Katalog

18 NİSAN 2022 PAZARTESİ 6 HABER Köy Enstitülerinin 82’inci kuruluş yıldönümü tüm yurtta etkinliklerle kutlandı ‘Kılavuz, Köy Enstitüleri’ Babam ve İBB Başkanı Ekrem İmamoğ- Cumhuriyet SIYASILERDEN MESAJ lu, gazetemiz yazarı Erdal aha dün gibi hatırımda. 1983 yılının Atabek’e, Yeni Kuşak Köy kış aylarıydı. Babam görüşüme gel- ‘Anadolu’daki Enstitülüler Derneği tarafın- Dmişti. Uzun süredir kendisinde rast- lamadığım bir heyecanla benimle konu- dan değer görüldüğü Aydın- şuyordu. Bir yandan da söyleyecekleri- lanma Onur Ödülü’nü verdi. aydınlanmanın nin, başımızda bekleyen askerler tarafın- dan duyulmasının yaratacağı risklerden çekindiği belli oluyordu. öy Enstitülerinin 82’in- öncüsü‘ Birkaç aydır Mamak Askeri Ceza ve ci kuruluş yıldönümünde, Tutukevi’ndeydim. 30 Ağustos 1981’de öy Enstitülerinin 82. kuruluş yıldö- K2003 yılından beri her 17 Kara Harp Okulu’ndan mezun olmuş Knümü dolayısıyla birçok siyasi isim ve topçu teğmen olarak mesleğe baş- Nisan’da, Yeni Kuşak Köy Ensti- sosyal medya hesabından mesaj pay- lamıştım. Kısa süre sonra, 12 Eylül dar- tülüler Derneği tarafından veri- besini yapan generaller genç subayla- laştı. Mesajlar şöyle: len Aydınlanma Onur Ödülü, Haliç rın bir karşı darbe yapma ihtimalini or- n CHP Grup Başkanvekili Özgür Kongre Merkezi’nde yapılan tören- tadan kaldırmak için teğmen, üsteğmen İmamoğlu Duygulu Özel: “Anadolu Aydınlanmasının en ve yüzbaşı rütbesindeki binlerce subay le gazetemiz yazarı Erdal Atabek’e parlak fikirlerinden Köy Enstitülerinin Atabek ile askeri öğrenciye yönelik operasyon verildi. Burada konuşan İstan- kuruluşunun 82’nci yılı nedeniyle, ça- başlatmıştı. bul Büyükşehir Belediye Başkanı ğının ilerisindeki bu projenin mimarla- Her ne kadar, genç subayların rejim (İBB) Ekrem İmamoğlu, “Köy Ens- rını ve genç Cumhuriyetimizin değer- karşıtı darbe yapma ihtimali olmasa da li yöneticilerini bir kez daha minnetle titüleri, Türkiye Cumhuriyeti ta- operasyon üç yıl kadar sürdü ve ordunun ‘Ödülü gazetem adına alıyorum’ anıyorum.” rihinin en özgün ve önemli eğitim pek çok kademesine yayıldı. Bir kısmı n Ankara Büyükşehir Belediye Baş- Mamak’ta tutuklu kaldı. Toplum, 12 Ey- atılımıdır. Kuruluşunun üzerinden azetemiz yazarı Erdal Ata- adına alıyorum. Kurulduğu gün- lül koşullarında, orduya yapılan bu ope- kanı Mansur Yavaş: “Kırsalın uyanışı, 82 yıl geçmesine rağmen eğitim Gbek, konuşmasında, “Ödü- den beri Aydınlanmanın müca- rasyondan hiçbir zaman haberdar olama- Anadolu aydınlanmasının öncüsü olan lü bu ülkenin bütün aydınlan- delesini veren Cumhuriyet Ga- reformu arayışlarımızda Köy Ens- dı. Çünkü rejim operasyonla ilgili haberle- Köy Enstitüleri 82 yaşında. Emeklerin- macıları adına alıyorum. Bu- zetem adına alıyorum. Aydın- titüleri hâlâ kılavuzumuz olmakta. re ambargo koymuştu. den dolayı Hasan Âli Yücel ve İsmail gün hepimiz Köy Enstitülü- lanmayı temsil eden İBB Baş- Ben de bu operasyon kapsamında tu- 1940’lı yıllarda ülkenin yüzde 85’i Hakkı Tonguç’u minnetle anıyorum.” yüz. Bu aydınlanma felsefesi- kanı Ekrem İmamoğlu, karşısı- tuklanmıştım ve 187 kişiyle birlikte aske- köylerde yaşıyordu. Köylerde oku- n Eskişehir Büyükşehir Beledi- nin dünyada geçirdiği macera- na çıkan her engelle mücadele ri mahkemede yargılanıyordum. O tarihte ma yazma oranı çok düşüktü. Üc- ye Başkanı Yılmaz Büyükerşen: “Köy yı hepiniz biliyorsunuz. Orta ça- ederken, işte o Aydınlanmadan 56 yaşında bir Ankara Belediyesi memu- retsiz eğitimi ülkemizin en ücra Enstitülerinin kuruluşunun 82. yıldönü- ğın eleştirelemez dogmalarına güç alıyor. Bizim Aydınlanma- ru olan babam her celseye katılıyor fakat köşesine kadar ulaştırarak eğitim- münde başta bu eğitim devrimine fikir- karşı özgür insan aklının hâkim mızdan güç alıyor ve biz onu ye- davayla ilgili basın organlarında hiç haber leriyle öncülük eden Ulu Önder Musta- de fırsat eşitliği sağlamayı hedef- yapılmıyor olmasına inanamıyordu. olacağını söylediler. O felsefeyi müca- niden muzaffer kılacağız. Bu ödülü Ha- fa Kemal Atatürk’ü, dönemin Başbakanı deleyi bizimle birleştiren Mustafa Kemal san Ali Yücel, İsmail Hakkı Tonguç ve bu leyen olağanüstü kurumlardı. Boz- İsmet İnönü ile Milli Eğitim Bakanı Ha- Atatürk’tür” ifadelerini kullandı. Atabek, konuda emek veren herkes adına alıyo- Sarsıcı olay kırda nice çiçeklerin açmasını sağ- “Bu ödülü kendi adıma değil, aydılanma- rum ve en büyük şükranım büyük önder san Âli Yücel’i ve Köy Enstitülerinin tüm Babam siyaseten sadık bir Adalet Par- layan kurumlardı enstitüler” dedi. aydın kadrolarını saygıyla anıyorum.” cılar, hayatını bu mücadeleye adayanlar Mustafa Kemal Atatürk’e” dedi. tisi seçmeniydi. “Barajlar Kralı” Süley- man Demirel’i ve “Demir Kırat”ı çok se- n Memleket Partisi Genel Başka- ‘Büyük onur’ viyordu. O kadar ki, erkek kardeşimin nı Muharrem İnce: “Memlekete, insa- yım” diye konuştu. şı, demokratik ve sosyal hukuk İmamoğlu, Atabek’e ödülünü ve- adını “Adalet” koymuştu. Haliyle oğlunun na ve geleceğe değer katan, bilimi reh- Yeni Kuşak Köy Enstitülüler devletinin Cumhuriyetinin sarsıl- rirken, “Bugün laikliğin, eleştirel subay olduktan kısa süre sonra solculuk- ber kabul eden Köy Enstitüleri dünya- Derneği Başkanı Ethem Duygu- maz savunucularıdır” dedi. Etkin- tan tutuklanması onu sarsmıştı. düşüncenin, aklın, bilimin ve ay- nın en özgün eğitim ve öğrenim uygu- Sonradan öğrendim ki tutuklandı- lu ise “Köy Enstitüleri, Anadolu’da likte İBB tarafından hazırlanan ve dınlanmanın en değerli savunu- lamalarından biri olmuştur. İsmail Hak- ğım hafta mahallede başı öne eğik do- ‘çoban ateşi’ denilen aydınlanma birçok akademisyenin yer aldığı cularından olan Erdal Atabek’e kı Tonguç’u, Hasan Âli Yücel’i ve öğret- laşmış. Çok geçmeden, evladının yan- ışığının meşaleleridir. Köy Ensti- “Köy Enstitüleri” kitabı da tanıtıl- menlerimizi saygıyla anıyorum.” Aydınlanma Onur Ödülü’nü sun- lış bir işin içinde olmayacağına inandı- tüleri, yobazlığa ve gericiliğe kar- dı. l İSTANBUL l Haber Merkezi maktan büyük onur duymakta- ğı için de asıl yanlışın 12 Eylül rejimin- de olduğu noktasına gelmişti. Ve fikri- ni destekleyecek kanıtlara ulaşmak için dava dosyasının detaylarını okumuştu. Dosya içeriğinin boş olduğunu anlayın- KÖY ENSTITÜLERI ESKIŞEHIR’DE KONUŞULDU ADD’DEN 82. YILDÖNÜMÜ AÇIKLAMASI: ca da davanın basında yayımlanması gerektiğine inanmıştı. Ne var ki askeri rejim haberleşme öz- gürlüğünü ortadan kaldırarak meşruiyet ‘Yolumuzu hep aydınlatacak’ Kemalist Cumhuriyet’in modeli sağlamıştı. Gazeteler haberi görmüyor- du. Babam, benimle yargılanan diğer tu- skişehir Tepebaşı Belediyesi tatürkçü Düşünce Derne- tukluların ailelerinden, davayla ilgili ha- Eve Yeni Kuşak Köy Enstitülü- Aği (ADD), Köy Enstitüleri- ber yapan tek bir gazete olduğunu öğre- ler Derneği tarafından Köy Ens- nin 82. kuruluş yıldönümü et- nince hayatında ilk kez Cumhuriyet satın titülerinin 82. kuruluş yıl dönü- kinlikleri için sosyal medy- almaya başlamış. Gerçekten de o sıra- mü dolayısıyla “Son Enstitülü- dan bir açıklama yaptı. Açıkla- da Cumhuriyet gazetesinin Ankara büro- ler” adlı belgeselin gösterimi ve mada, “Köy Enstitüleri, Kema- sunda çalışan genç muhabir Faruk Bil- “Kuruluşunun 82. Yılında Köy list Cumhuriyet”in Eğitim Bili- dirici, bizim davayı şahsen izliyor ve ha- Enstitüleri ve Eğitimimiz” ad- mine kattığı, dünyaya örnek ol- ber yapıyordu. lı söyleşi düzenlendi. Etkinliğe muş, tamamen bize ait, yerli ve Babam, Cumhuriyet’le böyle tanışmış- CHP Ankara Milletvekili Yıldırım milli eğitim modelidir. 21. yüzyıl tı. Gazeteyi her gün baştan sona okuyor- Kaya, CHP Eskişehir Milletvekili du. Ziyaretime geldiğinde benimle konuş- koşullarına güncellenerek yeni- Utku Çakırözer ve Jale Nur Sül- mak için yaşadığı heyecan, Cumhuriyet’te den hayata geçirilmelidir” denil- keşfettiği isimler ve fikirlerin yarattığı he- lü, CHP Ordu Milletvekili Mus- di. Öte yandan, ADD ile Tekir- yecandı. “Oğlum bu Cumhuriyet gazete- tafa Adıgüzel ve Tepebaşı Bele- dağ Büyükşehir Belediyesi, Köy si hiç de bize anlatıldığı gibi değilmiş...” diye Başkanı Ahmet Ataç katıldı. Enstitülerinin 82. kuruluş yıldö- Halkın iktidarı kurulacak. Bu iktidar diyor ve ekliyordu: “İlhan Selçuk, Mus- CHP’li Yıldırım Kaya etkinlikte yaptı- nümü etkinlikleri kapsamında kurulduğunda birinci vazifemiz bu tafa Ekmekçi, Uğur Mumcu... Bunlar ğı konuşmada “Köy Enstitülerini tari- bir araya geldi. Etkinliğe Tekir- neği (ADD) Genel Başkanı Hüsnü Boz- olacak. Özgür bir Türkiye’yi hep bir- da meğer bizim gibi Atatürkçü, bizim gi- hi eser olarak restore edeceğiz ve yo- kurt ve Köy Enstitüleri mezunları ka- likte yaratacağız ve yaşatacağız” diye dağ Büyükşehir Belediye Başkanı Ka- bi vatansevermiş...” lumuzu aydınlatmaya devam edecek. tıldı. l Haber Merkezi dir Albayrak, Atatürkçü Düşünce Der- konuştu. l ESKİŞEHİR Değişmek, değiştirebilmek Babam, Cumhuriyet gazetesi sayesinde o yaştan sonra dünyayı farklı algılamaya, Yargıtay Onursal Cumhuriyet Başsavcısı Kanadoğlu, Diyanet Akademisi’ne ilişkin konuştu: gerçeklere odaklanmaya ve analitik düşün- meye başladı. Cumhuriyet gazetesi, baba- mın dünyasına bir “netlik ayarı” getirdi. Bir daha eski partisine ya da onun uzantıları- na, benzerlerine hiç oy vermedi. Laiklik saldırı altında, CHP göreve 12 Eylül generalleri, o operasyonlar- la 1700 muvazzaf subay ve 3 bin 400 as- keri okul öğrencisinin orduyla ilişiğini kes- argıtay Onursal Cumhuriyet ti. Yargılamaların hepsi beraat ile sonuç- YBaşsavcısı Sabih Kanadoğ- landı ama analitik düşünebilen, demokrat ÇYDD: Bilimsel lu, Diyanet Akademisi’nin ku- kadrolar silahlı kuvvetlerden saf dışı edil- rulmasını öngören yasa ile Mil- miş oldu. Aynı generaller 1984 sonrasın- eğitime darbe li Eğitim Bakanlığı (MEB) Din da askeri okulların kapılarını FETÖ’cülere ağdaş Yaşamı Des- Öğretimi Genel Müdürlüğü’nün açtı. Sonrası malum. Çtekleme Derneği, görevlerini ge- Babam ve Cumhuriyet’in hikâyesi dün- Meclis’te kabul edilen Di- yayı ve Türkiye’yi düşünürken bana hep il- nişleten Cum- yanet Akademisi Yasası’na ham kaynağı olmuştur. Hepimizin gerçeği hurbaşkanlığı ilişkin, “Söz görebilmek, değişmek ve değiştirebilmek kararnamesinin konusu yasa için “netlik ayarı” yapmamızı sağlayacak anayasaya açık araçlara ihtiyacı var. O araçların en köklü ile birlikte ve kesin olarak ve kıymetlilerinden biri olduğuna inandığım eğitimin la- aykırı olduğunu Cumhuriyet gazetesinde bu haftadan iti- ik, bilimsel vurguladı. Kanadoğlu baren “Netlik Ayarı” adlı köşede olacağım. ve eşitlikçi Kanadoğlu Okurun işine yarar, veriye dayalı somut öy- temellerine yaptığı açıklama- küler anlatabilmeyi umuyorum. darbe vurulmuş- da, hem Diyanet Akademisi’ne tur” tepkisini gösterdi. ilişkin yasanın hem de MEB Din Açıklamada, “Anlaşılı- Öğretimi Genel Müdürlüğü’ne yor ki Diyanet Akademi- hafızlık eğitimi gibi yetkiler ve- Cezmi Doğaner: si vasıtasıyla Diyanet İşle- ren Cumhurbaşkanlığı kararna- ri Başkanlığı, tüm eğitim mesinin, anayasanın 2, 24, 42, kurumlarında, anasınıfın- 130, 136 ve 174. maddelerine dan üniversite öğrenimine AYM’ye gidilmeli açık ve kesin olarak aykırı oldu- kadar eğitimin her aşama- KADINLARIN ATATÜRK SAYGISI ğunu söyledi. vrupa Sosyal Demok- sında ve her alanında aktif Arat Hareketi Başkanı Cez- olacaktır. Türkiye, her ge- onguldak’ın Alaplı ilçesi Ye- türk büstünün boyalarının yıp- boyayan Şerife Akyol, “Atatürk ‘Sessiz kalınamaz’ mi Doğaner yaptığı açıklama- çen gün laiklik ilkesinden Znidoğanlar köyündeki Ata- randığını fark eden kadınlar, büstünü boyamaya çalışıyoruz. Kanadoğlu, “Devletin sos- da, Cumhuriyetin kurumla- uzaklaşmaktadır” dedi. türk büstü, köydeki kadınlar yaz gelmeden Atatürk büstünü Bunu her sene yapıyoruz” dedi. yal ve siyasi düzeni ile birlik- rının tümden aşındırıldığını, l ANKARA/Cumhuriyet tarafından bakıma alındı. Ata- elden geçirdi. Atatürk büstünü l Haber Merkezi te toplumun yaşam biçimi üze- Türkiye’nin parti devletine dö- Doğaner rinde söz ve yetki sahibi ol- nüştürüldüğünü belirtti. Doğa- Akademiye yönelik tek- nel Kurulu’nda tek ret oyu ol- ki laiklik tehdit değil, saldırı al- miş milyonlarca seçmenin de duğu inancıyla şeyhülislam ner, “Anayasamıza göre Cum- madan yasalaşmasının makul tındadır. CHP’nin, Cumhuriye- lifin TBMM Milli Eğitim, de hayal kırıklığı yaratacaktır. benzeri fetva makamı oluş- huriyetimiz demokratik, laik, sosyal, bir hu- Kültür, Gençlik ve Spor bir açıklamasının olmadığını” tin kuruluş felsefesine ve parti- CHP, anayasanın 150. madde- kuk devletidir. Eğitim politikalarımız da dev- turmaya çalışan Diyanet İşle- vurgulayan Kanadoğlu, “Çağ- sinin kurucusu Mustafa Kemal Komisyonu’nda yapılan görüş- sinde öngörülen hakkını kulla- ri Başkanlığı’nın kuracağı aka- letin anayasada belirtilen temel niteliklerine melerinde, “CHP milletvekille- daş demokrasinin, insan hak Atatürk’ün ilke ve devrimlerine narak, adı geçen yasa ve ka- uygun olmalıdır. CHP’nin, anayasaya aykırı deminin, akla ve bilime dayalı ve özgürlüklerinin varlık nede- yönelen saldırılara karşı sessiz rinin doğru bir saptamayla gü- rarnamenin iptali için Anayasa olan Diyanet Akademisi Yasası’nın iptali için eğitim ve öğretim merkezi de- dülen amacı belirterek teklifin ni ve dayanağı laikliktir. Süreç ve suskun kalmaya hakkı ola- Mahkemesi’ne iptal davası aç- AYM’de iptal davası açması tarihi sorumlu- ğil, medrese özlemini karşıla- içinde birbirini izleyen yasa, ka- maz. Aksi hal, partinin tüzük ve öğretim birliğine, laiklik ilkesi- ma görevini mutlaka yerine ge- luğudur. Bunu Cumhuriyetin kurucu partisi yacağı, cemaat ile tarikatların ne aykırı gördüğünü ve karşı oy rarname ve son Fatih Medrese- programına aykırı olmakla kal- tirmelidir” dedi. CHP’den bekliyoruz” diye konuştu. işlettiği çeşitli okullara meşrui- si açılış töreni göstermektedir mayacak, kendisine gönül ver- l ANKARA/Cumhuriyet kullandığını, teklifin TBMM Ge- l ANKARA/Cumhuriyet yet sağlayacağı açık” dedi.