Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
gorus@cumhuriyet.com.tr
30 ARALIK 2022 CUMA
2 olaylar ve görüşler
Bu durumda, 2023 seçimleri “Şahsım
Devleti Rejiminin” devam edip etme-
mesi konusunda bir halkoylaması nite-
liği kazanmıştır.
Cumhuriyet bir
Bu nedenle de konu, “Şahsım Devleti
Rejiminin” temsilcisi olan adaya mı yoksa
karşısındakine mi oy verileceğidir.
Bir diğer deyişle, insanlar adayla-
rın kişisel özelliklerine göre değil, De-
Muhalefetin
mokratik Rejimden mi Otoriter Rejim-
den mi yana olduklarına göre oy kulla-
cumhurbaşkanı
zihin devrimidir nacaklardır.
Böylece seçmenler açısından rejim
adayı tercihi öne çıkmakta, adayların kimlik-
COŞKUN ÖZDEMİR
Dönüşüm, teokrasiden ya da monarşiden cumhuriyete,
leri ve kişisel özellikleri önemini yitir-
evgili okurlarım, Türkiye son ay-
mektedir.
FEL SEFECİ
durağanlıktan devrimlere, ümmetçilikten milliyetçiliğe
larda, medyanın yüzde 99’unu
HHH
dönüş olarak anlaşılmaya çalışıldığı zaman dönüşümün bu
Skontrol eden iktidarın yönlendir-
Ayrıca işin bir başka yönü daha var:
umhuriyet Devrimleri, dün-
mesiyle, saçma sapan, anlamsız, ger-
ilkelerde de görülen ancak sırf bunlardan ibaret olmayan Adaylar olarak konuşulan dört kişiden
ya düşüncesi tarafından henüz
çeklerden kopuk bir tartışmanın içine
üçünün, daha işin en başında, bu yarış-
ruhu anlaşılamaz. Devrimin özünü us değişimi oluşturur.
Ckavranmış değildir. Türkiye’de
çekildi:
ta olmadıkları kamuoyuna aktarılmıştır.
de kavranmış değildir. Cumhuriyet
“‘Altılı Masa’nın Cumhurbaşkanı ada-
Cumhurbaşkanı seçimi tartışılmaya
Devrimleri aklı, bilimi, sanatı önce-
Hümanizm, zaman ve
yı kim olmalı” sorusu çok önemli bir ko-
başlandığında şu isimler ortaya atılmıştı:
leyen bir deneyimdir. Ne yazık ki
nuymuş gibi aylardır tartışılıyor ve bu ko-
mekân ötesi bir ideoloji- CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçda-
onu anlayacak kapasiteden yoksun nu özellikle muhalefet çevreleri ve partile-
roğlu.
dir. Her zaman her yer-
ri arasında bir anlaşmazlık nedeniymiş gi-
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener.
yöneticiler tarafından çok erken
de mutlak düzeyde geçer-
bi kamuoyuna sunuluyor.
İstanbul Belediye Başkanı Ekrem İma-
terk edilen bir deneyimdir. Öte yan-
li olan ve hiçbir şeye göre
Oysa esas olarak “Millet İttifakı”nın
moğlu.
dan devrimleri sürdürecek kadro-
olmayan bir ideoloji.
Cumhurbaşkanı adayının kim olduğu
Ankara Belediye Başkanı Mansur Ya-
lar özellikle de Atatürk’ün ölümün-
Hümanizmin hedefi ola-
veya olacağı çok da önemli değildir. vaş.
den sonra özgür olmayan kafalar ta-
rak insanın özgürlüğü, Çünkü 2023 seçimlerinde adaylar de-
Bu isimlerden Meral Akşener, derhal
rafından engellenmiştir.
ğil, rejim oylanacaktır.
ekonomik özgürlük düze- Cumhurbaşkanlığı’na değil, Başbakanlığa
Cumhuriyet Devrimlerinin özü
HHH
aday olduğunu açıklamış ve yarıştan çe-
yine indirgenemez, eko-
genellikle cumhuriyetçilik, laiklik,
Cumhurbaşkanlığı seçiminde ada-
kilmişti.
nomik olarak özgürleşmiş
yın kimliğini önemsizleştiren olay, seç-
halkçılık, milliyetçilik, devletçilik İstanbul ve Ankara’da belediye mec-
insan özgür insan değil-
menlerin 2023 seçimlerinde, “bir ada-
lislerinde iktidar çoğunlukta olduğu için
ve devrimcilik olarak bilinir. İlkele-
dir. Bu kıyas, özgürlüğü
yı seçmek için değil, siyasal rejimi be- CHP, bu kentlerin belediye başkanlarının
rin tümünün dayandığı öz, arke; lo-
maddi özgürlük düzeyine
lirlemek için” sandık başına gitmekte
aday olmayacaklarını ilan etmişti.
mansaldırlar. Ortaya çıkmalarının
gostur, özgür bir zihindir. Bu neden-
indirger, midesi dolu insanı özgür oluşudur.
Çünkü başkanlar aday olmak için gö-
nedeni, merkezi sorun olma konu-
le Cumhuriyet Devrimleri bir zihin
Çünkü 2023 seçimleri, kişiler arası bir revlerinden istifa ederlerse bu kentlerin
insan sayar. Oysa özgürlük, usun
mundan çıktığı zaman, sönümlenir-
devrimidir. Devrilen ise bağımlı, ne-
tercihi değil, Demokratik Rejim ile Oto- yönetimleri ve kaynakları iktidara geçe-
kendi kendisi ile olması ya da kendi
ler, o nedenle sürekli ilke ve ideolo-
densellik bağından yoksun, donmuş
riter Rejim arasındaki bir tercihi yansı-
cekti.
kendisini her şeyde bulması ile or-
ji olamazlar (Marksizm, milliyetçi-
zihindir. Yerine geçirilmeye çalışı- tacaktır.
Geriye kalan tek isim olarak Kemal
taya çıkan ruhsal bir duyumdur.
lik, liberalizm, dincilik vb.). Zaman-
lansa, sorgulayıcı, eleştirel, kavram- Anımsayalım, Türkiye Cumhuriyeti’nin Kılıçdaroğlu’nun adaylığı ise zaten par-
sal-toplumsal sorunların çözümle- “Demokratik, laik ve sosyal hukuk devle-
tisinin pek çok yetkilisi tarafından açık-
sal zihin, özgür akıldır. Bu anlamı
Us değişimi
ti” Anayasası, 16 Nisan 2017’de, OHAL
ça ilan edilmişti.
ri için mücadele elbette haklı, ge-
ile Türkiye’de Cumhuriyet Devrim-
Cumhuriyet Devrimleri sınıf dev-
baskıları altında yapılan üstelik sonu- HHH
reklidir; ancak sorunlar ve çözüm-
leri tek kelime ile hümanist bir dev-
rimi, din devrimi vb. değil us-akıl cu yasalara aykırı oy sayımlarıyla ve “Atı Mantıken ve siyasal olarak da aday-
leri için geliştirilen ideolojiler insa-
rimdir ve hümanizmin edimselleşti-
alan Üsküdar’ı geçti” denilerek alelace-
lık Kılıçdaroğlu’nun hakkı olarak görü-
devrimidir. Cumhuriyet Devrim-
nın-insanlığın gelişme idealini kök-
rilmesinin bir deneyimidir.
le ilan edilen sözde halkoylamasıyla de- nüyor:
lerinde görünen cumhuriyetçilik,
ten değil bir daldan-bir yandan kap-
Hümanizme göre toplumsal eko-
ğiştirilmişti. Altılı masayı o kurmuştur.
halkçılık, devrimcilik, laiklik, milli-
sarlar. Çünkü bir parçayı ilke alır-
nomik ve siyasal biçimler ilke değil
Değiştirilen ve tutarsızlıklarla bir ucube Altılı masanın en büyük partisinin genel
yetçilik, devletçilik ilkeleri, Cumhu-
lar. İnsanlığın gelişme ideali, bu so-
sonuçturlar. İlke akıldır, düşünce- haline getirilen bu Anayasa, siyasal rejimi,
başkanıdır.
riyetin dönüştürdüklerini anlatma-
runların çözümüne indirgenmek ile tek bir kişinin iradesine, keyfine, bilgisine, Partisinin ileri gelenleri tarafından da
dir. Bu salt her şeyin aynı zamanda
ya yeterli değildir. Bu yüzden dönü-
görgüsüne, eğitimine, kültürüne, duygu aday olması istendiği açıkça belirtilmiştir.
kısırlaştırılır, sınırlanır, küçültülür.
düşünülür ve düşünce olmasından
ve düşüncelerine bağlı olan “Şahsım Dev-
şüm, teokrasiden ya da monarşiden HHH
Daha da önemlisi indirgeme en bü-
değil, düşünceye göre oluşmasından
leti” haline getirmişti. Millet İttifakı’nın (Altılı Masa’nın) ada-
cumhuriyete, durağanlıktan devrim-
yük yanılsamadır. İnsanın-insanlı-
ve bu düşünceyi, düşünen faal aklın
Aradan geçen zaman zarfında, yı, seçilirse, seçildikten sonra, “Şah-
lere, ümmetçilikten milliyetçiliğe
ğın ideali bir sınıfın, bir ulusun ide-
oluşturmasındandır.
“Şahsım Devleti Rejimi” ülkeyi her sım Devleti Rejiminin” Parlamenter
dönüş olarak anlaşılmaya çalışıldığı
alinden çok daha fazlasıdır; nicelik
alanda geriye götürmüş, Hukuk Devle-
Demokrasi’ye döndürülmesini sağlaya-
Yeni bir ideoloji zaman dönüşümün bu ilkelerde de
olarak fazlası değil, nitelik olarak
ti çökmüş, adalet yok olmuş, ekonomi cak bir başarı gösterebilecek midir?
görülen ancak sırf bunlardan ibaret
İnsanları bölerek kurtarmaya çalı- fazlasıdır. Bu ideal, insan olmanın
krize girmiş, enflasyon insanları peri- Altılı Masa’dan yapılan çeşitli açıkla-
şan ideolojilerin ilkesi kendi zaman- gereğini yerine getirme görevi ola- olmayan ruhu anlaşılamaz. Burada- şan etmiş, işsizlik artmış, geçim derdi malar çerçevesinde, bunu ayrıca tartış-
başlamıştı. mak gerekiyor kanısındayım.
larının sorunlarına “tepkiden” kay- rak us dışına karşı usu geliştirmek ki ilke, öz, ruh; us değişimidir, us ti-
naklanır. Bu tepkiler haklı ama za- pinin değişimidir.
ve özgürleştirmektir.