Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 30 MART 2022 ÇARŞAMBA 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Ukrayna’da savaş Güzel yurdumuzda tarım lu şirketlere ve yerel işbir- ARTUN DAYIOĞLU AKP’nin son 20 yıldaki neoliberal tarım hibritleşiyor likçilerine peşkeş çekilmiş- ARAŞTIRMACI politikaları, kendi kendine yeten Türkiye’yi dışa tir. Belirli kişiler zenginle- bağımlı hale getirdi. lardan bir diğeri ise Dışişleri Ba- şirken devlet büyük zara- A. BÜLENT MERİÇ 938 yılında Türkiye kanı Lavrov’un, Batı’nın Rusya’ya ra uğratılmış, çiftçi, hayvan EMEKLI BÜYÜKELÇI Cumhuriyeti’nin 15 yıl le geldi. Ülkemizin temel gıda ne kurulu olduğu arsaları ise karşı topyekûn hibrit bir savaş üreticisi fakirleşmiş, birçoğu 1boyunca başardıklarını ürünlerinde ithalata bağımlı ranta açıldı. YEMSAN’ın satıl- ilan ettiğini vurgulamasıdır. Lav- usya’nın Ukrayna’ya saldırı- köylerini terk etmiştir. Tür- tüm dünyaya göstermek için yapısının, dünyada gelişmeler masıyla yem fiyatlarındaki ar- rov; Batı’nın hedeflerini gizli tut- Rsı sürerken 25 Mart 2022’de kiye, bunun bir sonucu ola- Cumhuriyet Halk Partisi tara- madığını, Rus ekonomisini ve bir dikkate alındığında oldukça tış hiç durmadı. Maliyetlerin Moskova’dan diplomatik açıdan rak kendisine yeten bir ülke fından basılan, On Beşinci Yıl bütün olarak Rusya’yı yok etmek tehlikeli bir hal aldığı açıktır. artmasıyla, hayvan yetiştirici- çok önemli açıklamalar gelmiştir. olmaktan hızla uzaklaşmış kitabının Tarım Bakanlığı bö- istediğini alenen ilan ettiğini söy- leri üretimlerine son verdi ve Savaşın birinci aşamasının başa- ve ihracatçı konumda olduğu lemiştir. Batı’nın, Ukrayna’daki lümü şu cümleyle başlar: “Ge- Bilinçli tercih Türkiye kırmızı et ithalatına rıyla tamamlanmış olduğu öne sü- neredeyse tüm ürünlerde dı- savaşta, zamanı yanına alarak, ça- niş bir ziraat memleketi olan Ancak bu tehlike bir anda rülmüştür. Başarıyla sonuçlanan bağımlı bir ülke haline geldi. şa bağımlı hale getirilmiştir. tışmaları gayri nizami hale soka- güzel yurdumuzu bir harabe- birinci aşamanın ne olduğu an- ortaya çıkmadı. Öyle ki 20 yıl- Daha sonra, TÜGSAŞ ve İG- rak, Rusya’yı savaş alanında yıp- zara çeviren eski idareler, zi- laşılmaya çalışılırken, Genelkur- lık iktidarı süresince Türkiye SAŞ özelleştirildi. Diğer özel- Çok yönlü yıkım ratmak, Putin rejimini devirmek may Başkanı Yardımcısı Sergey raatimizle beraber köylerimizi tarım ürünlerinde net ihracat- leştirmeler sonrasında oldu- arzusunda olduğu açıktır. ABD’nin AKP kendisinden önce baş- Rudskoy’un beyanı, sis perdesini ve köylülerimizi de son dere- çı ülke konumundan, net itha- ğu gibi gübre fiyatları da hız- Irak ve Afganistan’da uğradı- layan, bilinçli bir şekilde zarar biraz olsun aralamış, başkent Ki- ce ihmal etmişlerdir.” latçı bir ülke konumuna bile la arttı, fiyat dengesi bozuldu. ğı hüsranın, bu kez Ukrayna’da ettirilerek özelleştirilmelerinin ev ve diğer şehirlerin hedefe alın- Bu girişten sonra, veriler ışı- Rusya’nın başına gelmesi amaç- isteye sürüklendi. Tarım top- Bunun sonucu gübrede üretim önü açılan devletin ve halkın masının, Ukrayna ordusunun dik- ğında oldukça kapsamlı bir şe- lanmaktadır. Aradaki tek fark, rakları, ormanlar, meralar, ve tüketim düştü, ithalat ise katini dağıtma stratejisinin bir zarar ettiği özelleştirme anla- Batı’nın ekonomik gücünü de kul- kilde Yüksek Ziraat Enstitüle- zeytinlikler AKP’nin çevresin- arttı. TEKEL’in özelleştirilmesi parçası olduğunu, bunun sağlan- yışını başka bir boyuta taşımış lanarak, yaptırımlar yoluyla Rus ri, Orta Ziraat Mektepleri; buğ- de bulunanlara rant oluştur- sonucu fiyatların belirlenmesi dığını, yeni aşamada Rus güçle- ve ne var ne yok talan edil- ekonomisini savaşı sürdüremez day, arpa, yulaf, pirinç, ken- mak için birer birer yok edil- çok uluslu şirketlere bırakıldı. rinin genişlemiş Donbas’ın tama- mesine sebep olmuştur. Artık hale getirmeye odaklanmasıdır. dir, haşhaş, zeytin, pamuk gi- men bağımsız hale getirilmesine di. Plansızca kurulan HES’ler, Tütün üreticisi fakirleşirken AKP’nin Türkiye’de tüm konu- Putin’in uzaklaşması Rusya’yı de- odaklanacağını belirtmiştir. bi önemli tarımsal ürünlerin termik ve jeotermal santral- sigara ve içki fiyatları sürek- larda olduğu gibi tarım, hay- mokratikleştirecek, Suriye’deki üretimlerinin yıllar içerisinde- lar, tarım alanlarını yok eder- li arttı. Tütünde ihracatçı ko- kördüğümü çözecek, Arap Baha- vancılık ve orman politikala- Zaman gösterecek ki gelişimi ve tarım makinele- ken, doğaya ve içinde yaşayan numdan ithalatçı konuma ge- rı sürecini devam ettirecektir. De- rında da halka söyleyeceği hiç- rindeki modernleşme çalışma- Savunma Bakanı Şoygu ve Ge- mokratik Rusya’nın sahip olduğu canlılara kalıcı zararlar verdi. çildi. Tarımda ihtiyaç olan araç bir sözü kalmamıştır. nelkurmay Başkanı Gerasimov’un çok kültürlü imparatorluğu koru- ları, veteriner hizmetleri, or- Tabii bir de AKP ve öncesin- gereçleri, makineleri, tedarik 1938 yılında yazılan satır- yup koruyamayacağını ise zaman birden bire kayboldukları or- mancılık, ağaçlandırma gibi deki sağ iktidarların yaptığı etmekten ve dağıtımını yap- lardan yola çıkacak olursak, tamda, Genelkurmay Başkan gösterecektir. konulardaki çalışmalar, Türk özelleştirmeler var. maktan sorumlu olan TZDK, AKP, geniş bir ziraat mem- Yardımcısı’nın açıklaması, devriminin akılcı, aydınlan- İlk olarak 90’lı yıllar- özelleştirildi. Bunun sonu- leketi olan güzel yurdumu- Rusya’nın başlangıç stratejisinin Rusya için kritik evre macı ve toplu olarak kalkınma da hayvancılık sektöründeki cunda tarımsal girdilerin fi- zu ranta ve talana açarak ta- çöktüğünü, planlanan ilerleme- Savaşın son zamanlarda Batı ta- hedefini ortaya koyar. KİT’lerden olan SEK, EBK ve yatları hızla arttı. TİGEM’e rım topraklarımızı, ormanla- yi sağlayamadığını kabul ederek rafından hibritleştirildiği doğrudur. Sonraki yıllarda, Türkiye’nin YEMSAN özelleştirildi. SEK sa- bağlı birçok tarım işletme- rımızı, meralarımızı, zeytin- strateji değiştirdiğini göstermiştir. Irak, Afganistan ve Suriye’de oldu- kendisine yetebilen bir ülke tıldıktan sonra, özel şirketler si kiralanarak elden çıkarıldı liklerimizi yok etmiştir. Bu- İlk aşamada, Rusya; Ukrayna’nın ğu gibi, savaşın uzun zamana yayı- olması için yapılan çalışma- üreticiden düşük fiyata alınan ya da özelleştirme sürecine Azak Denizi ve Karadeniz’e çıkışı- nunla beraber köylerimizden larak, güçlü tarafı yıpratıcı hale gel- nın tamamen kesilmesini; Rus et- lar unutuldu, o çalışmalardan sütü, halka çok yüksek fiyata girdi. Bu nedenle yıllar içe- kentlere göçün hızlanmasına, mesi için çatışma ortamında asker- nik kökenlilerin veya Rusya yan- geriye kalanlar ise yok edildi. satmaya başladı. Artık üretici- risinde tohumculuk sekteye göç sonucu emek sömürüsü- sivil ayrımının ortadan kalktığı, ba- lısı Ukraynalıların çoğunlukta ol- AKP’nin neoliberal tarım poli- rış ile savaşın iç içe geçtiği hibrit- nin sattığı bir litre sütten bir uğratıldı ve yabancı şirketle- nün artmasına, köylülerimi- dukları Dinyeper’in doğusunda- leştirme şarttır. Hibrit savaş orta- tikaları sonucunda, Türkiye’de kilogram yem alınamaz duru- rin pazar payları bazı tohum- zin, çiftçilerimizin ve hayvan ki sanayi merkezlerinin ele geçi- mında savaş alanının düzensizliği üretilen birçok tarım ve hay- ma gelindi. EBK özelleştirme- larda yüzde 90’lara ulaştı. üreticilerimizin yüksek borç- rilmesini ve Kiev’in düşürülmesi- ve asimetri had safhaya gelir. Sa- vancılık ürünü artan nüfusun sinde ise borç ve yükümlülük- Yapılan özelleştirmeler- larla, hacizlerle karşı karşıya ni hedeflemekte, bu yolla sadece vaşın aktörleri ellerindeki siyasi, ihtiyaçlarını karşılayamaz ha- ler kuruma bırakılırken üzeri- le devlet yatırımları çok ulus- kalmasına sebep olmuştur. tarıma dayalı, fakir, işbirlikçi yeni ekonomik, askeri, sosyal, tekno- bir Ukrayna oluşturmayı amaçla- lojik, psikolojik araçları, savaş or- maktaydı. Bu hedef, Ukrayna’nın tamının koşullarına göre en uygun direnişi ve Batı’nın yaptırımları so- kombinezonda uygularlar. Şiddeti nucu gerçekleşememiştir. Şim- doğrudan uygulamaktansa, vekil- di ise hedefin küçültülerek, Kırım lerine bırakırlar. Klasik savaşın ak- Yarımadası’yla bağlantısı olan ve sine, amaç karşı tarafın ulusal ira- toprakları mümkün ölçüde geniş desinin değil, stratejisinin kırılması- bir Donbas devletinin Rusya ile dır. Bu bağlamda sadece savaş ala- mümkünse tarafsızlığı uluslarara- nındaki değil düşman taraftaki hal- sı garanti altına alınacak yeni Uk- kın zihinlerinin ve kalplerinin kaza- rayna arasında tampon olarak şe- nılması çok önemlidir. killendirileceği anlaşılmaktadır. Rusya’nın başlangıç stratejisi kı- Bir diğer ifadeyle, Rusya; 2008’de rılmıştır. Şimdi daha gerçekçi çer- Abhazya ve Güney Osetya’yı çeveye yerleştirilen ikinci strateji- Gürcistan’dan kopardığı gibi bu nin de kırılmasına odaklanılacaktır. kez Ukrayna’nın kolunu kanadı- Moskova, işgal ettiği toprakları dahi nı kırarak bu devleti tarafsızlaştır- yönetemez hale getirilecektir. Her- maya çalışmaktadır. son, Mariupol ve Zaporijya’da bunun Moskova’dan gelen açıklama- işaretleri bugünlerde alınmaktadır. Sokak savaşları bir intihardır yaşadıklarının görmezden gelin- PROF. DR. CENGİZ KUDAY mesinin nedeni, savaştan mağlup okak savaşları denildiğinde, 2. çıkmalarıdır. SDünya Savaşı’nın dönüm nok- Kışkırtmalar, vaatler, kahra- tası kabul edilen Stalingrad So- manlık ve hamaset duygularıy- kak Savaşı gelir. Savaşın kaderi- la, kazanma şansının düşük ol- ni değiştirdiği değerlendirilmiş- duğu bir savaşa masum insanla- tir. Savaşta doğrudan siviller de rı sokmak, kimin yararınadır? Uk- hedef alınmış, hava saldırıları da raynalı ölecekmiş, siviller zor du- düzenlenmiştir. Öncesinde, yine rumda kalacakmış, ülke parçala- 2. Dünya Savaşı’nda Leningrad, nacakmış... Bunların kimsenin bir Kiev ve Sivastopol’da sokak sa- süre sonra umurunda olmadığını, vaşları olmuş hatta Leningrad’da Suriye’de, Filistin’de, Balkanlar- (bugünkü adı St. Petersburg) 700 da, Kosova’da, Bosna Hersek’te bin sivil açlıktan ölmüştür. yaşananlardan biliyoruz. Batılılar Stalingrad Sokak Savaşı (23 Ağus- için bu savaşlarda acı çekenler tos 1942-2 Şubat 1943); dünya sa- arasında sadece bir fark var. Uk- vaş tarihindeki en kanlı, en büyük rayna’daki kurbanlar sarışın, mavi olan savaşlardandır. Almanların bu gözlü. Bunların, daha önce Batı’ya savaşta yenilmeleri, o güne kadar göçen insanlardan farkı, erkek- Alman ordularının yenilmezlik eti- lerinin Ukrayna’da kalıp, ülkeleri ketini değiştirmiştir. Savaşta bir için savaşmayı göze alması. milyondan fazla insan ölmüştür. İn- sanlar yalnız savaştan değil, soğuk- tan ve hastalıklardan dolayı da ha- Hiroşima örneği yatını kaybetmiştir. Almanya, Sov- ABD’nin; Hiroşima ve Nagazaki’ye yetler Birliği karşısında doğu cep- atom bombası atmasının sebeple- hesinde yenilince, Sovyet askerle- rinden biri de Japonya ana kara- ri 23 Nisan 1945’te Berlin’e girmiş, sında sokak savaşlarını göze ala- sokak sokak savaşarak ilerlemiştir. maması, bu durumda ABD’nin as- Bu savaş da iki hafta sürmüştür. ker kaybının 2.5 milyonu bulacağı- nı hesaplamasıdır. Bir diğer sebe- Kanlı trajedi bi de Japonya’nın, Pasifik Savaşları Bu savaşlarla ilgili belge- esnasında, hiç esir vermeden, ölü- lerin gizliliği, savaşın bitimi- mü göze alarak, binlerce ABD as- nin 75. yılında Rusya Savunma kerini öldürmesidir (Okinova Adası Bakanlığı’nca kaldırılmıştır. İki Savaşı). Japonlar, vatanlarını savu- haftalık Berlin Sokak Savaşı’nda nurken sokak sokak dövüşerek öl- 1.2 milyon kayıp verilmiştir. Al- meyi kararlaştırmışlardır. Bu durum- manya çok zayıfladığı halde, yak- da milyonlarca Japon ölecek, savaş laşık 700 bin siville (çocuklar da- birkaç yıl daha uzayacak, ABD’nin hil) savunma yaptığı söylenir. Bu, kaybı da en az 2 milyon olacaktır. Sovyetlerin intikam savaşı ola- 2. Dünya Savaşı; Avrupa kıta- rak değerlendirilir. Dünya tarihi- sında 4 Mayıs 1945’ te bitmiştir. nin gördüğü en kanlı üçüncü sa- Uzak doğuda Japonya- ABD Sa- vaştır. Fakat asıl trajedi savaştan vaşı, 15 Ağustos 1945’te Japon sonra başlamış, 100 bine yakın İmparatoru’nun emriyle bitse de kadın Sovyet askerlerinin tecavü- bazı Japon askerleri savaşı sürdür- züne uğramış, yaklaşık 10 bini öl- müştür. İmparatorluk Muhafız Ala- müş veya intihar etmiştir. Bundan pek az bahsedilmiştir. Onların bu yı, güneşe dönerek intihar etmiştir.