Katalog

dishab@cumhuriyet.com.tr 29 EKİM 2022 CUMARTESİ 8 DIŞ HABERLER KUZEYDEN NOTLAR Pentagon, Ulusal Savunma Strateji belgesini yayımladı, Pekin’in kapasitesine dikkat çekti Bayramı gurbette karşılamak Ekim Cumhuriyet hun aşılanmasını sağla- 29Bayramı’nı gurbet - dı. Ne var ki Ukraynalıların te karşılayınca ister iste- önemli kısmı, özellikle yö- mez vatanım Türkiye ile netici çevreler, Türkiye’nin ‘Çin en büyük tehdit’ halihazırda yaşadığım ül- 40’lı, 50’li yıllardaki hatala- ke Ukrayna arasında ba- rını tekrar ediyor: Sovyet- zı karşılaştırmalar yapıyorum. ler Birliği, 2. Dünya Savaşı sonra- Burada uzun yıllar kalmış olan sında Türkiye’den boğazlarda üs Washington, Pekin’in bazı Türk ahbaplarım, “Ukraynalı- ve Kars ve Ardahan’ı talep ettiğin- küresel etki açısından lar, bizim Ortodoks versiyonumuz. de o zamanki yöneticiler, ABD’ye Pek çok şeyimiz aynı” diyor. Evet, yanaşıvermiş, Amerikan Missou- Moskova’dan daha güçlü benzerliklerimiz de çok; farklılıkla- ri uçak gemisinin İstanbul’a ge- olduğunu düşünüyor. rımız da. Bir önemli benzerliğimiz, lişi şerefine posta pulları basıl- ABD’ye göre Çin ile iki ülkenin de geçiş yolları üzerin- mıştı. 1950’lerde ABD’yi eleştir- de olması ve Doğu’yla Batı arasın- mek Rusçuluk olarak görülüyor- çatışma “arzu edilemez.” da kalması. Geçiş yolları üzerin- du. 1990’larda ve 2000’lerdey- de yer almak, duruma göre avan- se AB Türkiye’ye göz kırptıkça üye usya’nın Ukrayna’daki iş- taj da olabilir, dezavantaj da. Eğer olacağımızı sanıp seviniyorduk. gali 8. ayında da sürerken güçlü bir devletiniz varsa o zaman Benzer gelişmeler, son sekiz yıldır RABD, en büyük tehdit ola- geçiş yollarını denetleyen ülke Ukrayna’da da yaşanıyor. rak Çin’i gördüğünü açıkladı. olursunuz. Eğer güçlü bir devlet Tayvan meselesi üzerinde Was- kuramamışsanız gelen çarpar, gi- Alaya aldılar hington ve Pekin arasında sular den çarpar. Bu nedenle geçiş yol- Ancak tek taraflı Ukrayna yöneti- ları üzerinde olmak, bizim talihi- ın ısındığı ortamda ABD Savun- mini eleştirmek doğru değil. Putin, miz Ukrayna’nın ise talihsizliği ol- ma Bakanlığı (Pentagon), 2022 Kiev’e hiçbir anlaşma imkânı, ma- du. Ukrayna, 1300’lerden 1991’e Ulusal Savunma Strateji belge- nevra alanı tanımıyor. Savaştan ön- kadar, bazı kısa dönemler dışında ce Kremlin, Zelenski’yi alaya alan sini yayımladı. Savunma Bakanı yabancı egemenliğinde kaldı ve Hint Pasifik bölgesinde yükselen gerilim nedeniyle ABD, Japonya ve açıklamalarıyla Ukrayna’yı Batı’ya Lloyd Austin, Pentagon’da önce- bu, güçlü bir devlete sahip olma- Güney Kore askerlerinin katılımıyla pek çok kez tatbikat düzenlendi. itiverdi (oysa ki Zelenski daha ılım- ki gün raporu sunarken Çin için sına engel oldu. Sonuçta ne Rus- lı çizgideydi). Önceki gün de Putin, “Hem uluslararası düzeni ye- ya rahat bıraktı Ukrayna’yı ne de yine “Ukrayna’yı biz yarattık” diye- niden şekillendirme amacında de arzu edilir” olduğu belirti- lararası düzeni hem de gide- karşı koymaya odaklanan bir Batılı güçler. rek ülkenin yapay bir devlet oldu- hem de bunu yapacak güce sa- lirken Pekin’in “kilit bölgele- rek artan bir şekilde ekonomik, ordudan büyük bir güçle sava- ğu görüşünü yineledi. Geçen ay da ‘Türkiye’yi sokakta hip olan tek rakip” dedi. Bakan, re hâkimiyetini” önleme çabası- diplomatik, askeri ve teknolo- şa hazırlanmak zorunda olan Ukrayna’nın dört ilini kendi toprak- “Çin’den farklı olarak Rusya, na yer veriliyor. ABD’nin savun- jik düzeni yeniden şekillendir- bir askeri kuvvetlere geçişte ya- bulmadık’ larına kattığını açıklayarak Kiev’de uzun vadede ABD’ye sistematik ma önceliklerine ilişkin dört yıl- me niyeti ve gücüne sahip olan pılan köklü değişimi yansıtıyor- hiçbir yönetimin kabullenemeyece- Ukrayna’nın 1991’deki bağım- olarak meydan okuyamaz. An- ği bir ortam yaratmıştı. sızlığı da biraz rastlantısal olmuş- da bir yayımlanan bu belgede tek rakip” olarak tanımlayan du. Bu yılki strateji ise ABD sa- tu. Ukrayna, bir kurtuluş savaşı- Şu anda bu satırları, her an in- cak Rus saldırganlığı, çıkarları- Çin’in “gelecekteki on yıllar için Ulusal Güvenlik Strateji bel- vunmasının önemli bir unsuru ternetin kesilmesi ve dış dünyay- nın sonucunda değil, Sovyet siste- mız ve değerlerimiz için acil ve en önemli stratejik rakip” olaca- gesinin yayımlanmasından iki olarak müttefiklere odaklanma- minin çökmesi ve Rusya’da o za- la bağlantımın kopması endişesiy- keskin bir tehdit oluşturuyor” ğının devam edeceği yazılırken hafta sonra paylaşıldı. yı önceliyor ve Joe Biden yöne- manki milliyetçilerin “Çevre cum- le yazıyorum. Çünkü son haftalar- değerlendirmesini yaptı. Rusya’nın da “akut” bir tehdit ol- Eski Başkan Donald Trump timinin Trump tarafından bozu- da Rus kamikaze dronları, Ukray- huriyetleri beslemeye yeter” de- 80 sayfalık raporda, Çin ile mayı sürdüreceği sonucu bulu- döneminde 2018’deki bir ön- lan müttefik ülkelerle ilişkileri mesi sonucunda bağımsız kal- na enerji ve iletişim hatlarını vur- çatışmanın “ne kaçınılmaz ne nuyor. Rapor, Çin’i “hem ulus- ceki rapor, aşırılık yanlılarına onarma çabasının altını çiziyor. mıştı. Türk Kurtuluş Savaşı’nda maya başladı. Sabah da dört sa- Anadolu’ya geçen ve zaferden at elektrik kesintisi vardı ve duru- sonra Cumhuriyet gazetesini ku- mun daha da kötüleşebileceği bil- ran Yunus Nadi’nin Kurtuluş Sa- diriliyor. ABD ve İngiltere, burası- Paşinyan’dan vaşı anılarını yazdığı kitabın baş- nı Rusya açısından bir bataklığa Twitter’ı alan Musk kıyım yaptı lığı, bütün yaşananları üç kelime- çevirmek istedikleri için savaşın Putin’e Rusça yanıt ş insanı Elon Musk, sosyal Agrawal, üst finans yöneticisi özgür kaldı” mesajının ardından de özetler: “Türkiye’yi sokakta sürmesini istiyorlar. Fakat bu po- usya Devlet Başkanı Vla- İmedya uygulaması Twitter’ı (CFO) Ned Segal, üst düzey hu- Avrupa Birliği’nden (AB) karşılık bulmadık”. Ukrayna’nın bağımsız- litikaları ne kadar devam eder bu Rdimir Putin’in önceki gün 44 milyar dolara satın alma kuk ve politika yöneticisi Vijaya geldi. AB Komisyonu’ndan Thi- lık sürecine baktığımızdaysa duru- henüz belli değil (Rusya, ABD’de Ermenistan’ın Karabağ’daki tutumu- sürecini tamamladı. Musk’ın, Gadde ile genel danışman Sean erry Breton, “Avrupa’da kuş mun farklı olduğunu görüyoruz. önümüzdeki haftaki parlamen- nu eleştirmesinin ardından Ermenis- Twitter Üst Yöneti- Edgett’i görevden aldığı kayde- bizim kurallarımıza göre uça- to seçimlerinde cumhuriyetçilerin tan Başbakanı Nikol Paşinyan dün cisi (CEO) Parag dildi. Öte yandan Musk’ın “Kuş cak” diye konuştu. Benzerleri Kiev’de kazanmasının Washington’ın Uk- açıklamada bulundu. Rusça payla- rayna politikasını değiştireceğini Yakın yıllara kadar Ukrayna’nın şımda bulunan Paşinyan, “Ermenis- ulusal bayramlarında milliyet- umuyor). Putin’in son açıklamala- tan, Rusya tarafından sunulan ve Er- rı, Rusya’nın da savaştan yoruldu- çi çevreler, yaptıkları açıklama- BM diplomatına ‘Irak hapsi’ Baykar iki yıla Ukrayna’da menistan ile Azerbaycan arasında larda, “Bağımsız olduk fakat he- ğunu gösteriyor. Hem Batı’da hem ilişkilerin kurulmasına yönelik çalış- rak’taki Birleşmiş Milletler (BM) kurumlarında 2002- ürk savunma şirketi Baykar, Ukrayna’daki drone nüz halkımız bağımsızlığın değe- de Rusya’da sağduyu hâkim ol- mayı kabul etti. Bunu Soçi’de teyit I2013 yılları arasında görev yaparken 13 kadına cin- Tfabrikasını iki yıl içinde tamamlayacağını duyurdu. maya başlarsa birkaç ay sonra bir rini bilmiyor” derdi. Ukrayna’nın etmeye hazır” dedi. Kremlin ise Rus- sel saldırıda bulunduğunu itiraf eden BM çalışanı Ka- Reuters’a demeç veren Baykar CEO’su Haluk Bayrak- bu savaşta Rusya’ya karşı bek- ateşkes imkânı doğabilir. Yoksa ya, Ermenistan ve Azerbaycan lider- rim Elkorany’nin cezası açıklandı. ABD’li Elkorany, 13 tar, Rusya’nın işgalinin yarattığı bazı engellere rağmen lenmeyen bir direniş gösterme- olan, buralara olacak. leri arasında pazartesi günü Soçi’de kadını ilaçla bayıltarak cinsel saldırıda bulunma suç- planın mesafe kat ettiğini söyledi. “Şu anda mimari ta- si, toplum geneline bir milli ru- denizberktay@yahoo.com üçlü bir zirve yapılacağını duyurdu. lamaları nedeniyle 15 yıl hapis cezası aldı. sarımımız var. Detaylı tasarım aşaması bitti” dedi.