Katalog

1 NİSAN 2022 CUMA DİZİ/HABER 9 TARTIŞMALARIN ODAĞINDAKİ 1961 ANAYASASI’NDAN GÜNÜMÜZE BİR ÖNERİ Yeni anayasa için EMEKLİLERDEN EYLEM ‘Saray’a her kurucu meclis koşulu şey beleş’ ERMAN ŞENTÜRK İktidar ve muhalefet, yeni bir anayasa- Cumhuriyet bu nedenle tek bir soruya aşadıkları sorunlarını anlatmak amacıyla Yİzmir’de sokağa inen emekli yurttaşlar CHP ile ya ihtiyaç olduğu noktasında buluşuyor. yanıt aradı: “Yeni bir anayasa yapılma- birlikte ortak bir eylem düzenledi. Alsancak Kıbrıs Ancak yeni anayasa sürecinin nasıl işle- lı mı? Bu anayasanın hazırlanmasında Şehitleri Caddesi’nde “Emeklinin yaşam çilesi” baş- yeceği ve yol haritasının ne olacağı Türk 1961 Anayasası’nın hazırlık çalışmaları lığı ile düzenlenen eyleme çok sayıda partiliyle bir- likte demokratik kitle örgütleri de destek verdi. anayasa tarihi açısından önemli. örnek alınabilir mi?” Eylemde konuşan CHP İzmir Milletvekili Özcan Purçu, yurttaşların yaşadıkları sıkıntıların CHP ik- tidarı ile son bulacağını söyledi ve “Saray’ın tu- 1961 KURUCU MECLIS EN GENÇ ÜYESI zu kuru. Nasıl olsa her şey beleş. Ama emekliler sokakta mendil satıyor” diyerek iktidarı ve AKP’li MECLIS DIVAN KÂTIBI ALEV COŞKUN: cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı eleştirdi. ‘Refahı getireceğiz’ Emeklilerin eylemine destek veren CHP İzmir DEVRİM YASALARI Milletvekili Özcan Purçu, iktidarın vatandaşın so- runlarına yabancı kaldığını ifade ederek “Saray’ın tuzu kuru. Nasıl olsa her şey beleş. Emekliler ge- KORUMA ALTINDA çinemiyor, sokakta mendil satıyor. Milyonlar- ca vatandaş kirasını, faturasını ödeyemiyor, pa- 961 Anayasası’nın önemi üzerinde zara gidemiyor, torununa harçlık bile veremiyor. duralım: CHP emeklilere zam yapalım dediğinde, AKP ikti- 1 1) 1961 Anayasası’nı yapan Kuru- darı ‘2500 lira onlara yeter. Kemer sıksınlar, lok- cu Meclis atama ile değil, seçimle oluş- maları küçültsünler’ diyor. CHP iktidarında bu gi- dişe son vereceğiz. Emekli artık faturasını düşün- muştur. Seçimler meslek esasına göre meyecek. Emekli artık tatillerde yurtdışında nere- (sendikalar, barolar, kooperatif kuruluş- yi gezeceğinin planını yapacak. Bu ülkeye refahı ları, üniversiteler, yüksek yargı organ- getireceğiz” dedi. Emeklilerin yaşadıkları sıkıntıla- ları gibi) yapılmıştır. Sektörün kurum ra seçimlerden sonra çözüm getireceklerini duyu- ve kuruluşları bir araya gelerek ayrı ay- ran CHP Konak İlçe Başkanı Akın Küçükoğulların- rı seçimleri gerçekleştirmişlerdir. Ay- dan ise yaptığı konuşmada, “Kendisine 300 oda- rıca, İstanbul’dan dört, Ankara’dan üç, lı yazlık saray inşa ettirenler, maalesef utanmadan İzmir’den iki temsilci dışında tüm iller emeklinin bayram ikramiyesine yalnızca 100 li- ra zammı uygun görüyorlar. Emeklileri yoksulluğa nüfus ya da toprak büyüklüğüne bakıl- sürükleyen bu iktidara cevabımızı, ilk seçimlerde maksızın birer üye ile Meclis’te temsil sandıkta vereceğiz. Söz veriyoruz CHP iktidarında PROF. DR. RONA AYBAY: edilmiştir. İl temsilcileri yüksek katılım- ülkemizin her kesiminin yaşayacağı refah artışın- lı seçimlerle sap- dan emeklilerimiz de en güzel şekilde faydalana- tanmıştır. cak. Geliyor gelmekte olan” dedi. l İZMİR 2) Meclis, 273 GENİŞ BİR TEMSİLİYET SAĞLANMIŞTI üyeden oluşuyor- KILIÇDAROĞLU DA KATILDI du ve seçimle ge- eni bir anayasa yapılmasında meyen davranışlar nedeniyle iyi- len üyelerin ora- Yya da var olan anayasada de- ce “dumanlanmış” ortamında de- ğişiklikler yapılmasında; en başta ğil; gerçekten demokratik; sade- nı yüzde 83 oldu- Expo 2021 Hatay bunun çok ciddi hukuk, siyaset ve ce siyasal partilerin değil, sendi- ğu için Milli Birlik tarih açısından geniş kapsamlı ça- kalar, meslek odaları, sivil toplum Komitesi’nin etkisi lışmalar gerektiren bir iş olduğu- kuruluşları, kadın kuruluşları gibi kapılarını açtı sınırlıydı. nun kabul edilmesi beklenir. çeşitli kuruluşların, görüşlerini ka- 3) 1961 Anaya- ünyanın üçüncü büyük organizasyonu ola- Böyle yapılmaz da zaten pek muya duyurup tartışabilecekleri, sası, İkinci Dünya Drak kabul edilen ve Hatay’ın zengin ende- parlak bir metin olmayan 1982 kısacası her görüşün sesini duyu- Savaşı sonrasında mik ve tıbbi bitki florasını dünyaya tanıtacak metninde, 2017’deki gibi aceley- rabileceği bir ortamda oluşturula- Coşkun ortaya çıkan; ev- olan Expo, CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun le ve çalakalem değişikler yapı- bilir. Bunun yöntemi de çeşitli gö- katıldığı törenle kapılarını açtı. rensel insan hak- lırsa; “ucube” nitelemesine uyan rüşlerin özgürce tartışılabileceği Kılıçdaroğlu, Hatay Büyükşehir Belediyesi’nin ları ve hukukun üstünlüğü, parlamenter bir durum ortaya çıkar. Bu deği- bir “kurucu meclis” oluşturulması- düzenlediği Medeniyetler Bahçesi temasıyla dü- sistem ve kuvvetler ayrılığı ilkelerine ta- şiklerle, yürütme yetkisini, üste- dır. Tarihimizdeki iki “kurucu mec- Aybay zenlenen Hatay Expo 2021’in açılışına katılmak lik Meclis denetimi dışında tek lisin de askeri müdahalelerden mamen uymuştur. Anayasaya ilk kez “in- için dün, Hatay’a gitti. CHP lideri, havalimanı’ndan başına kullanan bir “Partili Cum- sonra oluşturulmuş olması nede- san haklarına dayalı devlet” kavramı gir- çıkarılan meşaleler yakıldı ve “Gençliğin umudu hurbaşkanı” yaratılmıştır. Böylece niyle, bu söze alerji duyanlar olabilir ama miş ve “temel haklar ve özgürlükler” ana- Kılıçdaroğlu” sloganı atıldı. Kılıçdaroğlu, daha son- Anayasa “başkalaştırılmıştır” ki ka- bu iki kavram birbirinden bağımsızdır. Ay- yasada ilk kez devletin kuruluşunu dü- ra, Expo için düzenlenen kokteyle katıldı. nımca, bu durum “kurucu iktidar”- rıca, 12 Eylül Danışma Meclisi’nin bü- zenleyen esaslardan önceye alınmıştır. “türev iktidar” tartışmalarını an- tün üyelerinin darbeci generallerce Yeni ana- Köylü kadınları kokteyle davet etti 4) Anayasada ilk kez “sosyal adalet, lamsız hale getirmiştir. 150 yı- atanmasına karşılık, 1961 Temsilci- yasa çalışmala- Kılıçdaroğlu, kokteylin yapıldığı yerin karşısın- sosyal hukuk devleti” ilkesi yer almıştır. la yaklaşan bir “yazılı anaya- rında en başta ya- ler Meclisi’nde iki siyasal partinin da soğan eken köylü kadınları da etkinliğe da- 5) Demokrasi kültürü açısından “siya- sa” geçmişimiz vardır. Anaya- rarlanılması gere- yanında; barolar, basın, işçi sen- vet etti. Kılıçdaroğlu ve yanındakilerin kokteyl- sal partiler, ister iktidarda ister muhale- ken kaynak, hiç sa çalışmalarında tarihimizin bü- dikaları, meslek odalarının temsil- de sohbet ettiği bir köylü kadın, “Çiftçilik nasıl kuşkusuz, 1961 fette olsunlar, demokrasinin vazgeçilmez tün önemli anayasal düzenleme- cileri gibi oldukça geniş bir temsil gidiyor” sorusuna, “Çok yapamıyoruz. Yerimiz Anayasası’dır. leri, günümüz açısından değerlen- sağlanmıştı. 1961 Anayasası’nın ilk unsurlarıdır” ilkesi ilk kez anayasada yok, bitti gitti” diye yanıt verdi. Aynı kadın, “Güb- dirilerek incelenmelidir. Yeni ana- taslağını hazırlayan Bilim Kurulu’nun yer almıştır. re nasıl” sorusu üzerine de “Çok pahalı” diye ko- yasa çalışmalarında en başta yararla- nasıl titiz bir çalışma yaptığını; kurulda 6) 1961 Anayasası, hukuk nuştu. Kadın, Kılıçdaroğlu’na “Çocuklarımın işi nılması gereken kaynak, hiç kuşkusuz, 1961 asistan olarak görev yaptığım için yakından devleti ve hukukun üs- olsun istiyorum” dedi. Kılıçdaroğlu, kadına gün- Anayasası’dır. Dünyaya örnek değerdeki bu biliyorum. Bilim Kurulu’nun metni (Onar Ta- de kaç saat çalıştığını sordu. Kadın, “Çok, sayısı, tünlüğü ilkesini güçlen- anayasamız, ne yazık ki, genellikle onu hiç be- sarısı) daha sonra Temsilciler Meclisi Anaya- saati yok. Ekmek parası için çalışıyoruz ne yapa- dirmiş, Türk anaya- nimsemeyen siyasetçilerce uygulanmıştır. sa Komisyonu’nda tartışılmış; Siyasal Bilgiler lım? Beyler de çalışıyor. Emekli ama emekli pa- sa tarihinde ilk kez Yeni bir ana- Türkiye’nin yeni bir anayasaya gerçekten ge- Fakültesi’nin tasarısı da yardımcı metin olarak rası ile geçim olmuyor” yanıtını verdi. “yasaların yargısal yasa için Türk ana- reksinimi, elbette vardır. Ama böyle bir ana- kullanılmıştır. Anayasa tartışmalarının, Temsil- yasa gelişmeler tarihi- denetimini” sağla- yasa, bugünün iktidar çevrelerince ısrarla yü- ciler Meclisi Genel Kurulu’ndaki görüşmeleri Son taşları koydular mizdeki birikimlerden ya- yan Anayasa Mah- rütülen ayrıştırıcı dil ve “uzlaşma”ya yer ver- ise ciltler dolduracak kadar geniş kapsamlıdır. Kılıçdaroğlu ve Hatay Büyükşehir Belediye Baş- rarlanılacaktır. 1961 Anaya- kemesi kurulmuş- kanı Lütfü Savaş, Expo için yapılan 1600 met- sası, kuvvetler ayrılığı il- tur. Böylece Türk de- rekarelik Ortak Varoluş Mozaiği’nin son taşları- kesini benimsediği için nı koydu. Kılıçdaroğlu ve beraberindekiler, daha mokrasisi evrensel bu konuda önemli PROF. DR. KORKUT KANADOĞLU: bir kaynaktır. sonra iller bahçeleri, medeniyetler bahçesi ve bi- düzeye ulaşmıştır. yolojik göleti gezip, ilgililerden bilgi aldı. Etkinlik 7) Anayasa, Türki- kapsamında Medeniyetler Korosu konser verdi. ye Cumhuriyeti’nin “laik ve BU MİRAS DEĞERLENDİRİLMELİ Programa, DP lideri Gültekin Uysal, İYİ Parti Ge- sosyal bir hukuk devleti” olduğunu kabul nel Sekreteri Uğur Poyraz da katıldı. Organizas- 982 Anayasası’nın, 19 kez uğradığı değişiklikler- bilir. Halkoyuyla anaya- etmiştir. Çağdaşlaşmanın temeli, “din ve yonlar toplam 320 dönüm arazi üzerine kurulu 1le ilk dört maddesi dışında birçok maddesi yeni- sanın yeniden yapılması vicdan hürriyeti” kabul edilmiş, “her ne Antakya-Defne ve İskenderun-Arsuz bölgelerinde den kaleme alınmıştır. Özellikle 2017 Anayasa de- için kurucu meclise onay suretle olursa olsun, dinin veya din duy- gerçekleştirilecek. l ANKARA / Cumhuriyet ğişiklikleriyle birlikte artık kuvvetler ayrılığı ilkesi verilirse, ardından kuru- gularının” istismar edilemeyeceği ve kö- anlamını yitirmiş, yürütmenin yasamaya hâkimiyeti, cu meclis seçimleri yapı- tüye kullanılamayacağı hüküm altına kişiselleşmiş bir iktidarı ortaya çıkarmıştır. Ayrı- lır. Anayasanın toplum- “Talat Paşa Konağı’na alınmıştır. ca gerek 2010 gerekse 2017 Anayasa değişiklikle- sal mutabakatı en geniş 8) Anayasanın 124. maddesiyle, “Türk hukuksuzca el konuldu” ri ile oluşturulan Hâkimler ve Savcılar Kurulu, yar- biçimde yansıtması için Kanadoğlu toplumunu çağdaş uygarlık düzeyinin gıç bağımsızlığına hiçbir olumlu katkı sağlamadı- bu kurucu meclisin nispi stanbul Büyükşehir Belediyesi mülkiyetin- üzerine çıkarma ve laiklik niteliğini koru- ğı gibi yargıya olan güvenin dibe vurmasına sebep temsil sistemiyle ve hiç- İde bulunan Yerebatan Sarnıcı’nın giriş ya- ma” amacıyla devrim yasalarına dokunul- olmuştur. Böylelikle 1982 Anayasası’nın ilk halin- bir baraj olmaksızın oluşturulması uygun olacaktır. pısı ile sarnıç üzerindeki Talat Paşa Kona- de de mevcut olan anayasal sorunlar iyice katmer- Yeni anayasa yapımında anayasal mirasımız mutla- mayacağı kabul edilmiştir. ğı, Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne devredildi. lenmiştir. ka değerlendirilmelidir. Bu bağlamda 1961 Anaya- 1961 Anayasası’nın içeriğine karşı çı- CHP’li Gökan Zeybek, “AKP kadroları bu ül- Özellikle 2017 Anayasa değişikliği ile anayasa- sası ile kuvvetler ayrılığını belirlerken ilk kez ege- kenin zenginlikleri, birikimleri, kültür varlıkla- kan bir hukukçu ise onun hukukçulu- sızlaştırma boyutuna ulaşılmıştır. Bu nedenle öm- menliğin kullanılışında yetkili organlara vurgu yap- rı için tehdittir. Neyi hedeflediği ve amaçla- ğu tartışmalı olur. Karşı çıkan bir siya- rünü tamamlamış olan 1982 Anayasası yerine si- mış ve yargının konumu seçkinleştirilmiştir. Yine dığı belli olmayan kararnameler beka soru- setçi ise o kişinin Türk toplumsal, siyasal yasal rejimle birlikte başta yargı bağımsızlığı ve et- 1961 Anayasası ile birlikte ilk defa Cumhuriyetin nudur” diye konuştu. l Haber Merkezi ve anayasal geçmişini iyice okuması ve kin anayasa yargısı olmak üzere temel hak ve öz- nitelikleri arasına “insan haklarına dayanan devlet” özümsemesi gerekir. Parlamenter demok- gürlükleri ve özerk kurumları da ve “sosyal devlet” nitelemesi eklenmiştir. rasiye dönmek için anayasada değişiklik- OGS dönemi sona erdi içine alan yeni bir anayasa yapıl- Yeni bir anayasa yapımı sürecinde 1961 ler yapılacak ya da yeni bir anayasa yapı- ması daha sağlıklı olacaktır. Bu doğ- Anayasası’nın temel hak ve özgürlüklerin lehine olan toyol ve köprü geçişlerinde, Otomatik mına gidilecektir. Bu durumda, kuşkusuz rultuda yeni bir anayasa yapmak üze- içeriğinden, idarenin hiçbir eylem ve işleminin, hiç- OGeçiş Sistemi (OGS) bugünden itibaren Türk anayasa gelişmeler tarihimizdeki bi- re kurucu meclis kurulmasını ön- bir halde, yargı mercilerinin denetimi dışında bırakıla- Yeni bir yerini Hızlı Geçiş Sistemi (HGS)’ne bıraktı. Sis- gören bir anayasa değişikliği- mayacağı vurgusundan, yargı bağımsızlığı ve hâkimlik rikimlerden yararlanılacaktır. 1961 Ana- anayasa yapmak tem değişikliği kendisini tabelalarda da gös- nin halkoyuna sunulması en teminatına yönelik maddelerinden, üniversitelerin ve yasası, parlamenter demokrasinin vaz- üzere kurucu meclis terdi. Gişelerde yer alan tabelaların üstünde- makul yoldur. Bu halkoylama- TRT’nin özerkliğini öngörmesinden ve yürütmenin ya- kurulmasını öngören geçilmez unsuru olan kuvvetler ayrılı- ki OGS çıkartmalarını sökerek yerlerine HGS sı için en uygun zaman ise ilk sama erki tarafından aktif bir şekilde denetlenebilme- bir anayasa değişikli- ğı ilkesini benimsediği için bu konuda çıkartması yapıştırdı. OGS cihazı olan araç seçimlerin yapılacağı gün ola- sini sağlayan hükümlerinden de yararlanılmalıdır. ğinin halkoyuna su- sahiplerine, ilgili bankalar tarafından ücret- önemli bir kaynaktır. nulması en makul siz HGS etiketi verilerek hesapları da HGS’ye yoldur. dönüştürülüyor. l Haber Merkezi B I TT I