Katalog

2 NİSAN 2022 CUMARTESİ KÜLTÜR 13 Anadolu halılarının iki saatlik belgesel filmi Coşkun Aral ve ekibi tarafından 30 bin km yol yapılarak çekildi Aymazlık lya Ehrenburg, “Paris Düşerken” ro- manında, Mıchaud, Denise, Andre, İLucien, Pierre, Agnès gibi birbirinden ‘Ruhumun dili‘Ruhumun dili müthiş karakterleriyle Vichy Hükümeti dönemini anlatma çabasına girer. Sos- yalistler, komünistler ve sosyal demok- ratlar, halk cephesi adıyla iktidara gel- miştir. Ancak süreçte komünistler iha- nete uğrar. İkinci Dünya Savaşı kapıyı çalmak üzerededir. Dahası Paris’in işgal edile- sözümün rengi’sözümün rengi’ ceğine kimse ihtimal vermemektedir. Ehrenburg, yakın tarihimizde yaşa- nan olayları olağanüstü bir kurmacay- la anlatan, okurun boğazında düğüm- lenen bir eser bırakır ardında. Çoğunluk Almanların, Paris’e çıkar- ma yapacağına itiraz eder. Ehrenburg da çalkantılarla dolu, fikirlerin eyleme dönüşmeden deyim yerindeyse havada uçuştuğu bir aralıktan seslenmeyi yeğler. Almanların yüzünü doğuya döndü- ğünü düşünenler çoğunluktadır. Hat- izim evlerimizde halısı kili- gi” belgeseli, Coşkun Aral ve Uysal, Ahmet Diler törenin ev Coşkun Aral da bir anısını pay- ta Hitler’in muhakkak bir yerde dura- mi olmayan yoktur. Hatta gö- ekibine emanet edilmiş. Araş- sahipleriydi. Anadolu’dan gel- laştı: uzun yıllar önce Kapalıçarşı’da cağını savunanlar da vardır. Böyle bir Bçerlerin çadırında bile kilim- tırmacı yazar Belkıs Balpınar, miş halı ustaları yörelerinin fotoğraf çekmek için dolaşırken hayalle yanıp tutuşanlar gerçeklikten ler serilidir! Anadolu’nun en simge- eski halı uzmanı Udo Hirch ve giysileri ve şiveleriyle törene Türkiye’de gezi için bulunan Ant- kaçanlardır. Onlara Hitler’in neler ya- YAZGÜLÜ pabileceğini göstermeye çalışanlar ise sel ev eşyası halı. Bir zamanlar en Ali Rıza Tuna’nın da yer aldığı renk kattı. Çanakkale Ayva- hony Quinn’e rastlıyor; meğer o da ALDOĞAN lanetlenir. Kötümserlikle suçlanır. Hat- önemli ihraç malımız, her turistin profesyonel danışmanların da cıklı hanımın söyledikleri ise arkadaşıyla halı bakmaya gelmiş. ta kışkırtıcı olarak nitelendirilir. Kapalıçarşı’dan halı baktığı ve aldı- yer aldığı bir kadro eşliğinde 21 il ve çok alkış aldı, çok düşündürdü. Ne- Önce halıcıların yerini tarif etmiş, H ğı günler. El emeği, göz nuru Anado- yüzlerce köy gezilmiş, 18 bin faal do- den mi? Halı ustası bu sevimli ha- sonra da fotoğraflarını çekmiş. Öz- Nesnel bir bakışla olayların varabile- lu halıları, kilimleri, giderek yerini kumacının motifleri incelenmiş. 20 nım, Ahmet Diler’e bir ipek halı he- lem Gürses’in sunduğu program- ceği en karanlık noktayı betimleyebil- makine halısına bıraktı. Yine de Tür- kişilik görsel yönetmen, kameraman diye etti. Üç ayı aşkın sürede doku- da konuşmalar uzadı gitti, herkesin mek maharet ister. kiye halı ihracatçısı ülkeler içinde ve teknik ekiple 30 bin km yol yapı- nan bu halının ipeği, dokunurken söyleyecek çok sözü vardı. En se- Her zaman kötülükle yüzleşme duy- önemli bir yerde. Kültür Sanat say- larak her bölgenin halıları ayrı ay- kestiği için eli kanatırmış. Dokuya- vindirici nokta ise belgeselin yurti- gusunun ağırlığını taşır insan. İhtimaller tek tek sıralanır. Duygu- fasında ekonomiye girecek değilim. rı çekilmiş. Çok büyük emek ve pro- nın aldığı ücret ise günlük 30 TL! çi ve yurtdışı belgesel kanalları ve sallığı ön plana alıp toz pembe bir ev- Bir halı belgeseli dolayısıyla konuya düksiyon ekibiyle ortaya 40’ar daki- 100 günde dokusa 3 bin lira kazanı- uçak içi eğlence sistemleri ile online rene sığınmak kolaydır. Önemli olan yanlamış bulunuyorum! kalık üç bölümlü önemli bir belgesel yor. “Buna devam etmemize imkân platformlarda izleyicisiyle buluşa- can acıtıcı olsa da olayları geniş açıyla çıkmış. Belgesel altı dile çevrilmiş. yok” dedi dokumacılar. Dolayısıyla cak olması. Böylece her birinin ay- ele almak ve yorumlamaktır. Hayaldi gerçek oldu Coşkun Aral ve ekibinin bu belgese- rı bir anlamı olan o motifler, renkler Dahası öngörünü seslendirebilmek ce- Halı ustaları geldi İstanbul Halı İhracatçıları Birliği li hepten önem kazanıyor. Anadolu tanıtılırken önemli bir istihdam ala- saret ister. Çünkü yoluna taş koydukların- (İHİB) tarafından hayata geçirilen ve Fişekhane’de yapılan gösterim halılarının dünyaya tanıtılması bir nı da değerini bulacak ve kadınları- la yapacağın hesaplaşma kaçınılmazdır. TİM ve Ticaret Bakanlığı tarafından büyük bir davetli kalabalığıyla ger- Elbette tebliğciler masalarına gel- yana, yakın zamanda üretilemeye- mıza gelir olacak. Çünkü birkaç is- mesine rağmen kulaklarını kapatıp ra- da desteklenen bir projeyle “Anadolu çekleşti. TİM Başkanı İsmail Gülle, ceğinden bir belge olarak mı kala- tisna dışında halı dokumacılığı sabır kısını yudumlamaktan vazgeçmeyen- Halısı: Ruhumun Dili, Sözümün Ren- İHİB Yönetim Kurulu Başkanı Uğur cak? Fiyatı artırsan satılamıyor? işi ve kadınların tekelinde. ler her zaman olacaktır! En korkuncu ise gerçeği görüp ken- di çıkarı için susanlar yahut uzlaşı ara- Çağdaş Elgiz Kol EKsiyonu izmir ar Kas sanat mEr KEzi’nd E yanlardır. H Ülkemizin gerçek anlamda aydınları hayatlarını sürekli olarak bedel ödeye- rek tamamlar. Bu çatışma bizden daha Marie Antoinette büstü Burhan geri ülkelerde yaşanmaz. Çünkü onların aydınları yok denecek kadar azdır. Ge- nellikle de ülkelerini terk etme yolunu KONUK GiLA tutmuşlardır. Bizde ise aydın düşmanlı- yAZAr BeNmAyOr Doğançay’a göz kırpıyor ğı siyasal bir gelenek halini almıştır. ‘Spirou’nun H zmir’deki Arkas Sanat Merkezi Kordon’da Almanya’nın işgalinden hemen önce İyer alan Fransız Konsolosluğu’nun es- Barbara iki yakın arkadaş da Paris’tedir: Oktay Günlüğü’ sergisi ki tarihi binasında. 10 yıl önce dönemin İs- Kruger’den Rifat ile Cahit Sıtkı Tarancı. Okumak Marilyn için gönderilmişlerdir. Her gece radyo- tanbul Başkonsolosu, şimdi Fransa’nın An- nstitut français Türkiye ve Belçika Monroe. da Alman faşizmine karşı yayın yap- kara Büyükelçisi olan Herve Margo saye- IBaşkonsolosluğu, 2022 Frankofo- Eserin adı maktadırlar. sinde bina 20 yıllığına Arkas Holding’e ki- ni ayı çerçevesinde “Spirou’nun Gün- Kader Bir gecede Paris işgal edilince iki- ralanmıştı. Lucien Arkas’ın klasik eser ko- lüğü / Le Journal de Spirou” başlık- si de bisikletle kaçar şehirden. Hatta leksiyonuna ev sahipliği yapan tarihi bina- lı bir sergi düzenliyor. Fransız Kültür yolda Cahit Sıtkı’nın üzerine ateş açı- ya bugünlerde yolu düşenler hayli şaşıra- Merkezi’nin bahçesinde düzenlenen lır. Son anda kurtarır canını. cak. Zira 19. yüzyıl, 20. yüzyıla ait tablo- sergide, Avrupa’da çizgi roman gelişi- Ne yazık ki yakın tarihimizle ilgile- lar, 16. yüzyıl duvar halılarının yerine Elgiz minde öncü bir rolü olan Le Journal de nenler yaşananları es geçmeyi tercih Koleksiyonu’na ait yerli ve yabancı çağdaş Spirou dergisi konu ediliyor. eder. Sonra da eski anı kitaplarında Olivier sanatın önde isimleri konsolosluk binası- 25 Temmuz tarihine kadar gezilebile- kalır her şey. Film olabilecek öykülerin Blanckart’ın nın odalarına yerleştirilmiş. cek olan sergi, derginin farklı kapakla- üzerine özenle toprak atılır. Vatandaş Yerlerini koruyan bazı istisnalar var tabii. rıyla zaman içindeki gelişimine ışık tu- adlı eseri H Giyotinde can veren Fransa Kraliçe- tuyor. Çizgi roman türünün Avrupa’da- Velhasıl Cahit Sıtkı ve Oktay Rifat si Marie Antoinette’in ve Güneş Kral ola- ki gelişiminde önemli bir rol oynayan Paris’ten kaçar kaçmasına ama o yıl- rak bilinen 14. Louis’nin annesi Anne Journal de Spirou dergisinin ilk sayı- larda memleket havası da pek bir bu- d’Autriche’in büstleri örneğin. sı, Dupuis Yayınevi tarafından 21 Nisan nalımlıdır. Tahkikatlar, fişlemeler, sür- Bu büstleri Burhan Doğançay’ın pembe 1938 tarihinde yayımlandı. Dergi saye- günler, hapislikler gırla... kapısıyla yan yana görmek, klasik ve çağ- sinde aralarında Şirinler’in de olduğu Cahit Sıtkı ile Oktay Rifat da ülke- daş, avangard eserlerin aynı çatı altında pas- 500’den fazla çizgi roman kahramanı ye gelir gelmez takibe alınır. Hayatları- laşmalarını izlemek benzersiz bir deneyim. Hayaller” Sergisi nedeniyle. Feldmann’ın bu eseri Elgiz Koleksiyonu’na dünya çapında üne kavuştu. nın sonuna kadar da yakalarını kurta- Dikkatli bir göz başka paslaşmaları da Hatırlayacaksınız İzmir ile İstan- 2004 yılında dahil olmuş. Aynı salonda- ramazlar fişlemeden. fark edebilir. bul arasındaki sanat takasını, Arkas ki Amerikalı fotografçı David LaChapelle’in Cahit Sıtkı hastalığı için yurtdışına gi- İmparator Napolyon Bonapart’a ayrılmış, Koleksiyonu’nun Elgiz Müzesi’nde ağırlan- ünlü oyuncu Uma Thurman’ın “Dedikodu” der ve orada vefat eder. Cenazesi geti- asla değişmeyen ve dekorasyonunda püfür ‘Bir Anarşistin Kaza ması nedeniyle yazmıştım. adını taşıyan portresi, müzenin ikinci katı- rilir ama polis gözetiminde... Adamakıllı püfür “ampir üslubun” estiği mavi odanın tam Sanat takasında sıra İzmir’de. na çıkarken Barbara Kruger’in gülümseyen bir tören yapılmasına bile izin verilmez. girişinde Ömer Uluç’un tablosu ve İspanyol “Mitler ve Hayaller” Sergisi’nin küratörü Marilyn Monroe fotoğrafı tarihi binayı cıvıl H Sonucu Ölümü’ sanatçı Guillermo Mora’nın metal menteşeli Billur Tansel İzmir’e gelen eserleri seçer- cıvıl yapan eserler. Her ne pahasına olursa olsun ay- talyan yazar Dario Fo'nun yazdı- kırmızı tahta yığınını görüyorsunuz. ken Arkas Koleksiyonu’yla diyalog içerisi- Açılışına İstanbul’dan Nezih Barut, Mus- mazlığa karşı durmak bir sorumlu- İğı, Mahir İpek, Mehmet Ulusoy, Yıl- Serginin “zaman yolculuğu”nu mümkün ne giren eserler seçmiş. tafa Taviloğlu gibi koleksiyonerlerin katıldı- luktur. Kararlılığımız bizi biz yapan en dırım Şimşek gibi usta oyuncula- kıldığı en önemli noktası burası. Müzenin büyük salonuna ilk girdiğimde ğı “Mitler ve Hayaller” Sergisi’nde yer alan önemli değerdir. Ancak onun peşin- rın kadrosunda yer aldığı, iki per- den giderek “ben” olabiliriz. Yoksa in- duvarda asılı gördüğüm pastel renkli halıyı diğer yerli yabancı sanatçıların bazıları şöy- delik tiyatro oyunu “Bir Anarşistin Sanatsal paslaşmalar bu binaya ait sanmam bu yüzden. le: Tomur Atagök, Cindy Sherman, Olivi- san olmaya dair sahiciliğimizi yitirir, yı- Kaza Sonucu Ölümü” 9, 15 ve 16 ğınların parçası oluruz. Bu sanatsal göz kırpmalar, paslaşma- Halının yanına yaklaştığımda bunun akri- er Blanckart, Aslı Torcu, Azade Köker, Hale Nisan’da saat 20.30'da Bilkent Sah- Zaten yaşamak da direnmektir. lik ve silikondan yapılmış olduğunu şaşkın- Tenger, Alex Prager, Fausto Gilberti, Murat lar Arkas Müzesi’nin İstanbul’dan ağır- ne AST’ta sahnelenecek. ladığı Elgiz Koleksiyonu’ndan “Mitler ve lıkla fark ettim. Alman sanatçı Friederike Germen, Pan Yue, Hiroshi Sugito. evgiyle dönsün dünya/ Bir “...ışığa bak, aydınlığa yürü/ ge- bulan çocuk kitabına, beş gençlik ro- içinizde de kımıldanmıyorsa o özgür- salıncak gibi savrulsun/ Biz leceğin güzelliğine tap yeni- manına, Baskıyı Durdur Usta ve Çınar lük çiçeklerini koklayın. Aydınlık kımıl- “Sçocukların/ Sevinçten baş- den/ bil ki kurulacak o divan/ ve Dede adlı oyunlara imza atar. Ömrün dasın içinizde.” larını döndürerek” diyen bir şair Hü- sorulacak o hesap yeniden” der. Issız Günleri, Buğulu Camların Ardı, Küçük yapılı olduğundan arkadaş- seyin Yurttaş. Ağıttır şiiri. Çağrıdır aydınlık Aşk İzleri adlı öykü kitaplarında, iç- larının kendisine taktığı adı verdi- Sunduğu 18 şiir kitabının bir kısmı arayışına, düş kurmaya, umuda. ten, sıcak, doğal bir anlatımla insanı ği Molekül’de, Foça’nın Kozbeyli kö- Buğulanmasıdır gözlerin. Si- Sanayi Çarşısı, Gecede Kanat Sesle- özne kılar, değerleri anımsatır. yündeki evinden, ailesinden başlaya- ri, Kod Adı: Mansur, Kirli Tarih, Sev- temdir değerbilmezliklere. Sö- Siyasal nedenlerle 43 yıl başka rak “onun gibi olmak istediği” öğret- zünü esirgemez ama incelikle, incit- giden Ötesi Cehennem, Yirminci kimlikle yaşayan birinin arayışlarını menini, oyunlarını, günlük yaşamları- ‘Uzun yollar meden... Yüzyıl Ağıtları, Aşkların Gizli Defteri, (Saklı Kimlik) ve Kurtuluş Savaşı’nda nı, öğretmenlerini, kitaplarını anlatır. Aşka Bahar Yetmez, Ra, Kayıp İklim- işgalcilere on dört ay direnen Soma/ Edirne İlköğretmen Okulu’nun kütüp- yolcusu’ Şiirden çocuk yazınına, ler, Bir Senfonidir Yaşamak, Çanak- Cinge Cephesi’ne “Karaço” denilen hanesi hazinedir onun için. kale İçinde’dir. arabasıyla malzeme, mühimmat ta- Her biri ayrı bir değer, yüzümüzün öyküye, oyuna, romana bir ‘Yurttaş’ Şiirleriyle Nevzat Üstün, Ömer şıyan Fakı’yı (Karaço/ Yolların Bittiği akı, sanatçı, aydın olan güzel ve ay- İnsanın ve toplumun sorunları- Faruk Toprak, Ceyhun Atuf Kansu, Yer) anlattığı iki roman yazar. dınlık insanlarla birlikte olmanın, aynı nı yüreğinde duyumsayıp aklının Yunus Nadi, Cevdet Kudret, Melih havayı solumanın, bazı şeyleri pay- ğunu sürdüreceği ustası Attilâ İlhan’ı süzgecinden geçiren bir şair ola- Cevdet Anday ödüllerini alır. Ayna kırıkları, anılar laşmanın kendisinde bıraktığı izlerin tanır. rak “İzmir’in en uzun ömürlü edebiyat Bir şiir kitabının adı olan Uzun Yol- “Ayna kırıkları” dediği, anılarla iç “belleğinin derinliklerinde yitip gitme- Yirminci yüzyıla ağıt yakar, savru- dergisi” Dönemeç’in yaratıcılarından- lar Yolcusu, 21. İzmir Kitap Fuarı’nın içe olan denemelerini sunar: Bir Sı- sine gönlü razı olmaz” ve anlatır: On- lan insanlığı, yitirilen değerleri arar şi- dır. Yeni Asır’daki köşesinde “Cu- (2016) “Onur Konuğu” olan “Hüseyin ları Tanıdım. irlerinde. Sevgiyi hiç çıkarmaz için- martesi Sohbeti” yapar yıllarca. cak Merhaba, Bu Şehir Bu Topraklar, Yurttaş’a Şükran Armağanı” olan ki- Kış Masalları, Düşlerde Uçmak. İlhan Selçuk için yazdığı, “İlkeleri, den, sarılır dostluklarına. Tüm yazdıklarında düşten gerçeğe tabın da adıdır. doğrultusu belli, aydınlanmacı, aydın Sabahattin Ali için, “belki yeni- ulaşma çabası, hüzün ve umut vardır. Özgürlük Çiçekleri adlı kitabına ad den doğurur beni/ ölümle ekilen to- “Yaşamın yelpazesi nasıl geniş ve olan yazısı şöyle biter: “...‘Karanlık duruşunun kararlı temsilcilerinden bi- Yirminci yüzyılın ağıtçısı hum” der. renkliyse, sanatınki de öyle olmak zo- bir yağmur gibi canınızı sıkarsa ya- ri...” cümlesini, kuşaktaşımız Hüseyin Şiire yelken açtığında yıllarca dostlu- Sevgiler Kanarken adlı kitabında, rundadır” düşüncesiyle sayısı 70’i şamak’ şiire vurun kendinizi. Aydınlık Yurttaş için söylemekse bize düşer.