Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 25 NİSAN 2022 PAZARTESİ 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Çanakkale’de Mustafa Kemal lük altına sokmuştu. Ancak Mustafa DOÇ. DR. HÜNER TUNCER Mustafa Kemal, sorumluluk yüklenmekten korkmayan Kemal’in bu kararı, çok doğru alın- doğuştan bir şefti. 25 Nisan sabahı 19. Tümen’iyle kendili- Nisan 1915 sabahı saat 4.20’de, mış bir karardı. Cumhuriyet’in ğinden düşmana saldırmaya karar verdi, onu kıyıya sürdü General Hamilton’ın komu- 25tası altındaki Müttefik Dev- ve sonra üç ay boyunca kendisine yapılan çetin saldırılara Doğuştan şef gündemi letleri güçlerinin Çanakkale’ye çıkar- 57. Alay’ın 261 Rakımlı Tepe’ye inatçı ve sarsılmaz bir şekilde karşı koydu. ma harekâtı başlamaktaydı. Çıkartma taarruzundan önce, Mustafa Kemal lkenin ekonomik olarak sonbahar yapılacak bölgeler şöyleydi: Kumka- askerlerine ölmeyi emretmişti. Ona yaprağı gibi oradan oraya savrul- le dolaylarında Fransız çıkartması, göre, bu olağan bir taarruz değil, Üduğu günlerde Cumhuriyet, “Sı- Arıburnu bölgesinde Anzak kuvvet- ğınmacılar sınırı aştı” başlığı ile okurunun herkesin başarılı olmak ya da ölmek karşısına çıktı. leri çıkarması ve Seddülbahir bölge- azmiyle gerçekleştirmek zorunda ol- İddialı bir sinde İngiliz çıkarması. duğu bir taarruzdu. haberdi. 5. Ordu Komutanı Liman von Bir İngiliz yazar, o günkü Arı- Çokluk- Sanders’in, “kıyıda zayıf birlikler bu- burnu taarruzları için şöyle de- la doğu sını- lundurmakla düşmanın kıyıya çık- mekteydi: “Müttefik Devletler için rından kont- masına izin vermek, daha sonra ge- harekâtın en kötü rastlantısı, bu de- rolsüz ola- rak ülkeye gi- ride bulundurulan güçlü ihtiyatlar- ha sahibi küçük rütbeli Türk ko- ren kayıt dışı la düşmanı denize dökmek” şeklin- mutanının (Yarbay Mustafa Kemal) sığınmacıla- de özetlenebilen planıyla 19. Tümen tam o anda o noktada (Conkbayırı) rın, başta İs- Komutanı Mustafa Kemal’in, “kıyı- bulunmasıydı. Çünkü aksi takdir- tanbul olmak sini Seddülbahir’deki harekâta yar- Büyük bir saldırı harekâtıyla karşı 15 Nisan 2022. yı kuvvetli tutmak, düşmanı en zayıf de Anzak Kolordusu, pekâlâ o gün üzere İzmir, dım için kullanmış ve iki koldan Bo- karşıya bulunduğunu kavrayan Mus- anı olan denizdeyken imha etmek” Conkbayırı’nı ele geçirebilirdi. Sava- Antalya, Mersin ve Gaziantep’te kur- ğaz tahkimatını ele geçirmeyi he- tafa Kemal, Sarıbayır Sırtı ile özellik- mak istedikleri çağa uymayan yaşam görüşü çelişmekteydi. şın kaderi o anda belli olurdu.” biçiminin yarattığı yıkımı gündeme taşı- deflemişti. Saros, Kumkale ile Beşi- le Conkbayırı Tepesi’nin Osmanlı sa- Liman von Sanders, “Türkiye’de dı muhabirlerimiz. Haklı çıktı ge bölgelerini ise aldatma ve gösteri vunmasının anahtarını oluşturduğu- Beş Yıl” isimli kitabında Kimi kot pantolon, ceket kimi yalı- Mustafa Kemal, Liman Paşa gibi nu biliyordu. Conkbayırı’nın ele geçi- amaçlı kullanmıştı. Arıburnu’nda gerçekleştirdiği ba- nayak geliyordu Türkiye’ye kimi de sırt düşünmemekte; düşmanın iki nokta- rilmesi, düşmanın yarımadanın her şarılı harekât nedeniyle, Mustafa çantasına sıkıştırdığı 40-50 bin dolarla. Büyük sorumluluk da, yani Seddülbahir’de ya da Kaba- yanına hâkim olması sonucunu do- Kemal’i şöyle övmekteydi: “İlk şeref Kimi tek sözcük Türkçe konuşamadan tepe yakınında karaya çıkarma yapa- Anzakların Arıburnu’na çıkarma ğuracaktı. Sorumluluğu bizzat üzeri- kimlik kartı alıyordu, kimi sahte belge- ikballerini Bingazi Sancağı’nda top- lerle çalışma izni. harekâtına başladığı 25 Nisan’dan cağını öngörmekteydi. Mustafa Ke- ne alarak ve bir tümen komutanı ola- lamış olan Mustafa Kemal Bey, so- Merkez medya bir türlü görmemişti 5 Mayıs’a değin Arıburnu’ndaki Os- mal, kıyıdaki bu iki bölgenin savu- rak kendisine tanınan yetkiyi aşarak rumluluk yüklenmekten korkma- tehlikenin boyutunu. nulabileceği ve düşman çıkarması- manlı birliklerine, 19. Tümen Ko- Mustafa Kemal, komutası altındaki yan doğuştan bir şefti. 25 Nisan sa- Ta ki iktidarın öteki ortağı MHP’nin li- nın önlenebileceği görüşündeydi. mutanı Yarbay Mustafa Kemal “Arı- 57. Alay’a bir dağ bataryasıyla bir- bahı 19. Tümen’iyle kendiliğinden deri Devlet Bahçeli çıkıp “Düzensiz göç burnu Kuvvetleri Komutanı” olarak Gerçekten de düşman Musta- likte Kocaçimen Tepesi’ne ilerleme- düşmana saldırmaya karar verdi, istiladır” diyene dek! fa Kemal’in öngördüğü yerlere çı- komuta etmekteydi. 27 Nisan’dan sini emretti. Mustafa Kemal, düşma- Cumhuriyet’in ocak ayında yayımladığı onu kıyıya sürdü ve sonra üç ay bo- “Demografik değişim” yazı dizisiyle gün- kartma yapmış, Seddülbahir bölge- itibaren Mustafa Kemal; 7 alaya, ya- nın gücü hakkında kesin bir bilgiye yunca kendisine yapılan çetin saldı- deme getirip geçen hafta da manşetine sini asıl çıkarma yeri olarak seçmiş, ni 2 tümene, 1 Mayıs’tan itibaren sahip olmadan ve yalnızca kendi sez- rılara inatçı ve sarsılmaz bir şekilde taşıdığı sığınmacı krizi, tüm Türkiye’nin Alçıtepe’yi ilk günde ele geçirmeyi de 11 alaya, yani yaklaşık 4 tümene gilerine dayanarak, von Sanders’in karşı koydu. Onun azmine tam ola- gündemi oldu. Öyle ki Cumhurbaşka- planlamış, Kabatepe-Arıburnu bölge- komuta etmişti. ihtiyat gücünü büyük bir yükümlü- rak güvenebilirdim.” nı Recep Tayyip Erdoğan dahil, AKP’li birçok bakan ve milletvekili, kontrolsüz girişlerin ve giderek artan sığınmacı sa- yısının Türkiye’yi hem kamu düzeni hem de ekonomik olarak uçurumun kenarına getirdiğini söyledi. Muhalefet zaten bu Ebeveyne yabancılaşma sendromu konudan rahatsızdı. Kemal Kılıçdaroğ- lu, Meral Akşener, Ahmet Davutoğlu, Ümit Özdağ, konuyu sürekli sıcak tut- yargısal süreçleri kullanma dahil birçok PROF. DR. FUAT TORUN 25 Nisan, dünyada EYS Farkındalık Günü olarak kutlanmak- tu ancak en can alıcı açıklamayı CHP’nin taktik sayılabilir. 26. dönem milletvekili Haluk Pekşen İSTANBUL YENİ YÜZYIL ÜNİVERSİTESİ tadır. Çeşitli etkinliklerle toplumda EYS hakkında farkındalık yaptı. Düzensiz sığınmacıların ülkeyi Ku- TIP FAKÜLTESİ oluşturulmaya çalışılırken ülkemiz özelinde birkaç akademik Farkında değiller zey Afrika ülkelerinde olduğu gibi iç ka- EYS konusunda hukuk ve ruh sağlığı rışıklığa götürebileceğine dikkat çek- çalışma dışında farkındalık olmaması düşündürücüdür. beveyne Yabancılaşma Sendromu uzmanlarının yeterince bilgi sahibi ol- mişti Pekşen. Yazarımız Mustafa Bal- E(EYS) ülkemizde bilim camiasının son maması da onları yönlendirmeye açık bay konunun, “akçeli” tarafını kaleme için aktif tutum alması ve yönlendirme- ra çocuğun kendisinin de bir şeyler kat- 10 yıldır farkına vardığı bir bozukluk. Bu hale getirmektedir. Yanlış, haksız, tela- aldı, Türkiye ile AB arasındaki gizli sı- siyle ortaya çıkmaktadır. Boşanan bazı ması, sadece hedefteki ebeveynin kendi- bozukluğun kökenlerine eski çağlarda fisi imkânsız kararların alınması sonu- ğınmacı pazarlığını anımsattı. eşlerden sıklıkla duyduğumuz “Donuna siyle sınırlı kalmayıp geniş aileye de düş- rastlamak mümkün olsa da hatta Medea cunu doğurmaktadır. Hedefteki ebe- Görüldüğü üzere konu derin, konu kadar alacağım” söylemi, EYS’nin görül- manlığın yayılması. EYS görülen çocuk, Tragedyası gibi mitolojik anlatılarda yer hassas. veynler üzerinde yaptığımız araştırma- düğü durumlarda “Çocuğu da alacağım, bozukluğun şiddetine göre değişmekle alsa da bozukluk olarak ilk ortaya kon- Umarız ki Türkiye Cumhuriyeti’nin ku- da, ebeveynler, boşanma süreçlerin- onu bir daha göremeyeceksin!”, “Benden birlikte, çoğu zaman hedefteki ebeveyn- ması, 1985’te Richard Gardner tarafın- rumsal belleği, sığınmacı konusunu gün- de karşılaştıkları hukuk ve ruh sağlığı ayrılmakla çocuğundan da ayrılıyorsun!” le belki de ömür boyu görüşmemektedir. dan tanımlanmasıyla olmuştur. lük siyasi manevralarla “Dolar-Avro” pa- uzmanlarının, konu hakkında yeterin- söylemine kadar gitmektedir. Çocukta hedefteki ebeveyne yaban- Gardner, boşanma davalarında bilirki- zarlıklarına bırakmaz! ce bilgi sahibi olmadığını, kendilerine cılaşma ve düşmanlık, çocuğun birlikte şilik yaptığı uzun yıllar boyunca, boşan- Olumsuz etki yardımcı olamadıklarını, hatta çoğu za- kaldığı ebeveynin uyguladığı onlarca “us- ma çekişmeliyse, velayet anlaşmazlı- Anketlerin dili man farkında olmayarak verdikleri ka- EYS hukuk ve tıp camiasında bilinme- taca” taktikle mümkün olmaktadır. Bu ğı da varsa çocuklarda bazı davranış ka- Kabul edelim etmeyelim, Türkiye seçi- diğinde dava süreçlerinde trajik durum- rarlarla kendilerine zarar verdiklerini taktikler arasında, hedefteki ebeveynle lıplarının ortaya çıktığını gözlemlemiş- me gidiyor. En kötü olasılıkla 14 ay son- ifade etmişlerdir. lar ortaya çıkmakta, “yönlendirilmiş” ka- çocuğun birlikte vakit geçirmesini engel- ra kurulacak sandıklar. Ki bu ekonomik tir. Bu gözlemleri sonucu EYS’yi bozuk- 25 Nisan; dünyada EYS Farkındalık rarlarla çocukların geleceği “çalınmakta- leme, onun tehlikeli biri olduğunu söyle- karışıklıkta elinde tek atımlık barutu ka- luk olarak tanımlamış ve tıp literatürüne dır”. Ortaya çıkan fiili durum hem çocuk- Günü olarak kutlanmaktadır. Çeşitli et- me, çocuğun hedefteki ebeveynle zaman lan AKP, piyasaya sıcak para basmaya sokmuştur. Gardner’e göre; bu çocukla- kinliklerle toplumda EYS hakkında far- ları hem iki ebeveyni hem de sonuçları geçirdikten sonra onu sorgulama, hedef- başladığı günlerin ertesinde de örneğin rın bir kısmı boşanma sürecinde beraber kındalık oluşturulmaya çalışılmaktadır. bakımından toplumu olumsuz etkilemek- teki ebeveyne destek olan çocuktan sev- 2022’nin 6 Kasımı’nda, “Madem seçim kaldığı ebeveynin safında yer alıp, diğer tedir. Gardner; EYS’nin ayırt edici özelliği Ülkemiz özelinde bakıldığında, konuyla gisini çekme, hedefteki ebeveynle ilgili istiyorsunuz” diyerek rest çekebilir Millet ebeveyne karşı düşmanlık geliştirmekte- ilgili yüzlerce bilimsel makale yayınlan- olarak 8 belirti tanımlanmıştır. Bu belirti- kötü söz söyleme, sadece kendisine sa- İttifakı’yla diğer muhalefet partilerine. dir. Bu düşmanlık, beraber kaldığı ebe- mış olmasına karşın, birkaç akademik ler kabaca şunlardır: Çocuğun hedefteki dık olmasını talep etme, hedefteki ebe- Peki, böyle bir olasılık gerçekleşirse veynin hem dava sürecini lehine çevir- çalışma dışında farkındalık olmaması ebeveyne karşı düşmanlık geliştirmesi, veynden çocuğun sağlık, eğitim vb. bilgi- Türkiye’de iktidar değişir mi? mesi hem de eski eşten intikam almak çeşitli iftiraların ortaya atılması, iftirala- düşündürücüdür. lerini gizleme, hedefteki ebeveyne karşı İşte bu can alıcı soruya, Cumhuriyet, AKP kulislerindeki sohbetlerle ve an- ketlerle yanıt aradı geçen hafta boyun- ca. Örneğin Selda Güneysu’nun, “Sof- radaki yangın AKP’yi götürür” manşeti, iktidar partisi içindeki rahatsızlığı su yü- züne çıkarıyordu. Eski TBMM Başkanı Bülent Arınç’ın “Enflasyon yüzde 60’la- rı aşmışsa milleti hitabetle coşturamaz- sınız” sözü, AKP’deki çözülmenin işaret fişeğiydi. Sözün özü, AKP teşkilatı bi- le inanmıyordu hem milletvekili hem de Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yeni bir sandık zaferi yaşanacağına. Çünkü sokağın dili çözülmüştü. Örne- ğin Şeyda Öztürk’ün “AKP kan kaybedi- yor” başlıklı anket değerlendirme habe- rindeki, “Türkiye’nin gidişatını iyi buluyor musunuz” sorusuna gelen yüzde 71’lik “Beğenmiyoruz” yanıtı, 20 yıllık iktidarın çatırdadığını ortaya koydu. AYDINLANMANIN KALESI eçen hafta başında, “Aydınlan- Gmanın kalesi” Cumhuriyet, çok önemli bir ödüle daha adını yaz- dırdı. Yeni Kuşak Köy Enstitülü- ler Derneği’nin (YKKED) Aydınlan- ma kültürüne katkıda bulunmuş ki- şilere sunduğu “Aydınlanma Onur Ödülü” gazetemiz yazarı Dr. Erdal Atabek’e verildi. Daha önce de Ve- dat Günyol, İlhan Selçuk, Server Tanilli, Türkan Saylan, Genco Er- kal, Yaşar Kemal, Ataol Behra- moğlu, Yılmaz Büyükerşen, Kor- kut Boratav ve Muzaffer İlhan Er- dost gibi isimlere verilen ödülü, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun elin- den alan Erdal Atabek’in konuşması ise Aydınlanmanın önsözü gibiydi: “Bu ödülü tüm Aydınlanma sa- vaşçıları adına alıyorum. Bu ödü- lü ayrıca her zaman saygıyla andı- ğım Sayın Hasan Âli Yücel ve Sa- yın İsmail Hakkı Tonguç ve Ay- dınlanma mücadelesi veren gaze- tem Cumhuriyet adına alıyorum. Hepimiz adına en büyük şükranımı da büyük önderim Mustafa Kemal Atatürk’e sunuyorum.” Yeniden görüşmek dileğiyle.