Katalog

30 ARALIK 2022 CUMA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 Yaklaşık 20 yıldır mücadele eden EYT’liler seçim sayesinde sonuca ulaşıyor Soru da kuyruk da çok 2023’e girerken... Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan ka- Hiçbir ülke bilime rar, 4.5 milyon EYT’liden 2.5 milyonunu kapsıyor. EYT’li, “Mut- önem vermeden lu ama temkinliyiz” diyor ve detayların açıklanmasını istiyor. gelişemez... mekliliği yaşa ta- bir seçenek vardı. 3 bin kılan (EYT) yak- 600 gün prim ödemiş, ılın son günleri... İç siyasetin yıpratı- Elaşık 4.5 milyon 15 yıl sigortalılık süre- cı karanlığında önceki akşam bir ka- Ydın, yıldız gibi parladı. Herkesi kendi- kişinin 20 yıldır sü- si varsa kadın 50, erkek ne hayran bıraktı... Bilim aşkı ve merakı ile ren hak mücadelesi se- 55 yaşında emekli olabi- ALİ CAN musTAFA mütevaziliği ile, evrensel bilime olan büyük POLAT çAkıR çim öncesi son aşama- liyordu. Şimdi bu nasıl katkıları ile... İçimizden biri ama önceki gü- ya geldi. Cumhurbaş- uygulanacak? ne kadar yakın çevresi dışında kaç kişi bili- yordu? Rahmi Koç Bilim Madalyası’nın bu kanı Recep Tayyip Erdoğan 8 Eylül n BORÇLANMA İLE ÖNE ÇEKİ- yılki sahibi Prof. Dr. Bilge Yıldız’dan bah- 1999 öncesi sigortalıların yaş sını- LECEK Mİ?: Çalışma ve Sosyal Gü- sediyorum. Araştırmaları sadece yaşadı- rı olmaksızın emeklilik hakkı ka- venlik Bakanı Vedat Bilgin, borç- ğı çalıştığı ABD’de değil dünyanın birçok yerinde ödül almış temiz enerji konusun- zandığını açıkladı. Karara sevinen lanma ile öne çekme olmayacağı- da çığır açıcı çalışmaları olan bir bilim kadı- EYT’liler detayların da bir an önce nı söylemişti. Cumhurbaşkanı böyle nı. Hepimiz için, gezegen ve sizden sonra- SGK’lerde yoğun kalabalık oluşurken bazı belediyeler kuyruktaki yurttaşlara çay ve çorba ikram etti. açıklanmasını istiyor. EYT’liler Fe- bir şey söylemedi. Askerlik, doğum ki nesiller için yaşamsal bir konu ile ilgileni- derasyonu Başkanı Gönül Boran, borçlanmaları ile EYT kapsamına gi- yor. Küresel ısınmanın baş sorumlusu olan karbondioksiti elektrokimyasal platform- “Mutlu ama temkinliyiz” dedi. rilecek mi, girilmeyecek mi? lar kullanarak oksijene dönüştürmenin yol- Teknik detayların bir an önce n TAŞERON İŞÇİLER NE OLA- larını araştırıyor. Birçok ülkenin önde gelen Meclis’e getirilmesini bekledikleri- CAK?: 696 sayılı KHK ile kamuda- üniversiteleri ile işbirliği içinde. Soruyorum “Türkiye’den ilgilenen var mı” diye. “Yok” ni açıklayan Boran, “Karar Resmi ki taşeron işçiler kadroya alındı. An- diyor. CHP lideri Kılıçdaroğlu’nun geçen Gazete’de yayımlanana kadar içimiz cak bu işçiler süreleri geldiği an- aylarda ABD ziyaretinde kendisi ile görüş- rahat etmeyecek” yorumunu yaptı. da hemen emekli ediliyor. Erdoğan, mesi dışında bugüne kadar ilgi gösteren si- Kararın sadece 2 milyon 250 bin ki- “Taşerondan kadroya alınanlardan yasi lider de olmamış. “Dünyada hiçbir ülke bilime önem verme- şiyi kapsamasını ise “Zamanla prim hemen emekli olmayı tercih etmeye- den gelişemez” diye ısrarla vurguluyor Yıl- günü eksik kişilerin de ekleneceğini cekler için ayrı bir geçiş düzenleme- dız. Enerji krizi ve küresel ısınma içinde bu- düşünüyoruz” sözleriyle yorumladı. si hazırlıyoruz” dedi. Bu durumda EYT’li SGK’ye akın etti lunduğumuz yıl dünyanın en önemli iki soru- Yol-İş Sendikası Çalışma ve Sos- emeklilikler durdurulacak mı? Mağ- nu oldu. Belli ki katlanarak sürecek. Yeni çö- BERFİN İNETAŞ zümlerin geliştirilmesinin tek bir yolu var: bi- yal Güvenlik Danışmanı Celal Tozan duriyeti giderilecek mi? lim ve teknoloji. Çalışmak isteyenlerin ise açıklamalardaki soru işaretlerini n AYLIKLAR NEYE GÖRE BAĞ- Biz ise ülkece hâlâ seyirciyiz... Tek bir umhurbaşkanı Recep Tayyip şöyle sıraladı: LANACAK?: Kamuoyunda aylık gündem maddemiz var siyaset. Onun dışına CErdoğan’ın EYT’de yaş sınırlama- oranı yüzde 71 oldu asla çıkamıyoruz. n PRİM GÜN SAYISI: Cumhur- bağlama oranlarının neye göre he- sının kaldırıldığını açıklaması üzerine Yıldız bir projeksiyon çiziyor... Yapay zekâ başkanı Erdoğan, “Yaş şartı olma- saplanacağı konusunda çeşitli iddi- prim günü ve borçlarını öğrenmek iste- ş ve işçi bulma sitesi Eleman.net, uygulamalarının katlanarak artması iyi hoş yacak” dedi. Ancak prim gün sayı- alar dile getiriliyor. Aylıklar, prim yen yurttaşlar, Sosyal Güvenlik Kurumu İşirketler ve çalışanlarla gerçek- da büyük bir enerji tüketimine de yol açıyor. sı ile sigortalılık süresi duruyor. 8 gün süreleri ile bu primlerin hangi müdürlüklerinin önlerinde uzun kuyruk- leştirdiği EYT anketine göre, EYT Örneğin bir yapay zekâ modelini eğitmek için harcanan enerji 5 arabanın 10 yıllık kar- adaylarının çoğunluğu çalışmaya Eylül 1999 öncesindeki 5 bin prim dönemde ödendiğine göre belirleni- lar oluşturdu. SGK’ye en yoğun soru ay- bondioksit emisyonu ile eşdeğer. devam edeceklerini belirterek is- lıklar konusunda gelirken yapılan açık- gün sayısına göre mi emekli oluna- yor. Aylıkların hesaplanmasıyla ilgi- Chat GPT örneğin, şimdilerde her yer- tihdam endişesi yaşayan şirket- lama ile kanun yürürlüğe girmeden aylık cak yoksa her sigortalılık süresi için li bir sorun yok. de Chat GPT fırtınası esiyor, yapay zekâ ko- lere yeşil ışık yaktı. Ankette “EYT bağlama işlemi yapılmasının yasal ola- nusundaki ezberleri bozmaya bile başladı. farklı prim gün sayılarına göre mi? n BUNDAN SONRA NE OLA- ile emekli olursanız çalışmaya de- rak mümkün olmadığı belirtildi. Sosyal Chat GPT’nin başarısı, yapay zekâ teknoloji- n İKİNCİ SEÇENEK VAR MI?: 8 CAK?: 8 Eylül 1999 sonrasında ilk vam edecek misiniz” sorusuna güvenlik uzmanları yasa ocak başında sini üst düzeyde kullanarak “konuşma” eyle- Eylül 1999 öncesinde- defa işe girenlerden kadınlar 58, er- çalışanların yüzde 71’i “Evet” ceva- mini neredeyse insanlar arası diyaloglardaki yayımlanırsa ilk aylıkların şubat ayında ki mevzuata göre kekler ise 60 yaşında emekli ola- bını verdi. “Emekli olan çalışanları- gibi bir düzeye dönüştürmesi. Ama.. Bede- bağlanabileceğini belirtiyor. nızı istihdam etmeye devam ede- li de var. Prof. Yıldız, “GPT eğitimi için sarf kadın 20, erkek bilecek. Örneğin bir kişi 9 Eylül Açıklama milyonlarca insanı sevindi- edilen karbon ayak izi, Ay’a arabayla gidip cek misiniz” sorusuna ise işveren- 25 yıllık sigor- 1999’de ilk defa işe girdi. O tarih- rirken kuyruktaki yurttaşlarla konuştuk. dönmekle eşdeğer” diyor. 2045 yılına var- lerin yüzde 80’i “Evet” dedi. talılık süresi ve te 18 yaşındaydı. Erkek emeklilik Şunları söylediler: madan, bilgi işlemin enerji ihtiyacı dünya- 5 bin prim günü için 42 yıl, kadın ise 40 yıl bekle- n Merih Oku (47): Borçlanma işlem- nın enerji üretim kapasitesine eşdeğer ola- ya devam etmek zorunda olduğumuz bir cak. Öyleyse? Yapay zekâ yeteneklerini leri hakkında bilgi almak için SGK’ye gel- ödemişse emek- mek zorunda kalacak. Erkek 2041, gerçek var. geliştirmek için enerji açısından verimli yeni dim. Düzenleme elbette mutluluk verici, li oluyordu. Eğer 5 kadın 2039 yılında emekli olabile- n Fuat Derici (65): EYT düzenlemesi- donanımlar şart. İşte Prof. Yıldız ekip arka- ancak son dakikaya bırakılması doğru ol- bin prim gün yok- cek. Bu arada 2023 ile 2039-2041 daşları ile bunu araştırıyor. “En verimli bilgi nin yılbaşına birkaç gün kala yapılması- madı. Prim ücretleri ödenmediği takdir- işlemci aslında beynimiz. Biz de nörobilim- sa o sigortalı- yılları arasında özel erken emekli- nı, yurttaş için bir külfet olarak görüyo- de bir sonraki yıl zamlı ödenecek. Bu da ci arkadaşlarımızla birlikte beyindeki öğren- lar için lik koşulları dışında emekli olabile- rum. Emeklinin üzerinden kâr sağlana- telaş yarattı. Böyle bir düzenleme birkaç menin nasıl gerçekleştiğini ve bu öğrenme ikinci cek yurttaş görünmüyor. cak ne kadar canı var ki? İnsanlar zaten modellerini enerji verimli donanımlara çevir- ay önceden yapılmalıydı. borç içinde, bu göz ardı edilmeden ko- meye çalışıyoruz” diyor. Gönül Boran n Yasemin Korkmaz: EYT düzenle- laylık sağlanmalı. Bakıyoruz yapay zekâ gerçekten her alan- mesi haberini duyunca mutlu olduk. da. Önümüzdeki hafta Herkese Bilim Tek- n Nurettin Hasbal (45): Sigorta gi- ama bu buruk bir mutluluk. Emekli ay- noloji dergisinde okuyacaksınız. Küçük bir İl K mAl İYET 450 mİl YAr T l rişim 2000 yılına ait.1998-1999 yılları lığını alsak da giderleri düşününce yine özet: Radyologlarla eşit performans göste- arasında 18 ay askerlik yaptım. Bugün, yarım kalıyor mutluluğumuz. Çalışma- ren klinik yapay zekâdan iklim değişikliği ile 2024 yılının altıncı ayında emekli olabi- üzenleme ile birlikte EYT’lilerin dev- lenin tamamının anında emekli olmasını mücadele için gezegenin dijital ikizinin mo- leceğimi söylediler. Ödentiyi bu yıl bit- dellenmesine, sinek gözünden ilham alına- Dlete maliyeti de gündeme oturdu. beklemediklerine de dikkat çektiler. meden yatırırsam yaklaşık 37 bin lira rak tasarlanan bir yapay zekâ algoritması ile Reuters’ın haberine göre, yaklaşık 14 Normalde ayda 50 bin kişinin emek- ölümcül silahların tespitinden pandemi po- tutar ödeyecekken, 2023 yılı ya da son- milyon emekliye EYT’lilerin tamamının li olduğunu ancak önümüzdeki yılın ilk tansiyeli taşıyan virüslerin tahminine kadar... rasında yatırırsam zamlı tutar üzerinden eklenmesi halinde tek seferlik tazminat- ayları itibarıyla bu sayıya EYT’lilerin de Yıldız’ın dediği gibi “Dünyada hiçbir ülke hesaplanacak. Zamdan etkilenmemek ların 300 milyar TL, kamuya yıllık ma- ekleneceğini belirterek bunun da piya- bilime önem vermeden gelişemez”. Nokta... için ödemeyi yetiştirmeye çalışacağım. aş ödemelerinin ise yaklaşık 150 milyar saya yüklü miktarda TL girişi anlamına HHH l İSTANBUL Önceki gün DEVA Partisi’nin kadın ey- TL olması bekleniyor. Bankacılar bu kit- geleceğine dikkat çektiler. l REUTERS lem planı açıklandı. Zoom üzerinden Ali Yasemin Korkmaz Nurettin Hasbal Babacan’ın konuşmasını dinledim. Kesinlik- le İstanbul Sözleşmesi’ne dönecekleri sözü- nü verdi ve şunları söyledi: “Saat kaçta ne- Bankaların net kârı Bir önceki yıla göre yüzde 475 yükseldi redeymiş? Sana ne kardeşim, şiddet varsa devlet gereğini yapacak.” “Ne zaman kadına şiddet söz konusu ol- Döviz rezervleri üç yılın dibinde sa ‘Kimlerdenmiş? Üzerinde ne varmış? Saat kaçmış? Neredeymiş?’ Sorular bu. Ya sana ne kardeşim? Şiddet var burada, de- ılın son haftasında mali di. Bankanın politika faizini rılı bir şekilde gerçekleştiril- mek ki sen gereğini yapacaksın. Sapasağ- Ypiyasalar veri odaklı ilerli- yüzde 9’da sabit tuttuğu yılın diği de duyuruldu. lam bir siyasi iradeyle kadınların yanında yor. Türkiye Cumhuriyet Mer- son toplantısına ilişkin özet- Öte yandan Bankacılık Dü- olacağız. Devlet şiddet uygulayana cesaret kez Bankası haftalık döviz is- lerde ise tüm politika seti- zenleme ve Denetleme Ku- vermeyi bırakacak. Devlet şiddete uğrayan tatistiklerini açıkladı. Buna nin liralaşma hedefiyle uyum- rumu da kasım ayı istatistik- kadının yanında olacak.” Kadın eylem planında açıkladığı her bir göre, döviz mevduatları 23 lu hale getirileceğini belirtti. lerini yayımlandı. Buna göre, madde kreş açılmasından tutun, cinsiye- Aralık haftasında 4.9 milyar Bunun yanı sıra Dijital Türk bankacılık sektörünün net te duyarlı bütçelemeye kadar hepsi önem- dolar azalışla 194.4 milyar Lirası Projesi’nin birinci faz kârı bir önceki yılın aynı dö- li. Umut verici. 2022 sona ererken payla- dolara gerileyerek 3 yılın en çalışmaları kapsamında, Diji- nemine göre yüzde 475 artış- şayım dedim. Tabii 6’lı masa dağılmadan düşük seviyesini gördü. Dü- tal Türk Lirası Ağı üzerindeki la 53.1 milyar TL oldu. kalmayı başarabilirse.. şüş serisi 6’ncı haftasına gir- ilk ödeme işlemlerinin başa- l Ekonomi Servisi