Katalog

12 ARALIK 2022 PAZARTESİ SÖYLEŞİ 5 Cindoruk 2023 seçimleri için ‘rejim referandumu’ dedi ve uyardı: Hedefleri şeriat devleti İktidarı değil seçmeni dinlemek artışma şeri devletle medeni devlet ara- 023 seçimleri rejimin referandumudur. eçim kampanyaları için sorumluluk sında. Siyasal İslam Türkiye için tehli- Bugün terminolojisi nasa dayalı bir si- üstlendiğim çeşitli ülkelerden siyasi kedir. Cumhuriyet 20 yılda iki taarruz- yasi İslam iktidarda. Dini kuralların T 2 Ssöz birliği etmişçesine bana “Bura- da insanlar kazanan tarafta olmaktan hoş- la karşılaştı. İlki Ortadoğu’da eş baş- hâkim olması isteniyor. Bu seçimi yine lanır. Bizim seçmenler kazanacağını dü- kanlık iddiası. İkincisi siyasal İslam’ın şeriat yanlıları kazanırsa Türkiye sıkın- şündükleri adaya veya partiye oy verirler” iktidar olması. AK Parti çok iddialı bi- tıya düşer. Bizim yaptığımız yürürlükte- diyor. Bu nedenle paylaşacakları verinin, ürk siyasetinin 70 yılına iz bırakan seçmenleri adaylarının arkasında topla- çimde bir şeriat devleti kurmak istedi. ki anayasa yerine şeri anayasa isteniyor. isimlerden deneyimli politikacı, es- yacağı inancıyla, kendi adaylarını önde Tki TBMM Başkanı Hüsamettin Cin- gösteren seçim anketlerini medyaya ser- doruk Cumhuriyet’in sorularını yanıtla- vis etmek isterler. HÜSAMETTİN CİNDORUK dı. AKP’yi ve AKP iktidarının 20 yıldır Oysa ben bunun tam tersinin doğru ol- Türkiye’ye verdiği zararı anlattı. duğunu gördüm: Önde olduğu düşünülen İzmir 1933 doğumlu. An- adayın/partinin destekçileri kendilerinden P kara Üniversitesi Hukuk ‘Şeytanın aklına gelmez’ aşırı emin hale gelip gevşeme eğilimi gös- Fakültesi’ni bitirdi. 27 ? Cumhurbaşkanı Erdoğan, hem Ad- terirken geride olduğu düşünülen adayın/ Mayıs’tan sonra Demok- nan Menderes’i hem de DP’yi sık sık partinin destekleyicileri daha sıkı çalışma- rat Parti yöneticileri- 0 ya motive oluyor. dile getiriyor. Sizce siyasi miras, gele- nin yargılandığı Yassıada Belki de bunun en güzel örneği 2019 nek söz konusu mudur? Yargılamaları’nda avukat- yerel seçimlerinde İstanbul’da yaşandı. Siyasetçi olarak hiçbir benzerlik yok ama lık yaptı. Yargılama süre- R Cumhur İttifakı adayı Binali Yıldırım’ın cinde Yüksek Adalet Di- destekleyen oy tabanı aynı. Menderes her ekibi önceden hazırladıkları billboardla- vanına hakaret ettiği ge- zaman laikliği savundu. Menderes’in şeri- rı seçim sonuçları kesinleşmeden şehre rekçesiyle tutuklanarak atla ilgili bir cümlesini dahi hatırlamıyo- T astırmaya başladı. Mağrur bir edayla gü- iki buçuk ay hapis yattı. rum, nas dediğini de duymadım. Dili diline, lümsedikleri o afişlerde Recep Tayyip TBMM’nin 17. başkanı ol- hayatı hayatına benzemiyor diye özetleye- Erdoğan ve Binali Yıldırım bizlere şöyle du. Doğru Yol Partisi ve R sesleniyorlardı: “Gönül Belediyeciliği Ka- biliriz. Menderes, Cumhuriyet eğitimi hat- Demokrat Türkiye Parti- zandı. Teşekkürler İstanbul.” ta biraz da Osmanlı eğitimi almıştır. İngiliz- si Genel Başkanlığı’nda Evet, birisi kazanmıştı, ama o birisi Bi- bulundu. Özal’ın vefa- ce, Fransızca bilirdi. Rumcayı da konuşur- nali Yıldırım değil, Ekrem İmamoğlu’ydu! E tının ardından bir süre du. Batılı bir siyaset adamıydı. Menderes’in “Yenilen pehlivan güreşe doymaz” atasö- vekâleten Cumhurbaş- Cuma namazına gittiğini hatırlamıyorum. zündeki gibi hırsla seçimleri tekrar ettirdiler kanlığı yaptı. Ama dini itikadı vardı. Dindar sayılırdı. Ha- ve bir daha kaybettiler. Ama en ilginç olan taları elbette vardı, hangimizin yok ki... istatistik şuydu: Gerek 31 Mart gerekse 23 Ama saplantıları yoktu. Yani ikisi arasında Haziran seçimlerinden önce yayımlanan benzerlik kurmak şeytanın aklına gelmez. anketlerin çoğunluğu Binali Yıldırım’ın ka- zanacağını söylemişlerdi! ? Türkiye’de merkez sağ var mı? Askeri idareler bile Hayır, sağ söylenti var. Bence sol da yok. Anketler önemlidir ama sizi Zaten ortada sağ sol kavgası da yok. Siyaset aldatmasın ikliminde tartışma şeri devletle medeni dev- Anket yaptırmanın kampanya için tek let arasında. Laiklerle şeriatı savunanlar ara- anlamı seçimi kazanmanıza yardımcı ola- sında bir siyasal kavga var. Çünkü tabanda AKP’nin yaptığını yapmadı cak seçmen öngörüleri ve duygularını müşterisi mevcut. Hâlâ Türk seçmeninin ta- öğrenmektir. Eğer araştırma bunu sağla- banında Osmanlı kültürü ezgisini sürdürü- mıyorsa bütçenizi başka bir yere harcama- yor. Bunu doğal karşılarım ama siyasal oto- “Şu an Türkiye Cumhuriyeti’nin idari şekli katı bir başkanlık sistemidir ve hükü- nız daha akıllıca olur. Bir araştırmada bel- rite olmasını doğal karşılamıyorum. Herkes met yoktur. Korsan taksi nasıl varsa kendileri de korsan Bakanlar Kurulu’dur.” ki de en az önem taşıyan veri, herhangi bir görüyor ki Cumhuriyet devrimiyle karşıdev- anda kimin önde olduğu verisidir. Çünkü rimciler arasında siyasi bir mücadele var. o veri, doğru bir stratejiye dayalı etkin bir ? Cumhurbaşkanlığı hükü- başkanı Meclis’te yok, hükümet nırsa Türkiye’yi ne bekliyor? ? Türkiye’yi bekleyen en büyük teh- kampanyayla altüst edilebilir. met sistemi deniyor. Bunun sıraları boş. Oraya bilardo masası Gençliğimde enflasyon 5/6 Ayrıca anketler hatasız değildir. Özellikle like bu mudur? ideolojisi nedir? getirmelerini tavsiye ediyorum. idi. Yüksek diyorduk. de kampanyalar fiilen başlamadan önce ya- Cumhuriyet ve laik demokrasi çok mesafe Cumhurbaşkanlığı sistemi var- ? 6’lı masa kazanmak için İktidar kazanırsa bugünkü keş- pılmışlarsa. Seçim kampanyaları esas olarak kazanmıştır ancak karşıtları da kuvvetlidir. sa, hükümet olmaz. Yanılgı bu. Ta- ne yapmalı? mekeş sürer. Daha beteri var mı? kararsızları hedefler ve çoğu kez sonuçla- Bu kadar imam hatip açılması, Cumhuriyet bir hukuki olarak yanlış. Türki- Bugün toprak, millet bütünlüğü, Bu zaten kötünün kötüsüdür. TÜ- rı kararsızlar belirler. Hayatım boyunca ye- eğitiminin dışında bir dini eğitimin sonuç al- ye Cumhuriyeti’nin idari şekli katı hukuk, demokrasi tartışılıyor. Bu İK yüzde 84 enflasyon veriyor. terince anket yaptırmadan tek bir kampan- ması halkın bir kısmında destek bulduğu ol- bir başkanlık sistemidir ve hükü- tartışmaların içinde olan bir ülke Asılan Menderes’in enflasyonu yaya bile başlamadım ama hiçbir zaman da gusunu doğruluyor. Ama bunu aşacağız. Ba- tümden anketlere bağlı kalmadım. Olağan- met yoktur. Saray’da toplanan hü- itibar görmez. Biz toprak bütünlü- yüzde 6. Bu seçim rejim referan- şörtüsüyle ilgili tartışma yalnızca şeriat- dışı bir neden yoksa anket sonuçlarını ilan kümet mi olur... Türkiye Cumhuri- ğümüzü bir başka ülkenin yardı- dumudur. Tekrar şeriat yanlıları etmemeyi de prensip edindim. la yönetilen İran ile laik olduğunu söyleyen yeti bugün hükümetsiz idare edi- mı olmadan koruyamazsak ve hu- kazanırsa Türkiye sıkıntıya düşer. Türkiye’de var. Katar’da bile yok. Son maçlar liyor. Korsan taksi nasıl varsa kor- kuk ile koruyamadığımız sınırla- Türkiye, tamamlanmış bir devlet- Daha büyük fikir onu gösterdi. Demokratik bir turnuva yap- san Bakanlar Kurulu da oldu. Ken- rımızı silah ile korumaya tir. Ama bugün dünya- Bütün bunları, giderek daha sık yayım- tı. Seyirciye dikkat ettim, herkes istediği- dileri korsan Bakanlar Kurulu’dur. kalkarsak çağdaş bir da tartışılır hale gel- lanan anketlerin zihinleri kirlettiğini ve nor- ni giydi, istediği gösteriyi yaptı. Hâlâ Türki- ? Muhalefet adayı- Türkiye Cumhuriyeti bugün başı devlet olabilir mi- miş durumdayız. mal düşünme sistematiğimizi bozmak- ye kadının saçını tartışıyor. Tabanda da bu- nı henüz açıklamadı. Kemal boşluk içinde. Organları nakledil- yiz. Hak hukuk Bugün siyasi İs- ta olduğunu gördüğüm için yazma gereği nun taraftarı var. Karşıdevrimciler var. Si- Kılıçdaroğlu ile birlikte farklı duydum. Yayımlanan anketlerin Erdoğan’ı miş yerine de yeni organ konma- adalet çok güzel lam iktidarda. isimler konuşuluyor, ne dersiniz? yasal İslam Türkiye için bir tehlikedir. yenmenin hangi adayla mümkün olabile- mış bir devlet. Sayın Cumhurbaş- söz ama sonu- Terminolojisi Aday bellidir. Kılıçdaroğlu Vizyon Belgesi ? Peki siyasal Kürtçülük? ceğine odaklandığı görülüyor. Ne var ki kanı kararnameyle idare ediyor. na bir de dev- nasa dayalı. ile adaylığını ilan etti. Benim gördüğüm Kemal Ortadoğu’da Kürt azınlıklar var. ABD onla- muhalefetin Erdoğan’ı yenmekten de da- Biden’da böyle bir yetki yok. Biz let demek la- Dini kural- Kılıçdaroğlu çok düzgün mücadele ediyor. Be- ha büyük ve kapsayıcı bir fikre ihtiyacı var. rı, İsrail’e güvenli bir ortak getirmek için bir ğeniyor ve saygı duyuyorum. Tek başına da kal- 70 yılda askeri idareler gördük zım. Ben 6’lı ların hâkim Sık sık tekrar ettiğimiz gibi seçim kazan- Kürt devleti haline getirmeye uğraşıyor. Pek sa mücadele edecektir. Bugün CHP’nin mücade- onlar bile bunu yapmadı. masanın ye- olması is- mak siyasiler için amaç olabilir; seçmen çok Kürt kendisine vatan seçtiği devletler- lesini zamanında CHP ile kavga etmiş biri ola- ? Siyaset dilini nasıl buluyorsunuz? rinde olsam teniyor. Di- için bir amaç değildir. Yüzde 60’a yakın le entegre oldu. Bugün Türkiye’de uzlaşma- rak saygıyla karşılıyorum. Ciddi işler yapıyor- Sayın Cumhurbaşkanı dahil Kıbrıs Çalış- ni kurallar- bir seçmen kümesi için amaç ülkedeki re- lar. Örgütlü siyaset sonuç alır. Erdoğan’a cı olanların sayısı ayrılıkçı olanların 10 ka- jimin değişmesi ve daha iyi bir Türkiye’nin Türkçeyi az kelimeyle konuşma tayı yaparım. la demokra- seçim kazandıran kadro bugün karşı- tı. Bu nedenle Kürdistan hayalleri kuranlar uzlaşmayla yaratılmasıdır. Adalet, hukuk, sıkıntıları var. Türkçe zengin bir Kıbrıs, Fatin sinin bağdaşa- sında. Ali Babacan, Ahmet Davu- yanılıyor. Özgürlüğün yanında her vatan- özgürlük, kalkınma ve refah... Gücün dev- dildir. Ama iktidarın 100 kelime- Rüştü Zorlu’nun toğlu yanında değil ve şu an- cağı söyleniyor. daş ve ülke itibarlı yaşamak ister. Siz ayrı- letten alınıp halka verilmesi gibi amaçların ki kadrosu zayıf. lik lügati var. Arapça bildikleri- becerisi sayesinde Bağdaşmaz. lıkçılara bakmayın. Ben Anadolu’yu çok iyi güçlü şekilde anlatılması gerekiyor. ni söylüyorlar. Arap devlet adam- Türkiye’ye imkânlar ta- ? CHP’nin vizyon tanıyorum. Türkiye’de Kürtçülük mesele- larıyla konuşurken tercüman kul- nıyor ama Türkiye bunu kul- belgesini nasıl değerlen- Endişeleri anlamak si dış kaynaklıdır ve sanıldığı kadar vahim lanıyorlar. Demek ki Arapça da lanamıyor. Şehir hastaneleri açı- diriyorsunuz? Endişe ve korku seçim sonuçlarını etki- değildir. Biz iç barışı sağlarsak ki çoğu za- bilmiyorlar. Kuranıkerim’i bay- yorlar, iki tane de Kıbrıs’a açsın- Kemal Bey’i takdir etmek ge- leyen en güçlü duyguların başında gelir. O man sağladık, bu da kendiliğinden biter. rak yapmışlar ama Kuran’ın barış- lar. Denktaş’ın en büyük istedi- rek. Ama siyaset pratiktir; çok duyguların nedenlerini öğrenmek hayatidir. çı özünü anımsamıyorlar. Az bilen ği iki şey vardı. Biri, Ortadoğu’da kuramsal giderseniz olmaz. Türk Pandemi, ekonomik kriz, enerji ve gıda kri- Türkiye duraklama döneminde zi, Rusya-Ukrayna savaşı gibi belirsizliği hiç kimseyle yarışamaz. Az bilmek tıp eksikliği olduğu için Kıbrıs’ı seçmeni direkt çözüm bekliyor. ? Son 20 yılı nasıl özetlersiniz? tetikleyen sorunlar bu tür korkuları çok da- kadar büyük bir kusur yoktur. sağlık merkezi haline getir- Türkiye’nin hedefi belli, dün- Türkiye’nin duraklama dönemidir. Bunun ha etkili hale getirdi. ? Bütçe görüşmeleri oldukça mek. Bir de bana şunu söylemiş- yadaki kalkınmış ülkelerin mo- ekonomik rakamları enflasyonda, işsizlik- Örneğin, yakın zamanlarda yapılmış mu- sert geçiyor... ti Sayın Denktaş, vasiyeti gibi- dellerini, araçlarını kullana- te, kalkınma hızında ortaya çıktı. Ama sos- teber bir araştırmaya göre Türkiye’de ya- Bütçe geldi, temsil yok. Bütçe, dir. Zorlu’nun büstünü Kıbrıs’a rak onların seviyesine çıkmak. yal ve siyasal duraksamayı çözmek için iyi şayan her 10 kişiden 6’sı hâlâ bölünme bir parlamentonun temel hakkıdır. dikmek. 6’lı Masa Fatin Rüş- Atatürk’ün yaptığı gibi pratisyen- incelemek gerekir. Türkiye’nin bu 20 yıl- korkusu hissediyor. Her 10 kişiden 5’i ül- Devletin değil, Fuat Oktay’ın büt- tü Zorlu’nun Kıbrıs müzakere- lik. Atatürk alıyor ve uyguluyor. da medeni dünya ile mesafesi açıldı. Be- keye veya kendine yönelik güvenlik teh- çesi var. Milli irade nerede? Mil- lerindeki konuşmalarını neşre- Celal Bayar anlatmıştı. Atatürk didi hissediyor. Her 10 kişiden 4’ü ne ya- nim gördüğüm şey bu 20 yıl içinde Türkiye zık ki demokrasi yerine güçlü bir lideri letin gelirini giderini belirleyecek debilir. Tarihi hazinedir. Bugün demişki Bayar’a “İran şahı bizim Cumhuriyeti’nin kurucu değerleri zayıfla- tercih ediyor. Ve her 10 kişiden 4’ü, dev- Meclis katkısı yok. Meclis’e bilgi Türkiye’nin askeri Kıbrıs’ta. Bu- inkılaplarımızı takip ediyor, ger- mıştır. Ama bitmemiştir çünkü yüzlerce yıl- letin güvenliğinin kişisel özgürlüklerden veriyor. Zaman zaman sabah horo- nu sağlayan insanı unutmama- çekleştirmeye çalışıyor ama mu- lık bir gelenek vardır. Cumhuriyet 20 yılda önce geldiğine inanabiliyor! zu gibi Meclis’i azarlıyor. Ben büt- lı. Yani 6’lı masa önce Demokrat vaffak olamayacak çünkü laikli- iki taarruzla karşılaştı. İlki Ortadoğu’da eş- Kalan kısa zamanda muhalefet, iktida- ‘ çe görüşmelerinde gördüm ki par- Parti’nin eski tabanıyla barışa- ği oturtamadı”. Atatürk’ün dediği başkan olma iddiası. İkinci haksız fiil ise si- ra ve iktidar sözcülerine odaklanmak yeri- lamenter sistem gitmiş ve yerine cak çünkü büyük bir tabanı var. bugün çıkıyor. Laikliği oturtama- yasal İslamın iktidar olması. AK Parti çok id- ne, kararsız seçmenin beklenti ve duygu- dialı biçimde bir şeriat devleti kurmak istedi. bir otorite de gelmemiş. Cumhur- ? Mevcut iktidar yine kaza- dığı için birbirlerine giriyorlar. larına odaklanılmalıdır. İktidarın yoğunlukla ve “beka sorunu” olarak kullandığı endişe ve korkuları boşa çıkaracak çözüm öneri- leri geliştirmelidir. Özellikle AKP iktidarı sonrası ülkeyi neyin beklediği, geçişin na- Ecevit, İnönü, Yılmaz Siyasette mizah en sıl barışçıl ve huzur içinde tamamlanaca- ğı konularında mesajın açık ve net olması muhalif seçmen tabanını genişletecek bir ve Demirel artık yok temel unsurlardan stratejiye dönüşebilir. rünüz yoksa mizah yapamaz- ? 6’lı masanın anayasa maz, Erdal İnönü, Necmettin ? Siyaset ne kadar sert ol- taslağına ilişkin ne der- Erbakan, Deniz Baykal, Bü- sa da AKP öncesindeki siya- sınız. En iyi yapan Osman lent Ecevit, Ahmet Türk, Fa- Bölükbaşı idi. Kavgada hem siniz? si mizah siyasete ve siyaset ANMA ruk Demirtola, Muhsin Yazıcı- yumruk atar hem okşardı. Türkiye’nin önceliği anaya- yapanlara da bir sempati sa değil. Türkiye zaten boyu- oğlu ve Aykut Edibali ile ana- kazandırıyordu. Bu bitti. Si- ? Şimdi olsa böyle yapmaz- na anayasa yapıyor. Boz ana- yasa değişikliği yaptık. İkti- yasi mizahın bitmesinin sa- dım dediğiniz bir kararınız ÇOK ZOR dar uygulamıyor. Onun ana- veya uygulamanız oldu mu? yasa yap anayasa. Anayasada kıncası nedir? ? Daha önce söylemediğiniz bir sıkıntımız yok, anayasaya yasası yürürlükte değil. Şe- ama “Artık vakti geldi” dediğiniz Siyasette mizah en temel Siyaseti bırakmaz- GEÇEN bir şey var mı? uyum sıkıntımız var. ri bir anayasa istiyor. Bizim unsurlardan biridir. İki fark- dım. Geniş kitlelerde Türk kültüründe “getir götür” 10. YIL yaptığımız yürürlükteki ana- Yassıada’dan beri gelen ? Türkiye’nin yeni bir lı taraf kavga ediyor eğer içi- yok. Birini iktidara getiriyor ama yasa da bu nedenle boşlukta 12.12.12.12 anayasaya ihtiyacı yok mu? ne biraz da mizah koymaz- bir sempatim vardı. Yanlış götürmüyor. Çivi gibi kalıyor adam Yok. Ben Meclis başkanı kalıyor. Saydığım bu isimlerle san iş cinayete varır. Siyasi yaptım. Devam etmem ge- orada. Götürmediği için de bayat BURAK - BURÇAK anayasayı yaptık. Bu adamlar rekirdi. Mesele oy almak iken parti genel başkanları mizah o nedenle çok önemli- yemekler midemizi bozuyor. İRFAN DÜVENCİ var mı şimdi. İşte fark bu. Süleyman Demirel, Mesut Yıl- dir. Mizah kültürdür. Kültü- değil söz sahibi olmak. ‘