Katalog

14 MAYIS 2022 CUMARTESİ 14 KÜLTÜR Erdo Sam, ‘Bahçıvan Kadınlar’ sergisiyle Piramid Sanat’a konuk oluyor ni yazar örgütlenmesine adadı. Gerçekten de 1980 bozgunu sonrasında ta- belaya dönüşmüş kimi ya- zar örgütlerine taş çıkar- tan bir yapılanmaydı. Hat- ta bu süreç bir süre sonra Kadını yücelten resimler İstanbul merkezli yazar ör- gütlerini de etkiledi, onla- rın toparlanmasına yol açtı. Öyle bir olan güç kaynağı kadın: Bah- Almanya’da yaşayan HHH çıvan Kadınlar. Geleceği yara- 90’lı yılların ikinci yarısından ressam, büyük Ahmet Say ki... itibaren müzik çalışmalarına ye- tacak olan kadınlar! Erdo Sam, tuvallerini ve yanık niden döndü. Edebiyattan uzak- ahit Sıtkı Tarancı’nın zaman bu büyük boyutlu tuvallerini laşmasındaki temel etki, Sivas kı- zaman mırıldandığım dizele- portrelerini İstanbullu önce yüksek sesle müzik dinle- yımı ile Edebiyatçılar Derneği’nde Cridir: “Bilmem ki hatıralar / Ne sanatseverlerle yerek, etrafında dolaşarak, çıl- başlattığı mücadeleci ruhun eksik istersiniz benden / Gelir gelmez son- kalması mıydı bilmiyorum ama o za- gın gibi tempoyla atölyesinde bahar?” Oysa çiçekler ağaçta, yaz tanıştırıyor. mana kadar yayımladığı edebiyat kapıda... Ahmet Say’ın kaybı, siyasi yaratıyor. Sonra yukarı, eve çı- eserleriyle, “Kocakurt”tla, “Güneşin iklim ve Canan Kaftancıoğlu’na ve- üler yüzlü kararak, etrafında eşi, çocukla- Savrulduğu Yerden”le, “İpek Halıya rilen ceza tökezletiyor bizi. Yine de sanatçının rı varken ve onlarla mutlu iken Ters Binen Kedi”yle özgün ve yeni- Ahmet Say ve kuşağının bize emanet likçi olanın peşine düşerek görevi- Gacı çeken in- küçük fırçalarla rötuşlar yapıp ettiği değerlerle umudu köreltmeme- ni yerine getirmişti. Keşke yazın ala- sanları! Erdo Sam, ye çalışıyoruz. tamamlıyor! Bu acıya ve şidde- nında çalışmalarını sürdürseydi. Ah- HHH YAZGÜLÜ 88 yılından be- te maruz ya da kayıtsız kalmış met Say, biraz da yazdıklarına ben- Kimileri için 80’ler daha dün gi- ALDOĞAN ri Almanya’da ya- yanmış portreleri yaparken et- zerdi. Mizah yeteneği uçsuz bucak- bi. Bugünden bakınca yıldızlar ka- Bahçıvan Kadınlar, no: 5. Çeşitli bedenler birbiri içinde eriyor. Erkeği ve gücü sız, ironisi bol, eğlentisiyle dolup ta- şayan bir sanat- rafında çocukların gülüşüp ko- dar uzak. Yıllar geçtikçe mekânlar temsil eden panterin üzerinde yeni gücü temsil eden bir kadın oturuyor. şan bir gerilimi sunardı hep. Kitapla- çı. Hacettepe Üniversitesi’nde da ölüyor. Bir zamanlar adı Ahmet şuştuğunu düşünmek zor. Ama rında da müzikal bir izlek vardı. Bel- Say’la özdeşleşen ABC Kitabevi gi- Alman dili ve edebiyatı bölü- Sergiyi ilk önce yalnız gez- Erdo buna sadece gülüyor? kendisi de öyle sanatçının? ki de elinde teyp çok sayıda der- bi. Ahmet Amca’nın, ABC kitabevi- münü bitirip Almanya’ya git- dim, Erdo Sam’ın İstanbul’a ge- lemeye, müzik araştırmasına im- ni başkentin kültür sanat merkezine Kadın yaratıyor Sanat hâkim olsaydı za attığından... “Güneşin Savruldu- miş ama kendini bildi bileli re- leceğini öğrenince de onu tanı- dönüştürdüğü yıllar 1988-89 olma- ğu Yerden”deki, İlhan Baran’a ada- sim yapıyor, sanat aşkıyla ya- Gelelim, yaratıcı kadın mese- Resimlerini tam olarak gör- lı. Kitabevinde her perşembe ede- mak ve eserlerini kendisinden nan “Dinleyelim Dağ Başında Figa- biyat sohbetleri gerçekleşirdi. Haf- nıyor. Akademili bir sanatçı ol- lesine. Erdo, tanıdığım en femi- mek için bir kez bakmak yet- dinlemek için yazmayı gecik- nı” buna örnektir. talık sohbetler için babam Behçet maması onu hiç de engelleme- nist erkek diyebilirim. Kadının miyor. Bulmaca gibi, bir şey- tirdim. Açıkçası, özellikle de HHH Aysan ve Ahmet Erhan’la pasla- Sonraki dönemde anılar derlemesi miş, resmi kendini ifade etme- erkekten güçlü olduğuna, dün- tan figürü yakalıyorsunuz, serginin “Yanık Resimler” bö- şır, zaman zaman birbirlerine öneri- olan “Ağaçlar Çiçeklerdeydi” ile çık- nin aracı haline getirmiş. Dışa- yayı kadınların yönetmesi ge- sonra parçaladığı yüzleri fark ler sunarlardı. Yıllar geçtikten sonra lümündeki, ağızları dikili, ya- tı okurun karşısına. Kitap yeni yayım- görüyorum ki Türkiye Yazıları der- vurumcu soyut resimlerinde- rektiğine inanıyor. Kadınların ediyorsunuz, başka bir yere nık resimlerini yaratan kişinin landığı sıralar bir öğleden sonra rakı- gisinde Cemal Süreya, Demir Öz- ki figürler kadınlar, erkekler, yöneteceği dünyada savaşların, bakarken başka insanlar, kö- bu kadar güler yüzlü olmasını sında onun Almanya dönemini uzun lü ve edebiyatımızın köşetaşı pek uzun konuşmuştuk. Adorno’nun se- androit yaratıklar. yoksulluğun, haksızlığın olma- tülükten kurtulmuş ve güzel- beklemiyordum! İçinden pozi- çok isimle çıktığı yolculuğa, bu defa minerlerine katıldığı yılları, sosya- yacağına da. Hiç kuşkusuz da- liğe gitmiş olanlar! Birbiri içi- da kitabevi yoluyla çıkmak istemişti. tif enerji fışkıran bir insan Er- listlerin yeraltı örgütlenmesini, faşiz- Yenilikçi, dönüşümcü, dahası dev- Toprağa gömülü ha iyi olabilirdi ama Golda Me- ne geçmiş insanlar, kuru ka- do, yani Erdoğan! Ama bir yan- min baskısını... “İnsanoğlu İnsanlar”ı rimci bir ruha sahip olduğundan her ir de kadındı? Erdo’nun kadın- fanın içinden doğan bir gül, portreler dan acı çeken, çekmiş insan- ulaştırmak için aradığında “Etrafı- zamanki gibi, “yapılmayanı yapmak” mızda o kadar çok hayvanoğlu hay- lara bu kadar değer yüklemesi- bir yanda cinsellik. Anlata- Kendisini bize getiren, tanı- ları yanık kâğıtlarda acılarıyla niyetiyle kolları sıvamıştı. van var ki, onlardan sıyrılıp insanoğ- nin baş nedeni, doğurganlıkla- cak çok fikri, çok derdi var. HHH yeniden yaratıyor. Bir taraftan tan, sergisini Piramid Sanat’ta lu insanları yazdım. Her biri adam Sözünü ettiğim yıllarda, üç dost, rı. Yaratan, hayat veren bir var- İyi ki sanat var, sanatla anla- taşıyan ise benzer akımlarda onların portrelerini toprağa gö- gibi adamdı” demişti. “İnsanoğ- Ankara’daki kentsel ve kültürel da- lığın gücüne ve iyiliğine ina- tıyor. Sanatla yaratıyor, “keş- müyor! Ve ne ilginçtir ki o top- çalışan Bedri Baykam. Benim lu İnsanlar”da yazmış olduğu porte- ralmaya karşı nefes almaya çalışı- nıyor. Özellikle büyük boyut- ke sanat dünyamıza daha çok ler, Nâzım Hikmet’le, büyük şairin de özel olarak tanışmamı iste- rağa gömülü portreler yaşama- yordu. Kimi günler, onların İlkadım ona memleketinde mücadele etmesi lu resimlerinde kadınla erke- hükmedebilseydi” diyor. Erdo Sokak’taki evinde toplanırdık. Kü- ya başlıyor, kimi küfleniyor, mesinin nedeni, Erdo Sam’ın öğüdüyle başlıyor; Halit Çelenk’ten çücük çocuktum. Konuşmalara ku- ğin savaşı ve bu savaştan ga- Sam’ın Bahçıvan Kadınlar’ı “Bahçıvan Kadınlar” sergisinin kimi buharlanıyor, kimi yarat- Ruhi Su’ya, Yaşar Kemal’den Beh- lak misafiri olmaya çalışırdım. Fa- lip çıkan Ece kadın var. Gele- 29 Mayıs’a kadar Piramid tığı enerjiyle camını kırıyor; bir tür kadınlara ithaf, yücelt- çet Aysan’dan Metin Altıok’a ka- zıl, Almanya’daydı o sıralar. Ahmet ceğin toplumlarını yaratacak Sanat’ta sergileniyor. dar kırk altı isme bakışı yer alıyor- me olması. adeta birer zombi oluyorlar! Ve Amca, Fazıl’ı fotoğraflarıyla anlatırdı du. Bugün Ahmet Say da “insanoğlu bana. -Bu bile aralarında nasıl bü- insanlar”ın bir parçası. Onuruyla, er- yük bir aşk olduğunun göstergesi- demiyle, savaşımıyla... dir.- Bir süre sonra da uykuya yenik HHH düşerdim. Gözümün önünden git- Ayaz’ın Sait Faik buluşması Bir insanın vefatı doğa kanunu ‘Yaza Merhaba’ meyen resimlerden biri, soğuk bir şüphesiz. Ahmet Say gibi çok bü- kış günü, Cemal Süreya’nın ölüm da Dostları Derneği ile Türki- yük bir birikimin taşıyıcısının toprak stanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Ce- haberinin geldiği andır. Cenaze için resim sergisi Aye Yazarlar Sendikası, 15 Ma- altına gitmesi ise can yakıcı. Ölü- birlikte İstanbul’a gidişleri kalmış İmal Reşit Rey (CRR) Konser Salonu, 14 mün soğukluğunu kabullenemeyişi- yıs Pazar Günü Burgazada’da ölü- aklımda. ABC Kitabevi kapandıktan Mayıs’ta dünyaca ünlü İtalyan bariton Pi- ustafa Ayaz’ın “İliş- mizin ardında işte bu olgu yatıyor. sonra, Ahmet Amca bu defa kendi- münün 68. yılında Sait Faik’i anma etro Spagnoli ve opera sanatçısı tenor Mkisizlerin İlişkisi III” etkinliği düzenleyecek. Etkinlikler Mert Süngü’yü ağırlıyor. Konserde sanat- isimli resim sergisi bugün saat 12.00’de Burgazada Sait Faik çılara, Murat Cem Orhan yönetimindeki Mustafa Ayaz Müzesi ve heykeli önünde başlayacak. Birçok azarımız Öner Yağcı’nın CRR Senfoni Orkestrası eşlik edecek. Or- Plastik Sanatlar Merke- yazarla Sait Faik’i seven okurlarının yazıları cumartesi günle- kestranın bu sezonun kapanış konserinde zi Vakfı’nda açılıyor. Sergi, yer alacağı, gün boyu sürecek olan Yri bir hafta gazetede bir müzikseverleri yaz aryalarından oluşan bir 12 Haziran’a kadar görü- kır etkinliğinde katılımcılar Sait Faik hafta cumhuriyet.com.tr adre- repertuvar bekliyor. Konser biletleri 30 ve lebilecek. Adres: Ziyabey ile ilgili düşünce ve anılarını dile ge- simizde yayımlanacaktır. 20 TL olarak CRR Konser Salonu Gişesi Cd. No: 25, Balgat / Anka- tiren konuşmalar yapacak. ve Biletix’ten temin edilebilir. ra. Tel: 0312 285 89 98. Anlak Muğla’nın Elektrik Güzel Bir balık Akıl KAKURO BULMACA Hayvan bir ilçesi geriliminde konu?ma türü Resimdeki Nihayet hastal›klar› Gece evre sanat› En kısa yitirdiğimiz Avrupa’da hekimi Naat zaman sanatçı bir ülke Ha y›r ünlemi Dü? Müzikli,ha- fif konulu sahne NASIL oyunu OYNANIR? Balerin Yırtıcı bir Molekü- 1-9 aras› ete€i hayvan lünde üç atom bulu- rakamlar› Ten is oy na- Günahs›z nan oksijen ma arac› kullanarak, Ma€az ad a bo?luklar› mal sat an Olumsuz- doldurun. bö lüm luk öneki Bunu yaparken Büyük çuval karelerin Asya’da Sulan d› r›l - bir ülke toplam›n›n, m›? kir eç le Üflemeli du var çalg› Eter koku- ba€l› hücredeki boyama sunda sıvı say›ya e?it Bir ba€laç Ma€ara olmas›n› Ya?ar Mezopotam- sa€l ay›n ve Kemal'in ya’da eski roman› bir uygarlık bir rakam› sadece bir Selenyum Temel simgesi kere kullan›n. a€›rl›k Izgara Bir soru birimi sözü KELİME MERDİVENİ Metal ip Gülüt Matem M. Gorki Merdivenin ilk basama€›ndaki kelimeyi son basamaktaki romanı Çayın tavı kelimeye ula?tırmak için birer harf de€i?tirin! Azerilerin Demir yolu Saygı çalg›s› Parlaklık, Tantal›n Bir nota Tuzak duruşunda SIRMA HALİS aydınlık simgesi Eski M›s›r L. Da Vinci boru sesi tanr›s› tablosu Lokm an - Satrançta ruhu yenilgi “Özgü ...” Bir ilimiz Bir nota BAKIR YARGI (aktris) Eleştiri ve önerileriniz için: [email protected] SUDOKU BULMACA Elazığ’ın Duvar için- Eksi Bakı Firar etme Boya eski adı de bıra- Satrançta Tembih BM Ço cuk - DÜNKÜ BULMACALARIN parlatma Di?i deve kılan oyuk Yeti?mi?, bir ta? sözü A Elanya'n›n N N F F E Kla ra yar d›m C maddesi eski ad› Kuru so€uk eri?mi? Bir nota Fonu Görevi yerine Yard›mc› ÇÖZÜMLERİ A L A İ Y E İ F A M U A V İ N getirme Resimdeki Bir nota ?ark›c› Güney Asya’da A Y Ş E G Ü L A L D İ N Ç L A Üye bir ülke Uzakl›k Cimrilik anlat›r At›lgan, A Z A T A İ M S A K Konuk gözü pek Kocaeli'nin bir ilçesi Biricik İ Z M İ T A C A R A İyi, güzel Bir say› Köpek Amaç, Labada istek, Ayn› ah›r “… Eron” U Z İ K İ E İ T maksat yar›? atlar› (aktris) Nota durak i?areti Küçük cip Sert, kat› EHastal›kta S F E F E L E K al›n›r Güzel sesli Bir Slav bir ku? Yılan halkı P İ K A P S A K A Mesafe Afrika’da Lezzetli Yakmak bir bal›k bir ülke için Pekmez Lorentiyum Lutesyum kullanılan topra€› simgesi L Ü F E R F K M A R N S Ola€anüstü simgesi iri saman Trabzon'un bir ilçesi H A R İ K U L A D E A R A K L I Kay›s›, Elam zerdali krallığının Epilepsi Geri, arka Ç İ R S U S S A R A A R T kurusu başkenti SULUK - SULAK - SUDAK - SUDAN - SUZAN - SAZAN CELEP - KELEP - KELER - KEDER - KADER - KADEM NASIL Her sat›r, her sü tun ve 3x3’lük ku tu bö lüml er ind e 1’den 9’a kad ar say›lar bir kez kul lan›la cakt›r. OYNANIR?