorlu bir seçime sürüklüyor. Çiftçi toplayamadığımız dalında ka- ya ısrarcı olup zarar edecek ya da fın- lacak. Çünkü bu yıl gübre atıp dıktan vazgeçecek. yevmiyeli işçi çalıştırırsak, fın- Fındık üretiminde lider konumun- dığın kendini kurtarması için da olan Türkiye, dünya üretiminin kilosunun en az 65 lira olması yaklaşık yüzde 70’ini, ihracatının da gerekiyor; fakat en fazla 35 lira 157 bin ton ile yüzde 82’sini karşılı- civarında bir meblağ konuşulu- yor. Bugün üretimi 738 bin 920 hek- yor. Biz bu sene fındıktan zarar tar alanda yapılan fındıktan her yıl edeceğimizi biliyoruz. Elimizde- ortalama 2 milyar dolarlık bir dö- ki avucumuzdaki banka kredi- viz getirisiyle ülke ekonomisine kat- lerinin faizlerine gidiyor. Bizim kı sağlanıyor. Peki, bu katkıdan ge- buralarda, ‘Köylünün karnında il Özyürek. için, “Arazi- rında ot temizle işlemi için yapılması çim kaynağı fındık olan yaklaşık 400 kırk bir tane gelecek sene var- Samsun’un lerimiz ba- gereken tırpan işçiliğinin yevmiyesi bin aile ne kadar yararlanabiliyor? dır’ derler. Bizde ‘ha bu yıl, ha Sakar- kımsızlık- geçen sene 400 lira iken, bu sene üç Bütün bir yıl boyunca tüm ödemele- gelecek yıl’ derken yılları bir lı Mahal- tan hasta- katına çıkacağı yönünde söylentiler rini, düğünlerini, derneklerini mah- bir tüketiyoruz” diyor lesi’nde de- nelik şu dolaşıyor. Dolayısıyla bu işi de kendi- sulün satış yapıldığı eylül ayına gö- desinden ba- an. Bu du- miz yapmaya çalışacağız.” re planlayan fındık üreticisi bir de basına, ba- rum maale- ekonomik krizle uğraşıyor. Üretici- basından da sef mahsulü- lerin gözü kulağı Toprak Mahsulle- kendisine kalan müzün verimi- ri Ofisi’nin (TMO) açıklayacağı fındık İsmail Özyürek 25 dönümlük fın- ni de düşürecek” fiyatlarında. dık bahçesinde “doğduğu diyor ve sözlerine şöy- günden beri” çalıştığını ifade eden le devam ediyor: “Ben her sene ‘Maaşımı bile yiyor’ Özyürek, iki evladını büyütüp meslek hem yazlık hem de kışlık gübre alır- Geçen yıl 22.11 lira olan 1 kilo ka- sahibi yapan fındık için şu günlerde dım. Hayatımda ilk defa bu yıl fındı- buklu fındıkla 14.5 kilo gübre alabilen oldukça kaygılı. Artan gübre, mazot ve ğa gübre atamadım. Geçen sene tonu çiftçinin, bu yıl aynı miktardaki güb- günlük işçi maliyetinin altında ezildi- 3 bin lira olan kışlık gübre bu yıl 16 reyi alabilmesi için TMO tarafından ğini söyleyen üretici, “Son iki senedir bin lira... Yazlık gübre ise 1500 lira- belirlenecek kabuklu fındık fiyatının bırakın fındığın kendini kurtarmasını, dan 8 bin liraya çıktı. Her yıl olduğu 110 lira civarında olması gerekiyor. benim emekli maaşımı da yiyor. Sene- gibi bu yıl da fındık ocaklarının dip 2022 yılı fiyatlarının şu günlerde fı- ye de böyle giderse istemeye istemeye sürgünlerini ve dallarını temizletme- sıltılar halinde dolaşmaya başladı- fındıkla vedalaşacağız” diyor. miz gerekti. Bu sene işçi çalıştırama- ğı Karadeniz’de sezonu zarar etme- Özyürek, bakımını yapamadığı, dığımız için eşimle birlikte yapabil- den kapatmanın derdinde olan üre- gübresini atamadığı fındık bahçesi diğimiz kadarını yaptık. Bahar ayla- ticilerden biri de 67 yaşındaki İsma- Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar: Gübredeki artış üreticiyi zorluyor konomik krizin bellerini Ebüktüğü fındık üreticisi heyecanla alım fiyatlarının ‘Destek artırılmalı’ açıklanacağı günü bekler- ken, biz de gübresiz kalan, n Peki, fındık üreticisi ğa verilen gübre desteği ve parasızlıktan bakım yapıla- için ne yapılmalı? alan bazlı gelir desteği gü- mayan ve buna bağlı olarak 2014 yılından bugüne ka- nümüz şartlarına göre yeni- dar dekar başına fındığa den belirlenmeli. Üretimde verimde düşüş yaşanacağı verilen 170 liralık alan baz- verimi artırmak için gübre beklenen fındığın bugünü- lı fındık desteği kesinlikle destekleri ya artırılmalı ya nü ve yarınını Türkiye Zi- artırılmalı. 2019-2020 se- da çiftçinin kullandığı güb- raat Odaları Birliği (TZOB) zonunda 170 liraya 75 kilo renin yarısı sübvanse edil- Genel Başkanı Şemsi Bay- can gübresi satın alabilen meli. Üreticiye, fındığa sa- raktar ile konuştuk. üretici bugün 25 kilo gübre hip çıkmak istiyorsak, baş- n Fındık üreticisinin en alabiliyor. Bu sebeple fındı- ka çare yok! büyük sorunu artan güb- re, mazot ve işçilik mali- atmasına neden oldu. Güb- fındığın en büyük soru- yetleri. 2022 yılında üre- tici kaç liradan satarsa za- reye gelen bu fahiş zam- nu; çok fazla üreticiye kar- lardan dolayı bölge gene- şılık az sayıda alıcının ol- rar etmez? lindeki gübre satışlarında Artan gübre, mazot, iş- ması, örgütlenme yapısı- yüzde 80 civarın- nın bulunmama- çilik ve ilaç maliyetleri sa- da azalma oldu- dece fındık üreticisini de- sı ve serbest pi- ğu yönünde saha- yasa şartlarının ğil, üretim yapan herke- dan bilgiler alıyo- si olumsuz yönde etkiliyor. işlememesi ola- ruz. Bu bize stra- rak karşımıza çı- Üretici sürekli artan bu gir- tejik ürünümüz di maliyetlerini satış fiyatı- kıyor. Üretici açı- olan fındıkta ve- sından en büyük na yansıtamazsa zarar eder rimin kesinlikle ve üretimi bırakır. Fındığın ve devam etmek- düşeceğini söylü- te olan sorun ise bu yılki satış fiyatı üzerine yor. Ayrıca veri- üretim maliyetle- açıklama yapmak için he- min düşmesinin rinin yüksek ol- nüz erken. Hasadın başla- yanında oluşacak ması. Fındık bah- yacağı ağustos ayına kadar Şemsi Bayraktar fındık meyvele- çelerinde tarım- olan süreçte, özellikle iklim ri gübre yetersiz- sal mekanizasyo- şartları ve ekonominin ne- liğinden beslenemeyecek nun hemen hiç kullanıla- ler getireceğini bugünden ve dökülmeler, boş meyve maması, verimin düşük ol- kestirmek mümkün değil. oluşumları da meydana ge- ması ve periyodisite gibi n Son bir yılda yaklaşık lecek. Bu durum maalesef sebepler üreticinin gelirini beş katına çıkan gübre fi- fındık veriminde azalmaya gittikçe düşürüyor. Geliri yatları nedeniyle gübre neden olacak. düşen üretici bahçesi için atılamayan fındıklıklar- gerekli olan gübre, ilaç gibi da verimde düşüş bekle- Üreten çok, alıcı yok girdileri temin edemiyor ve niyor mu? n Bugün fındığın ve fın- bunun sonucunda da birim Dolar kuruna bağlı ola- dık üreticisinin en büyük alandan alınan ürün, do- rak gübre fiyatlarında yüz- sorunu nedir? layısıyla gelir düşüyor. Bu de 400’lere varan artışlar Özellikle Doğu döngünün devam etmesi üreticinin sonbahar ve kış Karadeniz’in coğrafi özel- durumunda üreticinin baş- aylarında bahçelerine güb- likleri nedeniyle alternatif- ka alanlara yönelmesi ka- re atamamalarına ya da ol- siz tek geçim kaynağı olan çınılmaz olacak. ması gerekenden daha az