Katalog

9 MART 2022 ÇARŞAMBA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 14.5300 15.8600 19.0850 25.40 2.011 6342.26 942.30 19 kuruş 21 kuruş 13 kuruş 0.77 puan 14.02 puan 219.65 lira 30.42 lira Hükümet, gıda krizine tepkiler artınca geç de olsa çiftçiye ‘hibe’ kartını açtı Seçim ayarlı destek Emperyalizmin savaş tohumları Rusya-Ukrayna savaşı Türkiye’de tarımın durumunu orta- avaş, Mustafa Kemal Atatürk’ün özde- yişiyle, yurdu savunma, bağımsızlık, öz- ya serdi. Ayçiçeği yağı kuyrukları, buğdayda tedarik tehdi- Sgürlük amaçlı değilse cinayettir, insan- di yaklaşan seçimler nedeniyle hükümeti harekete geçirdi. lık suçudur. 1. Dünya Savaşı sonrası, Versailles Antlaş- masıyla halklar arası uyuşmazlıkların barışçı ktidar savaşla birlikte gıda kri- yan ve nadasa ayrılan alanlar ile iş- yollarla çözümü, saldırıya karşı güvence oluş- zi kapıya dayanıp tepkiler artma- lemeli tarıma uygun olmayan alan- turma amaçlı Cemiyeti Akvam (Milletler Ce- miyeti), 2. Dünya savaşı sonrası da dünya ba- İya başlayınca ekilmeyen, nadasa lar öncelikli olmak üzere, uygun ta- rışı ve güvenliğini koruma, uluslararası eko- bırakılan alanları anımsadı ve “hibe rımsal üretim yöntemleri kullanıla- nomik, toplumsal ve kültürel işbirliği sağlama kartını” açtı. Tarımsal üretimin art- rak bitkisel üretimin artırılması ve amaçlı Birleşmiş Milletler, uluslar üstü örgüt- tırılması ve hasat sonra- hasat sonrası ürün işlemeye yönelik ler oluşturulmasına karşın savaşlar sürmüş- tür, sürmektedir. sı ürün işlemeye yönelik yatırım projeleri desteklenecek. 169 Yayılmacı emperyal güçler, diğer ülkeler yatırım projeleri destek- milyon TL olarak ayrılan destek, Ta- üzerinde hegemonya kurmada, savaşı da bir lenecek. Ancak birçok rım ve Orman Bakanlığı’nın onayla- araç olarak kullanmakta; kendi aralarında doğ- üründe ekim zamanı- dığı projelere verilecek. Hibe oranı rudan ya da vekâleten çatışmalara girmekte; MUSTAFA emperyal güçlere karşı da bağımsızlık, özgür- ÇAKIR nın geçtiğini belirten ta- toplam proje bedelinin en fazla yüz- lük savaşları verilmekte, savaşlar sürmektedir. rım uzmanları geç kalın- de 75’i oranında uygulanacak. Sürekli barıştan söz edilmesine karşın her dığı görüşünde. İktidarın bu kararı, büyük savaş sonrası, gelecek bir savaşın to- ‘Yurtdışına bağımlıyız’ “seçim döneminde yurttaşın tepkisi- humları ekilmektedir. 1. Dünya Savaşı sonrası Almanya ile 28 Haziran 1918 tarihinde imzala- Ziraat Mühendisleri Odası Baş- ni çekecek gıda sıkıntısını önlemeye nan Versailles Antlaşması, 2. Dünya Savaşı’nın yönelik” olarak yorumlandı. kanı Baki Remzi Suiçmez, karara adeta gerekçesi olmuştur. “olumlu ama ihtiyatlı” baktıkları- Rusya-Ukrayna savaşının başla- Antlaşma ile Almanya büyük toprak kaybı- ‘UCUZ AKARYAKIT ŞART’ masından sonra marketlerden gelen nı söyledi. Kararın “geç” alınmış bir na uğramıştır. Batı’da Alsace Lorraine bölgesi Fransa’ya, sınırlarına yakın yöreler Belçika’ya, karar olduğunu belirten Suiçmez, yağ kuyruğu görüntüleri, ekmekte de yapılırsa faydası olur. Çiftçiye ik- doğuda Poznan, Torun dahil Prusya toprakla- ALI CAN POLAT fiyat artışı beklentileri Türkiye’nin “4.2 milyon hektar araziyi çiftçi ek- rının bir bölümü Polonya’ya bırakılmış; Kuzey lim değişikliğine uygun tohum ve mekten vazgeçmişse onları yeni- en önemli gündemi oldu. Buğday, Denizi’ndeki adalarının yönetimi müttefiklere eni uygulamanın önemli ve an- ucuz akaryakıt, elektrik gübre veril- arpa, ayçiçeği gibi ürünlerde özel- den üretime döndürmek gerekiyor. terk edilmiş, Saarland bölgesindeki kömür ya- Ylamlı ancak eksik olduğunu, bü- meli” dedi. taklarının mülkiyeti Fransa’ya verilmiş, Alman- Onun için de girdi maliyetlerini dü- likle bu iki ülkeye bağımlı olan tünsel bakılması gerektiğini söyle- Türkiye’nin ithal ettiği bütün ürün- ya tüm sömürgelerinden vazgeçmiş, Danzig Türkiye’nin önümüzdeki günlerde şürmek, desteği zamanında vermek, yen Reis Gıda Kurucusu Mehmet leri yetiştirebileceğini söyleyen Re- dahil Polonya’ya bırakılmayan yöreler uluslara- çiftçinin kâr ederek o alanları yeni- bir kıtlık yaşaması olasılığı ise hü- Reis, “Buğday, arpa ve mercimek- is, “Önümüzdeki dönemler için uzun rası statüye alınmıştır. Almanya silah gücünden kümeti harekete geçirdi. den ekmesini sağlamak lazım” dedi. te ekimler şubat sonunda bitti. Çift- dönemli ve gerçekçi planlamalar ya- arındırılmıştır. Alman ordusunun ağır silahsız, uçaksız 100 bin kişiye, deniz gücünün denizal- “Mazot 22 TL, gübrenin tonu 10 çi ekim yaparken fiyatlardan dola- pılmalı. Örneğin, buğdayda 20 mil- “Tarım Arazilerinin Kullanımı- tısız on beş bin kişiye indirilmesi, savaş araç yı gübreyi az attı. Nohut, çeltik ve fa- yon ton iç tüketim var. Ama tohum nın Etkinleştirilmesinin Destek- bin TL’nin üzerinde” diyen Suiç- ve gereçlerinin imha edilmesi kararlaştırılmış- sulye ekimi ise yapılacak nisanda, ve yem olarak da kullanıyoruz, ihraç mez, “Bu maliyetlerle üretim ya- lenmesine İlişkin Karar” dün Res- tır. Almanya’nın 20 milyar altın savaş tazminatı destekleme ile boş alanlara bunlar da ediyoruz. Yani 20 milyon bize yet- mi Gazete’de yayımlandı. Cumhur- pan çiftçi kâr mı eder yoksa za- ödemesi; Alman İmparatoru Wilhelm II ve yö- ekilebilir. Ama bu destekleme güb- mez. En az 27-28 milyon ton buğday neticilerinin savaş suçlusu olarak yargılanması rar mı? Ayrıca bu alanlarda Hazine başkanı kararına göre, tarım arazi- re, elektrik, akaryakıt gibi girdiler- üretilmeli” diye konuştu. hükme bağlanmıştır. lerinin kullanımının etkinleştiril- arazileri var. Kimlere ayrıcalık ta- Antlaşma, Alman halkında sefalete mahkûm nınacak?” dedi. l ANKARA mesi için ekim programında olma- edildikleri kanısını doğurmuş, Alman milliyetçi- liğini alevlendirmiş, infial, kızgınlık yaratmıştır. Antlaşmanın tepkisine, 1929 dünya ekonomik krizinin etkileri, hiperenflasyon da eklenince Geçen ocak ayında yüzde 44 artışla 165 bin 170 kişi işsizlik ödeneğine başvurdu Hitler’e, nazilere “Versailles zincirlerini kırma, yaşam alanı, yenilginin sorumlusu Yahudilerdir” sloganları ile iktidara yürüme ortamı oluşmuş- tur. Hitler’in Fransa’ya, Danzig’e Polonya’ya saldırısının şifreleri, Versailles Antlaşması’dır. 2. Dünya Savaşı’nın büyük kıyımına, Birleş- Asgari arttı, işçi kovuldu miş Milletler Örgütü’nün kurulmasına karşın bölgesel, emperyal güçler arasında vekâlet sa- vaşları sürmektedir. ürkiye İş Kurumu (İŞKUR) ta- Cinsiyet açısından ise Ocak Kore Savaşı: 1950-53 yılları arasında Ku- SAVAŞIN ETKİSİ BELİRSİZ Trafından dün yayımlanan 2022’de ödenek almak için baş- zey Kore’nin ardında SSCB ve Çin’in, Güney “2022 Yılı Şubat Ayı İstatistik Bül- vuranların 118 bin 774’ünü er- Kore’nin yanında da ABD ve müttefiklerinin yer aldığı, Kuzey Kore-Güney Kore arasındaki sa- İhracatta iklim teni”, net asgari ücretin 4 bin 253 kekler, 46 bin 396’sını kadınlar vaştır. Savaş, Kore’nin ikiye bölünmesi, ABD liraya yükseltildiği 2022 yılının oluşturdu. Bu sayılar geçen yılın ve SSCB’nin ayrı ayrı iki Kore’nin toprak bü- yumuşadı ilk ayında işten çıkarmaların hız- aynı ayında sırasıyla 86 bin 396 tünlüğünü garanti etmesiyle sonuçlanmıştır. landığını ortaya koydu. ve 28 bin 45’ti. Vietnam Savaşı: 1954-1975 yılları arasın- stanbul Sanayi Odası (İSO) Tür- da Kuzey Vietnam ile Güney Vietnam ara- Buna göre, 2022 yılı ocak ayın- İkiye İmalat Sektörü İhracat İk- sında sürmüş, SSCB’nin desteklediği Kuzey ‘Açık iş’te artış oldu da geçen yılın aynı ayına kıyasla limi Endeksi, yüzde 52.3’ten şu- Vietnam’ın galabesi, iki Vietnam’ın birleşmesiy- Yine verilere göre, Şubat 2022 işverenler tarafından işten çıkarıl- le sonuçlanmıştır. batta 55.2’ye yükseldi. Ağustos dığı için İŞKUR’a işsizlik ödeneği sonu itibarıyla İŞKUR’a kayıtlı iş- Vietnam, 19. yüzyıl ortalarında Fransa’nın ayından beri en güçlü düzeyde 52.3’te kaldı. Zaten İŞKUR’a baş- siz sayısı Şubat 2021’e kıyasla kontrolü altına girmiş, ülkede Fransız varlığı- almak amacıyla başvuran emekçi gerçekleşen endeksteki iyileş- na tepkiler sonucu, Fransa 1954-56 Cenevre sayısı yüzde 44.3 artarak 165 bin vuran kişi sayısını, işten çıkarılan yüzde 11.4 artarak 3 milyon 188 menin nedeni ihracat pazarların- Antlaşmaları’yla çekilmiş; Cenevre Antlaşmala- kişiler açısından “en az” olarak ni- bin 263 kişiye ulaştı. 170 kişi, ödenek almaya hak kaza- da Omicron varyantının yatışma- rı Güney Vietnam ve destekçisi ABD tarafından sıyla artan talep olarak açıklandı. nan işçi sayısı ise yüzde 147.5 ar- telemek de mümkün. Çünkü bir- Bu kapsamda erkek işsiz sayısı kabul edilmemiştir. İSO verilerine göre, Euro Bölge- çok kişi bu şartları karşılamadığı- 1 milyon 600 bin 437, kadın işsiz ABD’nin Vietnam çatışmasına müdahil olma- tarak 86 bin 271 kişi oldu. Bu sa- sı Başkan Eisenhower, Dışişleri Bakanı Fos- si ülkelerinde büyüme ocak ayı- yılar, sırasıyla 2021 yılı ocak ayın- nı düşünerek başvuru yapmıyor. sayısı 1 milyon 578 bin 826 olarak ter Dulles döneminde, Vietnam’da komünist na göre hızlandı. IHS Markit Eko- Ayrıca Ocak 2022’de Ocak kayıtlara geçti. da 114 bin 441 ve 34 bin 860 kişi, egemenliğinin domino etkisiyle Asya’ya ya- nomi Direktörü Andrew Harker, aralık 2021’de ise 148 bin 774 ve 2021’e göre başvurunun oran- Öte yandan yılın ilk iki ayında yılacağı kaygısından doğmuş, mali yardımla “Omicron varyantının özellikle sal olarak en çok arttığı şehirler geçen yılın aynı dönemine kıyas- başlayan destek, fiili askeri müdahaleyle sür- 75 bin 341 kişiydi. ana ihracat pazarlarındaki etkisi- müştür. 1964-68 döneminde askeri başarı- yüzde 139.6 ile Kastamonu, yüz- la İŞKUR’a kayıtlı “açık iş” sayı- nin azalması, şubatta Türk ima- sızlık üzerine 1968 yılında Vietnam bombardı- Kastamonu ilk sırada de 110.7 ile Bursa ve yüzde 97.3 sı yüzde 54.3 artışla 309 bin 907 lat sanayii ihracatçılarına destek manı Başkan I. Johson tarafından durdurul- Yine geçen ocak ayında, yasa- ile Artvin oldu. En çok başvuru ise adet, “işe yerleştirme” yüzde 49.5 muş, ABD, Başkan Nixon döneminde (1969- sağladı. Yeni bir tehdit oluşturan daki şartlar nedeniyle ödenek al- yüzde 59.9 artışla 36 bin 612 kişi- artışla 199 bin 400 kişi oldu. 73) resmi açıklamalara göre 55 bin kayıp vere- Ukrayna savaşının uluslararası ta- rek Vietnam’dan çekilmiştir. maya hak kazanma oranı yüzde ye ulaşan İstanbul’da gerçekleşti. l Ekonomi Servisi lep üzerindeki etkileri önümüzde- Körfez Savaşı: 1990 yılında Irak’ın Kuveyt’i ki dönemde görülecek” dedi. işgal ve ilhakına karşı ABD önderliğinde BM’ye Endekste eşik değer olan 50’nin bağlı çokuluslu gücün Kuveyt topraklarını iş- üzerinde ölçülen tüm değerler ih- galden kurtarma operasyonu olup Irak’ın çekil- racat ikliminde iyileşmeye, 50’nin mesiyle kısa sürede sonuçlanmıştır. Rusya’ya uygulanan ambargolar artarken dolar/TL 14.50’yi aştı ABD-Irak Savaşı: ABD, Afrika’nın kuzeyin- altındaki değerler ise bozulmaya den, Atlantik kıyısından Hazar’a kadar genişle- işaret ediyor. l Ekonomi Servisi tilmiş Ortadoğu bölgesinde hegemonya kurma projesini, bir yandan askeri darbeler, “Arap Ba- Piyasalar alev alev yandı harı” sloganıyla iç kargaşa yaratarak sürdürür- KISA... KISA... ken Irak işgaliyle 2003 yılında askeri müdaha- usya ve Ukrayna savaşının 14. gü- maya çalışılan dolar/TL’de 14.50 ba- lede de bulunmuştur. Bölgede kaos, çatışma- Rnüne girmesi ve kısa vadede barış rajı aşıldı. Avro/TL 15.95’e kadar yük- lar, vekâlet savaşları, emperyal güçlerin deste- 4 Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın ihtimallerinin azalması ile dünya piya- selirken gram altın 940 lirayı geçti. ğinde sürmektedir. Enflasyon bütün talimatıyla, Türk Ceza Kanu- salarındaki karmaşa artıyor. Rusya’nın Türkiye’nin beş yıllık CDS’leri önceki Rusya-Ukrayna Savaşı: Savaşın köke- nu’ndaki (TCK) stokçuluk ve ni SSCB’nin dağılma sürecinin başlangıcına Almanya’yı gaz akışını kesmekle teh- gün 700 baz puanı aştıktan sonra dün yatırımları ezdi fiyatı etkileme suçlarının ce- uzanır. Komünist Partisi Genel Sekreteri dit etmesi ve Amerika Birleşik Devlet- 677/692 baz puanda kapattı. M. Gorbaçov’un 1987 yılında “perestroyka” za üst sınırının iki yıldan üç yı- leri Başkanı Joe Biden’ın Rusya’dan nflasyon ücretli çalışanların (yeniden yapılanma), “glasnost” (açıklık) ilkele- la çıkarılması konusunda ça- petrol dahil bütün enerji ihracatını ya- Benzine yine zam Eyanı sıra yatırımcıları da ezme- riyle özetlediği reform paketini parti merkez ko- lışma başlatıldı. saklaması piyasalardaki ateşi harla- Rusya’nın Ukrayna’ya saldırma- ye başladı. Türkiye İstatistik Ku- mitesine sunmasıyla SSCB’nin dağılma süre- 4 Konya Şeker, şekerpancarı üre- dı. Biden’ın kararı açıklanmadan ön- sından bu yana birbiri ardına gelen rumu (TÜİK) tarafından açıklanan cine girilmiştir. 1989 yılında Varşova Paktı ül- ticilerine ton başına 15 lira ce konuşan Rusya Başbakan Yardım- kelerinin çekilmesiyle “demir perde” kalkmış; benzin zamlarına bir yenisi daha ek- şubat ayı finansal yatırım araçla- destekleme ödemesi yapacak- 1990 yılında Berlin Duvarı’nın yıkılması Mos- cısı Aleksandr Novak’ın petrol ihraca- lendi. Bugünden itibaren geçerli ol- rının reel getiri oranları verisine larını duyurdu. kova Antlaşması’yla iki Almanya’nın birleşme- tına yönelik ambargo uygulanırsa pet- mak üzere benzine 1.07 motorine göre, altın, hisse senedi, dolar, 4 Türkiye İhracatçılar Meclisi si kararlaştırılmış, 1991 yılında SSCB’den ayrı- rol fiyatlarının 300 doları bulabilece- ise 1.59 lira zam geldi. Son zamlar Avro, mevduat, tahvil olmak üze- lan Letonya, Litvanya, Estonya’nın bağımsızlı- (TİM) ile İsrail Uluslararası Ti- ği söylemişti. Biden’in kararını açıkla- ile birlikte benzinin fiyatı İstanbul’da re tüm yatırım araçları enflasyo- ğı uluslararası toplulukça tanınmış, 1992 yılında caret Odaları Federasyonu ara- ması ile Brent petrol, yüzde 7.52 ar- 20.35 lira, Ankara’da 20.44, İzmir’- nun altında getiri sağladı. SSCB fiilen sonlanmıştır. SSCB’den ayrılan ül- sında işbirliği mutabakat zap- tışla 132 dolara kadar çıktı. de 20.46 lira oldu. Motorin ise; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde; yatırım kelerle eski Varşova Paktı üyelerinin AB’ye, Po- tı imzalandı. Beş yıl gibi uzun Enerjisinin neredeyse tamamını it- lonya, Macaristan, Çek Cumhuriyeti’nin ayrı- İstanbul’da 22.82 lira, Ankara’da ve araçlarından külçe altın yüzde 3.61, bir aradan sonra 100 Türk fir- ca NATO’ya da alınmasıyla Rusya kuşatılmıştır. hal eden Türkiye için de enerji fiyat- İzmir’de ise 22.90 lira oldu. Sektö- mevduat faizi (brüt) yüzde 5.55, Av- masının yer aldığı TİM heyetin- ABD, önce Gürcistan’la Rusya içine sarkmayı larındaki artış tedirginliğe sebep ol- re yakın isimler özellikle brent pet- ro yüzde 5.75, Amerikan Doları yüz- de 400’den fazla İsrailli firma denemiş, sonra Turuncu Devrimle Ukrayna çı- du. Türkiye’nin enerji faturası aylık rol fiyatları ile birlikte dolar ku- de 5.90 ve BIST 100 endeksi yüzde kışıyla Rusya’nın içine nüfuz etmeye başlamış, ile bini aşkın ikili iş görüşmesi 8 milyar doların üzerine çıka- rundaki artışın da etkisiy- 7.08 oranlarında yatırımcısına kay- Rusya da bu girişimi tehdit olarak algılayarak gerçekleştirildi. rak rekor kırarken tutarın le zamların devam ede- bettirdi. TÜFE ile indirgendiğinde Ukrayna saldırısını başlamıştır. Rusya da em- 4 Tarım ve Orman Bakanı Vahit Ki- her ay Merkez Bankası ceğini söylüyor. Sos- yatırım araçlarından külçe altın yüz- peryal bir güçtür. Putin yaratılan bir mizansen- rişci, 5 milyar 586 milyon 398 rezervlerinden karşı- le, “Rusya’nın sınırları yoktur” iletisini vermiştir. yal medyada birçok de 1.39, mevduat faizi (brüt) yüz- bin 824 liralık tarımsal destekle- Emperyalizm, emperyal güçler var olduğu lanan miktarı da ar- kullanıcı, bir hafta- de 3.38, Avro yüzde 3.59, Amerikan me ödemelerini bugünden itiba- sürece doğrudan ya da vekâlet savaşları Uk- tıyor. Tüm bu geliş- dır neredeyse her Doları yüzde 3.74 ve BIST 100 en- ren çiftçilerin hesaplarına aktar- rayna örneğinde görüldüğü gibi, silah, araç, melerle birlikte ay- gün gelen zamla- deksi yüzde 4.94 oranlarında yatı- gereç Batı’dan can, insan kaybı Ukrayna’dan maya başlayacaklarını bildirdi. lardır 13.50 dolay- ra karşı boykot rımcısına kaybettirdi. olmak üzere, fason savaşlar sürecektir. larında baskılan- çağrısı yaptı.